روش محاسبه متراژ و حجم انباره چاه جذبی به چه صورت است؟

محاسبه دقیق متراژ و اندازه انباره از مهمترین کارها قبل از حفر کردن چاه می باشد. محاسبه متراژ انباره دارای فرمول خاصی می‌باشد و بر حسب فاکتورهای گوناگونی مشخص می شود. عدم توجه به محاسبه دقیق حجم انباره باعث می شود که ظرفیت مخزن چاه با میزان آب ورودی به آن متناسب نباشد و در نهایت چاه نیاز به تخلیه مکرر در فواصل کوتاه مدت خواهد داشت. در این مقاله از ایبک امداد به بررسی روش محاسبه متراژ و حجم انباره چاه جذبی می‌پردازیم.

انباره چاه یا مخزن چاه فاضلاب چیست؟

انباره مکانی در قسمت انتهای تونل یا میله چاه فاضلاب می باشد که به عنوان مخزن چاه فاضلاب در نظر گرفته می شود و فاضلاب و پساب ها در آن ذخیره می شوند. انباره چاه فاضلاب باید به شکل مثلثی کنده شود تا احتمال ریزش چاه کاهش پیدا کند. ریزش چاه می تواند بسیار خطرآفرین باشد. انباره چاه به شکل مخروطی و یا ذوزنقه ای نیز می تواند حفاری شود اما هرگز نباید به شکل مستطیل یا مربع حفر شود. اندازه انباره و مخزن چاه فاضلاب به عوامل مختلفی بستگی دارد. میزان ورودی آب و فاضلابی که به چاه وارد می شود بر اساس قانون ساختمان به ازای هر شخص در شبانه روز ۱۵۰ لیتر در نظر گرفته شده است. جنس خاک نیز در اندازه انباره و اندازه حفاری انباره موثر است.

چاه جذبی چیست و چه کاربردی دارد؟

چاه جذبی به عنوان یکی از بهترین انتخاب ها جهت دفع فاضلاب می باشد. نکته ای که مهم می باشد این است که آب باران و آب سطحی نیز باید دارای چاه فاضلاب جداگانه‌ای باشند و حدالامکان از چاه فاضلاب انسانی فاصله داشته باشد. انتخاب نوع چاه به جنس و نوع زمین و خاک بستگی دارد. در مناطقی که خاک آن بیشتر خرده سنگ، شن و ماسه باشد چاه جذبی گزینه مناسبی می باشد و مناطقی که دارای خاک رسی هستند در واقع خاصیت باتلاقی دارند و بهتر است از چاه سپتیک در آنجا استفاده شود.

فاکتورهای اساسی و مهم در روش محاسبه متراژ انباره چاه

انباره و یا مخزن چاه به انتهایی‌ترین قسمت چاه فاضلاب گفته می شود و به عنوان منبع جهت ذخیره فاضلاب و پساب عمل می کند. حجم متراژ و یا اندازه انباره برحسب فاکتورهای مختلفی تعیین می شود. از مهمترین عواملی که در محاسبه متراژ انباره دخیل می باشد می توان به موارد زیر اشاره کرد.

محاسبه متراژ انباره بر اساس جنس خاک

خاک زمینی که در آن چاه جذبی حفر می شود در متراژ انباره موثر خواهد بود. خاک ها جذب متفاوتی دارند. بعضی از خاک ها که جنس آنها ماسه می باشد جذب بیشتری دارند و برخی از خاک ها دارای نفوذ کمتری می باشند. خاک هایی که قدرت جذب بیشتری دارند می توانند حجم بیشتری از پساب و فاضلاب را به خود جذب کنند و در نتیجه متراژ انباره را می توان در این خاک ها کمتر محاسبه کرد. در مقابل بعضی از خاک ها دارای قدرت نفوذ کمتری هستند و جذب فاضلاب در آنها کمتر می باشد به همین خاطر بهتر است حجم و متراژ انباره در آنها بیشتر در نظر گرفته شود تا نیاز به تخلیه چاه کم تر صورت گیرد.

