آشنایی با قطعات آبگرمکن دیواری

[dropcap]ا[/dropcap]

ز مهم‌ترین وسایلی که در خانه یافت می شود آبگرمکن است. آبگرمکن انواع مختلفی دارد: دیواری ، ایستاده، برقی و گازی. اشکال در هر یک از قطعات آبگرمکن دیواری ممکن است سبب ایجاد یک چالش اساسی در کارکرد اجزای آبگرمکن شود. در این مقاله سعی داریم قطعات آبگرمکن دیواری را معرفی کنیم، تا شما تا حدودی از طرز کار آبگرمکن‌ها آگاه شده و هنگام بروز اختلال، مشکل ایجاد شده را متوجه شوید.

شناخت قطعات آبگرمکن دیواری

آبگرمکن‌های دیواری ۱۸ قطعه اصلی دارند. در ادامه این قطعات را به طور کامل معرفی می کنیم.

۱. کلاهک تعدیل

جنس کلاهک از ورق فولادی گالوانیزه است و محل کلاهک، در بالاترین بخش آبگرمکن و در قسمت بالای مبدل گرمایی است. این کلاهک بر روی صفحه پشتی دستگاه با دو پیچ خودکار نصب می گردد و به دستگاه حالتی کشویی می‌دهد. این کلاهک با دو گیره فنری به مبدل گرما وصل می‌شود. این قسمت، محصولات احتراق را از قسمت میانی و هوا را از بخش‌های کناری به درون هواکش آبگرمکن می‌فرستد. با حرکت این قطعه، سرعت مکش هواکش کم می شود و بازدهی آن افزایش می یابد. کلاهک تعدیل قطعه مهمی است که سبب افزایش بازده آبگرمکن دیواری می شود. نقش اساسی این قطعه، هدایت جریان هوا است و همچنین احتراق را به طرف دودکش هدایت می‌ نماید. کلاهک تعدیل سبب می‌شود سرعت مکش در آبگرمکن کم و زیاد می گردد‌. این حرکت باعث می شود که آبگرمکن خاموش نشود.

۲. کلید حرارتی کلاهک تعدیل

کلید حرارتی کلاهک تعدیل به این دلیل به کلاهک تعدیل مرتبط می‌شود که اگر مسیر خارج شدن دودکش یا هواکش آبگرمکن دچار انسداد گردد، محصولات احتراق به داخل کلاهک تعدیل برگشت داده می‌شود. پس از آن، ترموستات ایمنی را گرم می‌ نماید و بعد از سپری شدن ۳۰ ثانیه، ترموستات عمل می کند و مشعل خاموش می‌ شود. این کلیدها به صورت افقی هستند و به آن‌ها کلید ایمنی یا سنسور دود هم گفته می شود. اگر این سنسور مشکل داشته باشد مشعل تا برطرف نشدن مشکل همانطور خاموش باقی می‌ماند. دلیل استفاده این سنسور در سال های اخیر، افزایش یافتن استاندارد آبگرمکن‌هاست. اگر دود و یا محصولات احتراق به درون آبگرمکن بازگردد، احتمال دارد ساکنین منزل دچار خفگی و مرگ شوند. بنابراین برای پیشگیری از چنین مشکلاتی، کاربرد این قطعه تبدیل به یکی از ملزومات گشته است.

۳. مبدل حرارتی

در آبگرمکن دیواری، مبدل تبادل گرما را افزایش می دهد. جنس این قطعه از لوله یا کویل مسی و چند پره است. این پره‌ها، سطح تبادل گرمایی را می افزایند. آب با گذشتن از لوله‌های مسی و با کمک گرفتن از شعله‌های گرم، گرم می گردد. این مبدل در قسمت پایینی کلاهک تعدیل قرار می‌گیرد و با دو گیره فنری با آن وصل می شود. این کلاهک بالای رگلاتور و لوله آب گرم قرار می گیرد.

۴. کلید مبدل حرارتی

این کلید به صورت عمودی است و همان سنسور دمای مبدل حرارتی است. کلیدهای حرارتی کلاهک تعدیل و مبدل حرارتی به صورت یک مجموعه بسته می شوند و زمانی که هر کدام از آن‌ها قطع گردد، آبگرمکن روشن نمی‌شود.

۵. صفحه پشت آبگرمکن

صفحه پشت آبگرمکن دیواری، جعبه نگهدارنده آبگرمکن است و آبگرمکن با استفاده از همین صفحه به دیوار متصل می شود.

۶. رگلاتور گاز

وظیفه رگلاتور گاز وارد کردن گاز است. به‌ وسیله رگلاتور گاز می توان مقدار اشتعال مشعل را تنظیم کرد. همچنین باز و بسته کردن مجرای گازهای مختلف درون آبگرمکن دیواری و هدایت گاز به سمت شمعک و مشعل نیز وظیفه رگلاتور گاز است. رگلاتور گاز از چند بخش تشکیل شده است:

بدنه رابط: این رابط در سمت رگلاتور آب قرار گرفته است. گاز شهری پس از عبور کردن از شیر مغناطیسی و شیر گاز، به این قسمت وارد می‌شود و همچنین با عبور از مجموعه سوپاپ اصلی گاز، به چند راهه مشعل بر می خورد.

