بیماری استخوانی پاژه را در سالمندان بشناسیم

بیماری استخوانی پاژه باعث می شود تا چرخه طبیعی تجدید استخوان ها مختل شده و استخوان ها ضعیف شود و تغییر شکل بدهند. بیماری استخوانی پاژه یک مشکل نسبتاً شایع در سراسر جهان بوده و افراد مسن بیشتر دچار آن می شوند. این مشکل در افراد زیر پنجاه سال نادر است و کمتر پیش می آید. درمان هایی برای بیماری استخوانی پاژه وجود دارد که این بیماری می تواند سال ها تحت کنترل بوده ولی باعث درد و مشکلاتی برای افراد می شود. در این مقاله از مجله ایبک می خواهیم شما را با بیماری استخوانی پاژه در سالمندان بیشتر آشنا کنیم.

لزوم استخدام پرستار برای سالمند مبتلا به بیماری استخوانی پاژه

وقتی اشخاص به سن پیری می رسند به دلیل ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن، دچار بیماری های زیادی می شوند زیرا عضلات آنها تحلیل می رود. پارکینسون، فشار خون، مشکلات قلبی و عروقی، زوال عقل و… گوشه ای از مشکلات سالمندان است. یکی از بیماری هایی که در سنین بالا رایج است و به سراغ بعضی از سالمندان می آید، بیماری های استخوانی پاژه می باشد. در این شرایط سالمندان عزیز نیاز به مراقبت و کمک دیگران دارند. اگر شما هم در منزل خود سالمندی دارید که به بیماری استخوانی پاژه مبتلا شده است، می‌توانید پرستار سالمند استخدام کرده و از خدمات پرستاری استفاده کنید. پرستار سالمند مراقب سالمند بیمار شما بوده و می‌تواند با مهارت و دانش بالایی که در مورد این بیماری دارد شرایط را مدیریت کرده و از سالمند شما به خوبی مراقبت کند.

بیماری پاژه چیست؟

آیا شما هم تا به حال اسم بیماری پاژه را شنیده اید؟ پاژه یک بیماری خاص است که در آن بافت استخوان قادر به ترمیم خود نیست. استخوان یک بافت زنده ای است که به طور دائم در حال ترمیم می باشد. فردی که به این بیماری دچار شده است استخوان های ضعیفی دارد.

این بیماری می تواند باعث کاهش کیفیت استخوان ها و از بین رفتن بازسازی دوباره و همچنین ضعیف شدن استخوان ها شود و گاهی هم باعث شکسته شدن استخوان می شود. بیماری پاژه ممکن است یک و یا حتی چند استخوان را درگیر کند. معمولاً قسمت های ستون فقرات، لگن و جمجمه جاهایی هستند که درگیر این بیماری می شوند.

چه کسانی ممکن است به بیماری پاژه مبتلا شوند؟

بیماری استخوانی پاژه در کل جهان جزو بیماری های شایع محسوب می‌شود و معمولاً هم افراد مسن درگیر این بیماری می شوند. بیماری پاژه تا سن ۸۰ سالگی پنج درصد از زنان و هشت درصد از مردان را تحت تأثیر قرار خواهد داد. بالا رفتن سن، باعث تغییراتی در بدن می شود که این تغییرات کیفیت زندگی سالمندان را کاهش می دهد. سالمندان به دلیل پوکی استخوان که معمولاً به آن دچار می شوند، نمی توانند زیاد تحرک داشته باشند و همین باعث بیماری های استخوانی در آنها خواهد شد. عامل وراثت هم می تواند نقش بسزایی در ایجاد این بیماری داشته باشد.

