وارد شدن به دوره میانسالی و سالمندی می تواند باعث بروز مشکلاتی مانند کمردرد شود. با بالا رفتن سن، تغییرات زیادی در استخوان ها و عضلات شخص به وجود می آید مانند خمیدگی پشت کمر، دردهای عصبی، زیاد شدن گودی کمر و همچنین بزرگ شدن شکم، که گاهی این تغییرات با دردهای شدید و یا خفیف در ستون فقرات و ناحیه ی کمر در سالمند همراه است.
کمردرد در سالمندان آنقدر زیاد است که تقریباً می توان گفت اولین دلیل مراجعه سالمند به مطب دکتر شناخته شده است. در ادامه می خواهیم شما را با کمردرد در سالمندان و تمرینات ورزشی مناسب برای کمردرد آشنا کنیم.
نشانه های کمردرد در سالمندان چیست؟
دردهای کمر می تواند در شکل خفیف به صورت درد های ناگهانی و در صورت شدید در قسمت پایین کمر سالمند بروز کند و بعد از چند روز هم خود به خود از بین برود و یا ممکن است بصورت درد گسترده و مداوم در ناحیه کمر وجود داشته باشد که با راه رفتن و ایستادن شدت پیدا خواهد کرد. گاهی هم این درد به قسمت شانه ها و یا پاها و قسمت های دیگر بدن پخش می شود. این درد در صورتی مزمن است که بیشتر از سه ماه ادامه پیدا کند.
دلایل کمردرد
کمردرد در سالمندان به دلایل مختلفی به وجود می‌آید که مهمترین آن فشار ها و آسیب های جسمی ناشی از عوامل محیطی می باشد.
گرفتگی عضلات و همچنین شکستگی و یا صدمات ناشی از این موارد می‌تواند باعث کمردرد در سالمندان شود. در صورتی که سالمند به طور ناگهانی دست و پای خود را حرکت بدهد و یا به روش غلط و ناصحیح اجسام را از روی زمین بلند کند، می تواند باعث آسیب های جدی به سالمند شود. نشستن و ایستادن برای مدت طولانی، رانندگی های طولانی مدت هم باعث کمردرد در سالمندان خواهد شد.
گاهی هم مشکلات ساختاری باعث کمر درد های شدید در سالمندان می شود، که یکی از شایع‌ترین آنها سیاتیک است. سیاتیک در اثر فشار در روی دیسک باعث ایجاد پارگی و یا شکافت فتق خواهد شد و به صورت دردهای تیرکشنده و یا شدید بروز می کند.
پوکی استخوان، تنگی نخاع، آرتروز، همچنین دیسک های پاره شده و انحنای غیرطبیعی ستون فقرات، عوامل دیگری هستند که باعث درد در کمر سالمندان می شوند.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر کمر درد در سالمندان به دلیل آسیب‌های محیطی باشد این درد خود به خود برطرف خواهد شد و ممکن است چند روزی طول بکشد ولی اگر با مشکل جدی در کمر درد روبرو شدید حتماً باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.
علائمی که با کمردرد همراه است و می تواند نشانه ی کمردرد های خطرناک باشد، عبارتند از:
- کاهش وزن
- تب
- بی اختیاری مدفوع و ادرار
- درد در زانو و پایین پا
- بیدار شدن از خواب در اثر درد
- بی حسی مقعد و اطراف باسن
در صورتی که هر کدام از این علائم را با کمردرد مشاهده کردید حتماً باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. علاوه بر مواردی که بیان کردیم اگر کمر درد شما به اندازه ای شدید بود که قادر به دراز کشیدن و یا استراحت کردن نبودید باید به پزشک مراجعه کنید.
