جراحی اصلاح انواع بدشکلی های مادرزادی در روی دست و پا

جراحی Surgery یک روش درمانی جهت درمان ناهنجاری های مادرزادی دست و پا انجام می شود. این جراحی اصلاحی می‌تواند مشکلات زیادی را درمان کرده و ظاهر طبیعی اندام را بازگرداند. در این مقاله از مجله ایبک می خواهیم شما را با جراحی اصلاح انواع بدشکلی های مادرزادی در روی دست یا پا آشنا کنیم.

جراحی اصلاح انواع بدشکلی های مادرزادی در روی دست و پا

بعضی از ناهنجاری های مادرزادی در دست و پا می تواند مشکلاتی را برای فرد ایجاد کند. گاهی هم امکان دارد این ناهنجاری ها در عملکرد عضو تأثیری نداشته باشد، ولی فرد به دلیل زیبایی می خواهد مشکل ظاهری آن را برطرف کند. در ادامه مقاله می خواهیم شما را با ناهنجاری های زیر آشنا کنیم:

1. چسبندگی انگشتان دست یا پا
2. پر انگشتی
3. انگشتان منحنی
4. کوتاهی انگشتان دست یا پا
5. خمیدگی انگشت کوچک
6. خمیدگی کامل انگشتان
7. خمیدگی مچ دست و پا

۱- چسبندگی انگشتان

چسبیدن انگشتان دست یا پا به یکدیگر، نوعی عارضه مادرزادی می باشد که می تواند با به هم چسبیدن دو یا چند انگشت دست و یا پا و وجود پوستی در بین انگشتان همراه باشد. این ناهنجاری تغییر شکل مادرزادی دست می باشد که بسیار هم شایع است و طبق آمار از هر دو هزار نوزاد، یک نفر به این بیماری مبتلا می شود. البته ژنتیک می تواند نقش مؤثری در آن داشته باشد.

گاهی ممکن است سینداکتیلی، دو طرفه باشد یعنی در هر دو دست وجود داشته باشد. به طور معمول در دوران بارداری می توان به وسیله سونوگرافی این عارضه را تشخیص داد. در دوران جنینی ابتدا دست ها به شکل باله های ماهی بوده و در هفته هفتم، شکاف هایی در بین دستگاه ایجاد می شود و انگشتان درست می شوند. اگر این شکاف درست انجام نگیرد بین انگشتان چسبندگی به وجود خواهد آمد. ممکن است این عارضه کامل باشد یعنی از ریشه انگشتان تا نوک انگشتان به هم چسبیده باشد و یا امکان دارد فقط قسمتی از انگشتان به یکدیگر چسبیده باشند.

امکان دارد این چسبندگی ساده بوده و فقط پرده ای پوستی در بین انگشتان وجود داشته باشد، و یا احتمال دارد پیچیده باشد به این شکل که استخوان های انگشتان به همدیگر وصل باشد. البته گاهی این عارضه ممکن است با استخوان های اضافه هم همراه باشد که در این صورت درمان کمی سخت خواهد شد. علت اصلی این عارضه هنوز کاملاً مشخص نشده است، ولی گاهی ممکن است با ناهنجاری های دیگر مادرزادی در استخوان های بدن همراه باشد. معمولاً این ناهنجاری ها برای نوزاد دردی ایجاد نمی‌کند، ولی اگر ناخن در انگشتانی که به هم چسبیده فرو برود، احتمال دارد درد خفیفی برای کودک ایجاد شود. این عارضه را می توان از روی ظاهر انگشتان به راحتی تشخیص داد اما برای بررسی چسبیدن استخوان ها به یکدیگر، باید جراح ارتوپد از تصاویر رادیوگرافی استفاده کند.

