ایمنی در محل کار و در محل زندگی از مهمترین مسائلی است که باید بسیار به آن توجه شود. یکی از ابعاد مهم ایمنی در هر ساختمانی، ایمنی مقابل آتش سوزی می باشد. احتمال بروز آتش سوزی در بیشتر مکان ها و ساختمان های مسکونی بزرگ گرفته تا کارگاه های صنعتی بزرگ می تواند وجود داشته باشد. این اتفاق ممکن است به علت عدم رعایت نکات ایمنی و بی توجهی به آن رخ دهد. به همین خاطر وجود سیستم اطفاء حریق بسیار ضروری است. چنانچه تا به حال این مسئله برایتان مهم نبوده و به آن توجه نکرده اید، بهتر است هر چه زودتر اقدام به نصب سیستم اطفاء حریق در ساختمان خود کنید.
راهنمای نصب و نگهداری سیستم اطفاء حریق
اولین بخش از سیستم اطفاء حریق، سیستم اعلام حریق می باشد. هشدار به موقع آتش سوزی و سپس مهار آن حادثه، از تلفات جانی و مالی جلوگیری خواهد کرد. سیستم های گوناگونی جهت اعلام آتش سوزی وجود دارد که به شکل انفرادی، مرکزی و سیستم آدرس دهی قابلیت طراحی و نصب دارد. آتش سوزی به علت وجود مواد آتش زا، اکسیژن و حرارت اتفاق می‌افتد و برای مهار کردن آن لازم است این سه عامل کنترل شود. در این صورت است که آتش مهار می شود. روش های کلی مهار کردن آتش عبارتند از:
- حذف کردن عامل حرارت و یا سرد کردن: بهترین روش برای اطفاء حریق و آتش سوزی حذف حرارت می باشد. در این روش درجه حرارت به زیر نقطه اشتعال می‌رسد و به این روش اطفاء حریق انجام می شود.
- حذف کردن عامل اکسیژن و یا خفه کردن: در این روش جهت اطفاء حریق و مهار آتش سوزی، اکسیژن محیط به حدی کم می شود که از گسترش آتش سوزی و ادامه آن جلوگیری خواهد شد. عملیات کاهش اکسیژن را می توان توسط گازهای خنثی مثل دی اکسید کربن انجام داد.
- ایجاد مانع مقابل مواد اشتعال زا: در این روش اگر آتش سوزی ناشی از گازها و مایعات باشد با بستن شیر اصلی میتوان مواد قابل اشتعال را از بین برد و از ادامه آتش سوزی جلوگیری کرد.
انواع مختلف سیستم اطفاء حریق
سیستم اطفاء حریق دارای انواع مختلفی می باشد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
سیستم اطفاء حریق به صورت دستی
در سیستم اطفاء حریق به صورت دستی، مهار کردن آتش توسط نیروی انسانی و به کمک افراد متخصصی که در آتش نشانی هستند صورت می گیرد و در آن از کپسول آتش نشانی مخصوص استفاده خواهد شد.
کپسول های آتش نشانی را بر حسب ماده مشتعل می توان به دسته‌های مختلف تقسیم کرد. به عنوان مثال کپسول آتش نشانی که جهت شعله ور گشتن مواد سوختی مورد استفاده قرار می گیرد با کپسولی که جهت چوب و پارچه مورد استفاده قرار می گیرد متفاوت است. سیستم اطفاء حریق دستی را بر اساس ماده خاموش کننده می توان به دسته های زیر تقسیم بندی کرد.
- کپسول آتش نشانی پودری که در انواع پودر خشک شیمیایی، پودر تر شیمیایی و پودر خشک وجود دارد.
- کپسول آتش نشانی دی اکسید کربن
- کپسول آتش نشانی ترکیبات هالوژن
- کپسول آتش نشانی حاوی کف
سیستم اطفاء حریق به صورت اتوماتیک
سیستم اتوماتیک اطفاء حریق سیستمی است که در آن مهار کردن آتش به صورت خودکار انجام خواهد شد و انسان هیچ دخالتی در آن ندارد. در این سیستم نیز با در نظر گرفتن نوع کاربری ساختمان و همچنین مواد داخل ساختمان باید سیستم اطفاء حریق مناسبی انتخاب شود. سیستم اطفاء حریق اتوماتیک را بر اساس ماده خاموش کننده آنها می توان به صورت زیر دسته بندی کرد.
