مشکلات فن یخچال فریزر و راهکارهای حل آن

اولین گام جهت تشخیص عیوب قسمت های مختلف هر وسیله ای شناخت روند کاری و نحوه ی عملکرد آن است. یخچال نیز از این قاعده مستثنی نبوده و جهت شناخت دلایل خرابی قسمت های مختلف آن و راهکار های تعمیر و یا پیشگیری از آنها، لازم است ابتدا نحوه‌ی تولید سرما در آن مورد بررسی قرار گیرد. در این مقاله قصد بر بررسی عیب های فن یخچال و راهکارهای رفع آن می باشد. برای این منظور، ابتدا روند کاری تولید سرما در یخچال با تمرکز بر نقش فن های آن شرح داده شده و در ادامه به بررسی خرابی های ممکن، راهکار های تعمیر آنها و مهم ترین نکته های پیشگیری از وقوع این خرابی ها پرداخته شده است.

یخچال چگونه باعث تولید سرمایش می شود؟

یخچال ها به مانند کولرها جزء سیستم های سرمایشی هستند و با توجه به مبانی علم ترمودینامیک بر اساس سیکل تبرید کار می کنند. بر این اساس، چرخه ی ترمودینامیکی سیکل تبرید در یخچال شامل چهار جزء اصلی می باشد. این اجزا عبارت هستند از کمپرسور، کندانسور، لوله ی مویین و اواپراتور که هریک نقش عمده ای در عملکرد یخچال دارند. سیال عاملی که در این چرخه‌ی تبرید در داخل یخچال بین این چهار جزء اصلی جریان یافته و نهایتاً منجر به تولید سرما می شود گاز مبرد می باشد. گاز مبرد اصولاً سیالی است که با توجه به مشخصات ترمودینامیکی خود و فشار چرخه‌ی ترمودینامیکی یخچال در محدوده ی دمایی بین ۱۰-  تا ۸ درجه ی سانتی گراد (یعنی در محدوده‌ی دمایی داخل یخچال) تبخیر می شود.

روند کاری یخچال بر اساس چرخه‌ی تبرید از این قرار است که ابتدا گاز مبرد در کمپرسور فشرده شده و به بخار فوق گرم تبدیل می شود. در نتیجه ی این مرحله دما و فشار آن افزایش می یابد. سپس مبرد وارد کندانسور می شود تا حرارت خود را از دست بدهد. در کندانسور اولین فن یخچال جایگذاری شده است تا بتواند حرارت را از جریان مبرد داخل کویلهای کندانسور گرفته و به محیط اتاق انتقال دهد. سپس مبرد وارد لوله ی مویین شده و با عبور از سطح مقطع پایین لوله های مویین فشار آن کاهش یافته و به مایع اشباع تبدیل می شود.

در حالت مایع اشباع، مبرد آماده‌ی تبخیر است و حرارت نهان لازم برای تبخیر را از محیط داخل یخچال خواهد گرفت. در واقع، در این حالت مبرد آماده ی ورود به اواپراتور و تولید سرما خواهد بود. هوای داخل یخچال از طریق فن دوم یخچال یعنی فن اواپراتور به کویل های اواپراتور برخورد کرده و ضمن از دست دادن حرارت منجر به سرد شدن هوای محیط داخل یخچال می شود (حرارت جذب مبرد می شود تا مبرد تبخیر گردد).

دسته بندی فن یخچال

با توجه به روند کاری یخچال که در بالا شرح داده شد، دو دستگاه فن در یخچال تعبیه شده است:

• فن بیرونی ( فن کندانسور)
• فن داخلی (فن اواپراور)

هر یک از این دو فن وظایف مهمی را در چرخه‌ی کاری تبرید یخچال بر عهده داشته و نقص در عملکرد آنها می تواند منجر به نا کار آمدی یخچال و یا به گوش رسیدن صدای فن ها شود. در ادامه مهم ترین خرابی ها و دلایل آنها توضیح داده ایم، از شما دعوت میکنم که در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.