علائم بیماری استخوانی پاژه در سالمندان چیست؟

بیشتر افرادی که دچار این بیماری شده‌اند معمولاً علامتی ندارد و این علائم به مرور و آرام آرام ظاهر خواهد شد. ممکن است بعد از آزمایش خون و یا حتی بعد از آزمایش اشعه ایکس، متوجه وجود بیماری پاژه در سالمند بشوید. علائم این بیماری در سالمندان معمولاً موارد زیر است:

• دردهای مداوم استخوانی
• دردهایی که در طول بدن سالمند حرکت می کند.
• قسمتی از بدن شخص، حرکت خود را از دست می دهد.
• استخوان های بدن تغییر شکل قابل توجهی پیدا می‌کنند.
• آرتروز مفاصل
• گزگز و بی حسی در بعضی از اعضای بدن مخصوصاً دست و پا
• آرتریت
• تورم و سفتی مفاصل
• اختلال حرکت و تعادل
• ایجاد شکستگی در استخوان ها با کوچکترین ضربه و یا زمین خوردن
• انحنای ستون فقرات
• تأخیر در بهبود آسیب دیدگی استخوان
• بد فرم شدن زانو
• اختلالات در شنوایی در هنگامی که استخوان جمجمه هم درگیر این بیماری باشد.

دلایل مبتلا شدن به بیماری پاژه چیست؟

موارد زیادی می توانند باعث بروز بیماری پاژه در سالمندان شوند که دو مورد مهم از آن عبارتند از:

1. استخوان های قدیمی حذف شده و استخوان جدیدی باید جایگزین آن شود که به این فرآیند بازسازی استخوان می گویند.
2. سلول های استخوانی مانند پوست ساخته می شود.

دو سلولی که مسئول این امر هستند عبارتند از:

1. استئوکلاست: سلول هایی که استخوان های قدیمی را باید جذب کنند.
2. استئو بلاست: سلول های که باعث ایجاد استخوان های جدید می شوند.

بیماری استخوانی پاژه هنگامی به وجود خواهد آمد که سلول های استئو کلاست با سرعت زیاد جذب استخوان را شروع می کنند و این باعث خواهد شد که سلول های استئو بلاست با سرعت بیشتری استخوان های جدید تولید کنند، در نتیجه استخوان ها به شکل بزرگ تر و ضعیف تر از معمول ایجاد شده و یا به صورت بد شکل به نظر می آیند.

علم پزشکی نتوانسته نتیجه دقیقی درباره چگونگی پدید آمدن این فرایند بدست بیاورد ولی این را می‌دانیم که ژنتیک نقش مهمی در به وجود آمدن بیماری پاژه دارد. محققان اعتقاد دارند عوامل وراثتی و همچنین عوامل محیطی مثل عفونت های ویروسی می تواند در بروز این بیماری مؤثر باشند.

چگونه بیماری پاژه را در سالمندان تشخیص بدهیم؟

برای تشخیص این بیماری و درمان آن باید حتماً به متخصص ارتوپد مراجعه کنید. پزشک، سالمند شما را معاینه می کند و همچنین در مورد سابقه ی خانوادگی او سؤالاتی را خواهد پرسید. در مرحله بعد از استخوان های بیمار عکس انداخته می شود زیرا در بیماری پاژه، استخوانی که به پاژه مبتلا شده است باید بزرگتر و ضخیم تر باشد و گاهی ممکن است بر عکس، استخوان به شکلی باشد که انگار رشد نکرده است. همانطور که در ابتدا هم برایتان گفتیم وراثت می تواند نقش مهمی در ایجاد این بیماری داشته باشد. احتمال دارد شخصی یک نقص ژنتیکی را از خانواده به ارث برده باشد، پس احتمال مبتلا شدن به بیماری پاژه در او بیشتر می شود.

