روز جهانی حیات وحش ۳ مارس معادل ۱۲ اسفند

روز جهانی حیات وحش سوم مارس معادل ۱۲ اسفند است. این روز همه ساله از طرف تمامی کشورهایی که عضو سازمان ملل هستند به منظور ارتقاء سطح آگاهی ملت در سراسر دنیا گرامی داشته می‌شود و جشن می‌گیرند.

دلیل انتخاب روز ۳ مارس به نام روز جهانی حیات وحش

اصلی ترین قصد و نیت آنها از این جشنها این است که مردم را از وضعیت جانوران و گیاهان مطلع سازند. دلیل انتخاب این روز هم به عنوان روز جهانی حیات وحش داستانی دارد و از این روایت است که در تاریخ ۲۰ دسامبر سال ۲۰۱۳ در مجمع عمومی سازمان ملل نشستی صورت گرفت که طی آن ۳ مارس را به عنوان روز جهانی حیات وحش انتخاب کردند تا از این طریق کمک شایانی برای جلوگیری از انقراض گونه های جانوری و گیاهی صورت پذیرد.

در این روز یک معاهده چند جانبه ی سایتس به منظور حفاظت نمودن از گونه های متفاوت گیاهی و جانوری که در حال انقراض بودند؛ تصویب گردید. خوب است بدانید که پیشنهاد انتخاب این روز به عنوان روز جهانی حیات وحش از طرف تایلند بود. بعلاوه، هر ساله شعار ویژه ای مختص به هر کشوری وجود دارد، مثلا در سال ۲۰۱۸ شعار سال؛ گربه های عظیم الجثه، شکارچیان طبیعی و در معرض تهدید و ترس بود.

اهمیت روز جهانی حیات وحش

اهمیت این روز به خاطر این است که به رویارویی با کشتارهای آشکار و پنهان که در حیات وحش رخ می‌دهد، اطلاع رسانی و پیکار می نماید. البته شایان ذکر است که نبایستی از یادآوری نمودن تاثیرات آنها بر روی عرصه های اقتصادی، محیط زیستی و اجتماعی غافل شویم.

محیط زیست و جانوران

محیط زیست و جانوران از گنج هایی می‌باشند که در کره زمین در حال زندگی هستند و بایستی جهت حفظ حیات و بهبود بخشیدن تمامی شرایط زندگی آنها نهایت تلاش خود را انجام دهیم. اینکه می‌گوییم تمامی شرایط زندگی آنان یعنی تمامی عواملی مانند : آموزش، تفریح، فرهنگ، اجتماع، دانش و روابط انسانی را شامل می‌شود. و از جمله موارد خطرناکی که چرخه زیست محیطی جانوران را تهدید می‌کند عبارتند از:

• تغییرات موجود در آب و هوا
• تلفات زیستگاهی
•  و صید بی رویه که علاوه بر محیط زیست، زندگی انسان ها را نیز تحت تاثیر قرار داده است.

قاچاق حیوانات

اما در این میان قاچاق حیوانات یکی از مهم ترین تهدیداتی است که توجه به آن از اصلی ترین اهداف حفظ محیط زیست محسوب می‌شود. روز جهانی حیات وحش یعنی ۳ مارس هر ساله به ما یادآوری می‌کند که چه وظایفی در برابر این تهدیدات داریم تا بتوانیم حیوانات را بابت این تهدیدات مصون نگه داریم. دبیرخانه مربوط به کنوانسیون تجارت جهانی برای گونه های گیاهی و حیوانی که در حال انقراض می‌باشند تدبیری اندیشیده است و با همکاری سایر ارگان های وابسته به سازمان ملل اجرای اهداف این روز را تسهیل نموده است. این دبیرخانه با وجود ۱۸۳ کشور که در آن عضویت دارند، با تعدیل نمودن تجارت برای گونه های گیاهی و حیوانی، یکی از قدرتمندترین ابزارهای بین المللی جهت حفاظت از تنوع زیستگاهی محسوب می‌شود.

