حساسیت به گندم وقتی ظاهر می شود که بدن انسان آنتی‌بادی‌هایی نسبت به پروتئین های تشکیل دهنده در گندم تولید خواهد کرد. در حالی که سیلیاک یک بیماری بوده که باعث واکنش های ایمنی غیر طبیعی نسبت به پروتئین گلوتن خواهد شد. در این مقاله از ایبک می خواهیم تفاوت بین آلرژی به گندم و سیلیاک را برایتان توضیح داده و شما را با آن آشنا کنیم.
آلرژی به گندم
اشخاصی که به گندم آلرژی دارند حداقل به یکی از پروتئین هایی که در گندم موجود می باشد، حساس هستند و سیستم ایمنی آنها پاسخ شدیدی به این پروتئین ها می دهد. اگر شخصی که به آلرژی گندم مبتلا شده، در معرض گندم قرار بگیرد احتمال دارد علائم ناتوان‌کننده را تجربه کند و گاهی هم احتمال شوک آنافیلاکسی وجود دارد که یک پاسخ آلرژیک شدید و تهدید کننده زندگی است.
اشخاصی که به گندم آلرژی دارند باید برای تشخیص بیماری حتماً به پزشک مراجعه کنند. بعضی از اشخاص هنگامی که آرد گندم را استنشاق می کنند واکنش بسیار شدید آلرژیک را تجربه خواهند کرد. گروه دیگری هم ممکن است بعد از خوردن گندم این علائم را تجربه کنند. واکنش های آلرژیک احتمال دارد طی چند دقیقه و یا حتی چند ساعت بعد از استنشاق و یا مصرف گندم برای شخص رخ بدهد.
یکی از رایج ترین آلرژی های غذایی، آلرژی به گندم است که در دوران کودکی اتفاق می‌افتد. البته احتمال دارد این مشکل در دوران بزرگسالی هم برای شخص رخ بدهد. اشخاصی که به گندم آلرژی دارند، یک آنتی بادی خاص برای یک و یا گاهی چند پروتئین گندم تولید می کنند. البته باید بگوییم که حساسیت به گندم با بیماری سلیاک تفاوت دارد. بیماری سلیاک بیماری خود ایمنی بوده که دستگاه گوارش شخص را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
گلتون باعث می شود پاسخ های خود ایمنی نامنظم، تحریک شوند ولی نکاتی که به تغذیه ی افراد مبتلا به سلیاک مربوط می شود، کاملاً متفاوت است. درست است که گلوتن پروتئینی در گندم می باشد ولی افرادی که به بیماری سلیاک آنافیلاکسی مبتلا هستند، آن را تجربه نمی کنند زیرا سلیاک یک بیماری آلرژیک نیست.
در ادامه مقاله به چگونگی تشخیص حساسیت نسبت به گندم و روش های درمان و کنترل آن می پردازیم.
علائم آلرژی به گندم چیست؟
حساسیت به گندم تقریباً در کودکان بیشتر شایع است. گاهی در دوران نوزادی، آلرژی به گندم در کنار آلرژی های دیگر غذایی ایجاد خواهد شد. معمولاً این مشکل تا سن دوازده سالگی با کودک بوده و بعد از آن برطرف می شود. شایع ترین علائم حساسیت به گندم عبارت است از:
- گرفتگی بینی یا رینیت آلرژیک
- اگزما یا درماتیت آتوپیک
- آسم
- کهیر با تورم احتمالی
- حالت تهوع، استفراغ، اسهال
- تورم و تحریک های احتمالی در گلو، دهان و یا گاهی هر دو
- خارش چشم و آبریزش
- نفخ معده
فردی که به گندم آلرژی دارد در صورت قرار گرفتن در معرض گندم، استنشاق و یا خوردن آن، ممکن است آنافیلاکسی رخ بدهد که علائم آن عبارت است از:
- ایجاد مشکل در بلعیدن غذا
- گرفتگی و تورم در گلو
- درد و تنگی در قفسه سینه
- دشوار شدن تنفس
- ضعیف شدن نبض
- پریدگی رنگ پوست
آنافیلاکسی فوریت پزشکی بوده که باید سریعاً فرد را به بیمارستان رسانده تا تحت مراقبت های فوری پزشکی قرار بگیرد. این افراد باید در اولین فرصت برای درمان خود به پزشک مراجعه کنند.
