روز جهانی منع تبعیض نژادی

با نگاهی به جوامع انسانی مختلف می توان دریافت که نظم نوین جهانی امروز از دل اتفاقات و سیر های تاریخی مختلف در گذشته شکل گرفته است در این مقاله از مجله ی ایبک می خواهیم در مورد روز جهانی منع تبعیض نژادی برای شما مطالبی را بیان کنیم لطفا با ما همراه باشید.

انسان به عنوان موجودی که خود را هوشمند ترین خلقت عالم هستی می داند اقدام به شناخت جهان نموده و از طریق اختراعات و اکتشافات گوناگون رشد یافته است. تجربیاتی که در بسیاری از موارد تلخ بوده و هر نوری از دل تاریکی های بسیار حاصل شده است. انسان ها در نقاط مختلف جهان اگرچه وجه اشتراکی به عنوان انسان بودن دارند اما دارای تفاوت هایی نیز هستند. این تفاوت ها شامل رنگ پوست، نژاد، چهره، فرهنگ و اعتقادات مذهبی می باشد. زرد پوستانی که با چشمهایی بادامی شکل، گونه‌ی متفاوت نژادی را در آسیا شکل داده اند.

سیاه پوستانی که عمدتاً از آفریقا ریشه گرفته اند. نژاد های خاور میانه ای و مدیترانه ای در خاور میانه و حوزه‌ی دریای مدیترانه، سفید پوستان نواحی مرکزی اروپا، سرخپوستان و بسیاری از نژاد های مختلف که در طول تاریخ با هم ادغام و گسترش یافته اند. آنچه در دل حوادث و تجربیات تاریخی اما از یاد این هوشمند ترین خلقت خدا رفته است وجه اشتراک انسان بودن است. انسان به بهانه ی تفاوت نژادی بارها و بارها در طول تاریخ فجایع جبران نا پذیری را رقم زده است.

از استعمارگران اروپایی که به واسطه ی زور توپخانه و با هدف رشد سودآوری شرکت های نوظهور چند ملیتی اقدام به راه اندازی تجارت پر سود برده، در مناطق کمتر توسعه یافته ی دنیا نموده اند تا نظام برده داری در ایالات متحده ی آمریکای نو ظهور و همچنین نظام آپارتاید افریقای جنوبی همگی تجربیات تلخی هستند که انسان ها با منطق تبعیض نژادی آنها را در جهان به وجود آورده اند. شاید تلخ ترین و زجر آور ترین تجربه‌های بین المللی تبعیض نژادی که اتفاقاً فاصله ی تاریخی چندانی هم با عصر ما ندارند، کشتار و ویرانی ناشی از جنگ جهانی دوم در نتیجه‌ی تبعیض نژادی حزب نازی آلمان، کشتار غیر قابل تحمل بوسنیایی ها و آلبانیایی تبار ها به دست صرب ها و جنایات رژیم صهیونیستی در فلسطین اشغالی باشند. بشر امروز، دردمند از این روند، در جهت رفع تبعیض نژادی گام برداشته و در این مقاله سعی شده است تا به بهانه‌ی روز جهانی منع تبعیض نژادی، تاریخچه و روند مبارزه با این پدیده ی شوم در جهان مورد بررسی قرار گیرد.

روز جهانی منع تبعیض نژادی

روز جهانی منع تبعیض نژادی با تصمیم مجمع عمومی سازمان ملل متحد و با هدف برابر سازی نظام های اجتماعی مناطق مختلف جهان برای نژادهای مختلف بشری تنظیم شده است. در سال ۱۹۷۹، مجمع عمومی سازمان ملل متحد برای برقراری نظمی نوین در جهان و اتخاذ برنامه ها و تصمیم های جدی جهت مبارزه با تبعیض نژادی در سراسر جهان در نیمه ی دوم قرن بیستم تشکیل جلسه داد. در این جلسه‌، مجمع عمومی سازمان ملل متحد برای ادای احترام به روح انسان هایی که به دلیل تبعیض نژادی مورد ظلم واقع شده اند یا جان خود را از دست داده اند و همچنین به پاس ایستادگی و تلاش های همه ی کسانی که برای مقابله با تبعیض نژادی در طول تاریخ متحمل رنج و عذاب شده اند رای به تعیین روز ۲۱ ماه مارس هر سال میلادی به عنوان روز جهانی مقابله با تبعیض نژادی در سراسر جهان داد.

