آشنایی با تأسیسات ساختمان | اهمیت رسیدگی به تأسیسات خانه

یکی از قسمت‌های مهم هر ساختمان تأسیسات آن است که باید اصولی طراحی و اجرا شود تا اعضای ساختمان راحتی و آسایش بیشتری داشته باشند. تأسیسات ساختمان می‌تواند شرایط مطلوب حرارتی، دیداری، بهداشتی و شنیداری را برای ساکنین ساختمان به خوبی فراهم کند. در صورتی که بخواهیم توضیح کامل تری برای تأسیسات ساختمان بدهیم. می‌توانیم بگوییم اجرای نقشه اصولی و مهندسی در کنار استفاده از سیستم‌ها و مصالحی می‌باشد که در ساختمان به کار می‌رود تا اهدافی مانند سلامت سازه، بهینه‌سازی انرژی و مهم‌تر از آن، آسایش و سلامت ساکنین ساختمان را بتواند فراهم کند.

تأسیسات ساختمان به چند دسته اجرا و تقسیم می‌شود که عبارتند از:

• سیستم سرمایشی و گرمایشی
• سیستم گازرسانی
• سیستم‌های آب و فاضلاب
• سیستم روشنایی و برق
• سیستم آتش نشانی
• سیستم تأسیسات استخر

چرا تأسیسات ساختمان به رسیدگی نیاز دارد؟

تأسیسات ساختمان در همان لحظه که ساخت ساختمان شروع می‌شود به یک نقشه استاندارد نیاز دارد. در اصل می‌توان گفت اولین مرحله مهندسی تأسیسات را نقشه کشی اصولی پایه گذاری خواهد کرد. در مرحله بعد هم استفاده از سیستم‌ها و متریال با کیفیت برای تهیه و نصب است که عمدتاً هزینه بالایی هم دارد.

اگر سیستم تأسیسات ساختمان مشکل داشته باشد، می توانید به راحتی به سیستم‌هایی مثل فاضلاب، لوله‌های آب و… دسترسی داشته باشید و علاوه بر آن تعمیر این سیستم‌های تأسیساتی هزینه بالایی هم دارد. بنابراین باید در طراحی نقشه و همچنین اجرای آن سهل انگاری نکرده و از سیستم‌های بی‌کیفیت استفاده نکنید زیرا ممکن است بعدها مجبور به پرداخت هزینه‌های زیادی شوید و یا به ساختمان آسیب جدی برسد و حتی ممکن است برای سلامت افراد ساختمان هم مشکل ایجاد شود. پس دقت داشته باشید که توجه به تأسیسات ساختمان از اهمیت زیادی برخوردار است تا مجبور به تعمیر زود هنگام آن نشده و برای تعمیر و تعویض آنها هزینه‌های زیادی پرداخت نکنید. در صورتی که ساخت تأسیسات ساختمان با معیارهای مهندسی و به شکل استاندارد اجرا شود، منفعت زیادی برای اعضای ساختمان دارد که مهمترین آنها عبارتند از:

• بدون دردسر و ساده می‌توانید تجهیزات را کنترل کنید.
• نگهداری و تعمیر آن به راحتی انجام می‌شود.
• در مصرف انرژی و هزینه‌ها صرفه‌جویی می‌کنید.
• استهلاک سیستم‌ها کاهش پیدا می‌کند.
• به افزایش عمر ساختمان کمک می‌ کنید.

۱- عملکرد سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی

بین سیستم‌های تأسیسات یک ساختمان، می‌توان گفت سیستم سرمایشی و گرمایشی از اهمیت بیشتری برخوردار است زیرا این سیستم وظیفه دارد دمای مطبوع اکسیژن و رطوبت را در محیط کنترل کند و سیستم سرمایشی و گرمایشی ایده آل است که بتواند تهویه مطبوع ایجاد کند و برای جدا کردن آلاینده‌های مضر ، دارای فیلتر مناسبی باشد.

بیشترین سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی که در ساختمان به کار می‌رود عبارتند از:

• سیستم گرمایشی هیتر و آبگرمکن، مشعل، بویلر و دیگ، رادیاتور گرمایشی و سیستم گرمایشی پکیج
• سیستم های سرمایشی مثل: کولر گازی، داکت اسپلیت، کولر آبی، اسپلیت مرکزی و چیلر

البته در بین سیستم‌های گرمایشی که نام بردیم، پکیج دارای محبوبیت بیشتری بوده و در برندها و مدل‌های زیادی تولید می‌شود. ساختمانی که در آن از سیستم گرمایشی پکیج استفاده می‌شود (البته در صورتی که با نیاز ساختمان تهیه شود) می‌تواند راندمان کار را بالا برده و از هزینه تعمیر و تعویض آن جلوگیری شود. یکی از راه‌هایی که می‌توانید به تأسیسات گرمایشی مانند پکیج رسیدگی کنید این است که حتماً به طور مرتب آن را سرویس کنید و در صورت نیاز پکیج را تعمیر کنید.

