شیرآلات گاز دارای انواع گوناگونی می باشد و در مدل ها و گونه های مختلفی نیز تولید شده است. چنانچه بخواهیم به صورت کلی انواع مختلف شیرآلات گاز را بیان کنیم می توانیم به شیر گازی با دسته اهرمی، شیر کپسول گاز، شیر گازی مدل قفل شونده و شیر گازی با دسته خروسکی اشاره نماییم که هر کدام از آنها نیز دارای انواع مختلفی می باشند.
شیر گازی چیست؟
شیر گازی یکی از انواع شیر توپی می باشد که اهرمی منحصر به فرد دارد و با نام شیر مدل دسته گازی نیز شناخته می شود. معمولا می توانیم شیر گازی و یا دسته گازی را به انواع مختلف گازی و غیر گازی تقسیم بندی کنیم. محدوده باز کردن و بستن انواع مختلف شیرآلات گازی ۹۰ درجه ای است و این شیرها به شیرآلات ربع گرد هم معروف می باشند. از شیرآلات گازی استاندارد برای استفاده نمودن در لوله کشی های گاز خانگی استفاده می شود و حتماً برای لوله کشی کردن گاز یک ساختمان باید این نوع شیرآلات را به کار برد. شیرآلات فلزی باید حتماً از جنس فلز برن باشند و توپی فلزی داشته باشند و به طور معمول دبی آنها نسبت به شیرآلات غیر گازی کمتر است. البته در سالیان اخیر بعضی از کارخانجات اقدام به تولید شیرآلات گازی فول دبی کرده اند که ظرفیت عبوری آنها بیشتر می باشد. این نوع از شیرآلات به طور معمول با بدنه برنجی و بدون آبکاری هستند و دسته آنها قرمز رنگ می باشد.
شیر کپسول گاز
یکی از انواع مختلف شیرآلات گاز، شیر کپسول گاز می باشد که از نوع شیر توپی و یا شیر گازی است که خود آن هم دارای انواع مختلفی می باشد. شیر کپسول گاز را می توانیم به دسته بندی های زیر تقسیم بندی کنیم.
- شیر گاز کلر
- شیر کپسول co۲
- شیر کپسول گاز خاص
- شیر کپسول اکسیژن
در ادامه مطلب قصد داریم توضیحات مختصری در مورد هر کدام از شیرهایی که در بالا نام بردیم بدهیم. این نوع از شیرآلات نقش محافظتی و کنترلی را بین مصرف کننده و کپسول ایفا می کنند. شیرآلات که در بالا نام برده شد توانایی کنترل کردن فشار درون کپسول را دارند و مصرف کننده می تواند به هر اندازه ای که گاز نیاز دارد محتویات درون کپسول را استفاده نماید. نکته مهمی که باید بگوییم این است که شیرآلات گازی دارای شفت و قسمت های مغزی می باشند که وظیفه آنها کنترل کردن فشار خروجی از کپسول می باشد.
شیر گازی مدل دسته اهرمی
یکی از پر کاربردترین انواع مختلف شیرآلات نوع دسته اهرمی می باشد. بستن و باز کردن این نوع از شیرها بسیار آسان است و با چشم بر هم زدنی می توان آن را انجام داد. مجرای این نوع از شیرآلات کروی شکل است. چنانچه اهرم با شیر به صورت موازی قرار بگیرد به معنای باز بودن مجرا می باشد و سیالاتی که می تواند گاز یا مایع باشد به راحتی از شیر عبور می کند. همچنین زمانی که این اهرم به شکل عمود با شیر قرار داده شود به معنای آن است که شیر بسته است و سیالات نمی توانند از داخل آن عبور کنند.
شیر گازی مدل دسته خروسکی
یکی دیگر از شیرآلات مختلف که در صنایع کاربرد دارند شیر گاز مدل دسته خروسکی می باشد که در صنایع دارویی، غذایی و علاوه بر آن در کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد. دسته این مدل از شیرها مثل کلید می باشد و به همین خاطر نام آنها دسته خروسکی است. استفاده نمودن از این نوع شیرآلات مانند دیگر شیرآلات گازی خیلی راحت و ساده می باشد و همچنین در اندازه های مختلفی تولید شده است. نکته مهم این است که این نوع از شیرآلات تحمل و مقاومت زیادی در برابر فشار و دمای زیاد دارند.
شیر گازی مدل قفل شونده
همانطور که گفتیم شیرآلات گازی دارای انواع مختلفی هستند که یکی دیگر از آنها شیرهای گازی مدل قفل شونده می باشد که مانند سایر شیرآلات گازی دارای کارکرد ساده ای هستند و جهت قطع و وصل نمودن جریان سیالات در مکان های مختلفی قابل استفاده می باشند. لازم به ذکر است به این نوع از شیرآلات شیر قفلی هم گفته می شود.
سایر شیرآلات گازی
انواع مختلف شیرآلات گازی که در این مقاله آنها را نام بردیم از نظر شکل بدنه هم به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند. در ادامه مقاله می خواهیم به صورت کلی و مختصر دسته بندی آنها را ذکر کنیم.
- شیرآلات گازی با بدنه یک تکه
- شیرآلات گازی با بدنه سه تکه
- شیرآلات گازی با بدنه چند تکه
- شیرآلات گازی با بدنه جوشی
- شیرآلات گازی با بدنه اتصال از بالا
نکته بسیار مهم این است که عملکرد این شیرآلات با یکدیگر کاملاً یکسان می باشد و از این نظر هیچ تفاوتی با همدیگر ندارند ولی شیرآلات گازی که نام برده شد در چگونگی تولید و ساخت با همدیگر متفاوت هستند. این شیرآلات علاوه بر انواع مختلفی که در بالا ذکر شد از نظر فشار هم به دو نوع دیگر دسته بندی می شوند.
