اصول و روش تخریب کلی و جزئی ساختمان چیست؟

اصول اولیه جهت تخریب کلی و جزئی ساختمان از موارد بسیار مهمی است که باید به آن توجه کامل را داشته باشد. از اولین اقدامات بازسازی ساختمان، تخریب ساختمان محسوب می شود. در ادامه این مطلب از سایت ایبک به بررسی اصول جزئی و کلی ساختمان می پردازیم.

تخریب ساختمان به دو گروه جزئی و کلی تقسیم می شود. برای بازسازی ساختمان، تعمیرات، تعویض تاسیسات و یا باز شدن فضای داخلی، معمولا، افراد از تخریب جزئی استفاده می کنند.

اما در تخریب کلی نوسازی را انجام می دهند، بدین معنا که یک بنای قدیمی و فرسوده را به طور کامل تخریب می کنند و سپس بنای جدیدی را به جای آن می سازند. پس از صادر شدن مجوز برای تخریب ساختمان توسط متخصص، باید اصولی را که پیش از تخریب لازم است آن را به بهترین شکل انجام دهید، فرا بگیرید. این اصول تخریب ساختمان، عبارتند از:

• ابتدا برق ساختمان را به طور کامل قطع و سپس کنتور را منتقل کنید.
• انشعابات گاز ساختمان را قطع کنید تا هیچگونه خطری شما را تهدید نکند.
• آب ساختمان را قطع کنید.
• همه ی تجهیزات و شیر آلات را باز کنید.
• طبق معیار های شهرداری شما موظف هستید اطراف ساختمانی که می خواهید تخریب کنید، حریم ایجاد کنید.
• شیشه ها، چارچوب ها و بازشو ها را از یکدیگر جدا کنید.
• برای تخریب اصولی ساختمان از افرادی استفاده کنید که علاوه بر ماهر بودن و تجربه زیاد، گواهینامه رسمی و فنی داشته باشند.
• با استفاده از آهک، چاه های فرسوده را پر کنید.
• به نوع اسکلت ساختمان به طور کامل توجه کنید و سپس اقدام به جدا کردن مصالح ساختمانی به کار رفته در آن ها، کنید.
• نخاله های ساختمانی را به صورت کاملا درست حمل و سپس بارگیری کنید.
• از دیگر اصول تخریب ساختمان این است که، قبل از اقدام به تخریب، ساختمان را بیمه کنید.
• عقد قرارداد مستند و قانونی با پیمانکار

روش های تخریب کلی و جزئی ساختمان به صورت اصولی

هر نوع عملی که  سبب ایجاد تغیر در ساختار ساختمان بشود مانند بازسازی و نوسازی، حذف مصالح و یا حذف قطعاتی از ساختمان را تخریب می گویند.

تخریب اصولی ساختمان را می توان به روش های مختلفی انجام داد، عملی کردن این روش ها به شرایط محیطی سازه، ساختمان های اطراف آن، سیستم سازه‌ای، تجهیزات قابل دسترس، بودجه و مهم تر از همه این ها به نظر متخصص بستگی دارد.

انواعی از روش های تخریب اصولی ساختمان عبارتند از: تخریب دستی، تخریب با استفاده از ماشین آلات، تخریب انفجاری، تخریب با استفاده از خرد کننده بازو بلند هیدرولیکی، تخریب با استفاده از مواد غیر انفجاری، تخریب با استفاده از اره و گوی. در ادامه برخی از این روش های تخریب اصولی ساختمان را برایتان شرح می دهیم.

تخریب دستی

تخریب دستی معمولا نسبت به سایر روش های تخریب اصولی ساختمان هزینه کمتری دارد ، این نوع تخریب با استفاده از یک نیروی کار ماهر و باتجربه امکان پذیر است. در این نوع تخریب از دقت زیادی استفاده می شود، اثرات زیست محیطی آن کمتر می باشد اما با استفاده از این روش روند تخریب ساختمان خیلی کند پیش می رود.

مراحل تخریب دستی ساختمان این گونه است که ابتدا باید از کف طبقه بالا شروع به کار کنید و سپس تیرهای فرعی، تیرهای اصلی، ستون‌ها و دیوارهای برشی و نهایتا فونداسیون را نیز تخریب کنید.

تخریب ماشینی

تخریب ماشینی را در اکثر مواقع برای ساختمان های میان مرتبه و ساختمان های بلند مرتبه، استفاده می کنند. در این روش از روش های تخریب اصولی ساختمان، ماشین بازو کوتاه را به ایستگاه بالا ترین طبقه ساختمان منتقل می کنند. اما نکته ی که قبل از این کار باید به آن توجه کنید این است که آیا کف ساختمان توان نگه داشتن ماشین را دارد و یا خیر.

تخریب کلی ساختمان چیست؟

همانطور که کمی پیش‌ تر ذکر کردیم، تخریب اصولی ساختمان به دو گروه کلی و جزئی تقسیم می شود. برای تخریب ساختمان هایی که بسیار قدیمی هستند به طوری که امکان سکونت در آنها وجود ندارد و یا به عبارتی کلنگی  هستند از روش تخریب کلی استفاده می کنند.

بعد از تخریب کلی، ساختمان جدیدی را به جای آن می سازند. به عبارتی دیگر به تخریب کلی ساختمان تخریب به روش نوسازی، نیز می گویند. در ایران معمولا ساختمان هایی را که بیشتر از ۲۰ سال قدمت دارند، جزئ از ساختمان های کلنگی به حساب می آیند و آن را به طور کلی تخریب و نوسازی می کنند. اما در سایر کشور های جهان این گونه نیست و حتی اگر یک ساختمان بیشتر از ۸۰ سال قدمت داشته باشد باز هم، با استفاده از تخریب جزئی باری دیگر آن را نوسازی و از آن استفاده می کنند.

