نحوه اجرا و تعمیرات لوله کشی آب ساختمان

تعمیرات و اجرای لوله کشی آب ساختمان یکی از بخش‌های بسیار مهم لوله کشی ساختمان می‌باشد. چون انسان برای زندگی به آب برای مصارفی مانند استحمام، پخت و پز، نظافت و آشامیدن نیاز دارد. البته هر مکانی که لوله کشی آب دارد، به فاضلاب نیز نیاز خواهد داشت. بنابراین همیشه لوله کشی آب ساختمان و فاضلاب در کنار هم قرار دارند.

هدف از لوله کشی آب ساختمان توزیع آب گرم و سرد از مبدا به شیرآلات به صورت یکسان است.

استاندارد لوله کشی آب ساختمان

از نظر اجرای لوله کشی آب ساختمان را می‌توان به دو روش لوله کشی انشعابی و کلکتوری اجرا نمود. لوله کشی کلکتوری بدون هیچ اتصالی به صورت مستقیم از کلکتور آب به طرف محل نصب شیرآلات اجرا می‌شود و هر ساختمانی که به این روش لوله کشی گردد، یک کلکتور گرم و یک کلکتور آب سرد مصرفی خواهد داشت.

لوله کشی انشعابی نوعی لوله کشی سنتی است و برای انشعاب گرفتن هر شیری از سه راهی باید استفاده گردد. در این روش از لوله کشی زیر سقفی و کف می‌توان استفاده کرد. برای لوله کشی آب ساختمان باید توزیع آب از شیر اول تا آخر دارای فشار مناسب باشد.

قطر لوله کشی فرعی و اصلی، نوع و تعداد لوله کشی، مسیر لوله کشی، متریال اتصالات و لوله‌ها از جمله مواردی می‌باشند که در اجرا و طراحی آن حائز اهمیت هستند.

لوله‌ای که در مسیر عمودی قرار دارد رایزر گفته می‌شود. توجه به تعادل و توازن در اجرا و طراحی لوله کشی آب ساختمان باید بسیار مهم ترقی گردد. چون اگر این محاسبات حفظ نشوند، در بالا بودن یا کمبود بیش از اندازه انشعابات به ویژه در لوله کشی آب ساختمان مهم است.

در صورتی که یکی از شیرهای آب دارای فشار بیش از اندازه باشد، احتمال دارد که موجب شود فشار آب در شیرهای دیگر یا واحدهای دیگر به صورت فاحشی افت پیدا کند. مبدأ شروع لوله کشی آب ساختمان کنترل آب شهری، منبع آب و پمپ آب می‌باشد و مقصد لوله کشی لباسشویی، شیرآلات و لوازم دیگر می‌باشد.

در آپارتمان‌ها و ساختمان‌های بلند به علت تعداد شیرآلات و مصرف کننده‌ها نصب و تعبیه مخزن و پمپ از ضروریات می‌باشد. توجه نمایید که در سیستم لوله کشی آب ساختمان به صورت اصولی وجود مخزن در کنار پمپ نرمال خواهد بود.

سایز لوله آب

سایز لوله کشی آب ساختمان با توجه به تعداد مسیر و نوع انشعابات، نوع و میزان مصرف کاربری و جنس لوله‌های مورد استفاده متغیر خواهد بود. حتی قدرت فشار آب و پمپ آب هم می‌تواند در این مورد تأثیر داشته باشد. مجاورت حمام، سرویس بهداشتی، تعداد نفرات، میزان استفاده، تعداد واحدها، متراژ آپارتمان‌های مجاور و… در انتخاب سایز لوله کشی موثر می‌باشند.

قطر لوله آب خانگی

برای اینکه در لوله کشی آب ساختمان انتخاب سایز مناسب لوله انجام شود، باید تعداد انشعابات و طول لوله کشی در نظر گرفته شود. انتخاب درست موجب می‌شود که کاهش فشار ایجاد نشود و در عین حال باید قطر آن بیش از اندازه زیاد باشد.

