تفاوت مودم ADSL و VDSL چیست؟

امروزه ارتباط با اینترنت پرسرعت یکی از نیازهای اساسی زندگی مدرن به شمار می‌رود. فناوری‌های مختلفی برای این منظور وجود دارند که هرکدام مزایا و معایبی دارند. از میان این فناوری‌ها، ADSL و VDSL از جمله راهکارهای رایج برای دسترسی به اینترنت پرسرعت از طریق خطوط تلفن مسی هستند. در این مقاله به معرفی این دو فناوری و تفاوت‌های آنها خواهیم پرداخت.

مودم ADSL چیست؟

ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line) یک فناوری ارتباط دیجیتال است که اجازه می دهد داده های دیجیتال از طریق خطوط تلفن معمولی منتقل شود. ADSL از خطوط تلفن مسی برای ارسال داده به سمت کاربر و دریافت داده از طرف کاربر استفاده می کند.

سرعت ارسال داده در ADSL به طور متقارن نیست و سرعت دانلود (دریافت داده) بیشتر از سرعت آپلود (ارسال داده) است. به همین دلیل به آن Asymmetric یا نامتقارن می گویند. معمولاً سرعت دانلود در ADSL حدود ۱۰ تا ۱۰۰ برابر سرعت آپلود است. این ویژگی ADSL آن را برای کاربران منزل مناسب می سازد که نیاز بیشتری به دریافت اطلاعات (مثلاً تماشای ویدیو یا دانلود فایل) دارند تا ارسال اطلاعات.

ADSL از تکنولوژی DSL (Digital Subscriber Line) استفاده می کند که با استفاده از مدولاسیون سیگنال های دیجیتال، امکان انتقال داده های دیجیتال را از طریق خطوط تلفن مسی فراهم می کند. در ADSL، باند فرکانسی خط تلفن به دو بخش تقسیم می شود:

1. باند فرکانس پایین برای انتقال صدا (ارتباط تلفنی)
2. باند فرکانس بالا برای انتقال داده‌های دیجیتال

با این تقسیم باند، امکان استفاده همزمان از یک خط تلفن برای تماس تلفنی و انتقال داده فراهم می شود. سرعت اتصال ADSL بستگی به فاصله مشترک از DSLAM دارد که تجهیزی است در مرکز مخابراتی و وظیفه تفکیک سیگنال صدا از داده را برعهده دارد. با افزایش فاصله از DSLAM، سرعت ADSL کاهش می یابد. معمولاً در فاصله تا ۵ کیلومتری DSLAM، سرعت قابل قبولی در ADSL بدست می آید.

از مزایای ADSL می توان به سرعت بالاتر نسبت به اتصال دیال آپ، هزینه پایین تر نسبت به اتصالات دیگر پرسرعت، و امکان استفاده همزمان از تلفن و اینترنت اشاره کرد. از معایب آن نیز می توان به محدودیت فاصله از DSLAM و سرعت پایین تر نسبت به فیبر نوری اشاره کرد.

مراحل اتصال به اینترنت از طریق ADSL بدین صورت است:

1.  نصب مودم ADSL در منزل یا محل کار
2. اتصال مودم ADSL به خط تلفن و کامپیوتر
3. ثبت نام ADSL و فعالسازی آن توسط شرکت مخابراتی
4. تنظیمات اولیه مودم و کامپیوتر برای برقراری اتصال اینترنت
5. دریافت آدرس IP پویا یا استاتیک از ارائه دهنده خدمات اینترنتی
6. برقراری اتصال اینترنت و تنظیم سرویس های مورد نیاز

مودم‌های ADSL بسته به نوع و مدل، ویژگی‌های متفاوتی دارند. برخی از ویژگی‌های رایج در این مودم‌ها عبارتند از:

•  پشتیبانی از ADSL و ADSL2+
• دارا بودن درگاه Ethernet برای اتصال به کامپیوتر
• دارا بودن درگاه USB برای اتصال به کامپیوتر
• قابلیت WiFi برای ایجاد شبکه بی‌سیم
• پشتیبانی از VoIP برای تلفن اینترنتی
• امکان اتصال چند کامپیوتر به صورت همزمان
• مدیریت از راه دور از طریق وب

انتخاب مودم ADSL مناسب بستگی به نیاز کاربر و بودجه وی دارد. کاربران خانگی معمولاً به مودم‌های ارزان قیمت با قابلیت‌های پایه رضایت می‌دهند. اما کاربران حرفه‌ای و شرکت‌ها نیاز به مودم‌های پیشرفته‌تر با امکانات بیشتری دارند.

