وقتی که هوا گرم می شود معمولاً افراد به دنبال این هستند که راهی برای خنک کردن محیط خانه پیدا کنند. یکی از این راهکارها استفاده نمودن از پنکه می باشد. گاهی پس از آنکه پنکه را روشن می کنید متوجه می شوید صدای قیژ قیژی از آن به گوش می رسد. هر وسیله برقی که دارای موتور الکتریکی می باشد بعد از گذشت مدتی به روان کاری و روغن کاری نیاز دارد. روغن کاری پنکه نیز به همین صورت است. پنکه های مختلف از جمله پنکه سقفی با گذشت زمان به علت کارکرد زیادی که دارند نیاز به نگهداری و تعمیر پیدا می کنند. با مکانیزم خاصی که پره های فن هنگام چرخیدن دارند یاتاقان ها می توانند عملیات چرخاندن را بدون هیچ گونه سر و صدایی انجام دهند. چنانچه یاتاقان ها بر روی همدیگر مالیده شوند تولید اصطکاک کرده و به تدریج ساییده می شوند و به همین خاطر ایجاد سر و صدا می کنند. روغن کاری پنکه می تواند این مشکل را به راحتی برطرف کند.
چه زمانی پنکه به روغن کاری نیاز دارد؟
همانطور که گفتیم یاتاقان ها مسئول چرخاندن پره ها می باشند و این کار را بدون هیچ گونه سر و صدایی انجام می دهند. چنانچه یاتاقان ها بر روی همدیگر مالیده شوند تولید اصطکاک کرده و ایجاد سر و صدا می کنند. این مشکل را می توان با روغن کاری پنکه برطرف نمود. چنانچه متوجه شدید پنکه شما سر و صدا دارد باید اقدام به روغن کاری پنکه نمایید. برای آنکه مطمئن شوید پنکه به روغن کاری نیاز دارد یا خیر ابتدا باید به بررسی آن بپردازید. در ادامه دستورالعمل هایی جهت انجام این کار به شما عزیزان آموزش می دهیم و بهتر است قبل از انجام آنها دقت کنید که مسائل ایمنی رعایت شود زیرا می تواند خطرات الکتریکی زیادی برای شما به دنبال داشته باشد.
تشخیص نوع پنکه
معمولاً مدل های مدرن تر پنکه به روغن کاری نیازی ندارند ولی برای آنکه بدانید پنکه شما چه نوعی می باشد به سال ساخت آن باید توجه نمایید. پنکه هایی که پیش از سال ۱۹۷۰ تولید شده اند مخصوصاً آنهایی که از چدن و آهن در ساخت آنها استفاده شده است، به روغن کاری دوره ای نیاز دارند. 
سیم پیچی موتور در این پنکه ها به طور معمول از راه سوراخ های خروجی که در پایین محفظه موتور وجود دارد قابل مشاهده می باشد. برای آنکه مطمئن شوید پنکه سقفی به روغن کاری نیاز دارد یا خیر بهتر است نردبانی را زیر پنکه بگذارید و از آن بالا بروید تا زمانی که بتوانید محفظه موتور را مشاهده کنید. سوراخی در محفظه روغن کاری است که چنانچه آن را نبینید نشان می دهد وقت روغن کاری کردن پنکه رسیده است.
چه نوع روغنی برای روغن کاری پنکه مناسب است؟
برای اینکه مهره های پنکه روان شوند می توانید از روغن موتور استفاده نمایید و در این مورد از پاک کننده ها دوری کنید. فقط چند قطره روغن احتیاج دارید که برای تهیه آن می توانید به فروشگاه مکانیکی خودرو مراجعه نمایید. مایعات روغن کاری می توانند قطعه های فلزی که داخل موتور پنکه وجود دارند را به راحتی تمیز نمایند. با اسپری کردن روغن داخل سوراخ های موتور پنکه می توانید آن را کاملاً تمیز کنید. در ادامه روش انجام آن را توضیح می دهیم.
روش روغن کاری موتور پنکه
برای آنکه بتوانید موتور پنکه را به راحتی روغن کاری کنید دستورالعمل زیر را انجام دهید.
- پنکه را خاموش نموده و یا می توانید کنتور برق را به طور کلی قطع کنید.
- ممکن است پنکه شما دارای ریموت کنترل باشد و فردی بدون اطلاع از اینکه شما در حال روغن کاری کردن هستید دستگاه را روشن کند و ریسک برق گرفتگی را در شما افزایش دهد.
- از یک گوش پاک کن و یا یک ابزار نوک تیز دیگر کمک بگیرید و نوک آن را با روغن آغشته کنید و سوراخ موتور پنکه را روغن کاری کنید.
- این سوراخ کوچک حفره نفتی هم نامیده می شود و دریچه ای جهت ورود روغن می باشد. چنانچه این حفره را پیدا نکردید پنکه شما از مدلی است که موتور آن مهر و موم شده می باشد در غیر این صورت می توانید از یک پمپ تمیز کننده استفاده کرده و روغنی که داخل پنکه وجود دارد را آزمایش نمایید.
- چنانچه تمیز کننده به مخزن وارد شد و اثر روغن در آن وجود نداشت نشان می دهد که باید فن را روغن کاری کنید.
- بنابراین روغن را داخل سوراخ ریخته و مخزن را پر کنید. پس از آن پنکه را به یک طرف بچرخانید تا اینکه روغن بر روی بلبرینگ بریزد و حرکت کند.
