جشن سده چیست | جشن سده چه زمانی برگزار می شود؟

ایران از جمله کشورهایی است که تمدن های مختلفی را به خود دیده است در دوره‌های گوناگون ادیان مختلفی در ایران به وجود آمده و یا از بین رفته اند از مهمترین این ادیان که امروز نیز پیروان به خصوص خود را دارد زرتشت است دین زرتشت مراسمات و آیین های خاص خود را دارد از جمله این مراسمات جشن سده است که به جشن آتش نیز معروف است زرتشتی ها آتش را نماد و نوری از جانب خداوند می دانند و در جشن سده با برپایی آتش عظیمی به رقص و پایکوبی مشغول می‌شود در زمان جشن موبدان گات ها را می خوانند و به دعا و نیایش مشغول می‌شوند. اگر شما از آن دسته افرادی هستید که دوست دارید در جشن سده حضور پیدا کنید باید به شما بگوییم که افراد مختلف با ادیان و مذهب های مختلف می توانند در این جشن شرکت کنند و با هیچ محدودیتی روبرو نیستند لازم به ذکر است رعایت سنت ها و احترام به عقاید مذهبی از منظومات شرکت در جشن است.

جشن سده به چه معناست؟

روایات متفاوت و مختلفی برای دلیل وجود جشن سده وجود دارد از معروف‌ترین آنها می‌توان به روایت ارتباط عدد صد با جشن سده اشاره کرد در این روایت روز دهم بهمن را صدمین روز از شروع آبان ماه می دانند به این نکته توجه داشته باشید که در گذشت آبان ماه را زمان شروع فصل سرما می دانستند. بنابر روایت دیگر ۱۰۰ روز فاصله از زمان جشن تا زمان برداشت غلات وقت باقی مانده بوده است و به این دلیل زمان برگزاری جشن دهم بهمن ماه بوده، اما برخی از تاریخ شناسان معتقدند ارتباطی بین جشن و زمان غلات وجود ندارد و سده به معنای طلوع خورشید است و چون زمین پس از ۱۰ بهمن که چله بزرگ تمام می‌شود رو به گرم شدن می رود زرتشتیان با برپایی آتش آمدن فصل گرما و فراوانی محصولات را نوید می بخشیدند . روایت بسیار متعددی برای زمان و دلیل برگزاری جشن سده وجود دارد شاهنامه فردوسی نیز از این روایات مختلفی را نقل کرده است :
( شب آمد برافروخت آتش چو کوه
همان شاه در گرد او با گروه
یکی جشن کرد آن شب و باده خورد
سده نام آن جشن فرخنده کرد
ز هوشنگ ماند این سده یادگار
بسی باد چون او دگر شهریار ) ،این ابیات شرح شده در شاهنامه فردوسی ریشه در این دارد که هوشنگ شاه در شکارگاه سنگی به سمت ماری بزرگ پرتاب می کند از برخورد سنگ با سنگ های دیگر جرقه هایی پدید آمده و دامن گیر مار شده به این دلیل جشن سده در شاهنامه ریشه در چیرگی آتش بر اهریمن دارد. روایات متعدد با داستان های شیرین دیگر نیز در مورد جشن سده وجود دارد اما مهم ترین و پر اهمیت ترین آنها روایتی است که در قسمت های پیشین این مقاله برای شما شرح دادیم.

امروز جشن سده توسط چه کسانی و در چه روزهایی برگزار می شود؟

در ایران باستان جشن سده از معروف ترین جشن ها و پر اهمیت ترین آنها پس از نوروز به شمار می‌ رفت حضور چهره‌های سرشناس و نقل و روایات مختلف در کتاب ها به عظمت این جشن می‌افزایید پس از ورود اسلام به ایران در شیوه انجام این جشن تغییراتی به وجود آمد و رفته رفته از شکوه جشن سده کاسته شد اما این باعث فراموشی جشن از یادها نشد امروزه در مناطق مختلف ایران از قبیل یزد، کرمان و مناطق دیگر ۱۰ بهمن ماه را به جشن و پایکوبی اختصاص می‌دهند اما شیوه ی انجام این مراسم با گذشته اندکی تفاوت دارد.

طریقه برگزاری جشن سده در ایران باستان چگونه بود؟

مردم زیادی از قبیل پیر و جوان کنار یکدیگر جمع شدند و هیزم ها را در میدان شهر و یا قسمت های دیگر کنار یکدیگر می گذاشتند آتش به واسطه چرخش جوانهای مشعل به دست به دور هیزم ها ، شهر را روشن می‌کرد با برپایی آتش مردم به وجد آمده و به رقص و پایکوبی مشغول می شدند پس از کاسته شدن از عظمت آتش مردم با اسب از روی آن می پریدند، با خاموش شدن آتش کشاورزان دست به کار می‌شدند و خاکستر را که نمادی از برکت برای آنها بود بر روی مزرعه خود می پاشیدند و به این ترتیب جشن خاتمه می یافت.

