اصطلاحات پایه برق که هر کس باید بداند | مهمترین اصطلاحات پایه برق

یکی از مهم‌ترین پایه‌های پیشرفت تکنولوژی اختراع برق است. برق در زمینه‌های مختلف فعالیت‌های روزمره و زندگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین علت بهتر است که با مفاهیم و اصطلاحات پایه برق آشنایی داشته باشید. البته باید بدانید که فعالیت‌های مربوط به برق و برقکاری حتماً باید توسط کارشناس مربوطه انجام شود. اما در موارد زیادی آشنایی اولیه با آنها می‌تواند برای شما کمک کننده باشد.

مهم‌ترین اصطلاحات پایه برق

برق بسیار گسترده بوده و آشنایی با این موارد برای تمام افراد کاربردی و بسیار مفید خواهد بود. در حوزه‌های گوناگون برق این اصطلاحات متفاوت هستند. در این مطلب اساسی‌ترین و پایه‌ترین اصطلاحات معرفی می‌گردد.

اینورتر

این دستگاه ولتاژ مستقیم را تبدیل به ولتاژ متناوب می‌کند. دستگاه‌هایی که به ولتاژ متناوب نیاز دارند، از دستگاهی به نام اینورتر استفاده می‌کنند.

باتری

باتری‌ها همان منبع تغذیه هستند که از مجموعه‌ای از سلول‌ها تشکیل شده و درون آنها فعل و انفعالات الکتروشیمیایی به حالت رفت و برگشت انجام می‌گردد. هر سلول داخل باتری صفحه جداگانه مثبت و منفی دارد که از الکترولیت تشکیل شده است. با توجه به این فرآیندها عملکرد اصلی باتری انجام می‌شود.

برق تک فاز

برقی که در همه ساختمان‌های اداری و خانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، برق تک فاز می‌گویند. این برق از دو رشته سیم عبور می‌کند. اختلاف پتانسیل آنها ۲۲۰ ولت می‌باشد. اسم این رشته سیم‌ها فاز و نول است.

برق سه فاز

در نیروگاه‌های صنعتی و کارخانه‌های بزرگ شبکه‌های پرقدرت و بزرگی دارند، از برق سه فاز استفاده می‌کنند. در برق سه فاز جریان از سه رشته عبور می‌کند که ۳۸۰ ولت اختلاف پتانسیل آنها است. برای انتقال برق از نیروگاه‌ها به موارد مورد استفاده، از برق سه فاز استفاده می‌شود. کابل‌های برق و همچنین سیم‌هایی که تا نزدیکی محل زندگی به کار برده می‌شوند، برق سه فاز می‌باشند.

ولتاژ ورودی

یکی دیگر از اصطلاحات پایه برق ولتاژ ورودی است. به ولتاژی که دستگاه‌های مختلف با آن آغاز به کار می‌کنند، ولتاژ ورودی می‌گویند. باید بدانید که ولتاژ ورودی با ولتاژ کاری دستگاه‌ها فرق دارد. برای نمونه اگر ولتاژ ورودی دستگاهی بین ۱۲۰ الی ۲۲۰ ولت باشد، احتمال دارد کارکرد آن با ولتاژی به اندازه ۱۳۰ ولت باشد، که به این عدد ولتاژ کاری می‌گویند.

ولتاژ خروجی

وقتی از مسیر مدار ولتاژ عبور می‌کند به علت عبور از خازن‌ها و مقاومت‌ها ولتاژ کمی تغییر خواهد کرد. این ولتاژ از مقدار ورودی اغلب کمتر است. چون در مسیر مدار کمی از این انرژی به هدر می‌رود. ولتاژ خروجی به این ولتاژ می‌گویند که از اصطلاحات پایه برق می‌باشد.

برق فشار قوی

جریان مستقیم با ولتاژ بسیار بالا یا برق فشار قوی  از انواع سیستم‌های انتقال انرژی الکتریکی می‌باشد در مقیاس‌های بزرگ برای انتقال انرژی از برق فشار قوی استفاده می‌گردد  سیستم برای روش‌های سنتی و قدیمی که از جریان متناوب استفاده می‌کنند، بهترین جایگزین است.

فیوز

فیوز در مدارهای الکتریکی مورد استفاده قرار گرفته و از دستگاه‌ها در مدار حفاظت می‌کند. یکی از کاربردهای فیوز برای حفاظت از دستگاه‌ها در منازل مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر به صورت ناگهانی جریان ورودی بیشتر شود، فیوز آن را به صورت کامل قطع کرده و از خطرات آن مثل آتش سوزی جلوگیری خواهد کرد.