در لوله کشی تک لایه قطر لوله آب خانگی منتهی به شیرآلات سایز پلاستیکی سایز بیست، در لوله کشی پنج لایه اندازه شانزده و در لوله کشی آهنی سایز ۱.۲ می‌باشد. تقریباً در فاصله‌های کم و با هر انشعاب به قطر لوله اصلی یک سایز اضافه می‌شود و به حالت میانگین در درون واحدهای ساختمان سایز لوله اصلی بیست الی بیست و پنج و در واحدهای بزرگتر سی و دو و حداکثر چهل تبدیل می‌شود.

طول لوله کشی آب ساختمان نیز به علت جلوگیری از کاهش فشار می‌تواند یک عامل برای بیشتر شدن سایز لوله اصلی باشد. اگر پمپ وجود داشته باشد، سایز لوله می‌تواند تا یک نمره کمتر باشد.

انواع لوله کشی آب ساختمان

علاوه بر شیوه‌های اجرای لوله کشی متریالی که در لوله کشی آب ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد نیز بسیار حائز اهمیت است. چه از نظر قیمت و چه از نظر فنی انواع لوله کشی آب ساختمان با یکدیگر تفاوت‌های زیادی دارند که مهندسین یا مجری‌های ناظر باید مناسب‌ترین را انتخاب کرده و طراحی نقشه لوله کشی آب ساختمان را انجام دهند.

لوله کشی آب ساختمان با لوله‌هایی مانند لوله اتصالات پنج لایه، لوله‌های تک لایه سفید پلی‌پروپیلن و لوله‌های گالوانیزه فلزی انجام می‌شوند. لوله‌ فلزی کمتر استفاده می‌شود.

لوله‌های مورد استفاده در ساختمان‌های روستایی و شهری در حال حاضر بیشتر از لوله‌های تک لایه پروپلین سبز یا سفید و پنج لایه پلیمری و در بعضی از مناطق دیگر از لوله‌های پلی اتیلن مشکی می‌باشند.

لوله‌های پلی اتیلن بیشتر برای منتقل کردن آب از نقطه‌ای به نقاط دیگر در باغ‌ها، ساختمان‌های ویلایی و زمین‌های کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرند. مناسب‌ترین و بهداشتی ترین نوع لوله برای لوله کشی آب ساختمان، لوله مسی است که برای بدن انسان مفید می‌باشد. ولی قیمت آن بیشتر است. به همین علت در ایران زیاد مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و بیشتر در کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی استفاده می‌شود.

طریقه لوله کشی آب ساختمان

برای اینکه آب شرب بهداشتی از منبع تغذیه که می‌تواند پمپ آب، منبع ذخیره آب یا کنتور آب شهری باشد، به شیرهای مصرف کننده آب، موتورخانه، آبگرمکن، پکیج و… برسد، لوله کشی آب ساختمان انجام می‌شود.

در مسیر لوله کشی آب ساختمان شیر فلکه، شیر قطع کن، زانو، شیر یک طرفه، فیلتر تصفیه آب، سوپاپ، سه راهی و لوله‌های انتقال آب قرار می‌گیرند.

قرار دادن هر کدام از ملزومات لوله کشی با توجه به تشخیص متخصص و کارکرد آنها متفاوت است. شیرهای فلکه و شیر قطع کن برای کنترل دبی آب ورودی و قطع کردن آن در مواقع لازم نصب می‌گردند.

شیرهای یک طرفه برای پیشگیری از حرکت آب در مسیر خلاف مسیر اصلی و برگشت به منبع تغذیه آب انجام می‌شود. اتصالاتی مانند زانو و سه راهی برای انشعاب‌گیری از لوله کشی آب ساختمان به فرعی و همچنین تغییر دادن لوله کشی آب ساختمان انجام می‌شود. همه اتصالات کاربرد مفیدی در جای خود می‌توانند داشته باشند. اما به طور کلی هرچه طول مسیر لوله کشی آب ساختمان و اتصالات آن کمتر باشد، احتمال خرابی و نشت لوله کشی نیز کمتر خواهد بود و همچنین فشار آب نیز کاهش پیدا نخواهد کرد.