در مجموع ADSL یک فناوری قدیمی محسوب می‌شود اما همچنان بخش وسیعی از کاربران اینترنت در سراسر جهان از آن استفاده می‌کنند. با وجود محدودیت‌هایی مثل سرعت پایین و محدوده کم فاصله از DSLAM، ADSL همچنان یک راه حل اقتصادی و قابل اعتماد برای دسترسی به اینترنت با سرعت نسبتاً خوب به حساب می‌آید.

مودم VDSL چیست؟

VDSL یا Very high bit-rate Digital Subscriber Line یک فناوری ارتباطی برای انتقال داده از طریق خطوط تلفن مسی است که نسبت به ADSL از سرعت بالاتری برخوردار است.

VDSL از تکنولوژی xDSL و مدولاسیون چندبانده برای انتقال داده‌های دیجیتال استفاده می‌کند. در VDSL، باند فرکانسی خط تلفن به چندین باند کوچک‌تر تقسیم می‌شود تا بتواند حجم بیشتری از داده را در یک زمان مشخص منتقل کند.

سرعت VDSL معمولاً در محدوده ۵۰ تا ۱۰۰ مگابیت بر ثانیه برای دانلود و ۳ تا ۲۰ مگابیت بر ثانیه برای آپلود است. البته سرعت دقیق VDSL بسته به فاکتورهایی مانند فاصله از دستگاه DSLAM، کیفیت خطوط مسی و تجهیزات متفاوت خواهد بود.

از آنجایی که VDSL از فرکانس‌های بالاتری نسبت به ADSL استفاده می‌کند، افت سیگنال در این فناوری در فواصل طولانی‌تری رخ می‌دهد. به همین دلیل محدوده پوشش VDSL معمولاً بین ۳۰۰ تا ۱۲۰۰ متر است.

از مزایای VDSL می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرعت بسیار بالاتر نسبت به ADSL
• پهنای باند بیشتر برای پاسخگویی به نیاز کاربران امروزی
• قابلیت ارائه سرویس‌های پیشرفته مانند IPTV
• امکان ارتقای سرعت با اورکلاک کردن خطوط
• سازگاری با تجهیزات موجود ADSL

اما از طرفی VDSL نیز محدودیت‌هایی دارد:

• هزینه بالاتر نصب و راه‌اندازی نسبت به ADSL
• پوشش محدودتر و حساسیت بیشتر به فاصله
• نیاز به تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری پیشرفته‌تر
• احتمال بروز مشکلات فنی و افت کیفیت با فاصله بیشتر

در کل VDSL می‌تواند راه حل مناسبی برای ارتقای سرعت اینترنت در مناطقی باشد که امکان دسترسی به فیبر نوری میسر نیست. البته باید توجه داشت که بهره‌مندی از حداکثر سرعت VDSL مستلزم نزدیک بودن به دستگاه DSLAM است.

برای استفاده از VDSL، ابتدا باید تجهیزات سمت شرکت مخابرات شامل DSLAM‌های VDSL و دیگر زیرساخت‌ها فراهم شود. سپس با نصب مودم VDSL در محل مشترک، خط تلفن مورد نظر به مودم متصل می‌شود تا از طریق آن به شبکه VDSL و اینترنت وصل شود.

مودم‌های VDSL امکانات گسترده‌تر و پیشرفته‌تری نسبت به مودم‌های ADSL دارند. از جمله این امکانات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پشتیبانی از سرعت بالاتر و پهنای باند بیشتر
• وجود چندین درگاه Ethernet برای اتصال همزمان چند دستگاه
• پشتیبانی از استانداردهای امنیتی پیشرفته‌تر
• قابلیت مدیریت از راه دور پیشرفته
• ارائه آمار و گزارش‌های فنی و عملکرد شبکه
• امکان اتصال به شبکه‌های بی‌سیم و اشتراک اینترنت

در مجموع، VDSL گزینه مناسبی برای کاربرانی است که نیاز به سرعت اینترنت بالا دارند اما دسترسی به فیبر نوری برای آنها مقدور نیست. البته هزینه بالاتر نصب و احتمال محدودیت پوشش، از جمله چالش‌های پیش روی VDSL هستند. انتظار می‌رود با بهبود فناوری و گسترش زیرساخت‌ها، این چالش‌ها در آینده به تدریج کاهش یابند.

