هوش مصنوعی چیست | تاریخچه و کاربرد هوش مصنوعی

هوش مصنوعی چیست امروزه اصطلاح هوش مصنوعی یا AI حتماً به گوشتان زیاد خورده است. چرا که یکی از داغ‌ ترین اصطلاحات در مبحث فناوری محسوب می شود. سال ‌های اخیر پیشرفت های زیادی در زمینه هوش مصنوعی ایجاد شد که برای بسیاری از افراد غیر قابل تصور بود. اما حالا به واقعیت تبدیل شده و کاربردهای زیادی در زندگی انسان و صنایع مختلف پیدا نموده است.

هوش مصنوعی چیست

 زمانی که کلمه هوش مصنوعی را می شنوید، چه چیزی در ذهنتان زنده می شود؟ ربات هایی که می توانند مانند انسان تفکر کنند؟ دستگاه های فوق العاده هوشمندی که قدرت انجام تمامی کارها را دارند؟

به طور کلی اولین جرقه ای که از هوش مصنوعی در ذهن دانشمندان ایجاد شد، از طریق فیلم های علمی تخیلی بود. اما خارج از حیطه تخیل و در واقعیت، هوش مصنوعی چه کارهایی می تواند انجام دهد؟ در ابتدا باید گفت که هوش مصنوعی با استفاده از برنامه هایی که دارد، می تواند مانند یک انسان عمل کند. مانند انسان ها ببیند. بشنود، محیط خود را درک کند و به زبان های مختلف صحبت نماید.

هوش مصنوعی شاخه ای از علم کامپیوتر است که با استفاده از داده هایی که به آن ارائه می‌ شود، می‌ تواند کارهایی را به صورت برنامه ریزی شده انجام دهد. هر اندازه که داده های ارائه شده به کامپیوترها بزرگتر و قوی تر باشند، هوش مصنوعی پیشرفت تر عمل می کند. البته در نظر داشته باشید که تا به الان هوش مصنوعی نتوانسته با مغز انسان رقابت کند.

درست است که هوش مصنوعی قدرت محاسباتی بسیار بالایی دارد. اما مغز انسان در جنبه‌ های مختلف و بدون ارائه داده های خاص می تواند بهترین برنامه ریزی را داشته باشد.

تاریخچه هوش مصنوعی

انسان به طور ذاتی از دستور دادن لذت می برد و از اینکه چیزی خلق کند که از او فرمانبرداری نماید، همواره جزو اهداف بشر بوده است. اولین جرقه ایجاد هوش مصنوعی به داستان ها و فیلم های علمی تخیلی بر می گردد. البته که ساخت چنین چیزی به راحتی میسر نیست و نیاز به سال ها تحقیق و بررسی دارد و در حال حاضر نیز بشر نتوانسته به طور کامل آن را به اجرا درآورد.

به طور کلی هسته مرکزی تفکر انسان در خصوص ایجاد هوش مصنوعی به اختراع ماشین های تورینگ در جنگ جهانی دوم بر می گردد. این سوال همواره مطرح بوده که چطور ماشین ها همچون انسان می فهمند و عمل می کنند؟ همین پرسش سبب شده که دانشمندان زیادی در حوزه کامپیوتر اقدام به تحقیقات و بررسی ‌های علمی نمایند.

اگر جرقه اولیه تولید هوش مصنوعی را مربوط به جنگ جهانی اول بدانیم، می ‌توان گفت که زمان زیادی از تولد AI نمی گذرد. در کشور ما نیز این رشته از اوایل دهه ۸۰ وارد شد و با کمک دانشمندان ایرانی خیلی زود توانستیم در این رشته پیشرفت هایی داشته باشیم. به گونه ای که در حال حاضر رتبه ۱۳ جهان در زمینه نظریه‌ پردازی هوش مصنوعی را کسب کردیم.

هوش مصنوعی در سطوح مختلف

هوش مصنوعی بر اساس میزان درکی که از دنیای بیرون دارد، دارای سطوح مختلفی می باشد. از جمله این سطوح عبارتند از:

 هوش مصنوعی محدود

هوش مصنوعی محدود عمری طولانی تر از انواع دیگر هوش های مصنوعی دارد. و تقریباً در تمامی ابزارهای دیجیتالی این نوع هوش را مشاهده می کنیم. به طور مثال بازی شطرنج در رایانه نوعی هوش مصنوعی محدود به حساب می آید. در واقع این نوع هوش مصنوعی صرفاً وظیفه انجام یک کار را دارد. و معمولاً در این زمینه بهتر از انسان عمل می کند. مثلا سیستمی که می ‌تواند گفتار را به نوشتار تبدیل نماید، طبیعتاً بدون غلط این کار را می کند. اما در صورتی که دست انسان بخواهد همان نوشتار را تایپ کند ممکن است اشتباهاتی در آن مشاهده شود.

برخی از کاربردهای هوش مصنوعی محدود را می توان در موارد زیر  خلاصه نمود:

• اتومبیل هایی که با استفاده از هوش مصنوعی بدون کمک انسان رانندگی می کنند.
• سیستم های تشخیص چهره که می توانند عملیات تشخیص هویت را انجام دهند.
• انجام فرآیندهای مالی در موسسات مالی اعتباری همچون بانک ها با استفاده از سیستم هوش مصنوعی
• دستیارهایی که به عنوان یک کمک در کنار شما خیلی از کارها را بر عهده می‌ گیرند. همچون رزرو کردن بلیط

هوش مصنوعی عمومی

سیستم هوش مصنوعی عمومی به این صورت است که مانند یک انسان می تواند محیط اطراف خود را درک کند و ظرفیت و گنجایش مشابهی دارد. به عبارت دیگر مانند یک انسان وظایفی را برعهده می ‌گیرد و آن را انجام می دهد. البته در حال حاضر هوش مصنوعی عمومی به صورت گسترده وجود ندارد. اما پایه ریزی هایی در تولید آن شده است که در سال های آینده قطعاً رد پای آن را در زندگی بشر مشاهده خواهیم کرد.