لوله کشی آب ساختمان به صورت استاندارد با سایز مناسب باید در همه مصرف کننده‌ها فشار برابری داشته باشد و در صورتی که فشار آب یکسان و متوازن نباشد، باید دلایلی مانند فرسوده بودن لوله‌ها را مورد بررسی قرار دهید. همچنین ممکن است که کم بودن فشار آب شهری به علت قطر کم انشعاب باشد.

در این شرایط در ابتدا باید لوله کشی ساختمان را مورد بررسی قرار دهید و در صورتی که لوله کشی آب ساختمان مشکلی ندارد، باید پمپ تحت فشار را نصب کنید. توجه نمایید که برای نصب پمپ آب حتماً نیاز است که از مخزن ذخیره آب نیز استفاده کنید. چون نصب پمپ بدون مخزن غیرقانونی است و همچنین موجب می‌گردد که استهلاک پمپ بیشتر شود و به صورت مکرر دچار خرابی گردد. نصب پمپ بدون مخزن ممکن است که موجب بیشتر شدن مصرف آب شود و قبض آب بالاتر رود.

همانطور که گفته شد هدف از لوله کشی آب ساختمان رساندن آب بهداشتی به شیرهای آب هدف می‌باشد. اتصالات لوله‌ها و ملزوماتی که برای این کار استفاده می‌شود، باید بهداشتی و استاندارد باشند. لوله‌های غیر استاندارد معمولاً از متریال و مواد اولیه غیر بهداشتی تهیه می‌گردند و موجب می‌شوند که به کیفیت لوله کشی نیز آسیب برسد و همچنین موجب غیر بهداشتی شدن آب شرب مصرفی و مسمومیت نیز خواهد شد.

لوله‌های اصلی ساختمان که در داخل بدنه یا داکت قرار می‌گیرند، باید طوری طراحی گردند که تا مصرف کننده کوتاه‌ترین فاصله را داشته باشند.

در بعضی از شیرآلاتی که ساخت کشور چین است، سرب وجود دارد که یکی از نمونه‌های ملزومات غیر بهداشتی است که فروش آنها غیرقانونی می‌باشد. ولی با توجه به اینکه قیمت آنها پایین‌تر است، فروشندگان این محصولات را به فروش می‌رسانند. در صنعت تأسیسات به ویژه در تأسیسات لوله کشی آب ساختمان محصولاتی که تولید داخل هستند، دارای کیفیت خوبی می‌باشند.

برای لوله کشی آب ساختمان‌ها در گذشته از لوله‌های فلزی گالوانیزه بیشتر استفاده می‌شد، اما با پیشرفت صنایع پتروشیمی امروزه از لوله‌های پلیمری تک لایه پلی پروپلین و لوله‌های کامپوزیت پنج لایه و سه لایه در لوله کشی آب ساختمان استفاده می‌کنند. عمر مفید لوله‌های پلیمری نسبتاً بالاتر است. همچنین اجرای سریع، آسان و قیمت مناسب آنها از دیگر مزایای این لوله‌ها محسوب می‌شوند.

وقتی که لوله کشی آب ساختمان با استفاده از این لوله‌ها انجام می‌شود، لوله کشی آب ساختمان امکان دارد که تا بیشتر از بیست سال دچار خرابی و پوسیدگی نگردند. این لوله‌ها به ویژه لوله‌های پنج لایه، برای لوله کشی آب ساختمان، شوفاژ و لوله کشی آب گرم و سرد بسیار مناسب می‌باشند.

سخن تکمیلی

لوله کشی آب ساختمان یکی از بخش‌های بسیار مهم ساختمان می‌باشد که باید با کیفیت و دقت بالا انجام شود. در این فرآیند حتماً باید از لوله‌ها و اتصالات مطمئن و با کیفیت استفاده شود تا از خرابی و نشت در آینده جلوگیری گردد. همچنین رعایت استانداردهای بهداشتی و ایمنی در لوله کشی آب ساختمان بسیار حائز اهمیت می‌باشد. برای لوله کشی آب ساختمان در ابتدا باید نقشه آن تهیه گردد. در صورتی که لوله کشی آب ساختمان به صورت صحیح و اصولی انجام شود، عمر مفید ساختمان بیشتر خواهد شد.