خم کاری لوله | انواع روش های خم کردن لوله با ابزار و بدون ابزار

خم کردن لوله یکی از فرایندهای شکل دهی به لوله های فلزی است که برای ایجاد تغییر در جهت یا زاویه آن ها استفاده می شود. از لحاظ اصول و استاندارد مهندسی خمکاری لوله باید مطابق با روش هایی خاص و محاسباتی درست صورت گیرد، که در این مطلب به همه این موارد اشاره خواهیم کرد.

انواع روش های خم کردن لوله

برای خم کردن لوله می توان از روش های مختلفی استفاده کرد که بستگی به جنس، اندازه، شعاع خم و نوع خم مورد نظر دارد. برخی از روش های خم کردن لوله عبارتند از:

خمکاری گرم

در این روش، لوله را قبل از خم کردن با استفاده از گرما نرم می کنند. این روش برای لوله های سفت و ضخیم مناسب است. اما معایبی هم دارد مانند تغییر ساختار لوله، صرف انرژی زیاد و عدم دقت ابعادی بالا.

خمکاری سرد

در این روش، لوله را بدون گرم کردن با استفاده از فشار یا قوس خم می کنند. این روش برای لوله های نرم و نازک مناسب است. اما محدودیت هایی هم دارد مانند تحمل تنش های خمکاری، زاویه حداکثر خم و نیاز به تجهیزات خاص.

خم کردن به روش القایی

در این روش، لوله را با استفاده از جریان القایی گرم کرده و سپس با استفاده از مندرل خم می کنند. این روش برای لوله های فلزات غیر آهنی مناسب است. این روش دقت بالاتر و سرعت بالاتری نسبت به روش گرم دارد.

روش های خم کردن لوله بدون ابزار

برای خم کردن لوله بدون ابزار، معمولاً باید از جنس نرم مانند مس یا آلومینیوم استفاده کرد. بعضی از روش های ساده برای خم کردن لوله بدون ابزار عبارتند از:

پر کردن لوله با شن و ماسه

در این روش، داخل لوله را با شن و ماسه متراکم پر کرده و انتهای آن را ببندید. سپس آن را روی گیره قرار داده و با استفاده از آچار یا دست لوله را خم کنید. شن و ماسه باعث می شود لوله حالت خود را حفظ کند و دفرمه نشود.

استفاده از فنر خم

در این روش، یک فنر خم با قطر مناسب با لوله تهیه کرده و آن را داخل لوله قرار دادید. سپس با استفاده از دست و به آرامی لوله را خم کنید. فنر داخل لوله جلوگیری از دفرمه شدن آن هنگام خم می شود.

روش خمکاری لوله به روش پرسی

روش خم کردن لوله به روش پرسی یکی از روش های شکل دهی به لوله های فلزی است که برای ایجاد تغییر در جهت یا زاویه آن ها استفاده می شود. در این روش، لوله را بین دو غلتک و یک جک هیدرولیک قرار می دهند و با تنظیم شعاع و زاویه غلتک ها، لوله را خم می کنند.

این روش برای خم کردن لوله های با قطر کم و شعاع خم کوچک مناسب است. این روش مزایایی مانند سادگی، سرعت، دقت و تنوع دارد. اما معایبی هم دارد مانند نیاز به تجهیزات خاص، تغییر ساختار لوله، تحمل تنش های خمکاری و نقص های سطح.

خمکاری لوله به شیوه فشاری

خمکاری لوله به شیوه فشاری یکی از روش های شکل دهی به لوله های فلزی است که برای ایجاد تغییر در جهت یا زاویه آن ها استفاده می شود. در این روش، لوله را بین سه قالب متفاوت قرار می دهند و با تنظیم شعاع و زاویه قالب ها، لوله را خم می کنند.

خم کردن لوله به چه منظوری انجام می شود؟

خم کردن لوله یک فرایند شکل دهی به لوله های فلزی است که برای ایجاد تغییر در جهت یا زاویه آن ها استفاده می شود. خم کردن لوله می تواند برای اهداف مختلفی مانند ساخت قطعات ماشین، اتصال لوله ها، طراحی مبلمان، ساخت هنر و صنایع دستی و غیره انجام شود. خم کردن لوله مزایا و معایبی دارد که بستگی به نوع روش، جنس، اندازه و شکل لوله دارد. برخی از مزایای خم کردن لوله عبارتند از:

• کاهش هزینه ها: خم کردن لوله می تواند هزینه های برش، جوشکاری، اتصال و نصب را کاهش دهد.
• افزایش قدرت: خم کردن لوله می تواند قدرت و استحکام لوله را افزایش دهد.
• بهبود زیبایی: خم کردن لوله می تواند زیبایی و ظاهر لوله را بهبود بخشد.