- سیستم اتوماتیک اطفاء حریق آبی
- سیستم اتوماتیک اطفاء حریق دی‌اکسیدکربن
- سیستم اتوماتیک اطفاء حریق پودری
- سیستم اتوماتیک اطفاء حریق فوم
- سیستم اتوماتیک اطفاء حریق گازی
- سیستم اتوماتیک اطفاء حریق مهر و یا پودر آب
- سیستم اتوماتیک اطفاء حریق ورتکس
عملکرد سیستم اطفاء حریق چگونه است؟
به طور کلی میتوان گفت در سیستم اطفاء حریق دو روش کلی برای مهار کردن آتش وجود خواهد داشت.
- پر کردن همه فضا توسط عامل اطفاء: در این سیستم کل فضای سه بعدی توسط ماده اطفاء پر می شود. این روش می تواند به صورت دستی و یا اتوماتیک فعال گردد.
- اعمال عامل اطفاء به صورت موضعی: در این روش عامل اطفاء به صورت مستقیم روی آتش و یا در فضای سه بعدی اعمال خواهد شد.
روش نصب کردن و تعمیر سیستم اطفاء حریق
برای نصب کردن سیستم اطفاء حریق در هر ساختمانی لازم است که این کار به شرکت متخصص سپرده شود. شرکت هایی که در زمینه طراحی و نصب کردن سیستم اطفاء حریق فعال هستند با توجه به همه شرایط ساختمان مورد نظر می تواند سیستم مناسب جهت اطفاء حریق طراحی و نصب کنند. 
هر چقدر اطلاعات در مورد قسمت های مختلف ساختمان و نقشه آن بیشتر باشد، انجام طراحی و نصب کردن سیستم اطفاء حریق راحت تر انجام خواهد شد. هنگام طراحی کردن سیستم اطفاء حریق باید موارد زیر را مورد توجه قرار دهید.
- بررسی پلان ساختمان و جمع آوری اطلاعات در مورد آن
- تفکیک پلان های ساختمان
- چیدمان سیستم
- اندازه لوله ها و محاسبه آن ها
- بریدن لوله
- تکمیل کردن جزئیات
- کنترل میدانی ساختمان
اقدامات اساسی جهت نگهداری از سیستم اطفاء حریق
سیستم اطفاء حریق در همه ساختمان ها نیاز به تعمیر و نگهداری خواهد داشت. احتمال بروز آتش سوزی در ساختمان های مختلف، متفاوت می باشد و ممکن است برای یک ساختمان حتی آتش سوزی رخ ندهد اما مالک و مسئول ساختمان باید سیستم اطفاء حریق در ساختمان نصب کند و نسبت به نگهداری و تعمیر آن مسئول باشد. انجام تست های دوره ای و بازدید از سیستم اطفاء حریق می تواند از بروز اتفاقات ناگوار جلوگیری کند و بسیار ضروری می باشد. پنج اقدام اساسی جهت نصب و تعمیرات سیستم اطفاء حریق شامل موارد زیر می باشد.
- تعمیر کردن سیستم اطفاء حریق repair
- تعویض کردن change replacement
- تنظیم Adjust
- سرویس Service
- آزمایش Test
هدف از تعمیر کردن سیستم اطفاء حریق چیست؟
همانطور که گفتیم نگهداری و تعمیر کردن سیستم اطفاء حریق بسیار ضروری است. در ادامه اهداف تعمیر این سیستم را بیان می کنیم.
- افزایش کارایی و بهره وری از سیستم
- افزایش طول عمر مفید تجهیزات سیستم اطفاء
- کاهش ساعت های توقف کار
- کاهش دادن مصرف قطعات یدکی
- کاهش هزینه بهره برداری
هزینه نصب کردن و تعمیر سیستم اطفاء حریق چقدر است؟
سیستم اطفاء حریق می تواند کپسول آتش نشانی برای مغازه کوچک باشد و یا سیستم اتوماتیکی باشد که برای ساختمان بزرگی طراحی گردیده است. عوامل مختلفی هستند که در هزینه نصب کردن و تعمیرات سیستم اطفاء حریق تاثیر گذارند. برخی از این موارد در ادامه عنوان شده است.