ایرادهای فنی فن بیرونی (فن کندانسور)

همانگونه که اشاره شد، فن خارجی وظیفه‌ی عبور هوای اتاق از روی کویل های کندانسور را بر عهده دارد. به این ترتیب حرارت مبرد گرفته شده و مبرد آماده ی تولید سرما در اواپراتور و محیط داخل یخچال می‌ شود. بنابراین، اگر فن کندانسور درست کار نکند یا اصلا کار نکند، مبرد حرارت خود را از دست نداده و قادر نیست در داخل یخچال سرما تولید کند. پس، مهم ترین نشانه ی خراب بودن فن کندانسور، سرد نبودن (گرم تر از ۸ درجه ی سانتی گراد) محیط داخل یخچال است. از مهم ترین دلایل این خرابی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1.  خرابی رله‌ی فن
2. خرابی موتور فن
3. سوختن یا نیم سوز شدن خازن فن

در موارد فوق تعمیرات لازم باید به تعمیرکار مجاز سپرده شود تا عیب مورد نظر را بر طرف نماید. از دیگر معایبی که ممکن است برای فن خارجی رخ دهد بر آمدن صدای غیر معمول از آن است. این عیب ممکن است در اثر شل شدن پیچ های قاب آن اتفاق بیفتد. همچنین ممکن است دلیل دیگر این اتفاق عدم بالانس یخچال باشد. در این مورد می توان با استفاده از پیچ های پایه ی یخچال ارتفاع چهار طرف آن را با توجه به شیب کف اتاق به گونه ای تنظیم کرد که صدا قطع شود.

از موارد نادر عیب فن های بیرونی نیز می توان به غر شدن پره های پروانه ی فن اشاره کرد که منجر به بروز صدای نا معمول می شود. همچنین این امکان وجود دارد که شفت فن دچار پوسیدگی شود. عیب دیگر ممکن است خرابی بلبرینگ های شفت فن باشد که باعث به وجود آمدن صدای دائمی در چرخش فن شده و یا حتی در موارد شدیدتر منجر به عدم کارکرد آن شود.

نصب یخچال در محل مناسب

ذکر یک نکته ی دیگر ضروری است و آن این است که اگر یخچال به گونه ای نصب شود که پشت آن کاملا به دیوار بچسبد و هیچ فضایی برای ورود هوای اتاق به محفظه‌ی پشت آن وارد نشود، امکان اورلود کمپرسور و یا خرابی موتور فن کندانسور وجود دارد. در این حالت فن هوای کافی برای عبور از کویل کندانسور را دسترس نداشته و امکان خنک کردن گاز مبرد را ندارد. بدیهی است که این مسئله منجر به بروز فشار کاری بیش از حد بر روی کمپرسور و فن کندانسور شده و در بلند مدت منجر به خرابی آنها می شود. نکته‌ی پر اهمیت این است که می توانید با رعایت همین نکته‌ی کوچک از یک طرف و همچنین دور نگه داشتن فن کندانسور از تماس با آب در هنگام شستشوی آشپزخانه از طرف دیگر، تا حد زیادی بر عمر این قطعه‌ی مهم بیفزایید.

ایراد های فن داخلی (فن اواپراتور)

همانگونه که پیش تر اشاره شد، فن داخلی مربوط به قسمت اواپراتور سیکل تبرید یخچال است. مبرد داخل کویل اواپراتور که در حالت اشباع قرار دارد با جذب حرارت از محیط داخل یخچال، تبخیر شده ( به اصطلاح علمی اواپوریت می شود) و از این طریق باعث کاهش دمای هوای داخل اتاقک یخچال می شود. نقش فن داخلی یا همان فن اواپراتور کشیدن هوای اتاقک داخل یخچال و عبور آن از روی کویل اواپراتور است. این مکانیزم دارای دو فایده و عملکرد مهم در داخل اتاقک یخچال می شود.

اول اینکه از این طریق فن داخلی باعث افزایش انتقال حرارت بین هوای داخل یخچال و کویل اواپراتور می شود و دوم اینکه باعث یکنواختی دمای هوای نقاط مختلف داخل اتاقک یخچال می شود. بنابراین خرابی و کارکرد نا مناسب این فن طبیعتاً باعث کاهش سرمای داخل یخچال و عدم یکنواختی هوای نقاط مختلف داخل آن می شود. خرابی فن داخلی می تواند ناشی از پوسیدگی شفت فن و یا بلبرینگ آن باشد. همچنین ایراد می تواند از سنسور دمای داخل اتاقک یخچال نشات گرفته باشد. برای دسترسی به فن اواپراتور باید محفظه‌ی داخلی یخچال را باز کرد و عملکرد آن را بررسی نمود.