چند راهه: این رابط در سمت رگلاتور آب قرار دارد. گاز شهری، پس از گذر از شیر مغناطیسی و همچنین با عبور از مجموعه سوپاپ اصلی گاز، سرانجام به چند راهه مشعل می رسد.
اگر مشعل آبگرمکن خاموش است و روشن نمی شود، ممکن است ناشی از روشن نشدن مشعل باشد که روشن شدن آن وظیفه این بخش است.

۷.سوپاپ اصلی گاز

سوپاپ اصلی گاز وظیفه دارد مسیر گاز را هنگام بسته شدن آب به رابط چند راهه ، باز و بسته کند. در این حالت وقتی که آب گرم باز و بسته می گردد، سوپاپ اصلی گاز مسیر حرکت و عبور گاز به چند راهه مشعل را باز و بسته می کند. سوپاپ گاز در قسمت میان تهی وسط است و یک قطعه دیگر با عنوان میل سوپاپ در درون آن قرار دارد. میل سوپاپ، به میل سوپاپ آب وصل می‌ گردد. به دنبال باز و بسته شدن آب شیر، ابتدا میل سوپاپ آب و بعد از آن میل سوپاپ گاز و در آخر سوپاپ اصلی گاز باز و بسته می‌ گردد. سوپاپ اصلی گاز، از دیگر قطعاتی که بخش زیادی از مشکلات آبگرمکن به آن بر می گردد.

۸. رگلاتور آب

رگلاتور آب در آبگرمکن دیواری اهمیت زیادی دارد. چون باعث ثابت ماندن خروج آب و فشار خارج شدن آن می شود. البته این تنظیم میزان به هیچ عنوان به تغییرات فشار بستگی ندارد. رگلاتور شامل چند بخش می شود:

• شیپوره: یکی از مسیرهای خروجی آب از رگلاتور آبگرمکن دیواری، شیپوره است. بسته به قطر مجرای میانی این قطعه به همراه شیر تنظیم دما، میزان آبدهی تنظیم می شود. در بخش وسط این قطعه، یک مجرای استوانه‌ای تعبیه شده است. این استوانه به گونه ای است که قطر قسمت مرکزی آن، نسبت به ابتدا و انتهای آن کمتر است. در هنگامی که آب از بالای دیافراگم به سمت پایین سرازیر می‌ گردد از عواملی که باعث می شود مکش آب آسان تر شود همین باریک بودن بخش مرکزی است. بدنه شیپور هم دو منفذ دارد که باعث می شود آب به لوله دیافراگم منتقل شود. این منافذ آب را از لوله به داخل شیر احتراق و به صورت آهسته به داخل قاب برنجی می‌ریزند. از وظایف دیگر این منافذ، مکش آب بالای دیافراگم از لوله به محفظه پایینی دیافراگم است.
• شیر احتراق: در قسمت بالای لوله دیافراگم و بر روی قاب برنجی شیر احتراق قرار گرفته است. آن دو منفذی که بر روی بدنه این بخش آبگرمکن دیواری وجود دارند، سبب انتقال آب از لوله دیافراگم به منفذی که در قاب برنجی وجود دارد می شوند. پس از آن آب به محفظه بالای دیافراگم ورود پیدا می کند و جریان برعکس می گردد. جرم و قطر اجزای این شیر، به‌ گونه ای است که زمانی که شیر آب را باز می کنید، آب به یکباره و با فشار زیاد از بالای دیافراگم خارج نمی شود. شیر احتراق برای این است که آبگرمکن به صورت انفجاری روشن نشود درباره گاز هم به همین نحو عمل می‌ نماید. بنابراین نقش اساسی این قطعه،این است که هنگام باز کردن شیر آب از احتراق انفجاری مشعل آبگرمکن جلوگیری کند.
• سوپاپ آب
• شیر تنظیم‌کننده دما آب: در مسیر خروجی راه رگلاتور شیر تنظیم کننده دما آب قرار می‌گیرد. بر روی بدنه این شیر دو سوراخ کوچک که دارای قطر متفاوت هستند قرار دارد که با توجه به مکان قرارگرفتن آن‌ها در مقابل شیر، مقدار دبی آب خروجی قابلیت تنظیم دارد.
• قاب برنجی
• مغزی آب‌بندی
• ساق سوپاپ

در انواع آبگرمکن این قطعات یافت می شود.

۹. شیر پروانه‌ای

این شیر یک قطعه است که وظیفه دارد میزان گاز واردشده به رگلاتور گاز و رابط چند راهه را محدود و تنظیم کند.

