روز جهانی کارگر | 1می 2023 | 11 اردیبهشت 1402

روز جهانی کارگر، برای گرامیداشت یاد کارگرانی که برای دستیابی به حقوق و مزایای خود تلاش کرده اند در تقویم ثبت شده است. در کشور ایران نیز روز کارگر برای کارگران از اهمیت زیادی برخوردار است. برخی از شرکت ها به عنوان هدیه روز جهانی کارگر دستمزد کارگران را مقداری افزایش می دهند. یا بعضی دیگر از شرکت ها این روز را تعطیل می کنند. در ادامه مطلب از سایت ایبک ما قصد داریم در مورد روز جهانی کارگر گفتگو کنیم.

روز جهانی کارگر در تقویم

روز جهانی کارگر،  مصادف با اول ماه مه میلادی یا ۱۱ اردیبهشت است. روز جهانی کارگر در بیش از ۸۰ کشور جهان تعطیل رسمی است.

در تقویم رسمی ایران:  یکشنبه ، ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۲

در تقویم هجری قمری: الأحد ، ۲۹ رمضان ۱۴۴۴

در تقویم میلادی: ۲۰۲۳ May 1 , Sunday

در روز جهانی کارگر در اول ماه مه  در سراسر جهان به منظور قدردانی از کارگران و به رسمیت شناختن حق و دستمزد آنها در سراسر جهان جشن گرفته می شود. در گذشته همیشه از کارگران تجلیل نمی شد و تلاش چندین زن و مرد شجاع باعث شد تا این روز در تاریخ جاودانه شود. منشأ روز اول ماه مه به دهه ۱۸۶۰ باز می گردد، زمانی که شرایط کار سخت بود و در برخی صنایع، کار ۱۰ تا ۱۶ ساعته در روز در شرایط خطرناک و ناایمن کاملاً معمول بود.

سالانه هزاران مرد، زن و کودک به دلیل شرایط خطرناک کار جان خود را در محل کار از دست می دادند. کارفرمایان در حاشیه امنیت بودند و هیچ واکنشی در قبال این  رخدادها انجام نمی دادند. امید به زندگی در برخی از این صنایع تا اوایل دهه بیستم پایین بود. برخی از کارگران از سر ناامیدی سعی کردند بدون کاهش حقوق، روز کاری را به ۸ ساعت کاهش دهند.

تاریخچه روز جهانی کارگر

در سال ۱۷۶۰ رویداد بزرگی به نام انقلاب صنعتی در بریتانیا آغاز شد. این رویداد در سراسر جهان گسترش یافت و تا سال ۱۸۴۰ ادامه یافت. در این مدت، جوامع کشاورزی صنعتی تر شدند. اختراعاتی مانند راه آهن، پنبه پاک کن و برق جامعه را برای همیشه تغییر دادند. در طول انقلاب صنعتی به میلیون ها کارگر در سراسر جهان نیاز بود.

متأسفانه در این مدت، بسیاری از کارفرمایان با کارگران خود ناعادلانه رفتار کردند. دستمزدهای نامناسب پرداخت کردند، شرایط کاری نامناسبی فراهم کردند و کارگران را مجبور به کار طولانی مدت کردند.

برخی از کارمندان ۱۶ ساعت در روز کار می کردند. آنچه طبقه کارگر به آن نیاز داشت کسی بود که از حقوق آنها دفاع کند. در سال ۱۸۶۴، انجمن بین المللی کارگران در لندن راه اندازی شد. سازمان برای حق سازماندهی کارگران و همچنین حق یک روز کاری ۸ ساعته مبارزه کرد. در سال ۱۸۷۱ کارگران در فرانسه از این روند پیروی کردند و جنبش کارگری خود را آغاز کردند.

تظاهرات ۱ می ۱۸۸۶ و وقایع میدان هایمارکت

تظاهرات سراسری در ۱ می ۱۸۸۶ در شیکاگو و سایر شهرهای ایالات متحده در حمایت از روز کاری ۸ ساعته برگزار شد. تظاهرات به خشونت تبدیل شد و افراد زیادی در این تظاهرات جان باختند. وقایع آن دوره «کشتار یا شورش هایمارکت» نام گرفت.

اول ماه مه توسط «اینترناسیونال دوم» برای بزرگداشت ماجرای هایمارکت، روز جهانی کارگر انتخاب شد. اینترناسیونال دوم یک سازمان فراملی از احزاب سیاسی سوسیالیست و کمونیست است. از همه سازمان‌های حزب سوسیال دموکرات و اتحادیه‌های کارگری کشورها خواسته شد تا در روز اول ماه مه برای برقراری قانون هشت ساعت کار در روز، مطالبات طبقاتی کارگران و برای صلح جهانی، با قدرت تظاهرات کنند.

پاپ لئو سیزدهم با انتشار کتاب «در مورد شرایط طبقات کارگر» در جنبش کارگری شرکت کرد. برخی از مواردی که او از آنها حمایت می کرد شامل ساعات کار کمتر، دستمزد منصفانه، حذف کار کودکان، و توانایی دولت برای تنظیم شرایط کار بود. در نهایت، جنبش کارگری در سراسر جهان به ایجاد یک هفته کاری ۵ روزه، تعطیلات با حقوق و یک روز کاری ۸ ساعته کمک کرد. امروزه بسیاری از کارگران در سرتاسر جهان از تمام مزایایی برخوردارند که جنبش کارگری سخت برای آن مبارزه کرد.