روش های درمان کمردرد
در ادامه می خواهیم شما را با روش های مؤثر برای درمان کمردرد در سالمندان آشنا کنیم:
- تأثیر خواب برای کمر درد در سالمندان
- درمان کمر درد در سالمندان با ورزش به کمک پرستار سالمند
- درمان کمر درد در سالمندان با اصلاح کردن فرم ایستادن و نشستن
- درمان کمر درد در سالمندان با تغییر کفش
- درمان کمر درد در سالمندان با ماساژ
- درمان کمر درد با دارو
- درمان کمر درد با جراحی
- درمان کمر درد در سالمندان با خوراکی های مؤثر
۱- تأثیر خواب در درمان کمردرد در سالمندان
معمولاً بیشتر سالمندان با مشکل بی خوابی روبه رو هستند. پرستار سالمند باید بتواند با انجام کارهایی مشکل بی خوابی و بدخوابی سالمند را برطرف کند که این کار باعث درمان و کاهش دردهای عضلانی ها بیمار خواهد شد.
بی خوابی باعث می شود آستانه تحمل درد انسان پایین بیاید. در حالت خواب کمر خود را در یک حالت مناسب قرار دهید. می توانید از بالشی استفاده کنید که بدن شما به طور کامل در یک راستا قرار داشته باشد و دارای ارتفاع کمی باشد. تشک باید نه زیاد سفت و نه زیاد نرم باشد. خوابیدن به پهلو به سالمندان توصیه می شود و خوابیدن روی شکم می تواند اثرات بسیار بدی در روی ستون فقرات و کمر داشته باشد. اگر بالش سالمند کوتاه باشد باعث کم شدن درد او خواهد شد.
می توانید یک بالش کوچک هم در زیر زانو قرار دهید که باعث کاهش درد می شود. در زمانی که سالمند از روی تخت بلند می شود باید ابتدا به پهلو چرخیده و سپس به وسیله دست ها بنشیند و بعد از آن آرام از جای خود بلند شود.
۲- درمان کمردرد در سالمندان با ورزش به کمک پرستار سالمند
برای درمان کمر درد در سالمندان، انجام حرکات نرمشی روزانه بسیار مفید است. البته باید برای انجام این حرکت ها پرستار به سالمند کمک کند و از صحیح بودن و مناسب بودن حرکات ورزشی اطمینان پیدا کند. حرکات نرمشی و ورزشی ملایم مانند یوگا، پیاده‌روی آرام و… می تواند برای کم کردن کمر درد سالمندان بسیار موثر باشد. برنامه های ورزشی روزانه مانند حرکات کششی، قدرتی و نرمشی باعث تقویت و انعطاف عضلات بدن سالمند شده و علاوه بر درمان کمردرد سالمندان، به آنها امکان می دهد که کیفیت زندگی خود را بهتر کنند. در ادامه می خواهیم شما را با چند حرکت ورزشی مناسب برای کاهش کمر درد آشنا کنیم.
۱- در حال ایستاده آرام به پایین خم شوید و انگشتان پای خود را برای ۳۰ ثانیه نگه داشته و دوباره به موقعیت اولیه خود برگردید.
۲- در روی زمین خوابیده و پاهای خود را به حالت ۹۰ درجه جمع کنید و سپس کف پای خود را در روی زمین بگذارید. ابتدا پای راست خود را برای ۱۵ ثانیه به داخل شکم بکشید بعد این کار را با پای چپ خود انجام دهید و دوباره دو پا را به همان شکل داخل شکم جمع کنید.
۳- در روی زمین دراز بکشید و پاها را در حالت ۹۰ درجه قرار دهید و کف پاها را هم در روی زمین بگذارید حدود ۱۰ ثانیه کمر خود را به بالا بکشید طوری که گودی کمر با زمین فاصله پیدا کند و سپس آرام کمر خود را روی زمین قرار دهید و محکم به طرف زمین طوری فشار دهید که گودی کمر پر شود این حرکت را باید ۵ تا ۱۰ ثانیه انجام دهید.
۴- به صورت چهار دست و پا در روی زمین نشسته و کمر خود را آرام به طرف بالا قوس بدهید و شکم را هم به داخل بکشید بعد از آن دوباره به حالت اول خود برگردید.
