شاید بتوان گفت سردرد یکی از شایع ترین درد هایی است که تقریبا همه افراد هر چند وقت یک بار ممکن است با آن مواجه گردند، هر چند وجود درد در هر قسمتی از سر را سردرد می گویند اما سردرد انواع مختلفی دارد که با توجه به شدت درد، محل درد و علت به وجود آمدن سردرد آن را تقسیم می کنند. با وجود اینکه اکثر سردرد ها کوتاه مدت هستند و طی چند ساعت و با مصرف مسکن های ساده از بین می روند اما حملات مکرر یا انواع خاصی از سردرد می تواند نشانه مسئله جدی تری باشد. بنابراین کسانی که مداوم سردرد را تجربه می کنند با مراجعه به پزشک و تشخیص نوع سردرد می توانند بهترین روش درمان را انتخاب کنند و مشکل خود را رفع نمایند.
علت بروز سردرد
بیش از ۳۰۰ نوع سردرد وجود دارد اما تنها ۱۰ درصد از آن ها علت مشخصی دارند، فعال شدن عصب های خاصی از رگ های خونی سردرد را ایجاد می کند. عوامل مختلفی در فعال شدن عصب ها نقش دارند از جمله:
- بسیاری از بیماری ها زمینه ژنتیکی دارند و از طریق والدین به فرزندان منتقل می گردند که سردرد نیز می تواند از طریق کروموزم ها انتقال یابد.
- عوامل محیطی نیز نقش چشمگیری در بروز سردرد دارند، برخی افراد با قرار گرفتن در معرض دود و آلودگی، مواد شیمیایی، عطر ها و مواد آلرژی زا دچار سردرد می شوند. علاوه بر این وجود سرو صدا و تغییرات نور در محیط نیز از عوامل تاثیر گذار در ایجاد سردرد می باشند.
- برخی عوامل نظیر تغییرات در الگوی خواب، حذف وعده های غذایی، فشار، خستگی، تنش و اضطراب در زندگی و عوارض جانبی داروها نه تنها سردرد را ایجاد می کنند بلکه سبب تشدید آن نیز می گردند.
- از دیگر عواملی که سبب بروز سردرد می شوند می توان به بیماری هایی چون عفونت و التهاب گوش میانی، التهاب گلو و سینوس ها، تب و تومورها اشاره کرد.
- آسیب های فیزیکی در سوانح رانندگی و یا ضربه به سر نیز در ایجاد سردرد نقش دارند.
انواع سردرد
همان طور که بیان کردیم سردرد انواع مختلفی دارد که با توجه به علت بروز هریک، آن ها را دسته بندی می کنند همچنین هر سردردی با علائم و نشانه های خاصی همراه است، برخی از انواع سردرد ها شامل موارد زیر می باشد.
سردرد میگرن
در این نوع سردرد که افراد زیادی با آن مواجه هستند، فرد در یک طرف سر احساس درد شدید دارد. در سردرد میگرن فرد نسبت به نور، صدا و بو حساسیت بیشتری دارد، معمولا در یک سوم این افراد پیش از شروع میگرن نشانه هایی بروز می کند که به آن هاله ی میگرن می گویند و با کمک علائم زیر قابل تشخیص است.
- احساس سردرد در یک طرف سر
- بی حس شدن اعضای بدن
- اختلال در حس های بویایی و چشایی و نیز صحبت کردن
- ضعف عضلانی
- مشاهده خطوط زیگزاگ و نور چشمک زن
از آنجایی که هنگام بروز سکته مغزی و مننژیت نیز این علائم ظاهر می شوند، افرادی که برای اولین بار با این علائم مواجه می گردند حتما به پزشک مراجعه کنند تا علت سردرد آن ها مشخص و درمان شود. معمولا برای درمان میگرن پزشک، بوتاکس و رژیم غذایی مناسب که شامل پرهیز از غذاهای مضر برای میگرن و نیز مصرف غذاهایی که می تواند تعداد و شدت میگرن را کاهش دهد توصیه می کند، همچنین یک سری روش های درمان خانگی نیز وجود دارد که به کاهش درد میگرن کمک می کنند.
سردرد سینوسی
سردرد سینوسی در اثر التهاب و تورم سینوس ها ایجاد می شود و در آن یک درد مبهم و تپنده اطراف چشم، گونه ها و پیشانی بروز می کند. از علائم آن می توان به مسدود شدن بینی و ترشحات غلیظ سبز و زرد در بینی، تب، حالت تهوع و حساسیت به نور یا صدا اشاره کرد. سردرد سینوسی نشانه هایی شبیه به سردرد میگرن دارد با این تفاوت که در سردرد میگرنی علائم مربوط به بینی وجود ندارد، هنگام بروز سردرد سینوسی معمولا پزشک داروهای زیر را تجویز می کند.
- آنتی هیستامین
- اسپری های بینی
- آنتی بیوتیک ها که برای سردردهای سینوسی باکتریایی تجویز می شود.
- مسکن های مختلف که برای انواع سردردها توصیه می گردد.
سردرد تنشی
سردرد تنشی که به آن سردرد عصبی نیز گفته می شود در بین افراد بسیار شایع است و احساس درد به صورت مستمر در دو طرف سر ایجاد می شود. این نوع سردرد از نیم ساعت تا چند ساعت ادامه دارد اما معمولا مانع فعالیت های طبیعی فرد نمی گردد، علت بروز سردردهای تنشی مشخص نیست اما استرس، اضطراب و افسردگی از عوامل اصلی آن هستند از دیگر علت های این نوع سردرد می توان موارد زیر را نام برد.
