خدمات پرستاری و مراقبتی

خشکی دهان در سالمندان و نکات کلیدی در مورد آن

شماره تلفن نمایندگی تعمیر یخچال، تلویزیون 021

سالمندان معمولاً از خشکی دهان رنج می برند زیرا در اثر افزایش سن در افراد، ترشح بزاق کم می شود. باید مشکل خشکی دهان را برطرف کرد زیرا قسمتی از حواس چشایی و بویایی کم شده و باعث سوء تغذیه در سالمند خواهد شد. بعضی از روش های ساده می توانند در کاهش این ناراحتی، نقش مهمی داشته باشند که در ادامه مقاله از مجله ایبک، شما را با آن آشنا می کنیم.

خشکی دهان در سالمند

وقتی سن افراد بالا می رود بزاق کمتری در دهان آنها ترشح و تولید می‌شود به همین علت خشکی دهان در بین سالمندان شیوع بیشتری دارد زیرا که بزاق دهان باعث مرطوب نگه داشتن فضای داخلی دهان می شود. ولی برای این مشکل هم راهکارهایی وجود دارد که آسایش خاطر بیشتری برای سالمندان عزیز فراهم شود، البته اگر دلایل اصلی خشک شدن دهان در سالمند، به علت ترشح کم بزاق دهان باشد.

دلایل خشکی دهان در سالمندان چیست؟

خشکی دهان می تواند موارد زیادی باشد که مهمترین آنها عبارتند از:

  • دهان کویری
  • گرفتگی بینی
  • کم آبی بدن
  • افزایش سن
  • داروهای ضد افسردگی که باعث کم کردن بزاق دهان می شوند.
  • داروهای فشار خود
  • دخانیات
  • شیمی‌درمانی
  • فشارهای عصبی و اختلالات اضطرابی
  • قرار گرفتن در معرض گرما
  • التهاب لثه و پوسیدگی دندان
  • خروپف در هنگام خواب
  • بیماری پارکینسون
  • خوابیدن با دهان باز
  • دیابت که کنترل نشده باشد.
  • افسردگی

خشکی دهان در بین سالمندان بیشتر شایع است. اکثراً خشکی دهان به دلیل عوارض جانبی داروهایی می باشد که سالمندان عزیز مصرف می کنند. در بیماری آلزایمر و سکته مغزی حتی اگر غدد بزاقی در دهان سالمند به شکل مناسب کار کند، باز هم ممکن است فرد دچار خشکی دهان شود.

علائمی که نشان می دهد دهان دچار خشکی شده است عبارتند از: ترک خوردن لب، چسبندگی بزاق دهان و همچنین بوی بد دهان. اشخاصی که دهانشان خشک می‌شود باید از نوشیدنی های شیرین و غذاهای پر ادویه پرهیز کنند. خشکی دهان به دلیل عوارض داروهای شیمیایی هم می باشد.

خشکی دهان در سالمندان

دهان کویری

به کسانی که دچار خشکی دهان می شوند اصطلاحاً دهان کویری می گویند. این بیماری زروستومیا می باشد که در نتیجه پرتو درمانی های سرطانی، بوجود می آید و می تواند تأثیر مستقیمی در روی ترشح و تولید غدد بزاقی داشته باشد.

گرفتگی بینی

افرادی که به راحتی نمی توانند از بینی خود تنفس کنند به دلیل گرفتگی بینی یا پولیپ در بینی، از راه دهان خود نفس می کشند و این باعث خشکی دهان شخص در هنگام خواب می شود. به دلیل اینکه دهان فرد تا صبح باز می ماند، بزاقی ترشح نمی شود و این می‌تواند خشکی دهان فرد را تشدید کند.

داروها

داروهایی که سالمند بدون نسخه و یا حتی با نسخه پزشک مصرف می کند، می تواند باعث خشکی دهان بشود مانند داروهای ضد احتقان، آنتی هیستامین ها، داروی ضد اسهال، داروهای فشار خون، داروهای انسداد ادرار، شل کننده های عضلانی و بعضی از داروهای ضد افسردگی و همچنین تعدادی از داروهای پارکینسون

پیشنهاد آی‌بک امداد :  نکات مهم برای نگهداری از سالمند در منزل

سن

اگرچه نمی‌توان گفت که خشکی دهان به به دلیل افزایش سن، طبیعی است ولی بیشتر افراد سالمند به دلیل اینکه از دارو استفاده می کنند دچار خشکی دهان می شوند.