انواع جانوران در معرض انقراض

به مناسبت روز جهانی حیات وحش قصد داریم در ادامه این مقاله شما را به گونه های جانوری ایران  که در معرض انقراض هستند آشنا سازیم  که عبارتند از:

۱- پلنگ نژاد ایرانی

پلنگ نژاد ایرانی به عنوان یکی از گونه های جانوری در حال انقراض از زیر شاخه های جانوران بومی واقع در غرب آسیا محسوب می‌شود. یکی از اصلی ترین مرکز های زیست محیطی پلنگ ها در کل خاورمیانه، ایران است. در ارتباط با خطر منقرض گشتن این گونه جانوری بایستی گفت که در سال ۲۰۰۲، تعدادشان بین ۵۵۰ تا ۸۸۰ بود، در حالی که در سال ۲۰۱۷ این آمار به زیر ۵۰۰ رسید.

۲- گربه نژاد پالاس

گربه نژاد پالاس که در مرکز آسیا یافت می‌شود، یکی از پستاندارانی است که اندازه کوچکی دارد و نامش از یک محقق آلمانی که آن را کشف نموده بود اقتباس شد. این حیوان به لحاظ ظاهری بسیار پر ابهت می باشد و متاسفانه این گربه سان نیز در لیست جانوران در حال انقراض قرار دارد.

۳- لاک پشت معروف به پوزه عقابی واقع در خلیج فارس

یکی از گونه های جانوری که در معرض انقراض است، لاک‌پشتی است که به آن لاک پشت پوزه عقابی می‌گویند. به خاطر شکار بی رویه این موجود پستاندار، زندگی این جانور در خطر است. این لاک پشت که بسیار عظیم الجثه و بزرگ است، وزنی حدود ۸۰ کیلو گرم دارد و قدش نیز ۷۰ تا ۸۰ سانتی متر می باشد. شایان ذکر است که وزن لاک این پستاندار تا ۴۰ کیلو گرم هم می باشد.

۴- خرس سیاه نژاد بلوچی

خرس سیاه که ملقب به هرس نیز می باشد از گونه های جانوری بومی بلوچی است. متاسفانه باید بگوییم که این حیوان نیز به خاطر درگیری هایی که با افراد محلی آن منطقه دارد و همین طور به دلیل تصادفات با خودروها کشته می‌شود و از این رو در لیست حیوانات در حال انقراض قرار دارد. این حیوان در کشور پاکستان و جنوب شرقی ایران زندگی می‌کند.

۵- سیاه گوش

سیاه گوش که در ردیف جانوران سنگین وزن ولی چابک می باشد در منطقه های بیانی و نیمه بیانی وجود دارد که متاسفانه در لیست حیوانات در حال انقراض قرار دارد.

۶- فک خزری

فک خزری  یکی از حیوانات بامزه ای دریایی است که در آب های شور دیده می‌شود و در حال حیات است و تنها در فصل زمستان به دلیل جفت گیری به دریاچه می آید. از آنجا که صیادان این گونه  زیبا را به شکل بی رویه ای شکار می‌کنند، متاسفانه این موجود بانمک نیز در لیست جانوران در حال انقراض قرار گرفته است.

۷- گوزن زرد نژاد ایرانی

گوزن زرد از نژاد ایرانی یکی از گونه های گوزنی است که علاوه بر گیاهخوار بودنش شبگرد نیز می باشد. حیات این جانور زیبا نیز در کمین خطر بوده و در معرض انقراض قرار گرفته است.

۸- شاه روباه نژاد ایرانی

شاه روباه نژاد ایرانی از جمله حیوانات گوشتخواری می باشد که در زمره سگ سان ها بوده و به لحاظ جثه ای، کمی از روباه کوچک تر می باشد.دو نوار سیاه در صورت این حیوان وجود دارد. این موجود زیبا نیز متاسفانه در معرض انقراض است.

۹- روباه نژاد ترکمنی

این نژاد روباه نیز به لحاظ ظاهری کمی به روباه معمولی شباهت دارد اما از جهت قامت کوچکتر می باشد. دم این روباه کوتاه و رنگ پوست آن قهوه ای تیره است. متاسفانه این گونه زیبا نیز به دلیل صید بی رویه در خطر انقراض قرار گرفته است.