متراژ و حجم انباره بر اساس ساکنین ساختمان

یکی دیگر از فاکتورهای اساسی در محاسبه متراژ انباره مقدار فاضلابی می باشد که به چاه فاضلاب وارد می شود. تعداد ساکنین ساختمان و تعداد واحدهای موجود در ساختمان و مقدار فاضلابی که به انباره وارد می شود از اصلی‌ترین و مهم‌ترین فاکتور ها جهت تعیین متراژ و حجم انباره چاه محسوب می شود. از دیگر مواردی که در حجم و متراژ انباره موثر هستند و مقدار ثابت و مشخصی دارند می توان به دوره و یا عمر طراحی چاه و تعداد ماه های سال اشاره کرد.

ابعاد و اندازه انباره چاه فاضلاب

به قسمت انتهایی چاه جذبی که در واقع مخزن و منبع فاضلاب می باشد انباره چاه گفته می‌شود و جهت انباشته شدن فاضلاب و پساب ها می باشد. اندازه و متراژ انباره نسبت مستقیم با مقدار مصرف آب ساکنین ساختمان دارد. به عنوان مثال اگر مقدار مصرف آب ساختمانی در هر روز ۲۰ متر مکعب باشد باید انباره چاه به حجم ۱۲۰ متر مکعب داشته باشد تا بتواند به صورت درست فاضلاب را دفع کند. طول و عرض و اندازه استاندارد انباره چاه فاضلاب و عرض دقیق و استاندارد در برخی زمین ها ۱۸۰ سانتی متر و در برخی دیگر ۱۵۰ سانتی متر می باشد. گاهی ممکن است در برخی زمین ها به ۲۰۰ سانتیمتر نیز برسد. مهمترین عامل در اندازه استاندارد انباره چاه، جنس خاک است. در زمین هایی که ریزش خاک در آنها زیاد است حفاری باید در عرض کمتر صورت گیرد اما زمین هایی که احتمال ریزش در آنها کم می باشد حفاری می تواند تا طول و عرض ۳ متر هم صورت گیرد.

فرمول محاسبه دقیق متراژ انباره چاه

برای آنکه بتوانید متراژ دقیق انباره چاه را محاسبه کنید می‌توانید از فرمول زیر استفاده کنید.

×تعداد نفرات ساکن ×V lit =۹۰ (lit/per) ×۰/۰۱×۳۰/۵×۱۲×۱۰~۱۵×۰/۵

۰/۰۱ ضریب فاضلاب جامد است.

۳۰/۵ضریب حفر چاه است.

۱۲ تعداد ماه سال است.

۱۰~۱۵ دوره طراحی چاه است که به طور معمول بین ۱۰ تا ۱۵ سال محاسبه می شود.

۰/۵ ضریب فاضلاب جامد بعد از گذشت ۱۰ الی ۱۵ سال است.

نکات مهم در رابطه با روش محاسبه متراژ انباره چاه جذبی

همانطور که در بالا گفته شد فرمول خاصی جهت روش محاسبه متراژ انباره چاه جذبی وجود دارد. در ادامه نکات مهمی در این باره بیان می‌کنیم.

• فرمول بالا جهت مشخص کردن انباره و یا مخزن برای چاه های فاضلاب مربوط به ساختمان می باشد.
• این متراژ برای انبار کردن آب باران نیست. چنانچه آب باران به آن وارد شود باعث بروز مشکلات عدیده‌ای خواهد شد.
• حجم و متراژی که برای انباره چاه جذبی در نظر گرفته شده است با گذشت زمان و با ایجاد رسوب و ته نشین شدن مواد زائد روی کف و دیواره ها کاهش پیدا می کند. به همین خاطر لازم است که علاوه بر تخلیه کردن چاه عملیات لایروبی نیز انجام شود.

