دلایل تبخال در کودکان چیست | آنچه والدین و پرستار باید بدانند

تبخال که به تاول تب هم معروف است، تاول های کوچکی هستند که بر روی لب و همچنین اطراف دهان دیده می شوند. معمولاً پوست اطراف تاول، قرمز یا دردناک و متورم می شود. اگر می خواهید با تبخال در کودکان و علائم آن آشنا شوید و بدانید چگونه باید آن را برطرف کنید، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

تاول ها امکان دارد ترکیده و مایع شفافی از آنها بیرون بیاید و سپس بعد از چند روز پوسته پوسته شده و محو شوند. معمولاً تبخال خود به خود و بعد از چند روز بهبودی را شروع کرده و بعد از دو هفته کاملاً بهبود پیدا می کند، ولی اگر احساس کردید تبخال باعث درد کودک شده و یا از وجود تبخال خجالت می کشد، می توانید آن را درمان کنید.

درمان تبخال به وسیله پماد و کرم های پوست و قرص انجام می شود. وقتی شما درمان تبخال را شروع کنید احتمالاً یک یا دو روز بعد تبخال به طور کامل برطرف خواهد شد ولی درد ناشی از تبخال، بعد از استفاده دارو از بین می رود. گاهی علائم اولیه تبخال شدید است این نشانه ها و علائم حتی ممکن است تا چند روز هم باقی بماند.

می‌توانید برای رفع تبخال دهانی کودک، به پزشک مراجعه کنید تا داروهای مناسبی را در همان ابتدای اولیه ایجاد تبخال، برای کودک شما تجویز کند. این داروها در صورتی که در ابتدای دوره حمله بیماری مصرف شود، می تواند اثر بیشتری داشته باشد.

چه چیزهایی باعث تبخال در کودکان می شوند؟

ویروس هرپس سیمپلکس باعث ایجاد تبخال در افراد می شود. دو نوع ویروس هرپس سیمپلکس وجود دارد که عبارتند از:

1. HSV-1
2. HSV-2

هر دو ویروس نام برده شده، می تواند باعث تبخال در دهان لب و اندام های تناسلی شوند. ویروس هرپس سیمپلکس از راه زخم در روی پوست داخل و یا اطراف دهان، وارد بدن بیمار می شود. وقتی فرد تبخال را لمس می کند و با مایعی که آلوده است، تماس پیدا می کند این ویروس وارد بدن او خواهد شد، مثلاً استفاده از ظرف های مشترک برای غذا، استفاده از لیوان مشترک، یا حتی استفاده از ریش تراش و یا بوسیدن فردی که آلوده به این ویروس است می تواند باعث انتقال این ویروس شود.

اگر یکی از والدین تبخال داشته باشد، از راه عفونت می‌تواند این تبخال را به کودک انتقال دهد. البته ممکن است این تبخال ها به نواحی دیگر بدن هم منتقل شوند.

محرک های تبخال چیست؟

بعضی از محرک ها می توانند باعث بازگشت تبخال شوند که عبارت هستند از:

• اگر فرد در معرض نور خورشید قرار بگیرد باعث بازگشت تبخال خواهد شد، مخصوصاً لب ها
• خستگی یا استرس
• عفونت ها مانند عفونت آنفولانزا یا سرماخوردگی
• حساسیت های غذایی
• صدمه به لثه و لب و یا درمان دندانپزشکی
• ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن

تبخال چه نشانه ها و علائمی دارد؟

همانطور که گفتیم تبخال، تاول هایی در روی دهان و لب ها می باشند که در اثر آلوده شدن به ویروس هرپس سیمپلکس در افراد ایجاد می شوند. وقتی تبخال بترکد یک مایع شفاف از آن بیرون می آید و بعد از آن هم تبخال پوسته پوسته می شود و خود به خود ناپدید خواهد شد. علائم تبخال دهان و لب در کودکان عبارتند از:

• زخم های دهانی که باعث می‌شود فرد در هنگام نوشیدن، غذا خوردن و خوابیدن احساس ناراحتی کند. این تبخال ها گاهی بسیار دردناک هستند.
• تب و گلودرد
• سرریز شدن آب دهان
• متورم شدن غدد لنفاوی گردن

هنگامی که فرد برای بار اول دچار ویروس HSV می شود، احتمال دارد دچار تبخال نشده باشد ولی اگر اولین بار بعد از آلوده شدن به این ویروس، تبخال به وجود آمد ممکن است نسبت به دفعات بعدی علائم آن به مراتب شدیدتر باشد.

اولین بار که تبخال ایجاد می شود، احتمال دارد تاول ها به قسمت های دیگر دهان فرد هم سرایت کند. وقتی کودک به ویروس هرپس سیمپلکس آلوده می شود، این ویروس در بدن مانده و ممکن است تبخال در دوره های دیگر زندگی برگردد که به آن، تبخال عود کننده می‌گویند.

نحوه تشخیص تبخال چگونه است؟

وقتی برای درمان کودک مبتلا به تبخال، به پزشک مراجعه می کنید، پزشک کودک را معاینه کرده و سوالاتی در مورد در تماس بودن کودک با این ویروس، از شما می پرسد. ممکن است آزمایشی هم برای این مورد لازم نباشد ولی اگر پزشک تشخیص ندهد که کودک دچار تبخال است یا نه، ممکن است آزمایش انجام بدهد. در این آزمایش از مایع تبخال، نمونه برداری می کنند. ممکن است این نمونه برداری کمی دردناک باشد ولی می تواند به تشخیص تبخال کمک کند.