- تعداد طبقات ساختمان و مساحت آن
- کاربری ساختمان
- جنس اجزای مختلف سیستم اطفاء حریق و کیفیت آنها
- نوع سیستم اطفاء حریق
- خدمات نگهداری و تعمیر سیستم
چک لیست مربوط به تعمیر و نگهداری از سیستم اطفاء حریق
تعمیرات و نگهداری کردن از سیستم اطفاء حریق به مجموعه ای از فعالیت ها و اقداماتی گفته می شود که برای آماده به کار نگه داشتن سیستم در سطح قابل قبولی انجام خواهد شد. در چک لیست مربوط به تعمیر و نگهداری از سیستم اطفاء حریق، بازرسی دوره ای، تست سیستم و انجام تعمیرات مربوط به سیستم اطفاء بر حسب استانداردهای لازم انجام می گردد. در ادامه به بررسی چک لیست مربوط به تعمیر و نگهداری از سیستم اطفاء حریق می پردازیم.
- بازرسی سازه
- بازرسی گیج ها
- بازرسی اسپرینکلرها
- بازرسی لوله و اتصالات تجهیزات
- هشدار دهنده ها
- بست ها و آویزها
- اتصالات آتش نشانی
- شیرآلات
- کنترل هیدرولیک سیستم
- تست تایید نصب
- آچار اسپرینکلر
- آب مورد نیاز در سیستم
کدام ساختمان ها نیاز به سیستم اطفاء حریق دارند؟
برای آنکه اطمینان خاطر همه افراد ساکن ساختمان فراهم شود، باید همه ساختمان های تجاری، ویلایی، مسکونی، آپارتمان و … با هر متراژی سیستم اطفاء حریق داشته باشند. در ادامه ساختمان هایی که وجود سیستم اطفاء حریق در آنها الزامی می باشد بیان شده است.
- همه مدارس از پیش دبستانی تا متوسطه
- نمایشگاه، مساجد و کتابخانه
- ساختمان های اداری، بانک ها، پست، دانشگاه، ایستگاه های نیروی انتظامی
- محیط هایی که با مواد شیمیایی در ارتباط هستند
- محیط های درمانی و آسایشگاه ها
- محیط های صنعتی
- مجتمع های تجاری، داروخانه، بازار
- هتل، مسافرخانه، آپارتمان
- پارکینگ، انباری، سیلو
پرسش های متداول درباره سیستم اطفاء حریق
سیستم اطفاء حریق بر اساس روش استفاده به چند گروه تقسیم می شود؟
سیستم اطفاء حریق بر اساس روش استفاده از آن به دو نوع دستی و اتوماتیک تقسیم می شود.
روش های مختلف اطفاء حریق کدامند؟
عامل اصلی آتش سوزی حرارت، سوخت و اکسیژن می باشد. برای اطفاء حریق لازم است یکی از آنها از بین برود. به همین خاطر روش های سرد کردن، خفه کردن و ایجاد مانع باعث اطفاء حریق خواهد شد.
کلام آخر
آتش سوزی ممکن است برای هر ساختمانی اتفاق بیفتد و افراد را غافلگیر کند. به همین خاطر باید همه موارد ایمنی در محل زندگی و کار را رعایت کنید. سیستم اطفاء حریق در هر ساختمان و مکانی با در نظر گرفتن نوع کاربری و تجهیزاتی که در آن موجود است نصب می شود. نصب صحیح و اصولی سیستم و بازدید دوره ای از آن و انجام تعمیرات بسیار ضروری می باشد. مرکز خدماتی ایبک امداد آماده است تا در زمینه نصب و تعمیر سیستم اطفاء حریق به شما کاربران گرامی خدمات ارائه دهد.
راهنمای نصب، تعمیر و نگهداری اطفاء حریق
امتیاز سردبیر
مجموع امتیاز
راهنمای نصب، تعمیر و نگهداری سیستم اطفاء حریق