این نوع هوش مصنوعی هم در زمینه های علمی فعالیت دارد، و هم در زمینه های ورزشی. به این صورت که تمامی فعالیت های انسان را بدون اینکه نیازی به حضور کسی داشته باشد، استفاده از برنامه هایی که از قبل به او داده می ‌شود، انجام می دهد و در بسیاری از موارد می تواند جای انسان را بگیرد.

در بسیاری از تولیدات کارخانه ها و کارگاه ها هوش عمومی می تواند جایگزین نیروی انسانی شود. بنابراین تاثیر آن در زندگی انسان هم جنبه منفی دارد و هم جنبه مثبت. از جمله کارهایی که هوش مصنوعی عمومی می تواند انجام دهد، عبارت است از: دستیار پزشک، تشخیص بیماری، دستیار شخصی، رانندگی و …

سوپر هوش مصنوعی

این اصطلاح برای نوعی از هوش مصنوعی به کار می رود که درک و هوشی بالاتر از انسان دارد. به عبارتی دیگر دارای هوشی فرابشری است. البته تا به الان هیچ کشوری نتوانسته به هوش مصنوعی سوپر دست پیدا کند و در واقع حتی زمان رسیدن به آن نیز مبهم است. چرا که در صورت تولید و ایجاد چنین هوش مصنوعی ممکن است تهدیداتی برای بشر ایجاد شود.

کاربرد هوش مصنوعی در صنایع مختلف

از هوش مصنوعی می توان در صنایع مختلفی استفاده کرد که منفعت و مزایای خاص خود را به همراه داشته باشد، از جمله:

در حوزه سلامت

یکی از مهم ترین مواردی که در حوزه سلامت مطرح است، کاهش هزینه درمان است. به این صورت که شرکت های فعال در این حوزه سعی در ایجاد هوش مصنوعی و استفاده از آن در روند تشخیص و درمان سریعتر بیماری دارند تا به واسطه آن بسیاری از هزینه های ناشی از تشخیص اشتباه و یا مدت دار شدن دوران درمان کاهش یابد.

یکی از سیستم هایی که در حوزه سلامت به عنوان هوش مصنوعی کاربرد دارد، IBM Watson می باشد. این سیستم قابلیت درک زبان طبیعی انسان را دارد و به سوالاتی که از آن پرسیده می شود، پاسخ می دهد. تمامی اطلاعات مربوط به بیمار و بیماری های زمینه ای وی از منابع موجود توسط این سیستم استخراج می شود و یک فرضیه جدید ایجاد می کند.

 از دیگر کارهایی که هوش مصنوعی در حوزه سلامت می تواند انجام دهد، برنامه ریزی برای ملاقات، پاسخ به پرسش های پزشکی، صدور صورتحساب و به صورت کلی یک دستیار سلامت می تواند باشد.

در حوزه کسب و کار

بسیاری از کارهایی که در حوزه کسب و کار انجام می شود، به صورت روزانه و مکرر صورت می گیرد. به همین جهت برای این فرایندهای تکراری می توان از هوش مصنوعی استفاده کرد. از چت بات ها می توان برای ارائه خدمات تکراری بهره گرفت.

در حوزه آموزش و پرورش

یکی دیگر از خدماتی که هوش مصنوعی می ‌تواند ارائه کند، در حوزه آموزش و پرورش است. به این صورت که امکان نمره دهی خودکار و درجه بندی دانش آموزان را انجام دهد و یا به معلمان امتیاز بدهد. همچنین امکان ارزیابی دانش آموزان توسط هوش مصنوعی نیز وجود دارد. به این صورت که می تواند از روند آموزشی دانش آموزان پشتیبانی کند و این اطمینان را ایجاد نماید که روند آموزشی آنها در راه درستی قرار گرفته است.

در حوزه قانون و قضا

در حوزه علم حقوق و قضا، پیدا کردن اسناد و مدارک جهت متهم نمودن یا تبرئه مجرم و رسیدن حق به حق دار به آسانی ممکن نیست. در همین زمینه هوش مصنوعی می ‌تواند به صورت اتوماسیون به این فرایند کمک کند و به صورت کارآمدتر از انسان در این زمینه فعالیت داشته باشد.

همچنین امکان بررسی اطلاعات بانکی، طبقه بندی اطلاعات و بسیاری از مواردی که در حوزه حقوق به آن نیاز می باشد، توسط هوش مصنوعی امکان پذیر است.

در حوزه تولید

از یکی از کارآمدترین مواردی که از هوش مصنوعی استفاده می شود، در حوزه تولید است که می ‌تواند تک‌ تک وظایف محول شده را به صورت دقیق و کامل انجام دهد. بدون اینکه نیاز به حضور نیروی انسانی باشد.

تا جایی که می توان گفت ربات ها یک خط تولید را به صورت کامل در اختیار می گیرند و محصولاتی با کیفیت بی نظیر به بازار عرضه می کنند.