کابین آسانسور و اجزای تشکیل دهنده آن

آسانسور وسیله ای الکتریکی- مکانیکی است که برای جابجایی های عمودی در ساختمان استفاده می شود. آسانسور خود از اجزای مختلفی تشکیل شده است از جمله؛ کابین آسانسور، ریل آسانسور، درب آسانسور، موتور آسانسور، تابلو فرمان و … .

کابین آسانسور در حقیقت همان اتاقک جابجایی انسان و بار در آسانسور است که در دسته یکی از مهم ترین بخش های تشکیل دهنده آسانسور قرار می گیرد. از آنجا که این بخش تنها بخشی است که افراد با آن ارتباط مستقیم خواهند داشت بنابراین افزون بر حفظ امنیت و فراهمی مقاومت مورد نیاز، باید دارای ظاهری زیبا باشد.

با توجه به نقش و اهمیت کابین و اجزای آن در آسانسور در مقاله پیش رو تلاش شده است تا مطالبی به منظور معرفی بهتر کابین آسانسور و اجزای تشکیل دهنده آن به منظور آگاهی بخشی به کاربران، جمع آوری گردد.

کابین آسانسور

کابین آسانسور اتاقکی است که معمولا به شکل مکعب مستطیل طراحی و افراد یا بارها برای حرکت عمودی میان طبقات مختلف یک ساختمان در آن قرار می گیرند. از آنجا که کابین و اجزای تشکیل دهنده آن تنها بخشی از آسانسور هستند که کاربران حین حرکت به طبقات بالایی و یا زیرین ساختمان با آن سروکار دارند، می توان به این نتیجه دست یافت که در طراحی آسانسور افزون بر ایمنی باید به جنبه های زیبا شناختی آن نیز توجه داشت.

برای تهیه و انتخاب کابین آسانسور باید موارد زیادی را مورد توجه قرار داد، از جمله؛ کاربری آسانسور و هدف از احداث آن از نظر جابجایی وسیله و یا افراد، میزان رفت و آمد، تعداد طبقات یا ارتفاع ساختمان و تعداد افرادی که از آسانسور استفاده خواهند کرد.

صرف نظر از نوع، خود کابین آسانسور از اجزا و قطعاتی تشکیل می شود که برخی از آن ها هم چون یوک، سکو و دیواره ها از جمله اجزای اصلی و درب، صفحه نمایشگر، شستی، لامپ و … نیز از اجزای جدا نشدنی کابین در آسانسور هستند.

انواع کابین آسانسور

کابین های آسانسور را می توان با توجه به معیار های مختلفی از هم جدا و آن ها را دسته بندی کرد. که پیشرفت تکنولوژی و صنعت باعث گستردگی و افزایش تنوع آن شده است. در ادامه به برخی از انواع کابین آسانسور اشاره می شود:

• انواع کابین آسانسور بر اساس جنس

  • کابین تمام استیل
  • کابین نیمه استیل
  • کابین پانوراما
  • کابین فرمیکا
  • کابین گالوانیزه
  • کابین ام دی اف

• انواع کابین آسانسور بر اساس نوع درب

  • آسانسور مجهز به درب تمام اتوماتیک مرکزی
  • آسانسور مجهز به درب نیمه اتوماتیک مرکزی
  • آسانسور مجهز به درب تمام اتوماتیک تلسکوپی
  • آسانسور مجهز به درب نیمه اتوماتیک تلسکوپی

• انواع کابین آسانسور بر اساس کاربرد

  • کابین خانگی
  • کابین ساختمانی
  • کابین ویژه معلولین
  • کابین خودرویی
  • کابین رستورانی
  • کابین صنعتی
  • کابین فروشگاهی
  • کابین ویژه انباری
  • کابین بالابر در مغازه

اجزای تشکیل دهنده کابین آسانسور

به طور معمول انواع کابین آسانسور از چند بخش اصلی تشکیل می شود که هر یک از این بخش ها در ادامه و به صورت جداگانه مورد بررسی قرار می گیرد.

• بدنه کابین

بدنه کابین آسانسور را از جنس ورق های مقاوم به پوسیدگی و رطوبت (مانند ورق گالوانیزه، فولادی، استیل ضد زنگ و ورق روغنی) می سازند. به خاطر سهولت مونتاژ بدنه در داخل چاهک معمولا بدنه کابین را یک تکه نمی سازند و برای ساخت آن از ورق هایی با عرض ۳۰ تا ۶۰ سانتی متر در ارتفاع معین (معمولا دو متر) بهره می گیرند.

افزون بر این باید توجه داشت که ضخامت ورق ها در محل سقف و کف با دیواره یکسان نیست به گونه ای که این ضخامت در محل سقف و کف دو سانتی متر و در محل دیواره ها ۱.۵ سانتی متر می باشد.

• چارچوب کابین (یوک)

یوک کابین آسانسور یک چارچوب فلزی است که کابین و اجزای مربوط به آن را در خود جای می دهد، با توجه به نقش یوک به آن قاب نگهدارنده کابین در آسانسور نیز می گویند. برای آن که یوک بتواند به درستی نقش خود را ایفا کند آن را از فلزات مقاوم می سازند که دیواره، کف پوش و سایر اجزای کابین به آن متصل می شود.

در هنگام نصب آسانسور باید توجه داشت که یوک به خوبی وصل و تنظیم شود چرا که نباید به خاطر وزن بار یا افراد در کابین و انتقال نیرو وزن به سیم بکسل و یا سیستم هیدرولیک دچار انحراف شود.