- کم آبی بدن
- صدای بلند
- عدم تحرک
- خستگی چشم و بدن
- عدم خواب کافی
بهتر است پیش از اقدام به درمان های پزشکی برای سردرد تنشی، سبک زندگی اصلاح گردد مانند ورزش روزانه، استفاده از مواد غذایی سالم و به موقع غذا خوردن و دوری از استرس و اضطراب
سردرد خوشه ای
سردرد خوشه ای بسیار شدید و عود کننده می باشد و در مردان چندین برابر زنان ایجاد می شود، علت این نوع سردرد مشخص نیست اما در افراد سیگاری بیشتر دیده می شود و سیگار و الکل سبب تشدید آن می گردد سردرد خوشه ای با علائم زیر همراه است.
- آبریزش چشم و تورم پلک
- انسداد یا آبریزش بینی
- بی قراری و آشفتگی
- حساسیت به نور و صدا
سردرد خوشه ای بدون هشدار شروع شده و بین ۱۵ دقیقه تا ۳ ساعت طول می کشد و حتی ممکن است در طول روز ۸ بار تکرار شود. برای این نوع سردرد درمان های دارویی و پزشکی زیادی وجود دارد بنابراین حتما به پزشک مراجعه کنید و درمان آن را به صورت منظم پیگیری کنید.
سردرد صبحگاهی
برخی عوامل که روی میزان خواب یا کیفیت آن تاثیرگذار هستند سردرد صبحگاهی را ایجاد می کنند و در کسانی که الگو خواب منظمی ندارند دیده می شود. معمولا بین ساعت ۴ تا ۹ این افراد با سردرد جلوی سر یا بالای سر مواجه می گردند، عوامل زیر نیز در بروز سردرد صبحگاهی نقش دارند.
- مصرف نوشیدنی های کافئین دار
- عدم نوشیدن آب کافی در طول روز
- افسردگی و اضطراب
- استفاده از داروهای زیادی در شب و روز قبل
- آرتروز گردن
سردرد قاعدگی
معمولا بانوان در طول دوران قاعدگی خود علائمی مانند سردرد، سرگیجه، کمر درد و کج خلقی را تجربه می کنند، سردرد پریودی به دلیل استرس، کم خونی، کم خوابی و تغییرات هورمونی می باشد. بانوان بهتر است در این زمان از دمنوش های گیاهی استفاده کنند و با کنترل محیط اطراف خود مانع از بروز سردرد قاعدگی گردند.
چه زمانی برای سردرد مراجعه به پزشک لازم است؟
معمولا اکثر سردرد ها موقتی بوده و با مسکن های بدون نسخه بهبود می یابند از این رو جای نگرانی نیست، اما وجود سردردهای شدید، دائمی و با علائم هشداردهنده نشانه یک مشکل جدی در بدن می باشند و باید برای درمان به پزشک مراجعه نمود، چنانچه سردرد با علائم زیر همراه باشد باید آن را جدی گرفت.
- سردردی که همراه با تب و لرز، تعریق شبانه و کاهش وزن باشد.
- با گذشت زمان سردرد شدیدتر گردد و درد آن غیر قابل تحمل گردد.
- در اثر ضربه محکم به سر، سردرد ایجاد شود.
- سردرد هایی که با اختلال در بینایی، بی حسی و ضعف در یک طرف بدن همراه باشد.
- سردرد های مکرر در کودکان
- زمانی که سردرد با استفراغ مداوم همراه گردد.
- سردرد همراه با سفتی گردن یا بثورات پوستی
راه های پیشگیری از بروز سردرد
در صورتی که علت سردرد تومور یا بیماری خاصی نباشد می توان با داشتن یک سبک زندگی سالم و دوری از برخی عوامل محیطی از بسیاری از سردردها جلوگیری به عمل آورد، با رعایت نکات زیر تا حد زیادی مانع از بروز سردرد می گردید.
- خواب کافی داشته باشید، سعی کنید در طول شبانه روز ۸ ساعت بخوابید تا بدن به خوبی استراحت کند و انرژی از دست رفته آن باز گردد.
- در طول روز به اندازه کافی آب بنوشید.
- ورزش را در برنامه روزانه خود قرار دهید این کار گردش خون را بهبود داده و به حفظ سلامت عمومی بدن کمک می کند.
- استرس و اضطراب را از خود دور نمایید می توانید از یوگا و مدیتیشن که سبب آرامش اعصاب می گردند استفاده کنید.
- از مصرف الکل و سیگار پرهیز نمایید.
- سبزیجات و میوه را جایگزین غذاهای فست فود نمایید و از مصرف غذاهای محرک چون فلفل و ادویه خودداری کنید.
سردرد انواع مختلفی دارد که علت و علائم متفاوتی دارند، بسیاری از این سردرد ها به دلیل سبک زندگی نادرست و محرک های محیطی ایجاد می شوند که موقتی بوده و جای نگرانی نیست. با این حال برخی از سردردها شدید و آزار دهنده هستند و نشان دهنده بیماری جدی تر می باشند بنابراین در این شرایط مراجعه به پزشک ضروری است تا علت سردرد مشخص و درمان گردد.
علت سردرد | علت، علائم و درمان آن ها
امتیاز سردبیر
مجموع امتیاز
علت سردرد | علت، علائم و درمان آن ها