برخی از معایب خم کردن لوله عبارتند از:

• دفرمه شدن: خم کردن لوله ممکن است باعث دفورم شدن یا تغییر شکل لوله شود.
• تغییر خواص: خم کردن لوله ممکن است باعث تغییر خواص فیزیکی یا شیمیایی لوله شود.
• نقص های سطح: خم کردن لوله ممکن است باعث ایجاد نقص های سطح مانند چروک، ترک، خط و … شود.

محاسبات خمکاری لوله

محاسبات خم کردن لوله یکی از مراحل مهم در فرایند شکل دهی به لوله های فلزی است که برای ایجاد تغییر در جهت یا زاویه آن ها لازم است. برای محاسبات خمکاری لوله می توان از فرمول های ریاضی یا نرم افزار های مخصوص استفاده کرد. برخی از محاسبات مهم خمکاری لوله عبارتند از:

محاسبه شعاع خم

شعاع خم برابر است با فاصله از مرکز دایره خم تا محور لوله. برای محاسبه شعاع خم می توان از فرمول زیر استفاده کرد:

$$R = \frac{D}{2} + \frac{K}{\sin(\theta/2)}$$

که در آن $R$ شعاع خم، $D$ قطر لوله، $K$ ضریب خم و $\theta$ زاویه خم است.

محاسبه طول خم

طول خم برابر است با قسمتی از لوله که در حالت خم قرار دارد. برای محاسبه طول خم می توان از فرمول زیر استفاده کرد:

$$L = \frac{\pi R \theta}{180}$$

که در آن $L$ طول خم، $R$ شعاع خم و $\theta$ زاویه خم است.

محاسبه طول لوله

طول لوله برابر است با جمع طول قسمت های راست و قسمت های خم لوله. برای محاسبه طول لوله می توان از فرمول زیر استفاده کرد:

$$T = L_1 + L_2 + … + L_n$$

که در آن $T$ طول لوله، $L_i$ طول قسمت i ام لوله است.

خمکاری لوله کششی چرخشی

خم کردن لوله کششی چرخشی یکی از روش های شکل دهی به لوله های فلزی است که برای ایجاد تغییر در جهت یا زاویه آن ها استفاده می شود. در این روش، لوله را با استفاده از گیره به قالب فشرده و محکم گرفته می شود. سپس قالب و لوله با هم شروع به دوران می کنند و نتیجتاً لوله به درون قالب کشیده می شود.

این روش برای خم کردن لوله های با قطر کم و شعاع خم کوچک مناسب است. این روش مزایایی مانند دقت بالا، کیفیت بالا، سرعت بالا و تنوع بالا دارد. اما معایبی هم دارد مانند نیاز به تجهیزات خاص، تغییر ساختار لوله، تحمل تنش های خمکاری و نقص های سطح.

خمکاری لوله برق

خم کردن لوله برق یک فرایند شکل دهی به لوله های فلزی است که برای اتصال لوله ها به تجهیزات برقی مورد استفاده قرار می گیرد. خمکاری لوله برق می تواند برای اهداف مختلفی مانند ساخت قطعات ماشین، طراحی مبلمان، ساخت هنر و صنایع دستی و … انجام شود. خمکاری لوله برق مزایایی دارد که بستگی به نوع روش، جنس، اندازه و شکل لوله دارد. برخی از مزایای خمکاری لوله برق عبارتند از:

• خمکاری لوله برق می تواند هزینه های برش، جوشکاری، اتصال و نصب را کاهش دهد.
• این روش خمکاری می تواند قدرت و استحکام لوله را افزایش دهد.
• خمکاری لوله برق می تواند زیبایی و ظاهر لوله را بهبود بخشد.

خمکاری با ماندرل

خمکاری با ماندرل یکی از روش های شکل دهی به لوله های فلزی است که برای ایجاد تغییر در جهت یا زاویه آن ها استفاده می شود.

در این روش، یک قطعه سخت و منحنی به نام ماندرل درون لوله قرار می گیرد و باعث می شود که لوله به دور آن خم شود. این روش برای خم کردن لوله های با قطر کم و شعاع خم کوچک مناسب است.

این روش مزایایی مانند دقت بالا، کیفیت بالا، سرعت بالا و تنوع بالا دارد. اما معایبی هم دارد مانند نیاز به تجهیزات خاص، تغییر ساختار لوله، تحمل تنش های خمکاری و نقص های سطح.

سخن آخر

در این مطلب از ایبک امداد به بررسی روش های خم کردن لوله پرداختیم و انواع روش ها را با استفاده از ابزار آلات خاص و بدون ابزار بیان کردیم. چنانچه قصد دارید از خدمات خم کاری لوله به طور اصولی و ویژه بهره مند شوید، می توانید از ایبک امداد کمک بگیرید.