با انواع کبد چرب آشنا شوید | کبد چرب گرید ۱، ۲ و ۳

کبد چرب جزو بیماری هایی است که امروزه ۱۲ درصد از بزرگسالان را تحت تأثیر قرار داده است و احتمال می رود که در سال های آینده شیوع آن بیشتر شود. این بیماری جزو شایع‌ترین بیماری‌های کبدی بوده و حدود یک چهارم از افراد را درگیر خود می کند. افرادی که الکل مصرف می کنند، بیشتر در معرض بروز بیماری کبد چرب هستند که به عنوان بیماری کبد چرب الکلی نامیده می شود و افراد بیماری که الکل مصرف نمی کنند، به کبد چرب غیر الکلی مبتلا هستند.

آمار نشان داده که ۳۰ درصد از ایرانی ها به کبد چرب مبتلا می باشند. کبد چرب در خانم ها بیشتر از آقایان شایع است. افرادی که دارای کبد چرب هستند باید بدانند این بیماری فقط کبد آنها را درگیر نکرده بلکه ممکن است تا آخر عمر مستعد بیماری هایی مانند سکته قلبی و سکته مغزی باشند، به طوری که علت مرگ در بیماران مبتلا به کبد چرب، بیشتر به دلیل سکته های مغزی و قلبی است.

کبد چرب ارتباط مستقیم با دیابت، فشار خون بالا و کلسترول بالا دارد. علائم این بیماری در افراد مختلف با یکدیگر فرق می کند. احتمال مبتلا شدن به این بیماری در دوران بارداری برای خانم ها وجود دارد که البته جزو موارد نادر است و می‌تواند به دلیل تغذیه نادرست به وجود بیاید.

عوامل زیادی باعث بروز این بیماری می شود که مهمترین آنها کم کاری تیروئید، بالا بودن کلسترول، سندروم تخمدان پلی کیستیک، هیپوفیز غیر فعال، چاقی، دیابت نوع ۲ و… هستند. افرادی که در معرض بیماری های نامبرده شده می باشند و یا حتی اشخاصی که در سنین بالا هستند، باید بیشتر مراقب تغذیه و روش صحیح زندگی خود باشند.

تست تشخیص بیماری کبد چرب

هر چند که این بیماری علامت خاصی ندارد ولی علائمی مانند ضعف، خستگی، احساس درد در مرکز و راست شکم، عدم تمرکز و گیجی، تهوع، کاهش وزن و… می تواند نشانه های بیماری کبد چرب باشد.

تست تشخیص بیماری کبد چرب عبارت می باشد از:

1. معاینه بدنی: بررسی علائمی مثل خستگی، بررسی وضعیت شکم بیمار، کاهش وزن، کاهش اشتها و علائم دیگر
2. آزمایشات خون: بهترین راه برای تشخیص بیماری کبد چرب، آزمایش خون است که آنزیم های کبدی در آن مورد بررسی قرار می گیرد.
3.  سونوگرافی: سونوگرافی یکی از روش های مناسب برای تشخیص کبد چرب می باشد.

دلیل بیماری کبد چرب چیست؟

عوامل مختلفی می‌تواند باعث بروز این بیماری شود که مهمترین آنها شیوه نامناسب زندگی و تغذیه نادرست است که امروزه بیشتر مردم جامعه را درگیر خود کرده است. این بیماری نه تنها باعث درگیر شدن کبد می شود، بلکه اعضای دیگر بدن را هم با مشکلات زیادی روبه رو می کند و سلامت فرد را به خطر می‌اندازد. چاقی یکی از عواملی است که باعث بروز بیماری کبد چرب می شود. در اصل می‌توان گفت اضافه وزن، باعث جمع شدن چربی های اضافه در کبد خواهد شد. اگر قند خون بالا برود، باعث می شود که بیماری کبد چرب در شخص بروز کند. این قند اضافه احتمال دارد به شکل دیابت نوع ۲ و یا پیش دیابت، در فرد دیده شود.

یکی از مهمترین مواردی که باعث بروز بیماری کبد چرب در افراد می‌شود، مصرف مشروبات الکلی است. مصرف غذاهای چرب هم می تواند باعث بروز بیماری کبد چرب شود.

