سیم اتصال به زمین چه نقشی در ساختمان ها دارد؟

[dropcap]مــ[/dropcap]

ا در مقاله حاضر قصد داریم تا شما کاربران عزیز را با سیم ارت یا سیم اتصال به زمین، روش‌های نصب کردن سیم اتصال به زمین، سیم ارت ساختمانی، اهداف سیم اتصال به زمین، انواع سیم‌کشی‌ها و … آشنا نماییم.

سیم ارت در مدار الکتریکی در جهت پیشگیری از رخداد خطای الکتریکی به زمین وصل می‌ گردد تا از طریق آن جریان مازاد به‌ زمین منتقل می شود و از شک الکتریکی، آتش‌سوزی و برق‌گرفتگی پیشگیری می کند. کابل ارت سبز یا زرد رنگ است و جنس عایق این کابل پلی وینیل کلراید و لاستیک ترمو‌پلاستیک است. دمای کاری که سیم اتصال به زمین دارد ۹۰ درجه سانتی‌گراد است که برای دفن در چاه ارت بسیار مناسب است. در کلیه وسایل برقی مثل ماشین لباسشویی، کولر، ماکروفر، یخچال و … برای جلوگیری از برق‌گرفتگی از سیم ارت استفاده می‌ شود.

سیم ارت چه اهدافی دارد ؟

سیم کشی ارت اهدافی دارد که در زیر به این موارد اشاره می نماییم :

• تامین ایمنی نیروگاه و تجهیزات الکتریکی
• تخلیه بار الکتریکی ناشی از جریان اضافی
• تخلیه بار الکتریکی ناشی از برخورد صاعقه هنگام رعد و برق
• حفاظت از جان انسان
• حذف ولتاژ اضافه
• اطمینان از قابلیت کار الکتریکی و …

خصوصیات سیم ارت

از مهم‌ترین خصوصیات سیم اتصال به زمین مقاومت بالا و عمر طولانی آن به حساب می‌آید و از این سیم در کلیه وسایل برقی به‌عنوان محافظ برق‌گرفتگی استفاده می گردد. همچنین سیم ارت در بازار در ۲ نوع مسی و آلومینیومی‌ موجود است.
اماجنس مسی این کابل به علت مقاومت بالایی که در مقابل خوردگی، پوسیدگی، زنگ‌زدگی دارد و همچنین توانایی بالایی که در هدایت جریان برق نسبت به نوع آلومینیومی آن دارد، بسیار پراستفاده‌تر است.

انواع سیم کشی

به طور کلی در سیم‌کشیِ یک وسیله برقی فارغ از توکار یا روکار بودن آن، ۳ سیم فاز، نول و ارت به کار می رود. برای آشنایی با هر یک از این سیم ها تا پایان مقاله همراه ما باشید.

سیم فاز یا گرم:

سیم فاز در واقع همان سیم اصلی دستگاه است که جریان برق دارد و پس از تماس با فرد، در لحظه وی را دچار برق‌گرفتگی می‌ نماید.

سیم نول یا سیم خنثی:

نول یک سیم بی‌خطر است که برای این که حلقه مدار به وسیله الکتریکی بسته شود از آن استفاده می‌ گردد و همچنین عایقی به رنگ سفید یا خاکستری دارد که وجود آن در مدار ضروری است.

سیم ارت یا زمینی:

این سیم را برای حفاظت نمودن بیشتر استفاده‌ می‌ کنند و در زمانی که اتصال به بدنه وسایل برقی برسد، این جریان به وسیله سیم ارت به زمین انتقال می یابد و جلوی هر‌گونه حوادث احتمالی گرفته می شود. سیم ارت یک سیم اضافه‌ است اما برای حفظ ایمنی بیشتر وسایل برقی به بدنه بیرونی دستگاه وصل می‌ گردد.

در صورتی که یک دستگاه‌ سیم ارت نداشته باشد در زمان خطا، فلز خارجی دستگاه برق‌دار می شود و اگر فرد با آن تماس داشته باشد دچار برق گرفتگی می‌ شود و حتی در بعضی مواقع نیز ممکن است سبب مرگ یا آتش‌سوزی گردد.

پر اهمیت ترین کارکرد سیم ارت در سیم کشی ساختمانی

سیم اتصال به زمین اهمیت زیادی در جهت پیشگیری از برق‌گرفتگی و آتش‌سوزی در سیم‌کشی ساختمان‌ها دارد و این سیم نشتی جریان برق را به زمین انتقال داده و با این کار از برق‌گرفتگی و آتش‌سوزی پیشگیری می کند. از فواید دیگر سیم اتصال به زمین این است که هنگام اصابت رعد‌‌‌ و برق شدید به گوشه یک ساختمان، به دلیل وجود سیم اتصال به زمین خسارت چندان زیادی به این ساختمان وارد نمی‌شود که این مسئله اهمیت بسیار بالای سیم اتصال به زمین را نشان می دهد.

راه های نصب‌ سیم ارت در ساختمان‌ها

نصب کردن سیم ارت در ساختمان‌ها به ۲ روش انجام می‌شود:

• نصب سیم ارت به صورت زمینی عمیق
• نصب سیم ارت به صورت زمینی سطحی

یکی از پرکاربرد‌ترین روش‌ها نصب سیم ارت به‌صورت زمینی است. در به کار ‌گیری این روش باید یک چاه در پایین‌ترین سطح زمین حفر نمایید که بتواند با کم ترین عمق به رطوبت برسد. چاهی که برای سیم اتصال به زمین حفر می شود با توجه به رطوبت خاک باید حداقل ۴ متر و حداکثر ۸ متر باشد.