کف تراشی و لایروبی چاه فاضلاب چگونه انجام می شود؟

بعد از تخلیه چاه گاهی اوقات لازم است کف تراشی و لایروبی نیز انجام شود تا رسوبات و ته نشین های مواد زائد از چاه تخلیه گردد. در این شرایط حفار وارد چاه شده و رسوبات و گل و لای را از کف چاه و دیواره ها می تراشد و آنها را از چاه فاضلاب خارج می کند که در اصطلاح به این کار لجن کشی نیز گفته می شود. کف تراشی و لایروبی تجربه زیادی لازم دارد و فردی که در این زمینه مهارت ندارد می تواند باعث آسیب رساندن به چاه شود. شرکت خدماتی ایبک امداد می‌تواند در این زمینه به شما کاربران عزیز خدمات رسانی کند. کف تراشی و لایروبی چاه فاضلاب علاوه بر آنکه عمر استفاده از چاه را افزایش می دهد از ریزش آن نیز جلوگیری خواهد کرد. اگر بعد از تخلیه چاه لایروبی صورت نگیرد چاه فاضلاب در مدت کوتاهی پر خواهد شد.

نکات مهم در رابطه با چاه جذبی

عواملی که در محاسبه متراژ انباره موثر می باشند عبارتند از تعداد ساکنین ساختمان، تعداد حمام ها و سرویس های بهداشتی، قدرت نفوذ پذیری خاک. تمام این موارد در محاسبه حجم انباره چاه موثر می باشند. دقت کنید برای آب های سطحی و آب باران باید چاه فاضلابی جداگانه در نظر گرفته شود. همچنین چاه مخصوص آب سطحی و آب باران نباید نزدیک چاه فاضلاب حفاری شود. چنانچه ظرفیت چاه جذبی پر شود قدرت جذب آن کاهش پیدا می‌کند. بنابراین لازم است پس از تخلیه چاه لایروبی و کف تراشی نیز انجام شود تا قدرت جذب چاه دوباره افزایش پیدا کند. حفاری چاه جذبی به طور معمول در زمین هایی انجام می شود که دارای قدرت جذب زیادی هستند. زمین هایی که خاک رس دارند دارای جذب کمتری هستند و بهتر است در آنها چاه سپتیک مورد استفاده قرار گیرد.

استانداردهای لازم جهت حفر چاه فاضلاب

برای حفر چاه فاضلاب باید استانداردها و نکات مهمی در نظر گرفته شود که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.

• محل حفاری چاه در ساختمان باید از ستون ها و پی ساختمان فاصله مناسبی داشته باشد.
• لازم است لوله هواکشی جهت خروج گازهای بدبو از چاه نصب شود.
• دهانه چاه باید در محلی قرار گیرد که در مواقع ضروری بتوان به آن دسترسی داشت.
• بهتر است در نقشه ساختمان مکان دقیق دهانه چاه، عمق تونل و متراژ انباره مشخص شود.
• حفر چاه باید در مکانی باشد که دست یافتن به آن جهت تخلیه چاه فراهم باشد.
• قبل از اقدام به حفاری چاه فاضلاب لازم است مختصات دیگر چاه های فاضلاب را بررسی کرد زیرا حفر چاه تا شعاع ۳ متری دیگر چاه های فاضلاب ممنوع می باشد.
• حفر چاه فاضلاب در کنار باغچه می تواند باعث تخریب درخت و باغچه گردد.
• دقت کنید لوله آب سرد و آب گرم نباید از دهانه چاه عبور کنند.

سخن پایانی

در این مقاله از ایبک امداد به بررسی نحوه محاسبه متراژ و حجم انباره چاه فاضلاب جذبی پرداختیم. همانطور که می دانید انباره مخزن چاه به شمار می‌آید و باید بر اساس فاکتورهای مهمی از جمله تعداد ساکنین ساختمان و همچنین نوع خاک منطقه محاسبه دقیق شود. گروه خدماتی ایبک امداد می ‌تواند در زمینه حفر چاه جذبی و سپتیک به شما کاربران عزیز کمک کند. چنانچه سوالی در این رابطه داشتید می توانید آن را در قسمت دیدگاه ها مطرح کنید تا کارشناسان ایبک امداد در اسرع وقت پاسخگوی شما باشند.