انواع کبد چرب

کبد چرب به طور کلی به چهار گرید تقسیم بندی می شود که عبارتند از:

1. کبد چرب گرید یک
2.  کبد چرب گرید دو
3. کبد چرب گرید سه
4. کبد چرب گرید چهار

۱- کبد چرب گرید یک

کبد چرب گرید یک با تغییر دادن سبک زندگی و عادات غذایی و همچنین مصرف بعضی از داروهای مناسب، قابل درمان است. این بیماری کبد زیاد حاد نبوده و می توان آن را رفع کرد. البته باید به این نکته توجه کنید که در صورت رعایت نکردن رژیم مناسب غذایی و استفاده از مواد چرب و قندی ممکن است مشکل حاد و جدی شود.

• در گرید یک معمولاً علائم کبد چرب وجود ندارد.
• تشخیص گرید یک، به وسیله چکاپ سالیانه نشان داده می شود و وقتی آنزیم های کبد بالا باشد پزشک تشخیص کبد چرب می دهد.
• دلایل کبد چرب گرید یک، احتمال دارد مصرف بعضی از داروها، چاقی، دیابت، کمبود ویتامین ها و مواد معدنی و رژیم غذایی ضعیف باشد که باعث بروز این بیماری می شود.
• برای تشخیص بیماری کبد چرب گرید یک از سونوگرافی، CT اسکن و MRI می توان استفاده کرد.

کبد چرب گرید یک، در مرحله های ابتدایی بیماری کبدی بوده و علائم خاصی ندارد. وقتی شما برای چکاپ سالیانه مراجعه می کنید متوجه بالا بودن آنزیم ها می شوید.

روش درمانی کبد چرب گرید یک

اگر شما هم به کبد چرب گرید یک مبتلا شده اید، نگران نباشید زیرا با تغییر دادن سبک زندگی و رژیم غذایی می توانید کبد چرب گرید یک را درمان کنید ولی باید عادت های سالم غذایی را جایگزین عادت های غلط کنید:

1.  مصرف کربوهیدرات را کاهش دهید.
2. به هیچ وجه از نوشیدنی های الکلی استفاده نکنید.
3. از چربی های مناسب، پروتئین و سبزیجات بیشتر جهت پاکسازی کبد استفاده کنید.
4. استفاده از آب سبزی خام می تواند برای درمان کبد چرب بسیار موثر باشد.
5. غذاهایی که از آرد سفید درست می شود مانند نان، پاستا، ماکارونی، شیرینی و… به شدت برای کبد ضرر دارد، زیرا کبد کربوهیدرات را به چربی تبدیل کرده و آن را در خارج از کبد نگه می دارد و این باعث می‌شود فرد دچار بیماری کبد چرب شود.

۲- کبد چرب گرید دو

کبد چرب گرید ۲ و ۳ حالت شدیدتر بوده و جزو مراحل پیشرفته بیماری کبد محسوب می شوند که درمان آن کمی سخت و زمان بر تر است. در کبد چرب گرید ۲ بعضی از بافت های کبد دچار آسیب شدند و در آزمایشات رادیولوژی این آسیب مشاهده می شود. علائم کبد چرب گرید ۲ نسبت به گرید ۱ به سرعت ظاهر شده و مشکل کمی جدی تر است. افرادی که به کبد چرب گرید ۲ مبتلا شده اند باید تحت مراقبت‌های پزشکی باشند.

علائم کبد چرب گرید ۲ چیست؟

علائم مهم کبد چرب گرید ۲ موارد زیر است:

• کم شدن وزن
• بی حالی و خستگی
• تهوع
• بی اشتهایی
• درد در قسمت راست شکم و مرکز شکم
• زردی چشم ها
• ورم شکم و پا
• سردرگمی های ذهنی
• خارش پوست

کبد چرب گرید ۲ را به وسیله آزمایش خون می توان تشخیص داد. افزایش آنزیم های کبد نشان دهنده ی کبد چرب است. در کبد چرب گرید ۲، کبد دچار التهاب شده و وضعیت بیمار به سمت هپاتیت می رود و در بعضی مواقع احتمال دارد که لازم شود بیمار به دلیل هپاتیت بستری شود.