تهیه مطبوع هوا و تأمین برودت در تابستان اهمیت زیادی دارد. بیشترین دلیلی که باعث هدر رفتن انرژی می‌شود این است که شما به سرویس تأسیسات سرمایشی خود اهمیت ندهید. استفاده نادرست و غلط از وسایل سرمایشی می‌تواند به دلیل نصب غلط و یا استفاده نامناسب در فضای ساختمان باشد. وسیله سرمایشی که استفاده می‌کنید باید حتماً با متراژ ساختمان و یا محیط زندگی شما متناسب باشد.

وسایل سرمایشی مثل کولر گازی و کولر آبی ، قبل از شروع فصل گرما باید حتماً سرویس کامل شده و سپس آنها را راه‌اندازی کنید. این سرویس و رسیدگی به وسایل سرمایشی در زمان مناسب ، باعث می‌شود از هزینه‌های اضافه جلوگیری کنید. می‌توانید با سرویس و یا تعمیر کولرهای آبی و گازی نه تنها در هزینه و مصرف انرژی صرفه‌جویی کنید بلکه از خرابی بیشتر آنها هم جلوگیری می شود. بررسی کمپرسورهای کولر گازی در ساختمان و همچنین سرویس به موقع آن باعث می‌شود انرژی به هدر نرود.

البته بعضی از کولرهای گازی نه تنها در تابستان برای خنک کردن مورد استفاده قرار می‌گیرند، بلکه از سیستم گرمایشی آنها هم برای گرم کردن خانه استفاده می‌شود. در صورتی که علامتی از خرابی در کولر مشاهده کردید، حتماً باید سریعاً برای تعمیر آن اقدام کنید. تعمیر کولر می‌تواند یکی از کارهای مهم برای رسیدگی به تأسیسات ساختمان باشد. تمام سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی نیاز به رسیدگی و سرویس دوره‌ای دارند.

۲- سیستم گازرسانی

یکی دیگر از تأسیسات مهم ساختمان، سیستم گازرسانی می‌باشد که منبع تغذیه برای بخاری گازی، پکیج و رادیاتور، اجاق گاز و… است. معمولاً وقتی برای ساختن ساختمان شروع به کار می‌کنند ، در همان ابتدای کار باید استاندارد نصب مسائل ایمنی و همچنین راه‌اندازی این سیستم به وسیله اداره گاز انجام بگیرد و بعد از آن هم باید حتماً ساکنین ساختمان مراقب سلامت لوله‌های گاز باشند و اگر مشکلی مشاهده کردند، حتماً با اداره گاز تماس گرفته تا مشکل برطرف شود. در غیر این صورت ممکن است خطرات جدی ساختمان و ساکنین آن را تهدید کنند.

۳- سیستم های آب و فاضلاب

یکی دیگر از سیستم‌های تأسیسات مهم در ساختمان سیستم تأسیسات آب و فاضلاب است که نه تنها برای تأمین آسایش ساکنین ساختمان اهمیت دارد، بلکه سلامتی افراد را هم تأمین می‌کند. در همان ابتدایی که ساخت و ساز ساختمان شروع می‌شود ، باید لوله‌های مناسب و با کیفیت برای این کار انتخاب شود و برای هدایت آب و فاضلاب نقشه استاندارد و اصولی اجرا شود. برای رسیدگی کردن به این سیستم بهداشتی، باید هر چند وقت یک بار از دریچه سیستم فاضلاب بازدید انجام شود تا دچار گرفتگی نشده باشد و همچنین لوله‌های فاضلاب باید در صورت لزوم تمیز شوند. در هر ساختمانی تولید فاضلاب به وسیله حمام، توالت، دستشویی، ماشین ظرفشویی و ماشین لباسشویی انجام می‌شود که باید به دریچه خروجی آنها رسیدگی کنید.