یکی از دلایل تاثیر گذار در خرابی فن داخلی نحوه ی چیدمان بد مواد غذایی داخل یخچال است. نکته ی مهم این است که جلوی شیارهای مکش و دهش هوای داخل یخچال نباید انباشت مواد غذایی صورت گیرد. در این صورت جریان هوای مکش فن از داخل اتاقک یخچال و دهش آن به داخل اتاقک یخچال با مشکل مواجه شده و یا مختل می گردد. این مسئله منجر به بار کاری بیش از حد بر روی فن اواپراتور شده و در طول زمان، از عمر کاری آن می کاهد. بنابراین لازم است که چیدمان وسایل خوراکی داخل یخچال به گونه ای باشد که اولاً امکان عبور هوا در تمامی مناطق یخچال فراهم باشد و ثانیاً جلوی شیارهای ورود و خروج هوای فن داخلی بسته نشود.

نکته‌ی بسیار مهم تر درباره ی فن اواپراتور این است که اگر برای مدت طولانی جلوی شیارهای ورود و خروج هوای فن داخلی بسته شود، هوای کافی به کویل اواپراتور برخورد نمی‌کند و بنابراین حرارت کافی به کویل اواپراتور نمی رسد. در نتیجه ی این اتفاق مبرد که در حالت اشباع وارد کویل اواپراتور شده است، تبخیر نشده و به جای اینکه در حالت گاز به پشت کمپرسور برسد، در حالت مخلوط مایع و گاز به پشت کمپرسور می رسد. ورود مایع به کمپرسور بسیار خطرناک بوده و می تواند منجر به خرابی و آسیب جدی آن شود.

پیشگیری بهتر از درمان

اساسی ترین نکته ای که در پایان باید مورد اشاره قرار گیرد این است که اگر فن های یخچال به مرحله ی تعمیر برسند به احتمال زیاد باید با تعمیرکاران مجاز تماس گرفته و کار را به آنها بسپارید. اما پیش از رسیدن کار به این مرحله، با رعایت نکاتی بسیار ساده می توان از وقوع خرابی فن های یخچال تا حد زیادی جلوگیری نمود:

1. بین پشت یخچال و دیوار و کمد، حداقل فاصله ای به اندازه‌ی ۱۰ سانتی متر در نظر بگیرید تا امکان عبور هوای دائمی از کویل های کندانسور فراهم شود.
2. در هنگام شستشوی آشپزخانه از ریختن آب و مواد شوینده بر روی قسمت های پشتی یخچال جداً خودداری نمایید.
3. پیچ های تنظیم پایه های یخچال را همواره در حالت بالانس قرار دهید.
4. مواد غذایی داخل یخچال را به صورت یکنواخت قرار داده و از قرار دادن اجسام خیلی داغ در نزدیکی شیارهای هوای داخل اتاقک یخچال خودداری کنید.
5. جلوی شیارهای هوای داخل اتاقک یخچال را مسدود نکنید.

نتیجه گیری

در این مقاله از تیم ایبک امداد به سراغ فن یخچال رفتیم و دانستید که فن های یخچال به دو دسته فن بیرونی (کندانسور) و فن داخلی (اواپراتور) تقسیم می شوند و هر کدام چگونه می توانند مشکل ساز شوند و این مشکلات را چگونه می توان رفع کرد، همچنین دانستید که محل قرارگیری یخچال چقدر می تواند با اهمیت باشد و بر سلامت دستگاه شما تاثیر گذار باشد، پس در هنگام نصب حتما به محل نصب یخچال دقت کنید.

از شما عزیزان درخواست می کنم اگر تا به امروز در زمینه فن یخچال و محل قرارگیری مناسب برای یخچال تجربه ای داشته اید حتما از طریق بخش دیدگاه ها با دیگران به اشتراک بگذارید تا دیگران هم از این تجربیات بهره مند شوند.