تأثیر هنر درمانی در سالمندان مبتلا به آلزایمر

یکی از روش های مؤثر برای کنترل بیماری آلزایمر هنردرمانی است. هنر آنقدر در زندگی تأثیر گذار است که شما می توانید آن را با جادوگری مقایسه کنید. بعضی از کارها برای داشتن یک زندگی باشکوه، بسیار ضروری هستند و یکی از این کارها، هنر است که باعث می شود انسان احساس زنده بودن کند. هنر می تواند به عنوان بستری جهت تغییر دادن جامعه عمل کند.

هنر درمانی در سالمندان مبتلا به آلزایمر

موسیقی درمانی و هنر درمانی در سالمندان یک ابزار قدرتمند جهت درمان آلزایمر محسوب می شود. شما می‌توانید سالمندان را تشویق کنید که به موسیقی های ملایم گوش داده و یا اینکه ورزش کنند. این فعالیت ها می توانند مغز سالمند را زنده نگه دارند. از راه یادآوری خاطرات باید مغز سالمند را درگیر کرده تا کیفیت زندگی او بهبود پیدا کند. موسیقی و هنر در روح و ذهن فرد تأثیر می گذارد، خلاقیت حواس را تحریک کرده و باعث سرزندگی و خوشحالی سالمند می شود. وقتی سالمند خلاقیت به کار بگیرید، زوایای خفته ذهن او بیدار شده و ذهن درگیر نکات جدید خواهد شد. به همین دلیل است که می‌گویند موسیقی درمانی و هنر درمانی تأثیر مثبتی بر ذهن افراد دارد.

کیفیت نقاشی سالمند به چه صورت باید باشد؟

کیفیت نقاشی سالمندان اهمیتی ندارد، مهم تجربه‌ای است که سالمند کسب می کند. مسلماً در طی هنر درمانی فرد می تواند تجربه های زیادی را کسب کرده و تمام توانایی های خود را به وسیله هنر به نمایش بگذارد. افرادی که دچار سکته مغزی شده اند متأسفانه دچار اختلالاتی هستند که قادر به ابراز تمایلات و احساسات خود نمی باشند. گاهی سالمند خواسته هایی دارد که نمی تواند بیان کند. هنردرمانی تمرینی مفید بوده که به وسیله آن سالمندان احساسات خود را بیان خواهند کرد.

پرستار و یا مراقب سالمند باید او را تشویق کند که اوقات فراغتش را با شنیدن موسیقی و یا نقاشی های متفاوت پر کرد تا سلامت جسمی و روانی او رو به بهبودی رود .

هنر درمانی با دیدن هنر

وقتی شما سالمند خود را به نمایشگاه های هنری و یا موزه ها می برید، این کار باعث می شود اضطراب، پرخاشگری، استرس و حتی عدم هوشیاری در سالمند شما که به آلزایمر مبتلا است، کاهش پیدا کند. نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که سالمندی که به آلزایمر مبتلا است ممکن است از دیدن یک فیلم لذت نبرد زیرا  آلزایمر خاطرات فرد را از بین نمی برد، بلکه باعث مختل شدن قسمتی از مغز می شود که به یادآوری خاطرات مربوط است. به همین دلیل سالمند برای اینکه از فیلم لذت ببرد باید در ابتدای کار، ماجرای فیلم را به یاد بیاورد و معمولاً سالمندانی که به آلزایمر مبتلا هستند نمی توانند این کار را انجام دهند.

نقاشی به دلیل اینکه در یک قاب است، احساسات سالمند را تحریک می کند و می تواند برای سالمند بسیار تأثیرگذار و لذت بخش باشد. اگر شما یک پرستار سالمند حرفه‌ای باشید، می دانید که نباید در کار هنر درمانی زیاده روی کنید. پس باید زمانی را برای نقاشی کردن، دیدن نمایشگاه نقاشی و یا موزه در نظر بگیرید و به سالمند پیشنهاد کنید. این کار می‌تواند عملکرد شناختی و ذهنی سالمند را بهبود ببخشد.

نکاتی مهم برای هنر درمانی در سالمندان  مبتلا به آلزایمر

اگر شما پرستار سالمند مبتلا به آلزایمر هستید باید به یک سری نکات مهم توجه کنید که عبارتند از:

۱- فعالیت های ساده انجام دهید.

قبل از اینکه هر کاری را شروع کنید توصیه می‌کنیم به سالمند خود کمک کنید تا تمرینات ذهنی و بدنی کمی انجام دهد. گرم کردن بدن بسیار مؤثر است. می توانید این کار را با انگشت شروع کنید. انگشتان خود را به سالمندتان نشان بدهید و سوال کنید که چند انگشت دارید؟ و به این ترتیب ذهن سالمند را به فعالیت وادار کنید.

۲- به سالمند در یادآوری تصاویر کمک کنید.

در این موارد باید حتماً سالمند را همراهی کنید. چند عکس از گذشته به سالمند مبتلا به آلزایمر نشان داده و از سالمند خود بخواهید تا احساسش را در این مورد بیان کند. از او سوال کنید آیا با دیدن این عکس ها به یاد خاطره ای می‌افتد یا خیر؟ این کار شما باعث می شود بخش یادآوری خاطرات در مغز تحریک شده و همچنین سالمند تمرین مهارت کلامی داشته باشد.

۳- نقاشی را برای سالمند شروع کنید.