درمان چسبیدن انگشتان دست به یکدیگر چیست؟

این عارضه باید به وسیله جراح ارتوپد کودک انجام بگیرد. در این جراحی، پوستی که در بین انگشتان قرار دارد به شکل زیگزاگ برش داده می‌شود و به این صورت جراح انگشتان دست را از هم جدا می کند. اگر این ناهنجاری در بین انگشتان سبابه و شست وجود داشته باشد و یا بین انگشت انگشتری و انگشت کوچک باشد، باید عمل جراحی در زیر یک سالگی انجام شود، به این دلیل که انگشت کوچک و انگشت شست از انگشت کناری کوتاه تر هستند و احتمال دارد در هنگام رشد، دو انگشتی که به یکدیگر چسبیده شده اند در رشد همدیگر اختلال به وجود بیاورند.

اگر انگشتان وسطی به هم چسبیده باشند، باید جراحی در یک تا دو سالگی به وسیله جراح ارتوپد اطفال انجام شود و در صورتی که سه انگشت و یا حتی بیشتر به یکدیگر بچسبند، جراح باید جراحی خود را در طی چند مرحله و با فاصله های زمانی ۶ ماهه انجام بدهد.

۲- پر انگشتی

پلی داکتیلی یا پر انگشتی یک بیماری می باشد که در آن فرد با انگشت های اضافه متولد می شود. در بیماری پر انگشتی اکثر اوقات، انگشت اضافه در کنار انگشت شست یا همان انگشت پنجم رشد می کند. این عارضه می تواند تا حدودی ارثی باشد و یا ممکن است در اثر دلایل محیطی و یا جهش های ژنتیکی ایجاد شود. برای درمان آن هم معمولاً به وسیله جراحی انگشت اضافه برداشته می شود.

علائم و درمان پلی داکتیلی یا پر انگشتی

پر انگشتی باعث می شود که انگشت اضافه روی یک پا و دست و یا هر دو پا و دست قرار بگیرد. انگشتان اضافه ممکن است به شکل های زیر باشند:

• کاملاً کاربردی و کامل
• تا حدودی انگشت تشکیل شده است و مقداری هم استخوان دارد.
• انگشت فقط توده ای کوچک از بافت نرم می باشد.

نوزادانی که دارای پلی داکتیلی می باشند با یک و یا چند انگشت اضافه متولد خواهند شد. فلپ کوچک یا برجستگی از پوست که به انگشت شبیه است در بعضی از نوزادان دیده می شود که به آنها نوبین می گویند در اینصورت انگشت اضافه در آنها کامل نشده است، ولی گاهی هم ممکن است در بعضی از نوزادان این انگشتان اضافه کاملاً تکامل یافته باشند و بتوانند مانند انگشتان دیگر عمل کند.

برای درمان پر انگشتی تنها روش درمان جراحی می باشد و باید قبل از اینکه کودک به سن ۱ سالگی برسد، جراحی انجام شود. اکثر کودکانی که دارای مشکل پر انگشتی هستند، بعد از جراحی کاملاً انگشتان آنها حالت نرمال پیدا می کند.

۳- انگشتان منحنی

به انحنا های انگشتان پا دست کلینوداکتیلی می‌گویند. معمولاً این انحنا در روی انگشت کوچک پا و یا دست اثر می گذارد. بیشتر افراد نیازی برای درمان این خمیدگی انگشت ندارند ولی ممکن است در نوع شدید خمیدگی، جراحی برای این افراد بسیار سودمند باشد.

در مواقعی که بیماری حاد بوده و محدودیت حرکتی برای کودک شدید باشد، احتمال دارد جهت کاهش محدودیت حرکتی لازم شود که پزشک از گچ گیری یا اسپلینت استفاده کند. کودک باید در هنگام خوابیدن از اسپلیت های مخصوصی استفاده کند تا اندام مورد نظر در حالت مناسب نگه داشته شود. اگر این انحراف در مچ دست بوده و شدید باشد لازم می شود که عمل جراحی در روی کودک انجام بگیرد.