چگونه می توان آلرژی به گندم را تشخیص داد؟
افرادی که به گندم آلرژی دارند باید به پزشک مراجعه کرده و پزشک آزمایشاتی را انجام می دهد که به وسیله آنها، آلرژی به گندم را تشخیص خواهد داد. این آزمایشات عبارتند از:
- دفتر یادداشت غذایی
- مشخص کردن منبع آلرژی
- انجام آزمایش چالش غذایی
- آزمایش خراش پوست
- آزمایش خون
۱- دفتر یادداشت غذایی
برای اینکه آلرژی به گندم شناسایی شود پزشک متخصص آلرژی، از فرد می خواهد که یک دفتر یادداشت غذایی تهیه کرده و در این دفتر تمام مواد غذایی در رژیم غذایی و همچنین زمان مصرف و اطلاعاتی در مورد علائم موجود، را در دفتر یادداشت کند.
۲- مشخص کردن منبع آلرژی
در این مرحله بیمار باید به طور کلی همه محصولات گندم را از رژیم غذایی حذف کند و دوباره بعد از چند روز مجدداً گندم را با فاصله وارد رژیم غذایی خود کند. با اطلاعاتی که از دفتر یادداشت غذایی بدست می آید می توان فهمید که آیا فرد به گندم آلرژی دارد یا خیر؟ البته یک فرد متخصص باید بر آزمایش انجام شده نظارت کند.
۳- آزمایش خراش پوست
در این آزمایش پزشک متخصص قطره های غذایی را که رقیق کرده در روی پشت و یا بازوی فرد می ریزد و پوست شخص را به وسیله این قطره ها تحت تأثیر قرار می دهد. با این روش، غذای مورد نظر وارد سیستم پوست شده و در صورت قرمزی، خارش و تورم نشان می دهد که فرد به گندم حساسیت دارد البته این آزمایش قطعی نیست و پزشک آزمایش های دیگری را هم برای تأیید قطعی وجود حساسیت، تجویز خواهد کرد.
۴- آزمایش خون
آزمایش خون، آنتی بادی مواد غذایی خاصی را تشخیص خواهد داد. اگر آنتی بادی خاصی در بدن فرد وجود داشته باشد، آزمایش نشان می دهد که فرد به مواد غذایی خاصی آلرژی دارد.
رژیم غذایی مناسب برای افرادی که به گندم آلرژی دارند.
اشخاصی که به گندم حساسیت دارند باید غذاهایی را دارای ترکیبات گندم می باشد، استفاده نکنند این غذا ها عبارتند از:
- شیرینی جاتی که پخته شده است مانند: کیک، کلوچه، کراکر، دونات، وافل، چوب شور و نان
- غلات صبحانه
- آبجو
- جایگزین های قهوه، مخلوط های نوشیدنی، شکلات های فوری و شیر مزه دار
- سس، سس سویا، چاشنی ها، سس گوجه فرنگی
- رشته فرنگی و ماکارونی که بر پایه بلغور و یا گندم باشد.
- کوفته
- نشاسته غذای اصلاح شده و نشاسته ژلاتینه شده
- پروتئین های گیاهی که هیدرولیز شده اند.
- گوشت فرآوری شده مانند هات داگ
- جایگزین های گوشت، میگو و خرچنگ
چاودار جو و جوی دوسر دارای مقداری پروتئین گندم می باشند و فردی که به گندم حساسیت دارد نه تنها گندم، بلکه جو دوسر، چاودار و جو هم نباید مصرف کند. قبل از اینکه از غذاهای آماده استفاده کنید، باید حتماً برچسب تغذیه آن را بررسی کنید و ببینید آیا دارای گندم و یا غلات پروتئین گندم می باشد یا خیر؟
عوامل و دلایل محرک آلرژی به گندم چیست؟
آلرژی به گندم، پاسخ سیستم ایمنی بدن می باشد و وقتی این واکنش آلرژیک اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن، ماده مفید یا خنثی را با عامل بیماری زا اشتباه می گیرد و به آن حمله می کند. آلرژن ها موادی می باشند که معمولاً به اشخاص آسیب نمی رساند مگر اینکه افراد به آنها حساسیت داشته باشند.
