انواع رایزر ساختمان کدامند | کاربرد رایزر ساختمان

رایزر ساختمان به لوله هایی گفته می شود که برای انتقال تاسیسات مختلف مانند آب، فاضلاب، گاز، برق، تهویه و گرمایش در ساختمان به صورت عمودی نصب می شوند. رایزر ساختمان می تواند از جنس های مختلفی باشد مانند آهن، گالوانیزه، پلی اتیلن، یو پی وی سی و … جهت آشنایی بیشتر با انواع رایزر ساختمان و کاربرد آنها تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.

مزایا و معایب رایزر ساختمان

رایزر ساختمان مزایا و معایبی دارد که بستگی به نوع روش، جنس، اندازه و شکل لوله دارد. برخی از مزایای رایزر ساختمان عبارتند از:

• کاهش هزینه ها: رایزر ساختمان می تواند هزینه های برش، جوشکاری، اتصال و نصب را کاهش دهد.
• افزایش قدرت: رایزر ساختمان می تواند قدرت و استحکام لوله را افزایش دهد.
• بهبود زیبایی: رایزر ساختمان می تواند زیبایی و ظاهر لوله را بهبود بخشد.

برخی از معایب رایزر ساختمان عبارتند از:

• دفرمه شدن: رایزر ساختمان ممکن است باعث دفورم شدن یا تغییر شکل لوله شود.
• تغییر خاصیت: رایزر ساختمان ممکن است باعث تغییر خواص فیزیکی یا شیمیایی لوله شود.
• نقص های سطح: رایزر ساختمان ممکن است باعث ایجاد نقص های سطح مانند چروک، ترک، خط و …. شود.

کاربرد رایزر ساختمان چیست ؟

همانطور که گفتیم، رایزر ساختمان برای انتقال تاسیسات مختلف مانند آب، فاضلاب، گاز، برق، تهویه و گرمایش در ساختمان به صورت عمودی نصب می شوند. کاربرد رایزر ساختمان عبارتند از:

افزایش کارایی و بهینه سازی فضا

رایزر ساختمان باعث می شود که تاسیسات به صورت مستقیم و کوتاه تر به نقاط مورد نظر رسیده و از اشغال فضا جلوگیری کنند.

افزایش ایمنی و کاهش خطرات

رایزر ساختمان باعث می شود که تاسیسات در برابر آتش سوزی، زلزله، سرقت و غیره محافظت شوند و از بروز حوادث جلوگیری کنند.

افزایش زیبایی و ظاهر

رایزر ساختمان باعث می شود که تاسیسات به صورت منظم و هماهنگ در ساختمان قرار گیرند و از نامنظمی و بد شکلی جلوگیری کنند.

انواع رایزر

رایزر می تواند از جنس های مختلفی باشد مانند آهن، گالوانیزه، پلی اتیلن، یو پی وی سی و … رایزر مزایا و معایبی دارد که بستگی به نوع روش، جنس، اندازه و شکل لوله دارد.

رایزر را می توان به چند نوع تقسیم کرد:

رایزر آب

این نوع رایزر که برای انتقال آب مصرفی در ساختمان استفاده می شود. رایزر آب می تواند از پایین به بالا یا از بالا به پایین ساختمان قرار گیرد. رایزر آب معمولا از جنس پلی اتیلن یا گالوانیزه ساخته می شود.

رایزر برق

رایزر برق برای انتقال تاسیسات الکتریکال در ساختمان استفاده می شود. این نوع رایزر به دو نوع جریان ضعیف و جریان قوی تقسیم می شود. رایزر برق معمولا از جنس گالوانیزه یا PVC ساخته می شود.

رایزر فاضلاب

جهت انتقال فاضلاب در ساختمان استفاده می شود. رایزر فاضلاب در آشپزخانه، حمام و سرویس بهداشتی قرار می گیرد. رایزر فاضلاب معمولا از جنس PVC یا پولیکا ساخته می شود.

رایزر تهویه

از رایزر تهویه برای انتقال هوای تازه و دور کردن هوای به کار رفته در ساختمان استفاده می شود.

رایزر گاز

رایزر گاز برای انتقال گاز طبیعی یا LPG در ساختمان استفاده می شود. این نوع رایزر در آشپزخانه، بخاری و کولرواتور قرار می گیرد. رایزر گاز معمولا از جنس آهن یا پلی اتیلن ساخته می شود.

اصول طراحی رایزرها

طراحی رایزرها باید با توجه به نوع، جنس، اندازه و شکل لوله، نوع تاسیسات، ارتفاع و معماری ساختمان، استانداردها و مقررات انجام شود. برخی از اصول طراحی رایزرها عبارتند از:

• تعیین قطر مناسب رایزرها بر اساس مقدار انشعابات مصرفی ساختمان و فشار مورد نیاز در هر نقطه.
• تعیین محل مناسب رایزرها بر اساس نزدیکی به تابلوی اصلی، تابلوی کنتور، چاله اصلی و نقاط مصرف.
• جداسازی رایزرهای مختلف از یکدیگر بر اساس نوع تاسیسات و استانداردهای ایمنی و حفاظتی.
• نصب دریچه بازدید در هر طبقه برای دسترسی آسان به رایزرها و کنترل و تعویض آن ها در صورت نیاز.
• نصب شیرهای قطع و وصل در شروع و پایان هر رایزر برای جلوگیری از نشت آب یا گاز در صورت خراب شدن لوله.
• استفاده از قالب ها و ابزارهای مناسب برای خم کاری لوله ها بدون دفرمه شدن یا تغییر خواص آن ها.
• رعایت فواصل کافی بین لوله ها و دیوارها یا سقف ها برای جلوگیری از تماس با سطوح سخت یا حوادث.
• رعایت استانداردهای ملی و بین المللی در زمینه طراحی، نصب و بازرسی رایزرها.