تمیز کاری کردن و تست نهایی پنکه
در مرحله آخر لازم است میزان روغن اضافی که باقی مانده است را کاملاً پاک کنید و مطمئن شوید هیچگونه گرد و غباری هم بر روی پنکه وجود ندارد. البته لازم است قبل از آنکه روغن کاری پنکه را انجام دهید به تمیز کردن آن بپردازید و همه گرد و خاک ها که به موتور چسبیده را تمیز کنید تا گرد و خاک حفره و سوراخ روغن کاری را آلوده نکند. 
بعد از انجام آن پنکه باید تست شود و ببینید که آیا صدای قیژ قیژ به گوشتان می رسد یا خیر. چنانچه مشکل صدا با روغن کاری کردن برطرف نشد نشان می دهد که پنکه مشکل دیگری دارد و باید حتماً آن را به تعمیرکار نشان دهید.
روغن کاری کردن موتورهای درزگیری شده
خیلی از موتورهای پنکه مهروموم شده و درزگیری شده هستند و سوراخ جهت ورود روغن به آنها وجود ندارد. روان کاری این مدل از پنکه ها کار پیچیده ای است و به طور معمول می توان آن را با برداشتن پره های فن و بیرون آوردن موتور و سپس روغن کاری کردن انجام داد. در این شرایط باید پره ها را باز کنید موتور را بیرون بیاورید و آن را روغن کاری کنید و تمام قطعات را نیز روان نمایید. این کار را تنها زمانی می توانید انجام دهید که با مراحل آن آشنایی داشته باشید در غیر این صورت حتماً باید از متخصصان و تعمیرکاران کمک بخواهید.
چرا لازم است پنکه تمیز شود؟
حتماً همه شما می دانید که پنکه هیچ خنکی از خودش ندارد و فقط می تواند جریان هوا را در تمامی قسمت ها جابجا نموده و از میزان گرمای هوا کم کند بنابراین معمولاً گرد و غباری که در هوا وجود دارد را نیز دریافت می کند. شاید فکر می کنید تمیز کردن پنکه کار بیهوده ای می باشد. چنانچه گرد و غبار بر روی پره های پنکه انباشته شده باشد هنگام چرخیدن آنها را به طرف شما پرتاب کرده و علاوه بر آن می تواند به مرور زمان باعث سر و صدا در پنکه نیز شود. به همین خاطر تمیز کردن پنکه بسیار ضروری می باشد.
چگونه باید پنکه را تمیز کنیم؟
برای آنکه پنکه را تمیز کنید دستورالعمل زیر را انجام دهید.
- دستگاه را خاموش کرده و دو شاخه را از برق جدا کنید.
- گاردهای فلزی پنکه را باز کرده و کناری بگذارید.
- حلقه هایی اطراف گارد فلزی وجود دارد که با کشیدن آنها می توانید به راحتی آنها را از جای خود در بیاورید.
- یک توپی سر پره ها وجود دارد با چرخاندن آنها به جهت عقربه ساعت می توانید آنها را باز کرده و پره ها را نیز جدا کنید.
- پس از آنکه پره ها را باز کردید می توانید مستقیماً با شوینده و آب آنها را شست و شو دهید و یا می توانید از پارچه نرمی استفاده کرده و پره ها را تمیز کنید.
- از یک خلال دندان استفاده نمایید و پنبه ای را سر آن قرار دهید و یا می توانید از گوش پاک کن نیز استفاده کنید و همه قسمت هایی که غیر قابل دسترس می باشند و درزهای پنکه را خیلی خوب تمیز نمایید.
- گارد فلزی پنکه را هم با آب و شوینده به خوبی تمیز کنید و همه بخش های آن را که جدا کرده اید کاملاً تمیز کرده و خشک کنید.
- دکمه هایی که بر روی پنل و یا ریموت کنترل پنکه قرار دارد را نیز تمیز کنید.
- در پایان همه قطعاتی را که جدا کرده بود با احتیاط سر جای خود قرار دهید.
نکات مهم در مورد تمیز کردن پنکه:
- هرگز جهت تمیز کردن پنکه از مواد اشتعال زا مانند بنزین، الکل، تینر و … استفاده نکنید.
- اگر پره ها و گارد پنکه را با آب شستید حتماً آن را خشک کنید و سپس سر جای خود قرار دهید.
- مراقب باشید آب به داخل موتور نفوذ نکند.
- چنانچه از پنکه نمی خواهید استفاده کنید آن را داخل کیسه پلاستیکی قرار داده و کنار بگذارید.
سخن آخر
در این مقاله از آی بک امداد به بررسی روش ها و دستورالعمل های روغن کاری پنکه پرداختیم و مراحل آن را برای شما به خوبی توضیح دادیم. چنانچه روغن کاری پنکه به موقع و درست انجام نشود پنکه دچار سر و صدای زیادی می شود و ممکن است برای شما آزار دهنده باشد. یکی از عواملی که باعث می شود پنکه خوب کار نکند و پره های آن خوب نچرخند انباشته شدن گرد و خاک و غبار روی آنها می باشد. بنابراین با تمیز کردن دوره ای و منظم پنکه از ایجاد سر و صدا در آن جلوگیری خواهید نمود.
راهنمای روغن کاری پنکه
امتیاز سردبیر
مجموع امتیاز
راهنمای روغن کاری پنکه، نحوه تمیز کردن پنکه