۱۰. لوله دیافراگم آبگرمکن دیواری

لوله دیافراگم، مسیر خالی شدن آب پشت دیافراگم است. پر یا خالی کردن آبی که در فضای پشت دیافراگم جمع شده و می‌ماند وظیفه لوله دیافراگم است. لوله دیافراگم یک مسیر ارتباطی است که میان بالا و پایین در محفظه دیافراگم وجود دارد. لوله دیافراگم هر چند خیلی کوچک است، اما وظایف بسیار زیادی در روشن شدن دستگاه آبگرمکن دارد.

۱۱. واشر لاستیکی دیافراگم

قسمتی از مجموعه دیافراگم واشر دیافراگم است که کهنه بودن آن می تواند مانع روشن شدن آبگرمکن شود. این مشکل با عوض کردن واشر برطرف می گردد.

۱۲. کاربراتور

کاربراتور آب و گاز که در کارکرد آبگرمکن بسیار مهم است، دیافراگم را در داخل خود دارد. کاربراتور آب و کاربراتور گاز به وسیله دیافراگم و چند قطعه دیگر به هم وصل می‌شوند. در پی ارتباط بین این دو کاربراتور، با باز شدن شیر آب گرم در منزل، آبگرمکن هم اتوماتیک روشن می‌ گردد.

۱۳. شیر مغناطیسی

از دیگر قطعات آبگرمکن دیواری، شیر مغناطیسی نام دارد که استفاده کردن از آن به باز و بسته کردن مسیر عبور گاز به سمت مجموعه پیلوت و مشعل بستگی دارد. به علاوه ‌خاموش شدن شمعک سبب بسته شدن مسیر گاز می شود. شیر مغناطیسی، عاملی است که مسیر آهنربایی را باز می کند.

۱۴. سنسور جوش

سنسور جوش برای هشدار آب جوش بر روی دستگاه شما نصب می‌ گردد. که معمولاً در قسمت سمت چپ بالای آبگرمکن قرار دارد. این قطعه به دو رشته سیم وصل است، در صورتی که بسوزد، شمعک آبگرمکن روشن نمی شود. به همین دلیل حذف کردن این قطعه بسیار خطرناک خواهد بود.

۱۵. ترموکوپل

در صورتی که دو فلز غیر هم‌جنس، کنار هم قرار بگیرند و به هم متصل شوند، ترموکوپل ایجاد می‌ گردد. نقطه اتصال این دو فلز غیر هم‌جنس، به وسیله یک شعله گرم می شود و ولتاژی تولید می کند که باعث تحریک سیم‌پیچ می شود تا شیر مغناطیسی را باز نماید. مسیر گذر گاز در آبگرمکن فقط تا زمانی باز می ماند که شعله روشن و شیر مغناطیسی باز باشد و پس از خاموش شدن شعله، جریان برق نیز به سرعت قطع می‌شود. در پی آن، نیروی کشسانی فنر، مسیر گاز را مسدود می کند.

۱۶. شعله پخش‌کن

شعله پخش‌کن، گاز را به سمت نازل‌ها هدایت می کند. این گاز به وسیله نازل، در قسمت دهانه پیلوت جای می گیرد. بعد از آن از دو شاخه شمعک خارج می‌ گردد.

۱۷. الکترود جرقه زن

نقش این قطعه جرقه زدن و روشن کردن شعله اصلی آبگرمکن دیواری است. بدنه این بخش ، چینی است و میله پرتاب کننده الکترود، در داخل آن قرار می گیرد. توجه داشته باشید که اگر این قطعه دچار لرزش و ترک‌خوردگی شود، باید تعویض گردد. اگر این قطعه عوض نشود امکان دارد باعث ایجاد اتصالی شود چون الکترودها به جای پرتاب روی مشعل بر روی بدنه پرتاب می‌شوند.

۱۸. الکترود سنسور

الکترود سنسور یا حسگر، از دیگر قطعات آبگرمکن‌های دیواری است. تنها فرقی که با الکترود جرقه زن دارد، طول الکترود آن است. چون در الکترود سنسور، آن بخشی که روی شعله اصلی آبگرمکن قرار دارد از طول الکترود جرقه زن بلند تر است.

پرسش های متداول

آیا ساختار و قطعات معرفی‌شده در این مقاله، در کلیه آبگرمکن‌ها مشابه و ثابت است؟

اصولاً تمامی آبگرمکن‌ها یک ساختار یکسان دارند در نتیجه مقاله حاضر برای تمامی آبگرمکن‌ها صدق می کند. اگر هم فرقی وجود داشته باشد جزئی است و هیچ فرقی در ساختار کلی نیست.

آیا در آبگرمکن‌های بدون شمعک و شمعک‌دار رگلاتور آب و گاز یکسان است؟

رگلاتور آب در آبگرمکن‌های شمعک دار دقیقا مشابه آبگرمکن‌های بدون شمعک است. ولی رگلاتور گاز در این دو مدل آبگرمکن متفاوت است. رگلاتور گاز در این آبگرمکن‌ها به گونه ای است که قسمت اول آن شامل ورودی گاز، شیر گاز و شیر برقی و قسمت دوم آن شامل یک سه راهی است که به رگلاتور آب، بدنه قسمت اول و مشعل آبگرمکن وصل می گردد.