این روز در تقویم هجری شمسی، مصادف با اولین روز فروردین برای سالهای غیر کبیسه و ۳۰ اسفند سال های غیر کبیسه می باشد. این روز به یاد کشته شدگان مبارزه با تبعیض نژادی در افریقای جنوبی در سال ۱۹۶۰ انتخاب شد. در سال ۱۹۶۰، پلیس رژیم فاسد آپارتاید در افریقای جنوبی به روی سیاه پوستانی که در راهپیمایی برای لغو قوانین نژادپرستانه شرکت کرده بودند آتش گشود و ۶۹ نفر از آنان را کشت.

بیانیه‌ی برابری سازمان ملل متحد

مجمع عمومی سازمان ملل متحد ضمن اعلام بیانیه‌ ای عمومی در جهت برابری انسان ها و رفع تبعیض نژادی اعلام داشته است که : « مجمع عمومی سازمان ملل متحد اعلام می کند که تمامی انسان ها در تمام دنیا دارای شخصیت و حقوق برابر هستند و به اندازه ی برابر از پتانسیل شرکت سازنده در رشد جامعه و رشد فردی خود برخوردار هستند. هر گونه برنامه و دکترین برتری جویی نژادی از نظر علمی غلط است، از نظر روح انسانی قابل سرزنش است و از نظر اجتماعی نا عدالتی خواهد بود و خطرناک بوده و باید ممنوع شود. موارد مربوط به تئوری های نژاد خاص یا نژاد برتر یا نژاد خالص یا پاک سازی نژادی یا برتری نژادی نیز غیر علمی، دور از عدالت و ممنوع می باشد».

بیانیه‌ی برابری مجمع عمومی سازمان ملل متحد در واقع گامی است که بر اساس آن برابری نژادی در سراسر جهان دارای چارچوب واحدی باشد و نه تنها همه ی دولت ها را در جهت رفع تبعیض نژادی به حرکت در آورد، بلکه از بروز هر گونه تفسیر شخصی یا استثنا انگاری ممانعت نماید. بر اساس این بیانیه، همه ی دولت‌ها مکلف هستند که هر گونه تئوری، تحلیل و یا نقطه نظر که بستر لازم برای تبعیض نژادی فراهم می کند را محدود و ممنوع نمایند. همچنین دولت ها مکلف هستند که بر اساس این معیار همواره اندازه گیری های لازم را در سطح جامعه انجام دهند تا از بروز زمینه های حداقلی تبعیض نژادی نیز جلوگیری نمایند.

پدر تبعیض نژادی؛ جزیره‌ی بی اصل و نسبی که تمام دنیا را می خواست

پدر تبعیض نژادی، دشمن بشریت و مبدا تلخ ترین جنایت های ناشی از تبعیض نژادی دنیا بی تردید استعمار قرن هفدهم میلادی است. در سده ی هفدهم میلادی، با ظهور گونه‌ی اولیه ی اقتصاد لیبرال در برخی کشور های اروپایی عملاً شرکت ها و کمپانی ها جای دولت ها را در استعمار نقاط دیگر جهان گرفتند. در راس این کشور ها امپراطوری خود خوانده و بر پایه‌ی خون بریتانیا بود که با حمایت نظامی از کمپانی ها آنها را در جهت استعمار و استثمار مردم جهان هدایت می کرد.

کمپانی های هند شرقی و غربی استعمار و استثمار شرق و غرب جهان را بر عهده داشتند و استعمار کثیف بریتانیا از طرق مختلف در چین، هند، مصر، افریقا، ایران و سرزمین های نو ظهور قاره ی امریکا ضمن کسب سود و منافع هنگفت، فجایع انسانی بی شماری را رقم زد. تجارت برده داری با توجه به نیروی کار مفت و ارزان برده ها روزهای سیاه تاریخ را برای سیاهپوستان رقم زد و شروع تبعیض نژادی نوین در دنیای در حال صنعتی شدن گردید. از تلخ ترین فجایع انسانی، کشتار وسیعی است که استعمارگران هلندی در آفریقای مرکزی باعث آن شدند.