درمان سرطان

پرتو درمانی در ناحیه سر و گردن باعث آسیب رسیدن به غدد بزاقی فرد شده و بزاق کمتری تولید خواهد شد. شیمی‌درمانی مقدار تولید بزاق و همچنین ماهیت بزاق را در بدن سالمند تغییر می دهد.

جراحی

جراحی در قسمت ناحیه سر و گردن می تواند باعث آسیب های عصبی در این ناحیه شده و منجر به خشکی دهان سالمند شود.

مصرف دخانیات

افرادی که دخانیات مصرف می کنند و یا حتی می جوند، بیشتر دچار خشکی دهان خواهند شد.

کمبود آب در بدن

اگر فرد آب مصرف نکند بدن او با کمبود آب روبرو شده و باعث ترشح کم بزاق دهان خواهد شد و در این صورت است که فرد سالمند دچار خشکی دهان می شود.

ورزش در گرما

در صورتی که فرد در گرما ورزش کند مایعات بدن در قسمت دیگری از بدن متمرکز می شود و اگر این ورزش برای مدت طولانی در گرما ادامه پیدا کند، سالمند دچار خشکی دهان می شود.

علائم خشکی دهان سالمند چیست؟

نشانه ها و علائم خشکی دهان در سالمندان معمولاً عبارتند از:

  • بوی بد دهان سالمند
  • شکاف و التهاب و یا حداقل ترک خوردگی لب ها
  • شکاف و ترک در مخاط دهان، داخل لب ها و داخل گونه ها که امکان دارد پوست در گوشه لب شکافته و یا حتی زخم شده باشد.
  • خشکی دهان
  • اختلالات چشایی و اختلالات گوارشی
  • عفونت های قارچی مانند برفک در دهان
  • زبان دردناک یا glossodyia
  • نیاز به نوشیدن آب در شب ها
  • زخم شدن زبان و یا التهاب زبان
  • چسبناک شدن دهان
  • بیماری های لثه
  • جرم دندان و پوسیدگی دندان
  • مشکل در صحبت کردن
  • مشکل در جویدن و بلع
  • چسبیدن زبان به کام
  •   عفونت غدد بزاقی
  •   گلو درد
  •   بزاق چسبنده
  • بزاق رشته ای

درمان خشکی دهان در سالمندان چیست؟

روش های زیادی وجود دارد که بتوانید از خشکی دهان و علائم آن جلوگیری کنید که مهم ترین آنها عبارتند از:

  • نوشیدن مایعاتی که بدون قند و گاز باشد.
  • خوردن آدامس های حاوی زایلیتول
  • استفاده کردن از جایگزین بزاق کربوکسی متیل سلولز برای دهان شویه، که می تواند کمک زیادی به شما بکند.
  • از دهانشویه هایی که دارای الکل می باشند استفاده نکنید.
  • هنگام خوابیدن از دندان مصنوعی و پروتز استفاده نکنید.
  • غذا هایی مانند هویج و کرفس بخورید.
  • از راه بینی تنفس کنید زیرا تنفس از دهان باعث خشکی دهان خواهد شد.
  • در اتاق خواب از دستگاه های رطوبت ساز استفاده کنید تا به کاهش علائم خشکی دهان در شما کمک کند.

مواردی که باید سالمند باید از آنها دوری کند.

برای اینکه علائم خشکی دهان را کاهش دهید باید از بعضی از موارد و کارها دوری کنید که عبارتند از:

  • کشیدن سیگار و یا جویدن تنباکو
  •  نوشیدنی ها و یا غذاهای شیرین
  • نوشیدنی ها و یا غذاهای اسیدی
  • غذاهای خشک
  • خوردن غذاهایی که ادویه دارد.
  • غذا های قابض
  • نوشیدنی هایی که بیش از اندازه سرد و یا گرم باشد.
  • باید از مصرف الکل خودداری کرده و کافئین را هم در حد معمولی مصرف کنید.

چگونه می توان خشکی دهان را در سالمندان درمان کنیم.

معمولاً با بررسی دلایل خشکی دهان می توان آن را به طور اساسی درمان کرد. درمان خشکی دهان به عوامل زیادی بستگی دارد. مانند بیماری های زمینه ای و یا حتی مصرف داروهای خاص که احتمال دارد باعث خشکی دهان بشود. در صورتی که دلایل زمینه ای برای این مشکل پیدا شد باید حتماً مراحلی را انجام داده تا عوارض آن به حداقل برسد.