- شیرآلات گازی کم فشار
- شیرآلات گازی پر فشار
قیمت شیرآلات گازی
اگر بخواهیم در مورد قیمت شیرآلات گازی صحبت کنیم می توانیم بگوییم که آنها به سه عامل برند، سایز و وزن شیر بستگی دارند. هر چقدر که وزن شیرآلات افزایش پیدا کند قیمت آن نیز بیشتر می شود. در حال حاضر شیرآلات گازی که سایز یک دوم می باشند نسبت به سایر شیرآلات قیمت کمتری در بازار دارند. از نظر برند می توانیم بگوییم که برند امین گران قیمت ترین نوع شیرآلات گازی در بازار می باشد و دیگر برندهای بسیار با کیفیت شیرآلات گازی در ایران شامل شیرآلات گازی گاز ایران، آذر یا آذران، استارکو، ایران شیر، نگین، حقیقی، سارا، مهشیر و … را نام برد. برندهای دیگری هم در این زمینه فعالیت می کنند. بعضی از سازندگان شیرآلات گازی استاندارد اقدام به تولید شیرآلات آبی و یا شیرآلات غیر تایید کرده اند که تقریباً قیمت آنها با یکدیگر تفاوتی ندارد. با شنیدن کلمه غیر تایید شاید فکر کنید که منظور از آن غیر استاندارد می باشد اما باید بگوییم که اینطور نیست و این نوع از شیرآلات به همان اندازه که شیرآلات گازی دارای کیفیت هستند استاندارد بوده و از کیفیت خوبی برخوردارند. این مفهوم برای استفاده کردن یا عدم استفاده از شیرآلات در لوله کشی گاز معمولاً به کار برده می شود و انواع شیرآلات آبی که غیر تایید هستند معمولاً قیمت، وزن و کیفیت بالاتری نسبت به شیرآلاتی که استاندارد هستند دارد. یک نوع دیگر از شیرآلات گازی وجود دارد که به شیر گازی مدل فشار قوی معروف می باشد که برای خطوط فشار بالای لوله گاز مورد استفاده قرار می گیرد.
شیرآلات گازی برنجی امین
همانطور که گفتیم شیرآلات گازی امین از بهترین برندهای شیرآلات در ایران می باشند. شرکت امین با گذراندن آزمایشات و ویژگی های درج شده برای استاندارد ملی ایران توانسته به یکی از بهترین و با کیفیت ترین برندهای شیرآلات گازی تبدیل شود. قطعات مختلف شیرآلات گازی امین در ادامه بیان شده است.
- بدنه
- توپی
- کلاهک
- ساقه
- نشیمنگاه توپی
- اورینگ
- واشر
- مهره واشر دار
- دسته
- روکش دسته
ساخت قطعات شیر گازی
قطعات شیرآلات گازی به کمک اره برقی که اتوماتیک است تولید می شود. با اره برقی می توان شمش برنجی و یا تیتانیومی را در اندازه های مختلفی برش داد و پس از آن به روش فورج پرس و همچنین پرس قطعات برنجی می توان آنها را به فرم دلخواه در آورد. فورج پرس یعنی حرارت دادن و فرم دادن اولیه به محصول. پس از آنکه فرم دهی به صورت کامل انجام شد باید اقدام به پلیسه گیری و تمیز کردن محصول شود و پس از آن برای تمیز کردن نهایی ماسه روی آن می پاشند و قطعه را کاملاً براق می کنند. مرحله آخر مربوط به تراشکاری می باشد که توسط ماشین های فوق پیشرفته صورت می گیرد. در نتیجه بعد از گذشت مراحلی که عنوان کردیم قطعات مختلف شیرآلات گازی تولید می شود. انواع مختلف شیرآلات گازی در صنعت گاز و نفت مورد استفاده قرار می گیرد و به دو صورت کنترل می شوند.
- کنترل از راه دور
- کنترل مستقیم یا دستی
شیرآلاتی که امروزه در ساختمان ها مورد استفاده قرار می گیرد با اهرم کار می کند و خیلی راحت می توان آنها را باز و بسته نمود.
جنس بدنه و متریال شیرآلات گازی
متریال و جنس بدنه شیرآلات گازی دارای تنوع خیلی زیادی می باشد. 
موادی که در ساخت انواع مختلف شیرآلات گازی مورد استفاده قرار می گیرد عبارتند از:
- برنج
- تیتانیوم
- کروم
- PVC
- برنز
- CPVC
- PFA
هر کدام از متریالی که نام بردیم دارای کاربرد و ویژگی های مخصوص به خود می باشد ولی همگی آنها دارای مقاومت بسیار زیادی هستند و ماندگاری و دوام آنها بسیار بالاست.
کلام آخر
شیرآلات گازی دارای قطعات مختلفی می باشد و در گونه های مختلفی نیز تولید شده است. در این مقاله از ایبک امداد به بررسی متریال و جنس بدنه شیرآلات گازی، روش ساخت آنها، قیمت شیرآلات و … پرداختیم. شیرآلات گازی به انواع مختلف دسته اهرمی، دسته خروسکی، آهارکو، قفل شونده و … دسته بندی می شوند. همچنین آنها را می توان از نظر ظاهری به شیرآلات یک تکه، سه تکه، چند تکه، بدنه جوشی و … دسته بندی نمود. امیدواریم که مطالب این مقاله برای شما کاربران عزیز مفید و سودمند واقع شده باشد.
انواع مختلف شیرآلات گاز
امتیاز سردبیر
مجموع امتیاز
انواع مختلف شیرآلات گاز، کاربرد هر کدام از شیرآلات گازی
