شکم درد یکی از مشکلات بسیار رایج است که گاهی افراد را درگیر می کند و می تواند باعث بروز مشکل شود. درمان های مختلفی هم برای رفع شکم درد وجود دارد. درد در بدن اعلام می‌کند که مشکلی در داخل بدن به وجود آمده است. شکم درد معمولاً نشانه مشکلاتی است که در داخل معده رخ می دهد و احتمال دارد گاهی حتی با درد همراه نباشد. در این مقاله از ایبک شما را با دلایل شکم درد و راه های پیشگیری و درمان آن، آشنا می کنیم.
شکم درد چیست؟
شکم درد، دردی است که در ناحیه بین لگن و قفسه سینه احساس می شود. درد شکم احتمال دارد ماهیت کرامپی، متناوب، مبهم و یا تیز داشته باشد. بیماری یا التهاب هایی که در ارگان های شکم تأثیر می گذارند، باعث شکم درد می شوند. ارگان های اصلی که در شکم وجود دارند عبارتند از:
- کلیه ها
- روده ها
- طحال
- آپاندیس
- کیسه صفرا
- معده
- پانکراست
- کبد
عفونت های باکتریایی انگلی و یا ویروسی می توانند بر روده ها و معده ها اثر گذاشته و باعث دردهای شدید در شکم شوند.
دلایل شکم درد چیست؟
همان طور که گفتیم دلایل زیادی می توانند باعث شکم درد شوند که مهم ترین آنها عبارت می باشند از: التهاب، عفونت، انسداد و اختلالات روده، عفونت روده ها، حلق و خون که می توانند باعث وارد شدن باکتری ها به دستگاه گوارش بدن شوند و شما در این زمان درد را در شکم خود حس می کنید. این عفونت ها باعث می‌شوند عملکرد دستگاه گوارش مختل شده و شما دچار یبوست و یا اسهال شوید. یکی دیگر از دلایل شکم درد می تواند کرامپ های زمان قاعدگی باشد که دلیل اصلی درد در قسمت های تحتانی شکم است.
عوامل مهمی که باعث شکم درد می شوند عبارتند از:
- عفونت ها
- یبوست
- تحریک و التهاب
- واکنش های غذایی
- مشکلات تولید مثل
- بیماری‌های جسمی
- مشکلات احساسی
- موارد دیگر
۱- عفونت ها
وقتی که ویروس ها و باکتری ها وارد دستگاه گوارش شخص می شوند، بدن فرد تلاش می کند که عفونت ها را از بین ببرد. معمولاً از راه اسهال یا استفراغ بدن واکنش نشان خواهد داد. عفونت های باکتریایی باعث مشکلاتی می‌شوند که ما به آن مسمومیت غذایی می گوییم. باکتری ها مسئول شرایطی هستند که احتمال دارد در فرد باعث شکم درد شود، مانند:
- عفونت‌های دستگاه ادراری
- ذات الریه
- بیماری های مقاربتی
- گلو درد
- سندروم شوک آنافیلاکسی
- ویروس ها
ویروس ها باعث ایجاد نوعی عفونت در معده می شوند که ما به آن آنفولانزای معده می گوییم. البته ویروس ها و باکتری ها، هردو به راحتی می توانند از شخصی به شخص دیگر منتقل شوند.
روش های پیشگیری از عفونت
برای اینکه از عفونت پیشگیری کنید باید حتماً نظافت را رعایت کرده و دستان خود را تمیز بشویید. از لیوان و یا ظرف دیگران استفاده نکنید.
۲- یبوست
یکی از دلایل مهم شکم درد یبوست است. در صورتی که شما در رژیم غذایی خود از فیبر و مایعات کافی استفاده نکنید، باعث می شود که دچار یبوست شوید.