۱۰- روباه شنی

این گونه از روباه به لحاظ جثه ای کوچک می باشد ولی تفاوتش در این است که گوش های بزرگ تری دارد. رنگ پوستش نارنجی بوده و دست و پاهایش در مقایسه با روباه معمولی کوتاه تر است.

۱۱- شیر نژاد ایرانی

شیر نژاد ایرانی که ملقب به شیر اوراسیایی است، به طور معمول در کشور هندوستان و منطقه ای به نام گجرات دیده می‌شود. اما بیشتر در کشور ایران و آسیای میانه در حال حیات بود که امروزه متاسفانه در ایران کاملا منقرض گشته است.

۱۲- ببر نژاد مازندران

ببر نژاد مازندران که ملقب به ببر کاسپین یا مازرون ببر است حدود ۵۰ سال پیش در کشورمان منقرض گشت. البته شایان ذکر است که امروزه گونه هایی از این حیوان در استان گلستان مشاهده شده است.

ما نسبت به کره زمین و منابع آن مسئول هستیم و مدیون آن می‌باشیم. در نتیجه، بایستی هر نوع کمکی که در جهت حفظ محیط زیست از دستمان بر می آید انجام دهیم.

شعار مربوط به روز جهانی حیات وحش : بازگشت گونه های اصلی جهت احیای اکوسیستم

در سال ۲۰۲۳ شعار مربوط به روز جهانی حیات وحش اینگونه بود: بازگشت گونه های اصلی جهت احیای اکوسیستم. جشن امسال با این هدف پیش می‌رود که توجه همه مردم را به سمت وضعیت حفاظتی آن دسته از گونه های گیاهی و جانوری که به طرز عجیبی در حال انقراض هستند؛ جلب نماید و گفتمان ها را به سمت و سوی ارائه راه حل هایی جهت محافظت نمودن از آنها بکشاند. مراد از این گفتمان ها این است که برای اهداف سازمان ملل متحد در راستای توسعه پایدار اکوسیستم اقداماتی صورت گیرد که عبارتند از:

• جهانی عاری از فقر( گام اول)
• رساندن خط گرسنگی در حد صفر( گام دوم)
• اطمینان حاصل نمودن از اسوه های تولیدی و مصرفی پایدار( گام ۱۲)
• اقدام های بومی( گام ۱۳)
• حیات در زیر آب( گام ۱۴)
• و حیات بر روی کره زمین( گام ۱۵)

لیست سرخ

با توجه به اطلاعات داده ای که اتحادیه بین المللی حفاظت از محیط زیست در قالب لیست سرخ ارائه نموده اند؛ بالای ۸۴۰۰ گونه گیاهی و جانوری در شرایط بحرانی قرار گرفته اند و به طرز عجیبی در معرض انقراض می‌باشند. و این در حالی است که بالای ۳۰۰۰۰ گونه در معرض خطر انقراض هستند. با توجه به این تخمین ها بالای یک میلیون گونه گیاهی و جانوری را خطر منقرض گشتن تهدید می‌کند.

نتیجه گیری

در این مقاله از مجله تاریخی ایبک به سراغ روز جهانی حیات وحش رفتیم و شما را با این روز مهم آشنا کردیم، لازم است بدانید اگر این روند نابودی محیط زیست، گونه های جانوری و گیاهی ادامه پیدا کند، حیات ما انسان ها نیز بر روی کره زمین با خطر روبرو می‌شود. زیرا انسان ها در هر محیطی که زندگی می کنند نیازمند تنوع محیط زیستی و حیات وحش می‌باشند. این نیازمندی به خاطر وجود تمامی منابعی است که همه نیازهای انسان را تامین می‌کند. از سوخت و خوراک گرفته تا لباس و مسکن و دارو، میلیون ها انسان به محیط زیست به عنوان یک منبع درآمدی وابسته می باشند.