ابتدا یک نقاشی آماده کنید که سالمند به وسیله آن طراحی را شروع کند. ابزار نقاشی را فراموش نکنید. به سالمند اجازه بدهید تا هرچه را که به یاد دارد بکشد. در هنگام نقاشی با او صحبت کرده و احساسش را بپرسید. مثلاً از او سوال کنید که آیا خاطره‌ای در ذهن او بیدار می شود یا خیر؟

نکته های مهم برای هنر درمانی

اگر می‌خواهید با هنر درمانی به سالمند مبتلا به آلزایمر کمک کنید باید به نکات مهمی هم توجه کنید که عبارتند از:

•  طرحی را که سالمند پیشنهاد می کند انتخاب کنید. طرح های کودکانه و یا خیلی پیچیده را انتخاب نکنید.
• به سالمند کمک کنید تا نقاشی را به شکل فعالانه شروع کند.
• در به دست گرفتن قلم او را همراهی کنید.
• ابزاری که برای نقاشی سالمند آماده می کنید باید حتماً ایمن باشند. از رنگ هایی که ایجاد مسمومیت می کنند و یا وسایل برنده و تیز اجتناب کنید.
• مراقب سالمند بوده و توجه داشته باشید نیازی نیست که سالمند نقاشی را حتماً در یک روز تمام کند.

هنر درمانی مزیت زیادی داشته و یکی از مزیت های مهم آن این است که شما سریع نتیجه آن را مشاهده خواهید کرد. بیشتر سالمندان بعد از انجام هنردرمانی وضعیت جسمانی و ذهنی بهتری می گیرند و حتی عضلات آنها هم تقویت می شود. سالمندان عزیزی که مبتلا به آلزایمر هستند، مشکلات دیگری هم مثل اختلال در تعادل، تغییر در شخصیت، اختلال قضاوت، سردرگمی، افسردگی و… دارند که هنر درمانی می‌تواند این اختلالات را بهبود ببخشد. البته نمی‌توانیم بگوییم که هنردرمانی آلزایمر را درمان می کند ولی می‌تواند سلول‌های مغز را تحریک کرده و به بازیابی خاطرات نهفته کمک کند.

 هنر درمانی و بهبود وضعیت حافظه

هنر می تواند در ذهن افراد تأثیر زیادی داشته باشد. هنر بیشتر از زیبایی ظاهری که شما مشاهده می کنید، با احساسات خالق هنر سر و کار دارد. شاید تابلویی مشهور ونگوگ به اسم «شب پرستاره» را دیده باشید. این تابلو باعث می‌شود احساس ناامیدی در فرد به وجود بیاید. در تابلوی «متن پروانه» ممکن است جزئیات آن از ذهن شما پاک شود ولی احساسی را برای شما زنده نگه می دارد و این همان مرکز احساسات مغز است که برای طولانی مدت چیزها را در خود ذخیره می کند. روش درمانی هنر می‌تواند قوای ذهنی سالمند را تقویت کند. هنر درمانی به شکلی است که سالمند می تواند به وسیله احساسات خود با هنر ارتباط برقرار کند و این باعث تداعی شدن خاطرات شخصی می شود. نشان دادن عکس های زیاد به سالمند باعث می شود پاسخ های ذهنی او تحریک شود. باید از سالمند بخواهید تا عکس هایی را که دیده نقاشی کند تا به کمک آن بتواند خاطراتی را که فراموش کرده، به یاد بیاورد.

هنر درمانی باعث تحریک مغز می‌شود.

افرادی که به زوال عقل مبتلا شده اند شاید قادر نباشند تمام خاطرات خود را به یاد بیاورند ولی می‌توانند مهارت هایی را که از قبل آموخته بودند مانند نواختن موسیقی و یا طراحی انجام دهند و این به دلیل قابلیت حافظه عضلانی می باشد که هنر درمانی می‌تواند آن را در سالمند پرورش دهد. گاهی اوقات ممکن است «مغز منطقی» خراب شود، مغز هنری می‌تواند اطلاعات را پردازش کرده و آن را به قسمت چپ مغز منتقل کند و حافظه را تحریک کند.

اگر بخواهیم ساده تر بگوییم باید گفت که هنر به ذهن سالمند کمک می‌کند تا یک مسیر ارتباطی جدیدی را پیدا کند به این صورت است که رنگ ها و ملودی ها می توانند عملکرد مغز را در قسمت هایی که خاطرات را از دست داده، تحریک کند.

بیان تجربه با هنر درمانی

سالمندان که به زوال عقل دچار شده اند ممکن است خلاقیت، شادی، غم و عصبانیت برای آنها دشوار باشد. مهارت های هنری می تواند گزینه مناسبی برای ارتباط رو به زوال باشد. فعالیت های خلاقانه هنری به صورت جدیدی راه را برای ارتباطات غیر کلامی برای سالمند باز می کند. سالمندی که دچار ناامیدی شده می تواند با هنر درمانی راه ارتباطی را باز کرده و خواسته های خود را به این وسیله ابراز کند. هنر وسیله ای برای ابراز احساسات در قفس مانده سالمند است.

ایجاد لحظات سرگرم کننده با هنر

سالمندانی که به آلزایمر مبتلا هستند می توانند با جلسات هنر درمانی تحت مراقبت‌های خاصی قرار بگیرند و به این وسیله از زندگی کسل کننده ای که از ناتوانی های آنها ناشی می‌شود، رها خواهند شد. بعضی از سالمندان از بیماری‌های مزمن هم رنج می برند و تغییر شرایط محیط و همچنین زیبایی های هنر می تواند بر درمان بیماری های آنها تأثیر زیادی داشته باشد. کارهای دستی، نقاشی های روی دیوار، نواختن موسیقی و سفالگری می تواند قلب را لمس کرده و در سالمند احساساتی ایجاد کند که مغز آنها مدتهاست آنها را فراموش کرده است. هنر درمانی به سالمند شما امکان می دهد تا از زیبایی شناسی به‌خوبی لذت ببرد.