اگر شما سابقه این بیماری را در خانواده دارید باید حتماً بعد از چهل سالگی هر چند سال یکبار آزمایش خون بدهید. برای تشخیص این بیماری چند راهکار وجود دارد که عبارتند از:

1.  آزمایش خون: پزشک در مرحله اول برای تشخیص بیماری پاژه برای بیمار شما آزمایش خون می نویسد. این آزمایش می تواند سطح ماده آلکالین فسفاتاز (ALP) را در خون معین کند. اگر فرد به بیماری پاژه مبتلا باشد سطح ALP خون او بالا خواهد بود. البته آزمایش خون به تنهایی نمی تواند این بیماری را نشان دهد زیرا گاهی ممکن است افرادی که به این بیماری مبتلا هستند سطح ALP طبیعی داشته باشند.
2. اسکن استخوان (CT SCAN): در این راهکار باید مقداری از ماده رادیو اکتیو را به شکل وریدی به بازوی بیمار تزریق کنند و با یک دوربین مخصوص هم از استخوان عکس بگیرند. مناطقی که این ماده ی رادیو اکتیو (به نام ردیاب) را خیلی کم و یا خیلی زیاد جذب کند، دچار بیماری استخوانی پاژه هستند‌.
3. MRI: در این روش با استفاده از امواج رادیویی قدرتمند و همچنین آهنربا، از استخوان های بیمار عکس می گیرند تا پزشک به وسیله این عکس ها، تشخیص دهد که آیا سالمند به بیماری پاژه مبتلا است یا خیر؟
4. اشعه ایکس: یکی دیگر از روش های تشخیص بیماری پاژه، اشعه ایکس است. این روش به پزشک کمک می کند که ببیند آیا استخوان ها از حد معمول بزرگتر شده یا خیر؟ اگر استخوان ها از حد معمول بزرگتر باشد پزشک تشخیص بیماری پاژه را می دهد.
5. آزمایشات بیشتر: اگر پزشک تصور کند که احتمال دارد فرد به سرطان استخوان مبتلا باشد آنگاه مجبور به آزمایشات بیشتر خواهد بود. در این مورد احتمال دارد که نیاز به اقداماتی مانند بوسی استخوان باشد که در این روش نمونه ای از استخوان بیمار را برمی دارند تا جزئیات آن را بررسی کنند.

در صورتی که سالمندی در منزل دارید که دچار بیماری پاژه شده است، می توانید با استخدام پرستار از سالمند خود در منزل مراقبت کنید زیرا پرستاران آموزش های لازم را دیده و می توانند به خوبی از بیمار شما مراقبت کنند.

چگونه درد مبتلایان به بیماری پاژه را کم کنیم؟

در صورتی که بیماری پاژه در فرد تشخیص داده شود، پزشک متخصص درمان خود را شروع می کند. ابتدا باید از داروهای مسکن برای کاهش درد استفاده کرد. داروهایی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و استامینوفن می توانند درد را در بیماران از بین ببرند. گاهی هم استفاده از تکنیک های آرام بخش و یا طب سوزنی باعث کاهش درد و همچنین کاهش تنش بدن می شود. یکی دیگر از راه های تسکین درد، فیزیوتراپی است که به بیمار در ساختن عضلات و همچنین بهبود تعادل کمک خواهد کرد. این درمان ها می تواند از شکستگی استخوان جلوگیری کرده و درد را هم تا حدودی کاهش دهد.

برای کمک به راه رفتن، می توان از واکر و عصا کمک گرفت تا از افتادن و در نتیجه شکستن استخوان جلوگیری شود. یکی از داروهای تجویز شده برای این بیماری بیس فسفونات است که در ابتدای بیماری تجویز می شود و می تواند این بیماری را برای سال‌های زیادی غیرفعال کند.

سخن پایانی

بیماری پاژه یک بیماری استخوانی است که می‌تواند یک و گاهی چند استخوان را درگیر کند. این بیماری معمولاً در افراد بالای ۵۰ سال دیده می شود که در صورت مشاهده علائم آن، باید حتماً به متخصص ارتوپد مراجعه کنید تا پزشک درمان را شروع کند. شروع معالجه بیماری می‌تواند از شدت آن جلوگیری کرده و به وسیله داروها و روش‌های درمانی شدت درد بیمار را کم کرد.