• درب کابین

درب یکی از اجزای با اهمیت در کابین است که افزون بر کنترل ورود و خروج، با پیشگیری و ممانعت از برخورد بار و افراد به دیواره چاه و یا پرت شدن حین عبور از خروجی طبقات از آن ها محافظت می کند.

بسته به نوع، درب آسانسور ممکن است یک لتی، دو لتی و یا سه لتی و به صورت تمام اتوماتیک یا نیمه اتوماتیک طراحی شود.

• کف پوش کابین

کف پوش کابین آسانسور باید به گونه ای باشد که بتواند به راحتی وزن افراد را حین تردد تحمل کند و در کوتاه مدت دچار تغییر و آسیب نشود.

از این رو برای کف پوش می توان از موکت، لمینت، پی وی سی، سنگ معرق و یا ساده استفاده نمود.

• دیواره کابین

دیواره های کابین نمایان کننده جلوه درونی کابین هستند از این رو نقش بسزایی را در طراحی و زیبایی آسانسور ایفا می کنند.

دیواره کابین می تواند از جنس استیل، نیمه استیل، کامپوزیت، ام دی اف، شیشه، ورق گالوانیزه و … ساخته شود.

• سقف کابین

سقف کابین را معمولا از نوع کاذب و از جنس ورق های کامپوزیت، طلق، استیل، فرمیکا و … می سازند. در ضمن نور پردازی نیز در سقف کاذب کابین تعبیه می شود و افزون بر تامین روشنایی موجب زیبایی بیشتر محیط داخلی کابین می گردد.

• دستگیره کابین

در داخل کابین آسانسور بایستی میله ای به عنوان دسته جهت کمک به حفظ تعادل به ویژه برای افراد ناتوان و یا کم توان و یا حتی افرادی که دچار سردرد، سرگیجه و یا عدم تعادل شده اند، تعبیه شود.

در حالت کلی جنس این دستگیره از استیل است و در محلی مقابل آینه نصب می شود.

• شستی کابین

صفحه ای که دکمه های آسانسور بر روی آن قرار می گیرد را با نام پنل شستی کابین می شناسند که افزون بر کاربرد جهت هدایت آسانسور بر زیبایی آن نیز تاثیر می گذارد.

• چشمی آسانسور (فتوسل)

در قاب درب های خودکار آسانسور قطعه فتوسل نصب می شود. با استفاده از فتوسل چنانچه چیزی جلوی سنسور چشمی و میان درب قرار بگیرد، از بسته شدن درب جلوگیری به عمل می آید.

• هواکش کابین

همان گونه که از نام هواکش پیدا است، این بخش بخاطر تهویه هوای داخل کابین آسانسور در دسته اجزای ضروری کابین و آسانسور قرار می گیرد.

در هنگام نصب هواکش بایستی توجه داشت که این قطعه باید در محلی تعبیه شود که بتواند مناسب ترین تهویه هوای ممکن را برای فضای داخلی کابین فراهم آورد.

• آینه کابین

آینه از اجزای مورد نیاز آسانسور نیست و باید توجه داشت که وجود یا عدم وجود آن تاثیری بر کارکرد آسانسور ندارد. شاید بتوان رایج ترین دلیل استفاده از آینه در کابین آسانسور را به باز تر نشان دادن فضا جهت مقابله با ترس از فضاهای بسته و تنگ نسبت داد.

در اینجا باید اشاره کرد که در صورت استفاده از آینه باید به نصب اصولی آن توجه نمود، چرا که نصب غیر اصولی، افراد حاضر در ساختمان را با احتمال افتادن آینه و بروز صدمه و آسیب مواجه می کند.

افزون بر موارد نام برده در بالا کارسلینگ (جهت جلوگیری از لرزش کابین حین حرکت)، نشانگر کابین، دوربین، تابلو اعلانات و درب اضطراری نیز از دیگر اجزای کابین آسانسور هستند.

نصب کابین آسانسور

چنانچه از پیش گفته شد کابین از جمله مهم ترین و اصلی ترین اجزای آسانسور است که افراد با آن در ارتباط مستقیم هستند به همین علت در طراحی و ساخت کابین آسانسور بایستی به مقاومت و ایمنی کابین برای افراد استفاده کننده و همچنین زیبایی آن توجه ویژه داشت.

برای نصب کابین و همچنین بهره مندی از آن ضمن توجه به تناسب ظرفیت کابین با میزان استفاده از آن و طراحی ابعادی استاندارد برای کابین، باید به هماهنگی آن با دیگر اجزا از جمله موتور و تاثیر آن بر تراز بودن کابین،  تنظیم بودن سیستم حرکتی، تنظیم بودن تابلو فرمان و … توجه داشت.

با توجه به این موارد و فراهمی ایمنی در آسانسور، برای اطمینان از نصب صحیح و اصولی تمامی اجزای آسانسور از جمله کابین آسانسور و قطعات مرتبط با آن پیشنهاد می شود که به مراکز معتبر ارائه دهنده خدمات مرتبط با آسانسور مراجعه شود.

فراهم نمودن ایمنی کابین آسانسور

برای اطمینان از ایمنی آسانسور و اجزای مربوط به آن از جمله کابین آسانسور، افزون بر نصب اصولی باید دقت نمود که تجهیزات دارای جنسی مرغوب باشند به گونه ای که مواد به کار رفته در تولید قسمت های مختلف کابین در هنگام بروز حوادثی نظیر آتش سوزی، زلزله، سقوط و … از شدت این خطرها بکاهد و به افزایش ایمنی افراد استفاده کننده از آسانسور کمک کند.

بنابراین در این جا توصیه می شود که با توجه به بودجه اختصاصی از بهترین و با کیفیت ترین موارد و تجهیزات در کابین آسانسور استفاده شود.