به طور کلی اگر فرسودگی و خرابی ساختمان خیلی باشد، به اندازه ی که استفاده از آن خطراتی را برای ما به وجود بیاورد و یا اینکه هزینه ی بازسازی آن صرفه اقتصادی نداشته باشد، در این حالت عقل حکم می کند که از تخریب کلی استفاده شود و ساختمان، نوسازی شود. معمولا ساختمان های کلنگی که قدمت بیشتری دارند، ارزش خرید و فروش آنها بسیار کمتر از ساختمان های نوساز است. از جمله نکاتی که در تخریب کلی یک ساختمان باید بدانیم عبارتند از:

• قطع جریان برق و گاز، خارج کردن در ها، پنجره ها و چارچوب ها.
• تمام وسایل و تجهیزات باید از ساختمان خارج شوند مانند کابینت ها، شیر آلات، لامپ، رو شویی و غیره.
• پر کردن چاه های فاضلاب با آهک، در صورتی که اسکلت ساختمان از جنس بتن و سقف از نوع دال دو طرفه باشد، باید تخریب از بالا ترین نقطه انجام شود.

تخریب جزئی چیست؟

از دیگر گروه های تخریب اصولی ساختمان، تخریب جزئی ساختمان و یا بازسازی ساختمان می باشد. تخریب جزئی ساختمان می تواند در ابعاد مختلفی انجام شود. کندن کف و دیوار برای لوله‌ کشی و تاسیسات، عوض کردن کاشی و سرامیک و… و یا باز کردن فضا، مثال هایی از تخریب جزئی به روش بازسازی می باشند.

در گذشته بیشتر خانه ها طبق نقشه، از اتاق های گوناگونی ساخته شده اند و اکثرا فضای آنها بسته و یا محصور بود. اما امروزه نقشه ی ساختمان ها چنین نیست و طراحان تمایل دارند فضاهایی با نقشه باز و آزاد داشته باشند. بنابراین امکان برداشت یا جا به جایی دیوار ها وجود دارد.

هر ساختمانی شامل دو نوع دیوار می باشد، دیوار باربر و غیر باربر. دیوار های باربر وظیفه دارند که وزن سقف و طبقات را تحمل کنند و همچنین آنها را به پی منتقل کنند، بنابراین با وجود این که دیوار های باربر وظیفه مهمی را بر عهده دارند، پس تخریب آنها باعث فروپاشی کل ساختمان می شود. طبق اصول تخریب ساختمان برای جلوگیری از فروپاشی ساختمان قبل از تخریب، باید با کمک محاسبات سازه‌ای و همفکری با یک فرد متخصص، برای این نوع دیوار ها پشتیبان ایجاد کنید.

اما تخریب دیواره های غیر باربر، دردسر کمتری دارند زیرا که نقش آنها در سازه چندان مهم نیست و می توان در کمترین زمان آن را تخریب کرد. از دیگر نکات اصول بازسازی ساختمان که باید به آن توجه کنید این است که قبل از اقدام به تخریب، دیوار ها و قسمت های مورد نظرتان را مشخص کنید تا مانع از تخریب و هزینه اضافی شود. زیرا هر چقدر ساختمان به تخریب بیشتری نیاز داشته باشد، هزینه آن هم بیشتر است. در تخریب جزئی باید دقت کنید که به سیم کشی ها و لوله کشی ها آسیبی وارد نشود.

مراحل اصولی تخریب ساختمان به چه صورت می باشد؟

اولین و مهم‌ترین مرحله در تخریب اصولی یک ساختمان، گرفتن مجوز های لازم از شهرداری می باشد. برای این کار شما باید پرونده شهرسازی به شماره پلاک مورد نظر در شهرداری منطقه کامل شود سپس در یک زمان خاص و با نظارت یک مهندس کاربلد و متخصص، اقدام به تخریب کنید.

برای اینکه ساختمان را اصولی تخریب کنید ابتدا باید لایه هایی روی طبقات بالا تر را تخریب کنید. پس از لایه های رویی و نما، سازه و اسکلت بتنی یا فلزی ساختمان را تخریب و سپس از هم جدا کنید. تخریب اصولی یک ساختمان با توجه به تعداد طبقات، موقعیت ساختمان، نوع سازه و بنا، به ابزار و تجهیزات گوناگونی نیاز دارد.

تخریب یک ساختمان در برخی موارد با کمک نیروی انسانی ماهر انجام می شود و مدت زمان زیادی طول می کشد و همچنین شما می توانید با استفاده از تجهیزات برش و کنده کاری مکانیکی و برقی مانند هیلتی، نیز اقدام به تخریب ساختمان کنید. اما در ساختمان هایی که امکان مداخله بیشتری نسبت به سایرین وجود دارد شما می توانید با استفاده از انواع لودر و بولدوزر، عملیات تخریب را آغاز کنید. سریع ترین و به صرفه ترین روش اصولی تخریب ساختمان، استفاده از انفجار کنترل شده می باشد.

البته انجام این روش باید با رعایت ضوابط ایمنی و در شرایط خاص انجام شود. از مراحل دیگر تخریب اصولی ساختمان که مربوط به آخرین مرحله می باشد، آماده سازی پی ساختمان است. در این مرحله پس از تخریب کلی ساختمان کلنگی، برای احداث ساختمان جدید باید شروع به کندن پی مناسب برای ساختمان جدید، کنید. از مهم ترین نکاتی که در مرحله آماده سازی پی ساختمان باید به آن توجه کنید، عمق مناسب پی و همچنین بتن ریزی صحیح و اصولی آن ساختمان نیز می باشد.