۳- درمان کمر درد با اصلاح فرم ایستادن و نشستن
نشستن برای مدت طولانی ممکن است باعث کمردرد شود. یکی از شایع ترین دلایل کمردرد در سالمندان عادت های غلطی می باشد که در هنگام نشستن و ایستادن دارند. در صورتی که نکاتی ساده را رعایت کنید باعث می شود کمردرد تا حد زیادی برطرف شود. به ازای هر ۲۰ دقیقه ای که سالمند می نشیند باید از جای خود بلند شده و چند دقیقه قدم بزند. اگر سالمند نمی تواند این کار را به تنهایی انجام دهد باید پرستار در بلند شدن و قدم زدن به او کمک کند.
در هنگام نشستن باید یک بالش کوچک در پشت کمر قرار دهید به شکلی که گودی کمر پوشانده شود. نکته مهم دیگر که باید حتماً رعایت شود نشستن در روی صندلی است. باید نشستن در روی صندلی را جایگزین نشستن روی زمین کنید. در روی صندلی باید به صورت صاف نشسته و عضلات شکم را هم به داخل ببرید به صورتی که گودی کمر پوشیده شود و البته حتماً باید تکیه گاهی هم داشته باشید.
برای ایستادن باید شانه ها هم به طرف عقب کشیده شود و شکم هم به طرف داخل برود این فرم صحیح و مناسب برای ایستادن است. در صورتی که می خواهید برای مدت طولانی بایستید باید حتماً چهارپایه کوچکی را در زیر پا قرار داده و هر چند دقیقه یک بار هم جای پاها را با یکدیگر عوض کنید.
۴- درمان کمر درد در سالمندان با تغییر دادن کفش
شاید مورد ساده ای بنظر بیاید ولی کفش ها می توانند باعث کمردرد شده و تغییر آنها هم ممکن است در درمان کمر درد سالمند مؤثر باشد. کفش هایی که کف تخت دارند باعث می شوند نیروی زیادی در هنگام راه رفتن بر کمر و پاها وارد شود و در طولانی مدت باعث کمردرد خواهد شد.
۵- تأثیر گرما و سرما در کمر درد
برای کم کردن کمر درد باید یک بسته یخ را در داخل یک پارچه و یا حوله بپیچید و در روی محل درد قرار دهید. یخ دارای خاصیت بی حس کننده قوی بوده و می تواند کمردرد در سالمندان را تسکین می بخشد، البته این به شرطی است که درد به وجود آمده در اثر آسیب های محیطی باشد.
گرما هم می تواند دردهای عضلانی را تسکین دهد. بهتر است یک کیسه آب گرم خریداری کنید و یا از حوله های گرم شده برای تسکین کمر درد استفاده کنید. بهتر است برای استفاده از کیسه ی آب گرم از پرستار کمک بگیرید.
۶- درمان کمر درد در سالمندان با ماساژ
ماساژ آرام می تواند برای کم کردن درد کمر سودمند باشد. البته ماساژ روش درمانی به حساب نمی آید ولی می تواند تا حدودی همراه با درمان‌های دیگر کارساز باشد.
۷- درمان کمر درد با دارو
اگر درد خفیف باشد می توان با داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و یا کدئین ها، درد را تسکین داد. داروهای ضد افسردگی مانند آمی تریپتیلین و یا داروهای شل کننده عضلانی هم برای این درد ها توصیه می شود. اگر درد کمر شدید باشد با تشخیص پزشک باید بیمار فیزیوتراپی انجام دهد.
۸- درمان کمردرد با جراحی
اگر تشخیص پزشک جراحی باشد می تواند بیمار سالمند را از کمردرد شدید نجات دهد. در موارد زیر جراحی نیاز است:
- تعویض دیسک
- برداشتن دیسک
- از بین بردن انسداد و همچنین رفع فشار از روی اعصاب درگیر شده کمر
- ترمیم آسیب ها و شکستگی های مهره که از پوکی استخوان ناشی می شود.
سخن پایانی
در این مقاله از مجله ایبک شما را با کمردرد در سالمندان و تمرینات ورزشی مناسب برای بهبود کمردرد آشنا کردیم. امیدواریم مطالب بیان شده برایتان مفید باشد.
کمردرد در سالمندان و تمرینات ورزشی مناسب برای بهبود کمردرد
امتیاز سردبیر
مجموع امتیاز
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