روز کار یا روز کارگر در ایران

در ایران روز ۱۱ اردیبهشت ماه به عنوان روز جهانی کارگر در تقویم ثبت شده است. امروزه ما شاهد شرایط نابسامان اقتصادی در ایران و کاهش دستمزد و از طرفی افزایش هزینه های زندگی و درمانی هستیم. از این رو قشر کارگر به عنوان عضو آسیب پذیر جامعه محسوب می شود. بسیاری از کودکان که در خانواده هایی کارگران کم درآمد زندگی می کنند از تحصیل به دور هستند. این کودکان برای کسب درآمد از سنین پایین وارد بازار کار می شوند. تمام این اتفاقات باعث از هم پاشیدگی بنیان خانواده می شود.

بسیاری از زنان بدون داشتن حق بیمه یا دستمزد کافی در بسیاری از کارخانه ها مشغول کار هستند. در بسیاری از شهرها کودکان کار و زنان از وضعیت خوبی برخوردار نیستند. بد نیست در این روز یادی کنیم از کودکان کار و زنانی که دوشادوش مردان به کسب درآمد مشغول هستند. امیدواریم به یاری خدا و تلاش مسئولین تمامی این مشکلات مرتفع شود.

چرا روز جهانی کارگر اهمیت زیادی دارد؟

روز جهانی کارگر به عنوان روز جشن برای کارگرانی است که برای دریافت عادلانه حق و مزد خود مبارزه کردند. به لطف اقداماتی که کارگران در طول سالیان متمادی انجام داده اند، میلیون ها نفر از حقوق اساسی و حمایت ها برخوردار شده اند. مقدار دستمزد تعیین شده است. محدودیت هایی برای ساعات کار وجود دارد و مردم حق دارند از تعطیلات با حقوق و بیمه درمانی برخوردار شوند.

امروزه باز هم ما شاهد اوضاع بد و وخیم برخی از کارگران در نقاط مختلف دنیا هستیم. از زمان بحران مالی جهانی در سال ۲۰۰۸، افراد به صورت پاره وقت و در زمان کمتر و با دستمزد اندک کار می کنند که این واقعا دردناک است. زیرا این افراد هیچگونه امنیت شغلی و بیمه ای ندارند. ما همچنین شاهد ظهور «اقتصاد گیگ» بوده‌ایم، که بسیاری از کارخانه ها و کارفرمایان افراد را برای مدت زمان کوتاه به کار می گیرند. این کارگران معمولی برای تعطیلات، حداقل دستمزد یا حقوق مازاد بر کار را ندارند. به همین دلایل همبستگی با سایر کارگران مانند همیشه مهم است.

گرامیداشت روز اول ماه مه

به افتخار طبقه کارگر، بسیاری از شرکت ها در سراسر جهان  روز کارگر را با دادن یک روز مرخصی به کارکنان خود گرامی می دارند. در این روز بسیاری از اتحادیه‌های کارگری و انجمن‌های کارگری رژه‌ها، راهپیمایی‌ها و انواع دیگر جشن‌ها را برگزار می‌کنند. بسیاری از خانواده ها روز را با هم می گذرانند. برای مردم کشورهایی که هنوز برای حقوق کارگران مبارزه می کنند، این روز اعتراض، راهپیمایی و تظاهرات است.

در روز جهانی کارگر بسیاری از فعالان حقوق بشر در صفحات اجتماعی این روز را یادآور می شوند. در این روز در توییتر یا اینستاگرام یا سایر فضاهای اجتماعی و مجازی از هشتگ روز کارگر استفاده می‌کنند.

در روز کارگر جشن ها و اعتراضات در کشورهای مختلف جهان به شکل های مختلف برگزار می شود. اول ماه مه در کشورهایی مانند آفریقای جنوبی، تونس، تانزانیا، زیمبابوه و چین تعطیل رسمی است.

در بسیاری از کشورها از جمله فرانسه، یونان، ژاپن، پاکستان، بریتانیا و ایالات متحده تظاهراتی در روز جهانی کارگر برگزار می شود. روز کارگر روزی است که کارگران شاغل از کار فارغ می شوند. این فرصتی برای مبارزه برای حقوق کارگران، نشان دادن همبستگی با سایر کارگران و جشن گرفتن دستاوردهای کارگران در سراسر جهان است.

حقایق جالب درباره اول ماه مه میلادی

صدها کشور روز جهانی کارگر را به رسمیت شناخته اند، اگرچه تنها حدود ۶۰ کشور در واقع این تعطیلات را جشن می گیرند.

حدود ۳۰ میلیون نفر هنوز از شرایط برده داری مدرن در محل کار رنج می برند

امروزه بیش از ۲۰۰ میلیون کودک در سرتاسر جهان کار می کنند که ۱۲۰ میلیون نفر آنها به کارهای خطرناک مشغول هستند. حدود هفتاد و سه میلیون از این کودکان زیر ۱۰ سال سن دارند

اگرچه اول ماه مه توسط دولت های سراسر جهان به عنوان تعطیلی جشن گرفته می شود، ایالات متحده و کانادا تعطیلات رسمی خود را برای کارگران در اولین دوشنبه سپتامبر دارند.