جشن سده در چه مناطقی از ایران برگزار می شود؟

امروزه جشن سده در بسیاری از مناطق ایران برگزار می شود دلیل برپایی جشن در بسیاری از مناطق ایران وجود زرتشتیان است در ادامه این مقاله ما برخی از این مناطق را برای شما ذکر می‌کنیم:
جشن سده در یزد: یکی از مهمترین مراکز برپایی جشن سده را می توان یزد دانست .شهر یزد به دلیل ساکن بودن زرتشتیان زیادی در آن از جمله شهر هایی است که آیین ها و جشن های زیادی در آن برپا می شود شما می توانید برای تماشای جشن سده به آتشکده شهر یزد بروید از مهم‌ترین آتشکده می‌توان به آتشکده محله رحمت آباد اشاره کرد.
روستای چم :روستای چم از توابع شهرستان تفت در استان یزد از جمله روستاهای تاریخی است در این روستا به دلیل برگزاری جشن سده هر ساله میزبان گردشگران داخلی و خارجی است.
جشن سده در کرمان: استان کرمان از باستانی ترین بخش های ایران به شمار می رود استان کرمان ارسال هر ساله شاهد برگزاری جشن های باستانی است به واسطه برگزاری این جشن ها گردشگران زیادی هر ساله به این استان سفر می کنند در دهم بهمن ماه شاهد برگزاری جشن سده در آتشکده های شهر کرمان هستیم مردم با گردهمایی و جشن و پایکوبی اتحاد و همبستگی خود را به نمایش می‌گذارند.

برگزاری جشن ها در آیین زرتشت ریشه در چه چیزی دارد؟

در آیین زرتشت زمین از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده دانشمندان و پژوهشگران زرتشتی با بررسی دقیق وقایای طبیعی زمین هر سال روز های مشخصی را نامگذاری کرده اند هر کدام از این جشن بهانه‌ای برای گرامیداشت خلقت در جهان است.

چرا برخی از جشن های باستانی فراموش نشدند؟

شما هم مانند اکثر مردم احتمالا به این موضوع فکر کرده اید که با گذشت چند ده سال از زمان برگزاری این جشن ها چرا این آیین و رسم فراموش نشد و علت ماندگاری این جشن ها چیست؟
شاید شما نیز مرگ عزیزی را تجربه کرده باشید به این نکته دقت کرده اید که پس از مرگ یک فرد بیشتر خاطراتی که از او دارید شیرین است و گاه گداری از او خاطرات بد به یاد دارید. این نشان دهنده آن است که مغز انسان ها طالب خوشی و شادی است و اگر این خوشی همراه با دلیل باشد در ذهن انسان نهادینه می شود اگر به تاریخچه جشن های باستانی نگاه کنید متوجه می شوید که اکثر این جشن ها با یک دلیل به وجود آمده اند جشن ها همواره همراه با آواز و رقص و پایکوبی هستند و این تجربه ای لذت بخش برای انسان است بنابراین ساختار مغز و لذت بردن انسان از جشن می تواند دلیل ماندگاری بسیاری از جشن های باستانی باشد از طرفی کتاب های باستانی زیادی از زمان های گذشته تا به امروز باقی مانده است از جمله این کتاب ها می توان به شاهنامه اشاره کرد در شاهنامه دلیل وقایع و جشن های زیادی ذکر و شرح داده شده بنابراین وجود کتابها می تواند دلیل دیگری بر تداوم این جشن ها باشد . باستان شناسان نیز آثار و نگاره های زیادی را از بخش های تاریخی ایران ثبت و کشف می کنند و روز به روز بر اطلاعات ما از نحوه زندگی مردم در ایران باستان اضافه می گردد.

سخن آخر

ایران سرزمینی کهن با قدمتی چند هزار ساله آیین ها و آداب فراوانی در ایران قابل مشاهده است نگاره ها و متون برجای مانده از ایران باستان نشان دهنده شکوه و عظمت ایران است دانشمندان و محققین همواره در پی کشف و شناخت ایران باستان بوده و هستند در این راه اطلاعات زیادی را کسب کرده اند در جای جای این سرزمین آثاری از رفتار و کنش گذشتگان برجای مانده و هستند عده ای که به اصول گذشتگان خود و فرهنگ پیشین خود احترام می گذارند و آن را برپا نگه می دارند وظیفه ما هم میهنان زنده نگه داشتن این آداب و رسوم است که از گذشتگان برای ما برجای مانده پشت کردن به فرهنگ خود همانند دور ریختن دفتر خاطرات پیشین است احترام به عقاید و مذهب ها از ملزومات یک کشور اصیل و پیشرفته است وقایع های تاریخی زیادی در کتابهای مختلف ثبت شده لازمه پیشرفت یک کشور استفاده از تجربیات گذشتگان و بهره مندی از دانش مردم است در حفظ میراث فرهنگی و آداب رسوم باید کوشا باشیم تا بتوانیم تاریخ یک کشور را زنده نگه داریم امیدواریم از مطالعه این مقاله لذت کافی را برده باشید اگر انتقاد و یا پیشنهادی دارید می توانید آنرا با ما در قسمت دیدگاه به اشتراک بگذارید .