جریان اضافه‌ای که وارد دستگاه‌ها می‌شود، ممکن است به بخش‌ها و قطعات گوناگون مدار آسیب‌هایی رسانده و مشکلاتی ایجاد کند. در این شرایط فیوز جریان را قطع می‌کند و از این آسیب‌ها جلوگیری می‌نماید. فیوزها دارای انواع گوناگونی هستند که با توجه به زمان واکنش و جریان عبوری طراحی و تولید می‌گردند.

کلید محافظ جان

در مواقعی که جریان ورودی بیشتر از مقدار مجاز باشد، فیوز جریان را قطع می‌کند اما اگر مقدار جریان رفت و برگشت برابر نباشد، میان آنها اختلافی ایجاد می‌شود و احتمال نشت جریان وجود خواهد داشت. فیوزها به طور معمول نمی‌توانند نشت جریان را شناسایی کنند. در این صورت احتمال برق گرفتگی و آتش سوزی وجود خواهد داشت. کلید محافظ جان در این شرایط نشتی جریان را می‌تواند شناسایی نماید و از مشکلات گفته شده جلوگیری نماید.

فازمتر

فازمتر شباهت زیادی به پیچ گوشتی دارد و روی آن لامپ کوچکی وجود دارد. این لامپ وقتی با جریان الکتریکی تماس پیدا می‌کند، در صورت برقرار بودن جریان الکتریکی روشن خواهد شد. بدین ترتیب افراد می‌توانند از وصل یا قطع بودن جریان مطمئن شوند.

جریان متناوب

از دیگر اصطلاحات پایه برق، جریان متناوب است. جریان متناوب از صفر آغاز گردیده و تا مقدار مثبت مشخصی بیشتر می‌شود. سپس مجدداً کاهش پیدا کرده و به صفر می‌رسد. در دور بعدی جریان از صفر به جریان ماکسیمم منفی می‌رود و مجدد به صفر برمی‌گردد. به صورت دائم این چرخه ادامه دارد.

جریان مستقیم

جریان مستقیم جریان‌هایی می‌باشند که با استفاده از القای الکترومغناطیسی یا باتری ایجاد می‌گردند. ایجاد این جریان به حالت یک طرفه خواهد بود.

ژنراتور

ژنراتورها از جمله ابزارهای کاربردی هستند که برای تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرند و آنها در انواع گوناگون وجود دارند، که هر کدام از آنها به شکل‌های مختلف جریان را ایجاد می‌کنند.

برقگیر از اصطلاحات پایه برق

در برخی مواقع به شبکه به دلایل مختلف ولتاژ اضافه وارد می‌گردد. در این صورت برای تخلیه این ولتاژ و محافظت از شبکه از اتصال به زمین استفاده می‌گردد. شبکه با استفاده از برقگیر به زمین وصل می‌گردد تا ولتاژ اضافه به زمین انتقال داده شود. ولتاژ اضافه به دلایلی مانند اتصال کوتاه، قطع ناگهانی بار و صاعقه ایجاد می‌گردد.

توان الکتریکی وسایل برقی

روی دستگاه‌های الکتریکی همیشه اصطلاحی به نام توان را می‌توانید ببینید. توان الکتریکی دستگاه‌ها به معنای سرعت لازم برای تبدیل انرژی می‌باشد به صورت کلی هر چقدر این عدد در دستگاه‌های مختلف بالاتر باشد یعنی قدرت دستگاه بالاتر است. برای نمونه در ژنراتور تولید برق هرچه توان الکتریکی زیادتر باشد، ژنراتور می‌تواند برق بیشتری را تولید کند. همچنین می‌توان لامپ‌ها را مثال زد. هرچه توان آنها بالاتر باشد، می‌توانند نور بیشتری را هم تولید کنند.

اتصال کوتاه

یکی دیگر از اصطلاحات پایه برق اتصال کوتاه می‌باشد. وقتی جریان الکتریکی در مدار بسته از مسیر عبور نکند و جریان آن بالاتر باشد، اتصال کوتاه اتفاق می‌افتد. در این شرایط چون جریان بسیار بیشتر است، سیم کشی بیش از اندازه داغ می‌شود و آسیب‌هایی به آن وارد خواهد شد.