محل قرار گیری رایزرها

محل قرار گیری رایزرها باید با توجه به نوع تاسیسات، ارتفاع و معماری ساختمان، استانداردها و مقررات انجام شود. برخی از اصول محل قرار گیری رایزرها عبارتند از:

• رایزرها باید در نزدیک ترین فاصله ی ممکن نسبت به تابلوی اصلی، تابلوی کنتور، چاله اصلی و نقاط مصرف قرار گیرند.
• رایزرهای مختلف از یکدیگر باید جداسازی شوند بر اساس نوع تاسیسات و استانداردهای ایمنی و حفاظتی. حداقل فاصله بین دو رایزر باید ۳۰ سانتی متر باشد و در صورت نیاز دیوار عایقی قرار گیرد.
• رایزرها باید در مکان های مناسب و قابل دسترس قرار گیرند. بهترین محل برای نصب رایزرها بخش های عمومی ساختمان مانند پاگرد هر طبقه و راهروی بین واحدهای هر طبقه است. نصب رایزرها در داخل واحدهای سکونتی پیشنهاد نمی شود.
• رایزرها باید با استفاده از قالب ها و ابزارهای مناسب خم کاری شوند بدون دفرمه شدن یا تغییر خواص لوله ها. زاویه خم رایزرها باید حداکثر ۹۰ درجه باشد.
• رایزرها باید با استفاده از سپورت ها و فشارگیر های مناسب حمل شده و نصب شوند. سپورت ها باید با توجه به جنس، اندازه و وزن لوله ها انتخاب شوند.
• رایزرها باید در هر طبقه دارای دریچه بازدید باشند برای دسترسی آسان به لوله ها و کنترل و تعویض آن ها در صورت نیاز. دریچه بازدید باید با جنس مناسب و قفل دار باشد.

چرا کابل آسانسور باید رایزر جدا گانه داشته باشد؟

کابل آسانسور باید رایزر جدا گانه داشته باشد چون:

این کار باعث می شود که کابل آسانسور از تماس با سایر تاسیسات مانند آب، فاضلاب، گاز، برق و تهویه محافظت شود و از خطرات ناشی از نشتی، برق گرفتگی، آتش سوزی و … جلوگیری کند.

این کار باعث می شود که کابل آسانسور از تاثیر ناخواسته سایر رایزرها در حال حرکت مصون بماند و از دفورم شدن، پارگی، گره خوردگی و … دوری کند.

این کار باعث می شود که کابل آسانسور به راحتی قابل دسترس، بازرسی، تعمیر و تعویض باشد و نیاز به جابجایی سایر رایزرها را برطرف کند.

بنابراین استفاده از رایزر مجزا برای کابل آسانسور یک اصل طراحی و نصب آسانسور است که باید رعایت شود.

جنس رایزر ساختمان از چیست

جنس رایزر ساختمان بستگی به نوع تاسیسات، شرایط محیطی و استانداردهای مورد نظر دارد. به طور کلی رایزر ساختمان می تواند از جنس های مختلفی باشد مانند:

آهن

برای رایزرهای گاز، برق و تهویه مناسب است. آهن دارای استحکام و مقاومت بالا است ولی در برابر خوردگی و زنگ زدگی حساس است.

گالوانیزه

برای رایزرهای آب، فاضلاب و برق مناسب است. گالوانیزه دارای روکش روی است که از خوردگی و زنگ زدگی جلوگیری می کند.

پلی اتیلن

برای رایزرهای آب، گاز و فاضلاب مناسب است. پلی اتیلن دارای قابلیت انعطاف پذیری و سبکی است و در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاوم است.

یو پی وی سی

برای رایزرهای آب، فاضلاب، برق و تهویه مناسب است. یو پی وی سی دارای قابلیت عایق بودن و سبکی است و در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاوم می باشد.

رایزر کشاورزی چیست؟

رایزر کشاورزی به لوله هایی گفته می شود که برای انتقال آب از لوله های اصلی و فرعی به سطح خاک برای آبیاری به روش بارانی استفاده می شوند. رایزر کشاورزی معمولا از جنس پلی اتیلن یا آلومینیوم ساخته می شوند و در قطرهای مختلف بسته به نوع و مقدار آب مورد نظر تولید و نصب می شوند.

رایزر کشاورزی دارای بست و قلاب هستند که به آن ها اتصالات آبپاش یا نازل متصل می شوند. رایزر کشاورزی مزایا و معایبی دارند که عبارتند از:

مزایا

رایزر کشاورزی باعث می شود که آب به صورت یکنواخت و منظم به گیاهان برسد و باعث صرفه جویی در مصرف آب شود. این نوع رایزر از خوردگی و زنگ زدگی مقاوم هستند و دارای عمر طولانی هستند. رایزر کشاورزی قابل حمل و جابجایی هستند و نصب و تعمیر آن ها آسان است.

معایب

رایزر کشاورزی باعث می شود که آب در برابر باد، تبخیر، نفوذ، جذب گیاهان و خاک از دست بروید. رایزر کشاورزی در برابر سرما، گرما، خشکسالی، سختگیری آب، حشرات و حیوانات حساس هستند و ممکن است خراب یا پاره شوند.

سخن آخر

امیدواریم با خواندن این مقاله توانسته باشید بهتر با رایزر ساختمان آشنا شوید و از خدمات متخصصین لوله کشی ساختمان استفاده کنید.