تفاوت ADSL و VDSL چیست؟

ADSL و VDSL هر دو فناوری‌هایی برای انتقال داده از طریق خطوط تلفن مسی هستند اما تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند.

مهمترین تفاوت این دو فناوری در سرعت انتقال داده است. حداکثر سرعت دانلود در ADSL معمولا در محدوده ۸ تا ۲۴ مگابیت بر ثانیه است در حالی که VDSL می‌تواند تا ۱۰۰ مگابیت بر ثانیه سرعت دانلود داشته باشد. سرعت آپلود نیز در VDSL بیشتر است.

علت اصلی این تفاوت سرعت، استفاده از فرکانس‌های بالاتر در VDSL نسبت به ADSL است. VDSL از فناوری مدولاسیون چندبانده و طیف گسترده‌تری از فرکانس‌های تا محدوده ۳۰ مگاهرتز بهره می‌برد. ADSL معمولا از فرکانس‌های زیر ۲.۲ مگاهرتز استفاده می‌کند.

از دیگر تفاوت‌های مهم این دو فناوری، تفاوت در محدوده پوشش و فاصله از DSLAM است. به دلیل استفاده از فرکانس بالاتر، سیگنال VDSL در فواصل بیشتری تضعیف می‌شود. بنابراین حداکثر فاصله پوشش در VDSL بین ۳۰۰ تا ۱۲۰۰ متر است در حالی که ADSL می‌تواند تا فواصل ۴ تا ۵ کیلومتری نیز کار کند.

VDSL به دلیل پهنای باند بالاتر، قابلیت ارائه سرویس‌های پیشرفته‌تری مانند IPTV را دارد. همچنین امکان ارتقای سرعت با اورکلاک کردن خطوط در VDSL وجود دارد در حالی که ADSL این قابلیت را ندارد.

از نظر تجهیزات مورد نیاز نیز تفاوت وجود دارد. VDSL نیاز به DSLAM‌های پیشرفته‌تر و هزینه‌برتر و مودم‌هایی با قابلیت‌های بالاتر دارد. مودم‌های ADSL ارزان‌تر و ساده‌تر هستند.

در زمینه نحوه استقرار نیز تفاوت وجود دارد. در ADSL معمولا DSLAM در مرکز مخابراتی قرار دارد اما در VDSL امکان استقرار DSLAM در فواصل نزدیک‌تر به مشترک نیز وجود دارد.

با وجود مزایای سرعت بالاتر VDSL، این فناوری معایبی هم دارد. هزینه بالاتر نسبت به ADSL، پوشش محدودتر، حساسیت بیشتر به فاصله و امکان بروز مشکلات فنی بیشتر، از جمله این معایب هستند.

به طور کلی می‌توان گفت مناسب‌ترین کاربرد ADSL، ارتباط اینترنتی کاربران خانگی و اداری با نیازهای متوسط است در حالی که VDSL بیشتر مناسب کاربرانی است که نیاز به سرعت خیلی بالاتر دارند مانند شرکت‌ها و سازمان‌ها.

ADSL همچنان فناوری غالب برای دسترسی به اینترنت پرسرعت از طریق خطوط مسی در بسیاری از کشورها است. اما انتظار می‌رود با گسترش فیبر نوری تا محل مشترکین، کاربرد ADSL به تدریج کمتر شود.

VDSL با وجود محدودیت‌هایی که دارد، می‌تواند گزینه مناسبی برای مناطقی باشد که هنوز امکان دسترسی به فیبر نوری وجود ندارد. بنابراین این دو فناوری تا سال‌های آینده به طور همزمان مورد استفاده خواهند بود.

نتیجه‌گیری

در مجموع می‌توان گفت ADSL و VDSL هرکدام با توجه به ویژگی‌ها و محدودیت‌هایشان، کاربردهای خاص خود را دارند. ADSL یک راهکار اقتصادی و قابل‌اعتماد برای دسترسی به اینترنت نسبتاً پرسرعت به‌شمار می‌رود. اما VDSL با سرعت بسیار بالاتر، گزینه مناسبی برای کاربران با نیازهای بالاتر است. با گسترش فیبر نوری، انتظار می‌رود کاربرد ADSL کمتر شود، اما VDSL همچنان جایگاه خود را حفظ کند. آینده نشان خواهد داد کدام‌یک از این فناوری‌ها در نهایت به عنوان راهکار اصلی دسترسی به اینترنت پرسرعت از طریق خطوط مسی باقی خواهند ماند.