واکنش های آلرژیک نسبت به گندم شامل آنتی بادی ایمونوگلوبین می‌باشد که حداقل به یکی از پروتئین های زیر که در گندم موجود است، واکنش نشان می دهد:
- گلوبولین
- آلبومین
- گلیادین
- گلوتنین
البته بعضی از اشخاص فقط به یکی از پروتئین های گندم آلرژی دارند ولی گاهی هم ممکن است فردی به دو و یا حتی بیشتر این پروتئین ها حساسیت داشته باشد.
بعضی از اشخاص امکان دارد در صورتی که چند ساعت ورزش کنند دچار علائم آلرژیک شوند. این آلرژیک می‌تواند منجر به آنافیلاکسی باشد که تهدید کننده زندگی است.
بعضی از افراد هم که در نانوایی کار می کنند و یا حتی در جاهایی که با آرد سروکار دارند، احتمال دارد به آسم نانوا مبتلا بشوند. این آلرژی می‌تواند به دلیل استنشاق آرد گندم رخ بدهد و یا ممکن است به دلیل قارچ و یا پروتئین گندم ایجاد شود.
بیماری سلیاک
متخصصان بیماری سلیاک را حساسیت ندانسته و آن را در حساسیت های غذایی خود ایمنی قسمت بندی می کنند. سیستم ایمنی بدن فرد ممکن است به گلوتن واکنش نشان داده و باعث آسیب و التهاب روده کوچک شود. بعضی از اشخاص هم دارای آلرژی به گندم می باشند و هم بیماری است سلیاک دارند.
عوامل خطر زا
عواملی که خطر ابتلا به بیماری حساسیت به گندم را افزایش می‌دهند یکی سن فرد و دیگری هم سابقه خانوادگی می باشد. در صورتی که یکی از اقوام نزدیک دارای آلرژی به گندم باشند، احتمال ابتلا فرد هم زیاد می‌شود. کودکان و نوزادان بیشتر از افراد دیگر به این بیماری دچار می‌شوند زیرا سیستم گوارشی و ایمنی کودکان هنوز بالغ نشده است.
درمان مناسب برای آلرژی به گندم
بهترین درمانی که می توانیم برای آلرژی به گندم نام ببریم، پرهیز از خوردن و قرار گرفتن در معرض گندم و پروتئین های گندم می باشد. شاید این کار برای شما کمی دشوار باشد زیرا بیشتر غذاها دارای گندم هستند. پس باید قبل از مصرف غذا ها، برچسب آنها را بررسی کنید.
آنتی هیستامین می تواند علائم آلرژی را کم کرده و فعالیت سیستم ایمنی شخص را کاهش دهد اگر در معرض گندم قرار گرفتید بلافاصله باید آنتی هیستامین را مصرف کنید. البته آنتی هیستامین هم باید طبق نظر پزشک مصرف شود.
آدرنالین یا اپی نفرین یکی دیگر از درمان های اضطراری و ضروری برای آنافیلاکسی می باشد که باید توسط پزشک تجویز شود. آدرنالین باعث باز شدن مجاری تنفسی فرد شده و به او کمک می کند بهتر و راحت تر نفس بکشد و فشار خون را هم باز می گرداند.
مراقبت های پرستاری از بیمار
در صورتی که کودک و یا سالمند شما به وسیله پرستار مراقبت می شود باید حتماً در هنگام شروع کار پرستار، به او بگویید که بیمار شما دارای آلرژی به گندم می باشد، تا پرستار مراقبت های لازم را انجام داده و در خصوص تغذیه سالمند و یا کودک به موارد مهم در مورد آلرژی به گندم توجه کند.
فرق آلرژی به گندم و سلیاک چیست؟
امتیاز سردبیر
مجموع امتیاز
عوامل و دلایل محرک آلرژی به گندم چیست؟