عوارض کبد چرب گرید ۲ بروز بیماری‌هایی مانند: چربی خون بالا، دیابت نوع ۲ و فشار خون است. جمع شدن بیش از اندازه چربی در کبد باعث می‌شود کبد ملتهب شده و همچنین باعث بروز هپاتیت می شود و امکان دارد باعث بروز سیروز کبدی هم بشود.

۳- کبد چرب گرید سه

کبد چرب گرید ۳ حالات شدید بیماری کبدی بوده و بسیار خطرناک تر است و حتماً باید سریع درمان را شروع کنید. در گرید ۳ بافت ها و دیواره ی کبد دچار مشکل شده و دیافراگم هم مسدود می شود. در گرید ۳ مقدار زیادی چربی در کبد تجمع کرده که در تمام کبد گسترش پیدا کرده است. التهاب کبد در این گرید اتفاق می افتد و باعث می‌شود که بقیه قسمت های بدن هم به کبد کمک کرده و گردش خون در کبد انجام شود، ولی کبد برای پاسخ به این کمک بسیار ضعیف است. در گرید ۳ رگ ها و شریان ها برای خارج کردن سموم و پر کردن مواد مغذی تلاش می‌کنند ولی بیماری به مرحله حاد و خطرناکی رسیده است. یکی از علائم مهم در این گرید، زرد شدن رنگ پوست بیمار است.

علائم کبد چرب گرید ۳ چیست؟

در گرید ۳، شما مشاهده می کنید که رنگ بیمار زرد شده و رگ های شکم او به راحتی از زیر پوست مشاهده می شود. شکم بیمار متورم شده و اگر این گرید به سیروز کبدی تبدیل شود، بیمار شانس کمی دارد تا به حالت عادی خود برگردد. در کبد چرب گرید ۳ ممکن است بیمار بیهوش شود و حتی به کما برود و یا گاهی نیاز به دیالیز کلیه پیدا کند. برای جلوگیری از مبتلا شدن به کبد چرب گرید ۳، باید قبل از اینکه وارد این گرید شوید، حتماً درمان انجام بگیرد. در صورتی که دچار کبد چرب گرید یک شده اید حتماً مراقبت کنید و درمان مشکل کبد چرب را جدی بگیرید تا دچار مشکلات جدی تر نشوید.

۴- کبد چرب گرید ۴

کبد چرب گرید ۴ حالت حادتر بوده و بیمار دچار سیروز کبدی می شود. در سیروز کبدی، سلول های فیبروتیک جای سلول های کبدی را می گیرند. سلول های فیبروتیک دارای ظاهری مانند زخم هستند. در گرید ۴ شانس بهبودی و برگشت کبد به حالت طبیعی بسیار کم است. سیروز کبدی در اصل ضعیف شدن و یا زخم شدن کبد است که در آخرین مرحله از بیماری کبد رخ می دهد. زخم های کبد به دلیل مصرف زیاد و طولانی الکل و یا عفونت های ویروسی ایجاد می شود.

علائم سیروز کبدی چیست؟

وقتی کبد قادر به تجزیه سموم، تولید پروتئین لخته ای، خالص کردن خون و.. نباشد سیروز کبدی رخ می دهد. علائم سیروز کبدی عبارتند از:

• خونریزی از بینی
•  کم شدن اشتها
•  زرد شدن صورت
• وجود شریان های کوچک در زیر پوست
• کم شدن وزن
• خارش پوست
• ضعف
• بی اشتهایی
• تورم شکم
• گیجی
• ناتوانی جنسی
• تورم پاها
• بزرگ شدن سینه در مردان

سخن پایانی

قبل از رسیدن به مراحل حاد کبد چرب، شما می توانید به راحتی از بروز این بیماری جلوگیری کنید با عوض کردن سبک غلط زندگی، تغذیه سالم، کنترل دیابت، کنترل فشار خون و درمان کبد چرب، از پیشرفت بیماری و تبدیل شدن به گریدهای بالاتر جلوگیری کنید. حتماً سالی یکبار چکاپ کامل بدن را انجام دهید تا در صورت بیماری هایی مانند کبد چرب، سریع متوجه بروز بیماری شده و درمان را شروع کنید.