۳- التهاب و تحریک
در صورتی که یکی از اندام های داخلی بدن فرد متورم و یا تحریک شود، باعث شکم درد خواهد شد. درد شکم می تواند ناشی از مشکلاتی مثل: زخم آپاندیس، سندروم روده تحریک پذیر و همچنین بیماری‌های التهابی روده باشد، که به این وسیله بدن به ما تذکر می دهد که حتماً باید به پزشک مراجعه کنیم.
۴- واکنش های غذایی
واکنش های غذایی چیزی بیشتر از علائم سوء هاضمه و یا پرخوری است. وقتی شما غذای خاصی را نمی توانید هضم کنید، پزشک به شما می گوید که نسبت به آن غذا، تحمل غذایی ندارید. مثلاً بعضی از افراد تحمل لاکتوز را ندارند و هنگامی که از شیر استفاده می کنند، شکم درد می گیرند. در صورتی که بعد از خوردن غذاهای مشخصی متوجه علائمی مانند اسهال، نفخ و یا درد شکم شدید حتماً به پزشک مراجعه کنید.
بعضی از بیماری ها مانند بیماری سلیاک (واکنش به پروتئین در غلات) و یا حتی آلرژی های غذایی مثل آلرژی به بادام، جزو مشکلات عدم تحمل غذایی متفاوت می باشد، به دلیل اینکه این مشکلات باعث واکنش های شدید سیستم ایمنی بدن می شوند و می توانند به بدن شما آسیب برسانند. این واکنش ها موقتی نیستند و شخصی که واقعاً به یک مواد غذایی آلرژی دارد، هیچگاه نباید از آن استفاده کند.
۵- مشکلات تولید مثل
فقط مشکل در سیستم هضم غذا باعث شکم درد نیست، گاهی ممکن است گرفتگی های قاعدگی هم دلیل درد در قسمت های اندام تولید مثل، در خانم ها باشد. در صورتی که سیستم تولید مثل به عفونت دچار شود، مثل بیماری های التهابی لگن و یا حتی بیماری های مقاربتی، باعث دل درد در خانم ها می شود.
گاهی هم آسیب‌دیدگی‌های بیضه می تواند باعث درد و مریضی در آقایان شود. اکثر خانم ها در هنگام بارداری حالت تهوع دارند. اگر حاملگی از نوع حاملگی های خارج رحم باشد، می تواند باعث دردهای شدید در شکم شود. البته باید بگوییم که حاملگی خارج از رحم باید سریعاً درمان شود. در صورتی که خانم ها تصور می‌کنند که باردار هستند و احساس شکم درد هم دارند، باید حتماً با پزشک تماس بگیرند.
۶- بیماری های جسمی
بعضی از نقص ها و بیماری ها می توانند در کارکرد اعضای بدن تأثیر گذاشته و باعث درد در شکم شوند. بیماری به نام کرون باعث می شود دیواره روده زخم و متورم شده و روده مسدود شود. بیماری فتق هم می‌تواند رودها را مسدود کند.
رشد تومورها و پیچ خوردگی ها هم باعث می‌شوند در تخمدان ها، بیضه ها و روده ها اثر گذاشته و خون رسانی را قطع کند و یا کار آن را مختل کند.
۷- مشکلات احساسی
بعضی افراد وقتی که دچار اضطراب، استرس و افسردگی می شوند، شکم درد می گیرند. مشکلات احساسی در این افراد می تواند باعث دردهای جسمی مثل شکم درد و گاهی هم سردرد شود.
۸- سایر دلایل شکم درد
همانطور که در ابتدا گفتیم دلایل زیادی باعث شکم درد می شود که تعدادی از مهمترین و شایعترین آنها را برایتان بیان کرده و توضیح دادیم. شکم درد ممکن است به دلیل مشکلات خاصی مثل دیابت و یا بیماری های سلول داسی‌شکل رخ بدهد.
