برق اضطراری آسانسور/اهمیت وجود برق اضطراری آسانسور در ساختمان‌

تصور آن که وقتی در آسانسور ساختمان هستید ناگهان برق قطع شود و چندین دقیقه و یا ساعت ها داخل آسانسور گیر کنید می‌تواند حس بسیار بدی برای شما ایجاد کند. این مسئله برای بیماران و افراد مسن بسیار خطرناک است و حتی گاهی اوقات برخی افراد فوبیای مکان بسته دارند و در فضاهایی مثل آسانسور نمی توانند به مدت طولانی دوام بیاورند. امروزه قطعی برق در کشور ما امری متداول است و به همین خاطر احتمال بروز این اتفاقات بیشتر می باشد. در نتیجه اهمیت وجود برق اضطراری در آسانسور بیشتر نمود پیدا میکند.

برق اضطراری در آسانسور

مطابق با قوانین ساختمان سازی در ساختمان هایی که دارای سه طبقه و بیشتر می باشند وجود آسانسور در آنها الزامی میباشد. با در نظر گرفتن اینکه امروزه آپارتمانها و برج های مسکونی زیادی در شهرهای بزرگ وجود دارد، در نتیجه وجود برق اضطراری و کارکرد درست آن در آسانسور بسیار ضروری می باشد. وقتی به اهمیت برق اضطراری در آسانسور پی می بریم که بدانیم وجود این سیستم در آسانسور می تواند احتمال گیر افتادن داخل آسانسور را برای افراد تا حدود بسیار زیادی کاهش دهد. آسانسورها به چند دسته تقسیم می شوند. چنانچه بخواهیم آسانسور را با توجه به قطعات آن و تکنولوژی ساخت طبقه بندی کنیم می توانیم آنها را در چهار دسته آسانسور کششی، آسانسور هیدرولیکی، آسانسور مغناطیسی و آسانسور پیچی قرار دهیم.

در آسانسور کششی از وزنه به همراه کابین مورد استفاده قرار گرفته و موتور وظیفه حرکت کابین به سمت بالا و پایین را برعهده دارد.

آسانسور هیدرولیکی از پمپ الکتریکی برای تامین فشار بهره می برد.

آسانسور مغناطیسی بدون موتور و کابل کار می کند و در کف محفظه و دیواره ها از آهنربای مغناطیسی استفاده شده است.

ساختمان هایی که از چهار طبقه کمتر می باشند آسانسور پیچی در آنها استفاده می‌شود و این آسانسورها با برق تک فاز و سه فاز کار می کنند.

انواع برق اضطراری در آسانسور

امروز آسانسور ها طوری طراحی شده اند که می توانند با ذخیره کردن انرژی مکانیکی، هنگام پایین رفتن کابین انرژی الکتریکی کمی مصرف کنند. به صورت کلی می‌توان گفت آسانسور بین ۴ تا ۲۰ کیلو وات انرژی الکتریکی مصرف می کند. انرژی الکتریکی مصرفی در آسانسور به قدرت موتور، تعداد توالی و همچنین مسافت عمودی پیموده شده بستگی دارد و انتخاب نوع برق اضطراری بستگی به ارتفاع چاه، نوع آسانسور و ظرفیت آسانسور دارد. به صورت کلی می توان برق اضطراری را در سه دسته زیر تقسیم بندی کرد.