شرایط غیر قابل وصف و غیر انسانی زندگی برده های سیاهپوست در این دوره از تاریک ترین نقاط تاریخ بشریت است. تجارت سیاهپوستان به آسیا، آمریکا و اروپا در این دوره از پر سود ترین مراودات اقتصادی اروپاییان به ظاهر پیشرفته بود. تبعیض نژادی در هند نمونه ی دیگری از جنایات جزیره ای است که تمام دنیا را می خواست و امپراطوری خود خوانده اش را بر خون بنا نهاد. کمپانی نفرت انگیز هند شرقی که عامل امپریالیستی و بازوی اقتصادی دولت فخیمه‌‌ی ساکن در جزیره‌ ای به نام انگلیس (خودشان آن را امپراطوری بریتانیای کبیر می خوانند)، سرزمین هند را تسخیر کرده بود و برای هندی های مالک آن آب و خاک حداقل حقوق انسانی را قائل نبودند. فجایع انگلیسی ها در چین و آنچه به خاطر تجارت تریاک بر سر نژاد زرد آورده اند نیز روایت تاریک دیگری در مسیر تاریخ است.

تبعیض نژادی در ایالات متحده‌ی آمریکا، فرزند خلف استعمار پیر

پیشینه ی تبعیض نژادی در قاره ی امریکا به کشف این قاره و هجوم مهاجران اروپای در سده ی شانزدهم میلادی و برخورد خشونت آمیز با سرخپوستان بومی آنجا بر می گردد. پس از آن و در سده ی هفدهم میلادی تجارت برده در ایالات متحده ی آمریکا از پر سود ترین مراودات اقتصادی بود. کشاورزان آمریکایی که زمین های بزرگی داشتند از نیروی کار مفت سیاهپوستان بالاترین بهره کشی را در بدترین شرایط زندگی، می کردند. با شروع جنگ های داخلی آمریکا زمزمه های مبارزه با برده داری شنیده شد و قوانین بین المللی تجارت برده در این کشور لغو شد.

مناطق شمالی امریکا برده داری را ممنوع کردند اما با توجه به رونق کشت و فروش پنبه، برده داری سیاهان در مناطق جنوبی همچنان ادامه داشت. برده داری سیاهپوستان سر انجام با روی کار آمدن آبراهام لینکلن در سال ۱۸۶۰ میلادی به طور رسمی در آمریکا بر چیده شد. تبعیض نژادی و بد رفتاری با سیاهپوستان اما تا اواسط قرن بیستم و تا زمان مبارزات مارتین لوترکینگ ادامه داشت. اگرچه امروزه بساط تبعیض نژادی در امریکا برچیده شده است اما هنوز سفیدپوستان افراطی در این کشور فجایعی را رقم می‌زنند.

برابری نژادی در ایران

ایران از دیرباز مامن اقوام مختلف بوده است. بارز ترین سند برابری نژادی نزد ایرانیان لوح بجا مانده از کوروش است که در آن به وضوح از برابری و آزادی اقوام مختلف صحبت کرده است. همچنین آثار بجا مانده در مصر باستان نیز حکایت از رفتار منصفانه و عادلانه‌ی خشایار شاه و داریوش در آن سرزمین دارد. اگر چه استخدام غلام و کنیز پس از اسلام در ایران رواج داشته است اما این پدیده بیشتر در قالب حمایت های مالی از اقشار کم در آمد بوده و گزارشی تاریخی مبنی بر اینکه ریشه ی آن رنگ پوست متفاوت و یا نژاد متفاوت غلامان یا کنیزان باشد وجود ندارد. در ارج و قرب مقام انسانیت و برابری انسان ها در فرهنگ ایران زمین ذکر شعری از استاد سخن، حضرت سعدی کافی است که می فرماید:

بنی آدم اعضای یکدیگرند     که در آفرینش ز یک گوهرند