همچنین روی منبع تولیدی برق هم اضافه بار ایجاد می‌گردد. در این شرایط فیوز عمل کرده و اتصال کوتاه را تشخیص می‌دهد. بدین ترتیب جریان قطع می‌شود تا به قسمت‌های دیگر مدار آسیب وارد نگردد.

سروو موتور

به موتوری که در مقایسه با موتورهای معمولی از دقت و قدرت بالاتری برخوردار است سروو موتور می‌گویند. همچنین قابلیت جابجایی زاویه، سرعت و موقعیت هم در این موتور وجود دارد. در مدارهای ویژه‌ای که به بازده بیشتری نیاز است، از سروو موتور استفاده می‌کنند.

پلاک ترانس

روی انواع ترانس‌ها پلاک‌های نصب می‌گردند که اطلاعاتی مانند کشور سازنده، عمر مفید، قدرت جریان ترانس، سال ساخت و دیگر موارد را به خریداران اطلاع می‌دهد که به آن پلاک ترانس می‌گویند.

موتور دیزل

موتوری که نفت سیاه با حرارت تولیدی از فشرده‌سازی هوا می‌سوزد موتور دیزل است. موتور دیزلی صنعتی که بیشتر افراد آن را تهیه می‌کنند موتور دیزلی بازسازی شده می‌باشند.

توزیع

آخرین مرحله برای تحویل برق توزیع است که برق را از سیستم به مصرف کنندگان انتقال می‌دهد. پست‌های توزیع متصل به سیستم انتقال شده و ولتاژ را بین ۲ کیلو و ۳۵ کیلو ولت به کمک ترانسفورماتور کمتر می‌کنند.

رله

رله به طور معمول در مدار کنترل استفاده می‌شود و سوئیچی می‌باشد که با برق کنترل شده و با استفاده از اتصالات آمپر پایین کنترل کنتاکتور را انجام می‌دهد. رله از دیگر اصطلاحات پایه برق است.

شبکه

برای اینکه در نقاط مختلف نیازهای برق پاسخ داده شود، سیستمی از ژنراتورها و خطوط برق متصل به هم استفاده می‌گردد که به آن شبکه می‌گویند.

ولتاژ

یکی دیگر از اصطلاحات پایه برق ولتاژ است. همانطور که می‌دانید وقتی الکترون‌ها در مسیر مشخصی در یک هادی حرکت می‌کنند، جریان الکتریکی ایجاد خواهد شد. ولی الکترون‌ها بدون دریافت کردن انرژی و نیرو از مدار به دور هسته خارج نخواهند شد. برای اینکه جریان تولید شود به نیرو نیاز خواهد بود که از منابع تولید نیرو گرفته می‌شود. به بیان دیگر نیروی مورد نیاز برای ایجاد جریان را ولتاژ می‌گویند. واحد اندازه‌گیری ولتاژ ولت می‌باشد.

اجسام رسانا، نیمه رسانا، نارسانا

حتماً می‌دانید به اجسامی که از خود جریان برق را عبور می‌دهند مثل آلومینیوم و مس رسانه یا هادی گفته می‌شود و اجسامی که جریان برق را از خود عبور نمی‌دهند، مانند چوب خشک، لاستیک و… نارسانا هستند. برخی از اجسام نیز نیمه رسانا یا نیمه هادی هستند. بدین معنا که با توجه به شرایط امکان دارد که برق را از خود عبور داده و یا ندهد، همچنین می‌توان در این اجسام به دلخواه عبور برق را تنظیم کرد.

سخن تکمیلی

یکی از پایه‌های پیشرفت زندگی و تکنولوژی اختراع برق می‌باشد. به همین علت افراد باید با اصطلاحات پایه برق آشنایی داشته باشند. هرچند پیشنهاد می‌شود که کارهای برقی را افراد متخصص انجام دهند اما آشنایی با این مفاهیم در این زمینه به افراد کمک زیادی خواهد کرد. همچنین افرادی که برق کار هستند برای اینکه بتوانند خدمات را به صورت صحیح انجام دهند، باید با اصطلاحات رایج در برق آشنایی کافی داشته باشند تا کار خود را به صورت درست و اصولی انجام دهند. برای اینکه از آسیب دیدگی وسایل و همچنین حفظ جان خود، در هنگام کار با برق باید تمام نکات ایمنی مربوط رعایت شود.