• باتری بلک اوت
• ژنراتور
• سیستم UPS

۱. باتری بلک اوت، نجات اضطراری در آسانسور

باتری بلک اوت، یک سیستم بسیار کارآمد می باشد که هنگام قطع شدن برق اکتیو شده و کابین آسانسور را به نزدیکترین طبقه می رساند و پس از آن درب آسانسور باز می شود و افراد می توانند از آن خارج شوند. عنصر هایی که دارای سیستم بلک اوت می باشند روی تابلو فرمان آسانسور این سیستم به صورت جداگانه نصب می گردد. سیستم بلک اوت از باتری تغذیه می کند و پس از قطعی برق با در نظر گرفتن تعداد افرادی که داخل کابین آسانسور هستند به سمت پایین و یا بالا حرکت می کند و می ایستد. اگر تعداد افرادی که در آسانسور هستند زیاد باشد کابین به طرف پایین حرکت می کند و چنانچه تعداد افرادی که در آسانسور هستند از نیمی از ظرفیت آسانسور کمتر باشد، کابین به طرف بالا حرکت می کند. آسانسورهایی که گیربکسی هستند وجود سیستم باطری بلک اوت برای آنها الزامی می‌باشد. اما آسانسور های دیگر می توانند به صورت اختیاری آن را نصب کنند. بیشتر آسانسورهای جدید این سیستم را دارند. همچنین می توان سیستم باتری بلک اوت را روی آسانسورهای قدیمی هم نصب و اجرا کرد. قیمت این سیستم نسبت به سایر انواع برق اضطراری در آسانسور کمتر می باشد اما عمر کوتاه تری هم دارد و حدوداً یک تا دو سال کارایی خواهد داشت.

۲. سیستم UPS، منبع تغذیه بدون وقفه

سیستم UPS می تواند برق تک فاز آسانسور و یا برق سه فاز آن را فراهم کند. سیستم UPS می تواند نوساناتی که در برق آسانسور و برق شهری به وجود می آید را حذف کند و جریان برق بدون نویز در آسانسور ایجاد کند. به صورت کلی سیستم UPS به دو شکل طراحی و اجرا می شود.

• سیستم UPS برای مدار فرمان که در صورت قطع شدن برق ساختمان، کابین آسانسور را به نزدیکترین طبقه می رساند و درب آن را باز می کند.
• سیستم UPS برای مدار قدرت که چنانچه برق ساختمان قطع شود، آسانسور به طور عادی به ادامه کار خود می پردازد.

سیستم UPS می تواند علاوه بر تامین کردن برق مورد نیاز آسانسور، هنگام قطع شدن برق، حفاظت از سیستم الکتریکی آن را نیز به عهده بگیرد و طول عمر مفید آن را زیاد کند. آسانسورهایی که دارای این سیستم هستند ماهانه باید توسط متخصصین مورد بازدید قرار گیرند و کارشناسان باید سیستم را امتحان کنند و از سالم بودن آنها مطمئن شوند. علاوه بر آن سیستم UPS باید حداقل ماهی یک بار به کار انداخته شود تا باتری آن دشارژه نشود. انجام این کار می‌تواند باعث افزایش طول عمر باتری گردد. طول عمر این سیستم و باتری UPS حدود چهار تا پنج سال می باشد و نسبت به باتری بلک اوت عمر بیشتری دارد اما قیمت آن هم بالاتر است.

ژنراتور چیست و چه کاربردی دارد؟

ژنراتور دستگاهی می باشد که کارکرد آن با سوخت فسیلی است و به کمک انرژی مکانیکی که از سوخت فسیلی حاصل می شود می تواند انرژی برق مورد نیاز به آسانسور را تامین کند. وقتی که برق ساختمان قطع می شود بعد از چند ثانیه کوتاه، سیستم ژنراتور برق مورد نیاز برای حرکت آسانسور را تامین می کند. ژنراتورها به تجهیزاتی مثل تانکر ذخیره سوخت و همچنین فضایی برای تعبیه تانکر نیاز دارند و نگهداری از آنها بسیار اهمیت خواهد داشت. علاوه بر آن ژنراتورها سر و صدای زیادی تولید می کنند. به همین خاطر متخصصین برای آنکه از ژنراتور نتیجه مطلوبی دریافت کنند این سیستم را با سیستم هایی مثل UPS ترکیب و طراحی می کنند. در ساختمان هایی که تعداد آسانسور در آنجا زیاد می باشد مثل آسایشگاه ها و بیمارستان ها، بیشتر از ژنراتور استفاده می شود.