پزشک چگونه می تواند دلیل شکم درد را پیدا کند؟
در صورتی که احساس شکم درد داشتید و نتوانستید با درمان های خانگی مشکل را برطرف کنید، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک برای اینکه دلیل شکم درد شما را پیدا کند از شما اطلاعاتی می خواهد که عبارتند از:
- علائم شکم درد
- بیماری هایی که دارید
- مشکلات سلامتی اعضای خانواده
دقت داشته باشید که باید با پزشک صادق بوده و به تمام سؤالات او پاسخ درست بدهید تا بتواند دلیل اصلی شکم درد را پیدا کند. پزشک ابتدا شما را معاینه کرده و احتمال دارد برای شما آزمایشاتی مانند سونوگرافی، اشعایکس و یا آزمایش خون تجویز کند.
چه زمانی باید با به پزشک مراجعه کنیم؟
ممکن است دلیل شکم درد بسیار ساده بوده و بتوانید آن را در منزل رفع کنید و یا یک مسمومیت غذایی باشد. ولی گاهی هم مشکل شکم درد بسیار جدی بوده و می‌تواند خطرناک باشد، مانند مشکل آپاندیس.
در صورتی که علائم زیر را مشاهده کردید حتماً به پزشک مراجعه کنید:
- استفراغ های مکرر
- درد شدید در ناحیه شکم
- با گذشته زمان درد شکم بدتر می‌شود و حتی فرد را از خواب بیدار می کند.
اطلاعاتی که باید حتماً به پزشک بگویید.
وقتی به دلیل شکم درد به پزشک مراجعه کردید باید در صورت مشاهده علائم زیر آنها را به پزشک بگویید:
- درد در هنگام شستشو
- تب داشته باشید.
- در هنگام مدفوع مشکل دارید.
- در ادرار یا مدفوع خون دیده اید.
- درد شکم شما در اثر ضربه محکم به شکم باشد.
- باردار باشید.
چگونه می توان احساس خوبی داشت؟
بیشتر درد هایی که در ناحیه شکم وجود دارد، خطرناک و جدی نیستند. دلایل مختلفی ممکن است در شکم ایجاد درد کند، که درمان آنها بسیار ساده است. اگر اضطراب و استرس باعث شکم درد شما شده باشد پزشک توصیه می کند که با مشاور صحبت کنید. مشاور به شما کمک خواهد کرد تا علت استرس را فهمیده و آن را کنترل و رفع کنید.
آیا می توانیم از شکم درد جلوگیری کنیم؟
البته باید بگوییم که از تمام موارد شکم درد نمی توان جلوگیری کرد ولی برای جلوگیری از بعضی از شکم درد ها بهتر است به روش زیر عمل کنید:
- قبل از اینکه غذا تهیه کنید و یا قبل از خوردن غذا، باید دست خود را بشویید.
- بعد از دستشویی حتماً دست خود را تمیز بشویید.
- پرخوری نکرده و قبل از خواب هم غذا نخورید.
- آب زیاد بنوشید.
- غذاهایی که غنی از فیبر هستند مثل سبزیجات و میوه ها را زیاد بخورید تا غذا در سیستم گوارش حرکت کند.
- به تاریخ انقضای مواد غذایی دقت کرده و در صورتی که تاریخ آن گذشته بود از آن استفاده نکنید.
- اگر بدن شما به غذای خاصی حساسیت دارد از خوردن آن حتماً خودداری کنید.
- در صورتی که دچار حساسیت غذایی هستید، همیشه باید دو دستگاه تزریق خودکار اپی نفرین به همراه داشته باشید و حتماً بدانید که چه هنگامی باید از آن استفاده کنید.
سخن پایانی
در این مقاله از مجله ایبک برای شما دلایل شکم درد را بیان کرده و هر کدام را توضیح دادیم. رژیم های غذایی صحیح می توانند از بروز بعضی از شکم دردها جلوگیری کنند. در صورتی که دچار شکم دردی شدید که به مرور زمان هم شدیدتر شد، باید حتماً به پزشک مراجعه کنید.
دلایل شکم درد چیست؟
امتیاز سردبیر
مجموع امتیاز
راه های پیشگیری و درمان شکم درد