درمان تبخال چیست؟

اگر شما در کودک خود علائم تبخال را مشاهده کردید، می توانید برای درمان آن از روش های زیر استفاده کنید:

1. خنک کردن و یخ گذاشتن روی تبخال: یخ و یا یک حوله مرطوب و خنک را روزی سه بار در روی زخم دهان کودک بگذارید. سعی کنید هر بار چند دقیقه آن را در روی زخم قرار دهید تا به کاهش تورم و قرمزی تبخال کمک کند.
2. نوشیدن آب و مایعات: اگر کودک شما در اثر تب، دچار تبخال شده است بهتر است، برای جلوگیری از کم شدن آب بدن، به مقدار فراوان آب و مایعات به او بنوشانید.
3. شستن دهان: می توانید از دهانشویه که دارای جوش شیرین است جهت کاهش زخم استفاده کنید. کودکانی که بزرگتر هستند ممکن است تبخال شان دردناک باشد. بهتر است از دهانشویه ای که داروی نسخه ای است، برای کاهش درد کمک بگیرید.

درمان های دارویی برای تبخال

اگر با روش های خانگی درد تبخال تسکین پیدا نکرده و تبخال خوب نشد، بهتر است از روش های دارویی برای این منظور استفاده کنید که عبارتند از:

1. پماد ها و کرم‌های موضعی
2. داروی ضد ویروسی خوراکی
3. استفاده از آنتی بیوتیک
4. درمان های مکمل

۱- پمادها یا کرم های موضعی

پماد یا کرم های موضعی بدون نسخه قابل تهیه هستند و خارش و درد تبخال را کاهش داده و مدت زمان بهبودی را هم کم می کنند.

۲- داروهای ضد ویروسی

شما می توانید با نسخه پزشک، داروهای ضد ویروسی را تهیه کنید. اگر اولین بار خارش و سوزش تبخال شروع شد باید از این داروها استفاده کرد زیرا بعد از ایجاد زخم، این دارو تأثیر کمتری دارد. این دارو می تواند از بازگشت تبخال جلوگیری کند. مخصوصاً برای افرادی که مداوم دچار تبخال می شوند، استفاده از این داروها بسیار مفید است. این داروها را باید روزانه مصرف کنید.

۳- استفاده از آنتی بیوتیک

در صورتی که کودک ضعف سیستم ایمنی داشته باشد و دچار بیماری تبخال شود، باید با استفاده از دوزهای بالاتر آنتی بیوتیک، از پیدایش تبخال جلوگیری کرد. با اینکه این مورد بسیار نادر است ولی بعضی از کودکانی که ضعف سیستم ایمنی دارند برای درمان عفونت باکتریایی که باعث تبخال می شود، نیاز است که از آنتی بیوتیک استفاده کنند.

۴- درمان های مکمل برای تبخال

اگر می خواهید برای راه های بیان شده یک درمان جایگزین پیدا کنید، می توانید از درمان های مکمل کمک بگیرید. استفاده از ویتامین c، فرنجمشک و مکمل لیزین از درمان های مکمل هستند که می توانند برای تسکین درد در تبخال مؤثر باشند:

1.  ویتامین C: روزانه استفاده از یک قرص ویتامین c و یا استفاده از کرم های موضعی در روی تبخال می تواند تأثیر گذار باشد. مکمل لیزین به شکل قرص استفاده شده و فرنجمشک هم به شکل کرم موضعی است.
2. کرم زینک اکسید: این کرم می تواند مدت زمان تبخال را کاهش دهد.

دقت داشته باشید ویروس هرپس سیمپلکس که باعث تبخال می شود، به هیچ وجه قابل درمان نمی باشد. بعد از اینکه فرد به این ویروس آلوده شد تا آخر عمر در بدن او باقی خواهد ماند. اگر شما به این ویروس آلوده شدید، برای کاهش شدت و تعداد دفعات تبخال می توانید از درمان های گفته شده کمک بگیرید.

راه های جلوگیری از تبخال چیست؟

برای جلوگیری از تبخال در کودکان راه های زیادی وجود دارد که باید به آنها توجه کنید:

• با مایعات بدن شخص آلوده تماس پیدا نکنید. مثلاً افرادی را که مبتلا به تبخال هستند، نبوسید.
• غذاهایی که می تواند باعث عود تبخال شود مصرف نکنید مثلاً بعضی از کودکان در صورت خوردن ژله، شکلات و یا آجیل دچار عود تبخال می شوند.
• هیچگاه لیوان، ظرف و یا اشیایی را که فرد آلوده به ویروس تبخال از آن استفاده کرده، مورد استفاده خود و خانواده قرار ندهید.
• از مواردی که باعث تحریک تبخال در کودک می شوند مانند آنفولانزا، سرماخوردگی و استرس دوری کنید.
• برای کودک خود از کرم ضدآفتاب و برق لب استفاده کنید تا نور خورشید باعث بروز تبخال نشود.
• وسایلی مانند مسواک، ظروف، ریش تراش، حوله و یا هر شیء دیگری که فرد مبتلا به تبخال از آن استفاده کرده به اشتراک نگذارید.
• اگر کودک شما دچار تبخال شده است، مرتب دست های او را شسته و زخم او را به هیچ وجه لمس نکنید زیرا این کار باعث می شود ویروس به چشم‌ها هم منتقل شده و یا به افراد دیگر خانواده انتقال پیدا کند.
• اگر کودک شما مکرراً به تبخال دچار می شود بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا با قرص های مناسب از بروز تبخال جلوگیری کند.