برای نمونه : در زمین‌هایی که می توان زودتر به رطوبت رسید، حفر ۴ متر کافی است. ولی در زمینی که دیرتر به رطوبت می رسد و سنگلاخ است، باید بین ۶ تا ۸ متر حفر کنید. پس از حفر چاه، سیم اتصال به زمین باید توسط جوش برنج یا نقره به صفحه مسی وصل شود. بعد از آن ۲۰ لیتر آب‌نمک کف چاه بریزید تا پس از ۲۴ ساعت، از ۲۰ سانتی‌متر خاک رس نرم پر گردد. سپس لوله پولیکایی که وظیفه انتقال رطوبت در چاه را به عهده دارد را قرار دهید و چاه را با استفاده از ۱۵ کیسه بنتونیت مخلوط با آب‌ تا حدودی پر کنید و صفحه مسی را به حالت عمودی در مرکز چاه قرار دهید و مابقی چاه را با مخلوط بنتونیت پر نمایید.

نصب سیم ارت به‌صورت زمینی سطحی بسیار ساده تر از نصب آن به روش چاه عمیق است و آن را می‌توان به‌صورت شعاعی، مختلط، شبکه‌ای، Rod و … اجرا نمود. معمولاً برق‌کارها از روش Rod استفاده می‌ نمایند. به همین خاطر ما نیز این روش را به‌طور خلاصه توضیح می دهیم.

در روش Rod باید یک گودال ۸۰ سانتی‌متری حفر کرده و به‌جای استفاده از صفحه مسی از میله‌های فولادی روکش مسی استفاده کنید. برای پر نمودن گودال نباید زمین دارای رطوبت باشد. در انتها روی لوله‌های مسی را با بنتونیت و بقیه چاه را با خاک نرم پر نمایید.

انواع سیم اتصال به زمین

سیم‌های اتصال به زمین انواع مختلفی دارند که شامل سیم‌های ارت خشک، سیم‌های ارت روکش‌دار، سیم ارت افشان و نیمه افشان است. در ادامه هر یک از سیم های ارت را به‌ صورت خلاصه بررسی می نماییم :

۱. سیم ارت خشک یا مفتولی

این نوع سیم‌ها انعطاف‌پذیر نیستند به این خاطر آن‌ها را سیم اتصال به زمین خشک می نامند. این سیم‌ها یک سیم مسی مفتولی را شامل می شوند و بیشتر برای فرم کاری درون تابلوهای برق کاربرد دارند. ولتاژ سیم‌های خشک مفتولی ۷۵۰ و ۴۵۰ ولت است و‌ هادی این نوع سیم‌ها از مس استاندارد با پوششی از ماده PVC است. البته به خاطر کاهش دادن هزینه‌ها، گاهی از سیم مفتولی آلومینیومی هم استفاده می‌ نمایند که با توجه به خطرات احتمالی که ممکن است در آینده رقم بزند، خرید این نوع سیم توصیه نمی‌شود. البته سیم آلومینیومی کاربردهای خاص خود را در صنعت دارد.

۲. سیم اتصال به زمین روکش دار

یکی از ایمن‌ترین انواع سیم‌های اتصال به زمین ، سیم ارت روکش دار است که روکش آن از جنس PVC است. این نوع سیم‌ها هم در سیم کشی ساختمان و هم در داخل تابلو‌ها قابل استفاده است.

۳. سیم اتصال به زمین افشان

سیم ارت افشان مجموعه‌ای از رشته‌های مفتولی هستند که قابلیت انعطاف‌پذیری و مقاومت بالایی دارند. همچنین جنس این سیم‌ها مس است و روکش فلزی هم دارند. این نوع سیم‌ها را به دلیل انعطاف‌پذیری بالایی که دارند می‌توان در زیر حجم زیادی از مصالح استفاده نمود.

۴. سیم اتصال به زمین نیمه افشان

سیم‌های اتصال به زمین نیمه افشان از شماری از رشته‌های مفتولی در هم تنیده تشکیل می‌شوند.

سیم ارت خشک بهتر است یا سیم ارت افشان؟

سیم ارت مفتولی انعطاف پذیری یا قابلیت خم شدن ندارد و به همین دلیل به آن سیم خشک گفته می شود.

سیم ارت افشان در مقایسه با سیم ارت خشک ، هم انعطاف پذیری بیشتری دارد و هم به خاطر هادی‌های چند رشته‌ای درهم پیچیده ای که دارد، طبیعتاً از مقاومت الکتریکی بالایی برخوردار است. با توجه به این مورد که سیم ارت از درون لوله‌ها و گچ‌ها عبور می کند و به داخل چاه ارت یا فاضلاب می رود، توصیه ما استفاده از سیم ارت افشان است.

اگرچه هر‌دو این سیم هاتقریباً ویژگی های یکسانی دارند و تنها موارد استفاده از آن‌ها است که تفاوت دارد.

سخن آخر

ما در مقاله حاضر با بررسی کردن کاربردهای سیم ارت تلاش نمودیم تا هر اطلاعاتی که شما از این سیم نیاز داشتید را در اختیارتان قرار بدهیم. چنانچه در این مورد سوالی دارید می توانید آن را از طریق بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا کارشناسان مجرب ایبک در اسرع وقت پاسخگوی شما باشند. امیدواریم که این مقاله برای شما مفید باشد.