نکاتی که باید به هنگام استفاده از باتری برق اضطراری در آسانسور رعایت کنیم

چند فاکتور مهم باید به هنگام استفاده کردن از سیستم برق اضطراری در آسانسور که دارای سیستم UPS می باشد رعایت گردد که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.

• برای آنکه انرژی لازم جهت راه اندازی آسانسور کاهش پیدا کند برخی از سازندگان سیستم صرفه جویی در انرژی را به کار می‌گیرند و آن را در تاسیسات آسانسور قرار می دهند. با همه این ها این سیستم ها را به صورت همزمان با برق UPS نمی توان استفاده کرد. زیرا ممکن است به UPS آسیب برساند.
• شرکت پشتیبانی آسانسور ساختمان شما باید مدرکی ارائه دهد که UPS در آسانسور شما دارای لوازم جانبی می باشد و حداقل می تواند ۹۰ دقیقه پشتیبانی انجام دهد.
• ظرفیت بارگیری در سیستم برق اضطراری  سیستم UPS باید طوری باشد که بتواند جریان کارکرد را تحمل کند. بنابراین UPD که در آسانسور نصب می شود باید به حد کافی پرقدرت باشد و از جریان برق معمولی که در آسانسور استفاده می شود قوی تر باشد تا بتوان آن را مورد استفاده قرار داد.
• اگر چه هر سیستم برق اضطراری در آسانسورها با استانداردهای لازم مطابق می باشد اما باز هم به بازرسی میدانی نیاز خواهد داشت و باید بر اساس پیکربندی آسانسور و ساختمان شما باشد.

چگونه می توانیم برق اضطراری را در آسانسور چک کنیم؟

برای بررسی کردن برق اضطراری در آسانسور لازم است مهارت کافی داشته باشید. برای انجام این کار لازم است وقتی که آسانسور در حال حرکت می باشد و سنسورها عملکرد خود را دارند، برق آسانسور قطع شود. در این شرایط سیستم برق اضطراری باید کار کند و به سمتی که انرژی کمتری لازم داشته باشد حرکت کند و وقتی به نزدیک ترین طبقه رسید متوقف شود و پس از آن درب های آسانسور باز شده و آسانسور از مدار خارج گردد. اگر به این شکل عمل نشد، یعنی سیستم برق اضطراری در آسانسور مشکل دارد و لازم است که مورد بررسی قرار گیرد. ممکن است باتری خراب شده باشد و یا مشکل دیگری در آسانسور به وجود آمده باشد‌. در این شرایط بهتر است از دستکاری کردن سیستم برق آسانسور خودداری کنید زیرا ممکن است مشکلات متعدد دیگری رخ دهد و همچنین باعث بروز صدمات جانی هم شود.

اگر با وصل شدن برق باز هم آسانسور راه اندازی نشد، چه کار کنیم؟

ممکن است پس از آن که برق ساختمان وصل شود آسانسور راه اندازی نشود و وارد مدار نگردد. در سیستم آسانسور کلیدها و فیوزهایی مورد استفاده قرار گرفته اند. ممکن است به هنگام قطع شدن برق در اثر نوسانات ولتاژ کلیدها قطع گردند و یا فیوزها بسوزند. همه این مشکلات در قالب ارورها و آلارم هایی مشخص می گردند. در این شرایط لازم است از کارشناسان خبره در این زمینه کمک بگیرید و کار بررسی سیستم آسانسور را به آنها بسپارید.

جمع بندی

در این مطلب از ایبک امداد به اهمیت وجود سیستم برق اضطراری در آسانسور پرداختیم. تست دوره ای و بازرسی سیستم آسانسور می تواند ضریب اطمینان را بالا ببرد. برای بازرسی و چک کردن سیستم برق اضطراری در آسانسور از کارشناسان حرفه ای و خبره در این زمینه کمک بگیرید. ایبک امداد آماده است تا در این زمینه به شما مشاوره و راهنمایی دهد.