۴- سیستم‌های روشنایی و برق

سیستم‌های روشنایی در ساختمان یعنی پیاده سازی و طراحی سیستم‌های سیم کشی ساختمان که عبارتند از:

• سیستم سیم کشی آسانسور
• خدمات دوربین‌های مداربسته
• منبع تغذیه اضطراری
• سیستم اعلام حریق
• آیفون روشنایی
• آنتن مرکزی تلفن
• و….

باید به طور مرتب به آسانسورهای ساختمان رسیدگی شود. مخصوصاً در ساختمان‌ هایی که پرجمعیت هستند و یا دارای واحدهای زیادی می‌باشند، به دلیل رفت و آمد زیاد، باید از آسانسوری استفاده شود که دارای ظرفیت مناسبی است. برای افزایش کیفیت زندگی و همچنین توجه به نیاز ساکنین، معمولاً در ساختمان‌ها از دو آسانسور استفاده می‌شود که یکی برای حمل بار و دیگری برای حمله اشخاص می‌باشد. این کار باعث می‌شود آسانسور کمتر خراب شود البته سرویس و بررسی آسانسور باید در لیست کارهای چکاپ تأسیسات ساختمان قرار بگیرد.

مورد دیگری که باید به آن توجه کنید خراب شدن درب اتوماتیک می باشد که باید آن را به شکل مرتب شارژ و سرویس کنید زیرا در صورت خراب شدن درب، مسلماً ساکنین ساختمان به دردسر می‌افتند. نکته دیگری که در مورد تأسیسات سیستم روشنایی و برق باید به آن توجه کنید دوربین‌های مداربسته می‌باشند. این دوربین‌ها برای جلوگیری از اتفاقات ناگوار و حفظ و مراقبت از ساختمان، اهمیت زیادی دارند و باید حتماً از سلامت آن اطمینان پیدا کنید و به آن رسیدگی کنید.

یکی دیگر از سیستم‌های ساختمان، سیستم روشنایی است که شامل چراغ‌ ها و لامپ‌ های منازل و ساختمان هستند. امروزه این سیستم از شکل سنتی به شکل هوشمند در آمده است. مواردی مثل حرکت دادن کرکره های برقی، کنترل کردن نور برق و… جزو این موارد هستند. سیستم‌های روشنایی اتوماتیک و حتی تایمردار، معمولاً در طبقات راهروها و پارکینگ استفاده می‌شوند. تأسیسات برق و روشنایی که مشترک بوده و در راهرو و طبقات و پارکینگ وجود دارد ، باید به شکل دوره‌ای سرویس شود و در صورت نیاز آنها را تعمیر کنید.

۵- سیستم آتش نشانی

تأسیسات آتش نشانی اهمیت زیادی در ساختمان دارد زیرا برای حفظ جان ساکنین ساختمان ضروری می‌باشد. در زمان گذشته در ساختمان‌ها این سیستم وجود نداشت ولی با افزایش ساختمان‌ها و جمعیت شهرها ، به این سیستم نیاز بیشتری پیدا شده است. سیستم آتش نشانی در ساختمان شامل ابزارهایی مثل سیستم‌های کف کننده، آبفشان خودکار، کپسول آتش نشانی و… می‌باشد که باید با توجه به نیاز و سایز ساختمان از روش مناسب استفاده کنید. لازم است که اعضای ساختمان و یا مدیر، برای سرویس و شارژ این لوازم اقدام کند تا در هنگام نیاز مشکل برخورد نکنید.

سیستم تأسیسات استخر (جکوزی و سونا)

سیستم تأسیسات استخر (جکوزی و سونا) شامل دستگاه‌ها و تجهیزاتی می‌شود که برای ایجاد شرایط مطلوب در یک استخر از آن استفاده می‌شود. هنگامی که استخر را می‌سازند باید مثل تأسیسات دیگر به استخر هم اهمیت بدهند که از چه متریالی در آن استفاده می‌شود. باید از لوله‌هایی استفاده شود که توانایی تحمل رطوبت، دما و فشار را داشته باشد. همچنین استفاده از سیستم گرمایشی که بتواند آب را گرم کند، اهمیت زیادی دارد. می‌توان گفت از آن مهمتر هم این است که استخر باید دارای سیستم تصفیه آب باشد که بتواند آب را به درستی گند زدایی کند و یا اینکه دارای پمپ‌های تصفیه آب باشد که بتواند پمپاژ و زباله‌ گیری آب را انجام بدهد. در نهایت سیستم استخر باید به گونه‌ای باشد که راحتی و آسایش ساکنین ساختمان را تأمین کرده و ضامن سلامت آنها باشد.