رله استارت یخچال چیست و چه کاربردی دارد؟

امروزه یخچال یکی از ضروری ترین وسایل منزل به حساب می آید که زندگی بدون وجود آن خیلی سخت می شود . اما به دلیل استفاده ی مدام از آن نسبت به وسایل برقی دیگر بیشتر در معرض خرابی قرار می گیرد ، .یکی از قطعاتی که در یخچال در معرض خرابی قرار دارد ، رله استارت است . رله استارت به طور معمول برای کنترل کردن ولتاژ و راه اندازی کمپرسور یا همان موتور یخچال به کار می رود . البته اگر به طور کلی به قضیه نگاه کنیم ، این ترموستات است که به موتور دستور می دهد برای تنظیم دما چه زمانی روشن و چه زمانی خاموش شود . در این زمان وقتی دمای یخچال از حد معمول برای ترموستات بالاتر برود ، ترموستات یک سیگنالی برای رله استارت می فرستد تا موتور را استارت بزند و روشن کند تا دمای داخل یخچال را پایین بیاورد.

نحوه ی کار کرد رله استارت یخچال ؛

در ابتدا یخچال برای راه اندازی موتور و سپس پیستون نیاز به عمل مکانیکی دارد. با در جریان در آمدن برق در دو سیم پیچ استارت و ران ، میدان مغناطیسی بالایی ایجاد می شود، با افزایش ولتاژ در رله یخچال ، استارت کمپرسور زده می شود . اهرم فلزی موجود در رله به سمت بالا حرکت می کند و کنتاکت های داخل رله اتصال پیدا می کنند . در این هنگام سیم پیچ کمکی به مدار وارد شده و عمل مکانیکی را انجام می دهد . و موتور به کمک دو میدان مغناطیسی سیم پیچ های اصلی و کمکی ، شروع به کار می کند و موجب کاهش جریان راه اندازی معادل جریان نامی موتور می شود . با کاهش جریان دریافتی از شبکه ، نیروی مغناطیسی سیم پیچ رله کم می شود و اهرم فلزی موجود در رله استارت که به بالا حرکت کرده بود رها می شود . سپس ارتباط کنتاکت ها در رله قطع شده و با خروج از مدار سیم پیچی کمکی ، کمپرسور راه اندازی می شود . البته این عملیات همیشه قبل از شروع به کار کمپرسور انجام می شود . بنابر این رله استارت باید همیشه سالم باشد وگرنه کمپرسور کارایی ندارد .

وظیفه اصلی رله استارت ؛

شاه راه عبور انرژی و تبدیل کردن انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی رله استارت می‌باشد. پس کارکرد آن برای عملکرد درست دستگاه بسیار حیاتی می باشد . رله استارت نقش مهمی را در یخچال ایفا می کند ؛ از جمله وظایف مهم رله استارت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد ؛

1. کارکرد درست یخچال: مهم‌ ترین و اصلی ‌ترین وظیفه رله استارت، روشن کردن کمپرسور یا همان موتور یخچال است .
2. کاهش مصرف انرژی : رله استارت با روشن و خاموش کردن موتور یخچال و جلوگیری از کارکردن مداوم آن، در کاهش مصرف برق تاثیر بسیاری دارد .
3. تامین ایمنی موتور یخچال: از آنجایی که رله استارت به عنوان سوپاپ اطمینان عمل می‌کند، وظیفه کاهش فشار موتور بر عهده ی اوست . بنا بر این زمانی که ولتاژ برق بالا می‌رود، جریان برق را کنترل می‌کند.

اجزای تشکیل دهنده ی رله استارت ؛

• بدنه ای از جنس باکالیت
• بویین ها یا سیم پیچ ها ی اصلی و کمکی
• اهرم فلزی به شکل سر گرد یا سرتخت
• کنتاکت هایی برای اتصال
• فیش هایی که رله استارت را به کمپرسور وصل می کنند
• بوبین رله استارت که در سیم پیچ اصلی قرار دارد

علائم خرابی رله استارت ؛

• کار نکردن موتور ؛

موتور یخچال مدام در حال کار کردن نیست اما اگر زمانی طولانی گذشت و متوجه شدیم روشن نمی شود و دمای داخل یخچال هم بالا رفت پی به خرابی رله استارت می بریم ، چون رله استارت باعث روشن شدن موتور می شود .

• روشن یا خاموش ماندن موتور در زمان طولانی ؛

رله استارت وظیفه ی روشن و خاموش کردن موتور را دارد ، اما زمانی که متوجه یکسره کار کردن موتور یا خاموش ماندن طولانی آن شدیم می فهمیم که رله استارت خراب شده است .

• گرم شدن یخچال :

از آنجایی که گفتیم وظیفه ی اصلی رله استارت روشن کردن کمپرسور یا موتور یخچال است بنا بر این اگر رله استارت خراب شود دیگر موتور یخچال قادر به خنک کردن یخچال نمی باشد در نتیجه دمای یخچال بالا می رود و اولین مشکلی که پیش می آید فاسد شدن مواد غذایی است .

• شنیدن صدای کلیک از یخچال ؛

رله استارت هر بار که برای روشن کردن موتور اقدام می کند صدای کلیک می دهد اما زمانی که کمپرسور روشن نشود رله دوباره و دوباره تلاش می کند و هر بار صدای کلیک می آید ، بنا بر این شنیدن صدای پشت سر هم کلیک از یخچال پیام خرابی رله استارت را به ما می دهد .

تعمیر رله استارت یخچال چگونه انجام می شود ؛

در هنگام تعمیر وسایل برقی باید قبل از انجام هر کاری ابتدا جریان برق را قطع کنیم . بنا براین ابتدا یخچال را خاموش می کنیم . رله استارت در پشت و در قسمت پایین یخچال کنار موتور قرار دارد . گارد محافظ پشت یخچال را بر می داریم تا موتور را پیدا کنیم ، در کنار موتور جعبه ای کوچک قرار دارد که چندین سیم از آن خارج شده است ، این جعبه کوچک رله استارت می باشد . در صورت مشاهده ی خرابی آن را تعویض کنید . رله استارت در یخچال های قدیمی دارای سیم پیچی مسی است که در صورت مشاهده سریع پیدایش می کنیم . اما در یخچال های جدید دیگر سیم پیچی وجود ندارد و به آن رله حالت جامد می گویند . که در یخچال های جدید با رله حالت جامد خرابی بیشتر اتفاق می افتد .

حال که رله را پیدا کردیم باید تست کنیم که مشکل به وجود آمده از خرابی رله استارت است یا دلیل دیگری دارد . به چند روش می توانیم به این امر دست بزنیم من جمله ؛

تست رله استارت با کمک ابزار ؛

برای تست خرابی رله استارت می توانیم از یک اهم متر یا مولتی متر استفاده کنیم . با این ابزار سعی می کنیم بفهمیم که سیم پیچ یا بین پایه های رله و سیم پیچ قطع شدگی دارد یا نه و همچنین اتصال پایه های رله به کمپرسور را نیز می توانیم برسی کنیم . به کمک اهم متر مقاومت بین پایه های مختلف رله را دو به دو اندازه گیری می کنیم . در رله باید تنها یک جفت از پایه ها مقدار ما بین ۱۰ تا ۱۰۰ اهم را نشان دهد ولی در سایر پایه ها باید اهم متر عدد صفر را نشان بدهد .

تست رله استارت با استفاده از ولتاژ ؛

ابتدا به قسمت بویین رله طبق ولتاژ کاری رله ، با باتری قلمی ۱۲ ولتی به پایه های A و B ولتاز دهید ؛ بعد از ولتاژ رسانی اگر از رله صدای تقه آمد پس رله سالم است اما اگر صدایی نیامد رله دچار مشکل شده است .

تست رله استارت مستقیم و بدون ابزار ؛

گاهی می توانیم رله استارت را به کمک چشمی بازرسی کرد ، نگاه کنیم اگر خوردگی یا زنگ زدگی در اطراف پایه های وجود داشته باشد ، نشانه های خرابی رله استارت است ، که گاهی با تمیز کردن و بر طرف کردن زنگ زدگی درست می شود ، اما بهتر است در این صورت برای محافظت بیشتر از یخچال رله استارت را تعویض کنیم .

اما در رله هایی که سیم پیچی ندارند و به صورت جامد هستند بعد از جدا کردن ابتدا رله را تکان می دهیم و بعد توجه می کنیم اگر صدای تق تق از داخل آن به گوش رسید احتمالا رله سوخته است بنا بر این باید عوض شود . اما برای این کار بهتر است به یک فرد متخصص مراجعه کنیم .

راه اندازی موتور یخچال بدون رله استارت ؛

گاهی اوقات ممکن است به خرابی رله پی ببریم اما رله برای تعویض در دسترس نداشته باشیم ، در این صورت می توانیم به یک روشی یخچال را بدون رله روشن کرد . کاری که در ابتدا انجام می دهیم این است که از طریق یک سه شاخه که در پشت یخچال وجوددارد دو برق فاز و نول را پیدا کرده و برق نول را به سیم پیچی استارت موتور وصل می کنیم ، در این هنگام موتور روشن می شود. بعد از روشن کردن موتور باید آمپر موتور را اندازه گیری کنیم ، در این هنگام باید آمپر عدد ۱ را نشان دهد .

رله استارت قطعه ی بسیار مهمی در یخچال می باشد که روشن و خاموش کردن یخچال بسته به درست کار کردن آن دارد . در صورت مشاهده ی نقصی در رله استارت و به جهت ارزان قیمت بودن آن بهتر است سریعا نسبت به تعویض آن اقدام شود، زیرا قرارگرفتن رله استارت و سوکت‌ها و اتصالات به شکل اصولی در محل مناسب و سالم بودن آن باعث کارکرد درست یخچال می‌شود ، اما اگر به موقع اقدام نشود به موتور یخچال آسیب می رسد که در این صورت هزینه ی زیادی به ما وارد می شود .

در مقاله های قبلی شما را با رله اورلود و کاربرد آن آشنا کردیم و در این مقاله نیز با رله استارت آشنا شدید ، با تمام مطالبی که در مورد رله استارت گفته شد اگر تخصص و آشنایی کار با وسایل برقی را ندارید بهتر است به یک تعمیر کار متخصص مراجعه کنید ، همچنین میتوانید نظرات و یا سوالات خود را از قسمت دیدگاه انتهای صفحه مطرح کنید تا توسط متخصصان تیم ایبک امداد پاسخ داده شوند.