۴- کوتاهی انگشتان دست یا پا

براکیداکتیلی یک بیماری مادرزادی می باشد که باعث کوتاه شدن استخوان در دست و پا می شود. این بیماری باعث خواهد شد که انگشت دست و یا پا به شکل نامتناسبی کوچکتر باشد. امکان دارد که این عارضه به صورت ناهنجاری‌ هایی منفرد ایجاد شود و یا با شرایط دیگری مثل چسبندگی انگشتان هم همراه باشد. در صورتی که عملکرد دست مشکل باشد، پزشک برای درمان کوتاهی انگشتان، از جراحی استفاده می‌کند و گاهی ممکن است عملکرد دست فرد مشکلی نداشته باشد ولی به دلیل زیبایی می خواهد که کوتاهی انگشتان را رفع کند، در این صورت هم بهترین روش استفاده از جراحی است.

۵- خمیدگی انگشت کوچک

خمیدگی انگشت کوچک یک مورد نادر است که فقط امکان دارد ۱٪ از افراد را درگیر کند. بیماری کامپتوداکتیلی وضعیتی می باشد که انگشت پنجم فرد دائماً خم شده و نمی تواند آن را درست صاف کند شاید این عارضه در نتیجه تغییر شکل استخوان یا عضله، انقباض ربات ها یا سفت شدن پوست یا تاندون ها رخ بدهد. این عارضه فقط در انگشت کوچک دیده نمی شود زیرا ممکن است این شرایط در انگشتان دیگر هم تأثیر بگذارد.

ممکن است کودکان با این عارضه متولد شوند و یا حتی امکان دارد بعدها این مشکل برایشان ایجاد شود. معمولاً کامپتو داکتیلی ارثی می باشد و درمان آن هم به طور معمول حول درمان دستی انجام می گیرد تا انگشت فرد راست شود. گاهی هم از جراحی برای آزادسازی و یا جابجایی تاندون ها استفاده می شود زیرا احتمال دارد تاندون ها در کشیدگی مفصل اختلال ایجاد کنند.

۶- خمیدگی کامل انگشتان

انگشت ماشه ای و یا خمیدگی کامل انگشتان، وضعیتی می باشد که ممکن است یک و یا گاهی هم چند تاندون دست را درگیر کند و این باعث می‌شود که فرد نتواند انگشت خود را به راحتی خم کند. در صورتی که تاندون ملتهب و متورم شود، ممکن است در تونلی که از آن عبور می‌کند، گیر کرده که به آن غلاف تاندون می گویند. این وضعیت معمولاً دردناک بوده و انگشت فرد به شکل خمیده قفل خواهد شد.

برای درمان بیماری خمیدگی کامل انگشتان، باید از جراحی استفاده کنید. پزشک در هنگام جراحی تونل غلاف تاندون را برش می دهد تا انعطاف پذیری آن بیشتر شود و تاندون به راحتی گسترش پیدا کند.

۷- خمیدگی مچ دست یا پا

خمیدگی مچ دست و یا پا یک عارضه بدشکلی مادرزادی می باشد. سندروم رشته‌های امینوتی در هنگام رشد جنین اتفاق افتاده و باعث می‌شوند که نقایص مادرزادی در کودک به وجود بیاید. بعضی ها معتقدند که نوارهای آمنیوتیک رشته‌ای در رحم مادر باعث خواهد شد که قسمت هایی از جنین در رشته ها به دام افتاده و گاهی باعث چسبندگی انگشتان، خمیدگی مچ دست یا پا و شکاف لب یا حتی کام  بشود.

سندروم باند آمنیوتیک می‌تواند باعث انواع زیادی از ناهنجاری های پا و یا دست شود. البته درمان این عارضه به شرایط خاصی بستگی دارد. جراحی می تواند به بهبود عملکرد عضو آسیب دیده کمک کرده و افرادی هم که برای زیبایی می خواهند مشکل خمیدگی دست یا پا را رفع کنند، می توانند از جراحی استفاده کنند.

سخن پایانی

در این مقاله از مجله ایبک تلاش کردیم شما را با ناهنجاری های مادرزادی دست و پا و همچنین درمان آنها آشنا کنیم. معمولاً درمان این ناهنجاری های مادرزادی، جراحی می باشد که می تواند در بیشتر مواقع مشکل را به طور کامل برطرف کرده و کارایی و زیبایی اندام را به افراد بازگرداند.