پیشنهاد آی‌بک امداد :  تأثیر استرس بر سلامتی سالمندان | راه های مقابله با استرس

داروها

اگر فکر می کنید که خشکی دهان شما به دلیل استفاده از دارویی خاص می باشد، می توانید نزد پزشک رفته تا داروی دیگری را تجویز کند و یا اینکه دوز دارو را تغییر بدهد تا خشکی دهان، کاهش پیدا کند.

تحریک تولید بزاق با دارو

سالمندانی که دچار خشکی دهان می باشند ممکن است پزشک برای آنها داروهای تحریک تولید بزاق تجویز کند داروهایی مانند سالاژن (پیلوکارپین) و یا اووکساک (سولمین)، برای تحریک تولید بزاق تجویز می شود.

مراحل درمان خشکی دهان سالمندان

معمولاً خشکی دهان سالمندان در چهار مرحله درمان می شود که عبارتند از:

  1. افزایش بزاق
  2. جایگزین کردن ترشحات از دست رفته
  3. کنترل کردن پوسیدگی دندان
  4.  انجام اقدامات خاص مثل درمان عفونت

فردی که به خشکی دهان مبتلا شده باید به بهداشت دهان و دندان خود توجه ویژه‌ای بکند. این موضوع می‌تواند شامل درمان عفونت های لثه، برداشتن جرم، درمان پوسیدگی و التهاب دندان، باشد. استفاده از نخ دندان و مسواک زدن منظم می تواند بسیار موثر باشد.

تشخیص خشکی دهان

دندانپزشکی یا پزشک باید بیمار سالمند را معاینه کند و سابقه پزشکی او را هم مرور کند. احتمال دارد نیاز باشد تا آزمایش خون و همچنین تصویر برداری از غدد بزاقی فرد بیمار انجام بگیرد.

بیشتر پزشکان معتقدند که حتی اگر بیمار از خشکی دهان شکایت داشته باشد گاهی به نظر می‌آید که مخاط دهان او تقریباً مرطوب است. به ندرت پیش می‌آید که شرایط برعکس باشد و مخاط دهان خشک بوده ولی فرد از علائم خشکی دهان شکایت نداشته باشد.

اگزروستومیا Xerostomia چیست؟

به خشکی دهان اگزروستومیا هم می گویند. متخصصان اعتقاد دارند که خشکی دهان به دلیل عملکرد نامناسب غده های بزاقی به وجود می آید. فردی که به خشکی دهان مبتلا است نمی تواند از خوردن غذا لذت ببرد زیرا در صورتی که بزاق دهان کم باشد، جویدن و بلع مشکل می شود.

در سالمندان بیماری اگزروستومیا مشکل شایعی بوده و می‌تواند به دلیل استفاده از داروهایی باشد که سالمندان استفاده می کنند.

همه ما احتمال دارد دچار خشکی دهان شویم. این مشکل می تواند باعث ناراحتی و استرس فرد شود. بعضی اوقات افراد تصور می کنند که خشکی دهان جزو روند پیری است، با این حال بسیاری از بیماران سالمند دچار این مشکل می‌شوند و این هم به دلیل استفاده زیاد داروها در افراد سالمند است که باعث خشکی دهان آنها می شود.

پرستار سالمند بیمار

پرستار سالمند بیمار، می تواند با مراقبت های صحیح و تغذیه مناسب سالمند، عوارض مشکل خشکی دهان را در سالمند کاهش دهد و در صورت نیاز از پزشک سالمند درخواست کند که داروی بیمار سالمند را تغییر داده و یا دوز آن را تغییر دهد تا از خشکی دهان در بیمار جلوگیری شود.

خشکی دهان در سالمندان

سخن پایانی

در این مقاله از مجله ایبک شما را با خشکی دهان در سالمندان و بیماری‌هایی که باعث خشکی دهان می شود به طور کامل آشنا کرده و برای تان موارد لازم را توضیح دادیم. امیدواریم مطالب بیان شده برایتان مفید بوده باشد.

تعمیر یخچال شبانه روزی

31

خشکی دهان در سالمندان و نکات کلیدی در مورد آن

امتیاز سردبیر

مجموع امتیاز

علائم خشکی دهان سالمند چیست؟

امتیاز کاربر: اولین نفر باشید !

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا