عید فطر چیست روزی که مصادف است با اولین ماه شوال در تقویم قمری و پایان ماه رمضان. از جمله بزرگترین اعیاد مسلمانان و شیعیان جهان محسوب می شود که عمدتاً در تمامی کشورها تعطیل رسمی است. در روز عید فطر روزه گرفتن بر مسلمانان حرام اعلام شده و مستحب است که به صورت جماعت نماز عید فطر در مساجد برگزار شود. در این روز پرداخت زکات فطره واجب است. چرا که نشان دهنده پیوند اجتماعی مسلمانان و تعدیل ثروت بر پایه عدل و انصاف خواهد بود. در واقع زکات پیوند دهنده دین و اجتماع است. تقویم ایران نیز مطابق با سایر کشورها روز عید فطر تعطیل رسمی است و سال ۱۳۹۰ تا به حال دو روز را به مناسبت عید فطر تعطیل اعلام می کنند.
جایگاه عید فطر میان شیعیان
شیعیان بعد از ۳۰ روز روزه گرفتن در ماه رمضان آخرین روز آن را که معمولاً با رویت هلال ماه مشخص می شود، عید اعلام می کنند. البته رویت ماه باید توسط دو نفر عادل یا عالم انجام شود. به گفته برخی روایات نظر حاکم شرع نیز در تشخیص هلال ما شرط است. مگر اینکه اطمینان حاصل کنید که حاکم شرع اشتباه کرده است.
در برخی از روایات نیز آمده است که رویت هلال ماه باید از طریق چشم صورت گیرد نه ابزارآلاتی همچون دوربین و تلسکوپ. برخی دیگر از مراجع تقلید معتقدند که در هر صورت تشخیص عید بودن روز اول ماه شوال و رویت هلال ماه بر عهده حاکم شرع می باشد. هر چند اگر فردی اطمینان حاصل کند که حاکم شرع اشتباه تشخیص داده باز هم نمی توانند مطابق با علم خود عمل کند. البته امروزه بسیاری از این روایات که حاکم شرع را دانای کل می دانند منسوخ شده است. چرا که هر کسی قدرت اختیار و تفکر دارد و امروزه تخصص می تواند جای مسائل شرعی را بگیرد. بنابراین بهتر است در چنین شرایطی به متخصصین مراجعه کنید.
تاریخ دقیق عید فطر ۱۴۰۲
عید فطر ۱۴۰۲ مطابق با تقویم شخصی مصادف می شود با شنبه دوم اردیبهشت که برابر است با یک شوال ۱۴۴۴. در تاریخ میلادی نیز همزمان می شود با ۲۲ آپریل ۲۰۲۳ میلادی.
البته توجه داشته باشید سوم اردیبهشت ۱۴۰۲ نیز به مناسبت عید سعید فطر تعطیل رسمی می باشد. بنابراین در تقویم ایرانیان دوم و سوم اردیبهشت ۱۴۰۲ یعنی شنبه و یکشنبه جزو تعطیلات رسمی است.
روایات نبی اکرم رسول خدا صلی الله در خصوص عید فطر
احتمالاً هیچ جامعه یا حکومتی وجود ندارد که ایام خاصی از سال را به مناسبت های مختلف جشن نگیرد. اما خب عید معنای متفاوتی در میان اقوام و فرهنگ های مختلف دارد. برخی از فرهنگ ها ممکن است عید را مختص روز جشن و شادی بدانند. برخی دیگر نیز ارتباط معنوی با عید و مخصوصا اعیاد مذهبی برای برقرار می کنند.
در فرهنگ اسلامی عید سعید فطر را به عنوان روز خدا می شناسند و در واقع خاستگاه و ریشه آن مذهبی است. چنانکه پیامبر اکرم صلی الله می فرمایند: زمانی که وارد مدینه شدم، اهالی آن شهر از زمان جاهلیت دو روز داشتند که طی آن دو روز به بازی تفریح می پرداختند. خداوند به جای آن دو روز عید فطر و عید قربان را به این مردم هدیه کرد.
عید فطر به معنای تولد دوباره انسان
ماه رمضان ماه عبادت و روزه است. ماهی که مسلمانان به مهمانی خدا می روند و عطر دل انگیز ایمان را در دل های خود استشمام می کنند. مسلمانان و مومنان در این مدت صبورتر و مهربان تر می شوند.
عید فطر پایان دهنده به این ماه است که نشان می دهد بر اساس عادت ۳۰ روزه ای که به دست آورده ایم و فضایلی که در این مدت کسب کرده ایم، می توانیم باقی سال را نیز به همین صورت سر کنیم.
در روز عید فطر همه چیز رنگ و بوی خدا می گیرد. دلها خانه تکانی می شود و اگر کسی با دوست و همسایه قهر باشد، در این روز آشتی می کند. بنابراین می توان عید فطر را تولدی دوباره برای انسان ها دانست. حالت معنوی که در این روز به انسان دست می دهد، می تواند نشان دهنده میزان عشق و علاقه انسان به خدا و بالعکس باشد.
نماز عید فطر
نماز عید فطر تکمیل کننده حالت معنوی انسان است که مسلمانان آن را در اول صبح روز عید فطر و بعد از طلوع آفتاب تا زمان ظهر ادا می کنند. مستحب است ابتدا قبل از نماز مسلمان افطار کند و سپس برای نماز آماده شود.
نماز عید فطر دارای دو رکعت می باشد که در رکعت اول بعد از خواندن حمد و توحید باید پنج مرتبه تکبیر بگوید و بعد از هر تکبیر نیز قنوت ادا کند. سپس به رکوع برود دو سجده به جای آورد. در رکعت دوم نیز ۴ مرتبه تکبیر باید گفته شود. بعد از هر تکبیر قنوت ادا گردد و تکبیر پنجم را بگوید و به رکوع برود. سپس دو سجده بخواند و نماز را پایان دهد.
در قنوت نماز عید فطر هر دعا و و ذکری می توان اضافه کرد. برای خواندن سوره بعد از حمد نیازی نیست که سوره خاصی ادا شود معمولاً سوره شمس و غاشیه را می خوانند.
آداب نماز عید فطر
مستحب است که نماز عید فطر را به صورت جماعت در مساجد بخوانید. توصیه اکید شده است که زمان رفتن به مسجد زینت های خود را نیز بردارید. البته در اینجا منظور صرفاً زینت جسمانی مانند لباس مناسب، جواهرات، عطر و … نیست. بلکه زینت های معنوی هم چون پاکی نیت، اخلاص، صفات انسانی و … نیز مدنظر است. در روایت ها آمده که در روز عید فطر بهتر است مردم به یکدیگر خرما هدیه دهند.
دیگر آداب عید فطر این است که بعد از موضوع سر بزنید و موهای خود را شانه کنید. البته این مسئله صرفا محدود به نماز عید فطر نیست. اما در روز عید فطر تاکید بیشتری بر آن شده است.
ویژگی های عید فطر
از آنجا که عید فطر بزرگترین عید مسلمانان محسوب می شود، مشخصه ها و ویژگی های منحصر به فردی نیز دارد. آیات و روایات زیادی تاکید بر نوع دوستی در این روز دارند. در ادامه به چند مورد از ویژگی های عید سعید فطر می پردازیم.
روز رحمت خدا بر مسلمانان
عید فطر روزی است که رحمت خداوند شامل حال همه می شود نسبت به روزهای دیگر روز عید فطر معنوی تر و پر برکت تر است. در این روز انسان های گناهکار فرصت دارند تا از خداوند طلب مغفرت نمایند. در صورتی که مورد آمرزش خداوند قرار بگیرند، انگار روح تازه در آنها دمیده می شود و از نو متولد می شوند.
روز مهمانی خدا
مسلمانان ماه رمضان را به خاطر دستور خداوند متعال و به جهت امری که از خدا دریافت شده روزه می گیرند و سختی های آن را تحمل می کنند تا خداوند از ایشان راضی باشد. طبیعتاً رنج گرسنگی و تشنگی و عبادت در این ماه بسیار سخت است و باعث می شود انسان لذت ترک گناه را درک کند.
در نتیجه روز عید سعید فطر روزیست که خدا به بندگان خود پاداش می دهد. همه انسانها و موجودات به ضیافت خداوند دعوتند.
عید فطر روز فطرت انسان
زمانی که ماه رمضان به پایان می رسد، در روز آخر آن باید نتیجه یک ماه عبادت و روزه و گرسنگی را جشن گرفت. در این روز فطرت انسان شکوفا می شود و روح انسان به پرواز در می آید. به عید فطر عید فطرت نیز می گویند. چرا که نشان دهنده ذات و فطرت پاک انسان هاست. انسان در این زمان به پاکی زمان تولد خود برمی گردد و به شکرانه این بازگشت جشن و سرور برگزار می کند. چه چیزی بهتر از اینکه اطمینان داشته باشیم خداوند متعال از ما راضی است و همین رضایت خاطر خداوند است که باعث می شود قلبی پاک و روحی معنوی در یک سال آینده داشته باشیم.
عید فطر روز بخشش گناهان
در ازای یک ماهی که مسلمانان روزه می گیرند در عید فطر پاداش از خداوند متعال به آنها تعلق می گیرد و در واقع مسلمانان در این روز عیدی خود را از خداوند می گیرند. از آنجایی که خداوند بخشنده و رحمان در صورت توبه و ابراز ندامت، گناهان انسان بخشیده می شود.
پس به هوش باشیم که بعد از ماه مبارک رمضان عید سعید فطر گناهی نکنیم که بذر کینه در دلمان زنده شود. مطابق با روایتی که از امیرالمومنین علی علیه السلام نقل شده است کمترین پاداش روزه داران این است که در روز آخر ماه رمضان فرشته ای به آنها می گوید مژده باد بر شما ای بندگان که خداوند گناهان شما را بخشیده است پس مواظب باشید از این پس چه می کنید.
جمع بندی
در این مقاله به سوال عید فطر چیست پاسخ دادیم و حالات معنوی و خلقیات انسانی را بیان کردیم. نماز عید فطر و آداب نماز را نیز به طور کامل شرح داده ایم. حال اگر سوالی در این خصوص برای شما مطرح است می توانید در پایین همین صفحه در قسمت دیدگاه ها بیان کنید.
عید فطر چیست
امتیاز سردبیر
مجموع امتیاز
تاریخ دقیق عید فطر در سال ۱۴۰۲
