آرماتور بندی و نکات فنی اجرایی آن که باید حتما بدانید | مراحل تقویت در فونداسیون بتنی

آرماتوربندی عبارت است از فرآیند قرار دادن میله های فولادی یا آرماتورها در داخل قالب های بتنی به منظور افزایش مقاومت و استحکام بتن در برابر نیروهای کششی، خمشی و برشی. اصول آرماتوربندی یکی از مراحل مهم ساخت و ساز سازه های بتنی است که نیاز به دقت، مهارت و رعایت استانداردها دارد. برای انجام آرماتوربندی، معمولا از روش های مختلفی استفاده می شود که دانستن اطلاعاتی در این خصوص می تواند کمک خوبی جهت ساخت و ساز برای شما باشد.

تقویت فونداسیون ساختمان با آرماتور

تقویت پی ساختمان با آرماتور فرآیندی است که شامل افزودن میله های فولادی یا مواد دیگر به بتن برای افزایش مقاومت و دوام آن می شود. آرماتورها همچنین می توانند به جلوگیری از ترک خوردگی، نشست یا ریزش پی در اثر شرایط خاک، نیروهای لرزه ای یا عوامل دیگر کمک کنند.

انواع مختلفی از آرماتورها وجود دارد که می توان از آنها برای فونداسیون استفاده کرد که بستگی به طراحی و الزامات سازه دارد. برخی از انواع رایج آن عبارتند از:

آرماتور طولی

آرماتورهایی است که در طول پی و به موازات جهت بار اجرا می شود. می تواند به مقاومت در برابر نیروهای خمشی و برشی در فونداسیون کمک کند. آرماتورهای طولی معمولاً در پایین و بالای فونداسیون با حداقل پوشش بتن برای محافظت از آن در برابر خوردگی و آتش سوزی قرار می گیرند. قطر و فاصله میلگردهای طولی به اندازه و شکل پی و همچنین بار و شرایط خاک بستگی دارد.

آرماتور عرضی

آرماتورهایی است که در عرض پی، عمود بر جهت بار اجرا می شود. می تواند به مقاومت در برابر نیروهای پیچشی و کمانش در فونداسیون کمک کند. آرماتورهای عرضی معمولاً در فواصل منظم در طول فونداسیون قرار می گیرند و با میلگردهای طولی شبکه یا مشبکی تشکیل می دهند. قطر و فاصله میلگردهای عرضی نیز به عوامل مختلفی از جمله نوع و میزان آرماتور طولی، مقاومت بتن و مشخصات طراحی بستگی دارد.

آرماتور حصیر فونداسیون

این نوع خاصی از آرماتورها است که تمام سطح فونداسیون را می پوشاند و یک دال یا حصیر پیوسته را تشکیل می دهد. می تواند به توزیع یکنواخت بار در یک منطقه بزرگ، کاهش تنش روی خاک و جلوگیری از نشست تفاضلی کمک کند.

تقویت حصیر فونداسیون معمولاً برای سازه هایی که دارای بارهای سنگین یا شرایط خاک نامناسب هستند، مانند ساختمان های مرتفع یا پل ها استفاده می شود. آرماتور حصیر فونداسیون از دو لایه آرماتور یکی در بالا و دیگری در پایین دال با پوشش بتنی مناسب تشکیل شده است. آرماتورها را می توان بسته به شکل و جهت فونداسیون به صورت شبکه های یک طرفه یا دو طرفه مرتب کرد.

آرماتور شمع فونداسیون

این نوع دیگری از آرماتور است که در زیر پی امتداد می یابد و ستون ها یا شمع های عمودی را تشکیل می دهد که بار را به لایه ای عمیق تر و پایدارتر از خاک منتقل می کند. می تواند به غلبه بر مشکلاتی مانند ظرفیت باربری کم، سطح بالای سطح آب یا پتانسیل روان سازی خاک کمک کند.

آرماتور شمع فونداسیون معمولاً برای سازه هایی که در نزدیکی توده های آبی یا در مناطق لرزه خیز قرار دارند استفاده می شود، جایی که شالوده های معمولی ممکن است امکان پذیر یا ایمن نباشند.

آرماتور شمع فونداسیون شامل میله ها یا لوله های فولادی است که به داخل زمین رانده یا سوراخ می شوند و سپس با بتن پر می شوند. شمع ها توسط کلاهک یا تیرهای شمع که با میله های فولادی نیز تقویت می شوند به فونداسیون متصل می شوند.

مراحل تقویت در فونداسیون بتنی

برای تقویت فونداسیون بتنی بسته به نوع و طرح فونداسیون مراحل مختلفی انجام می شود. در اینجا چند مرحله کلی وجود دارد که برای اکثر انواع فونداسیون رایج است:

مرحله ۱

شکستن زمین، حفاری، و درجه بندی. این مرحله شامل آماده سازی محل برای فونداسیون با پاکسازی هر گونه پوشش گیاهی، آوار یا موانع، حفر سنگر برای پایه و تسطیح زمین است. خاک باید از نظر فشردگی و رطوبت مورد آزمایش قرار گیرد تا از یک پایه پایدار برای پی اطمینان حاصل شود.

مرحله ۲

پایه های حفر شده، مجموعه میلگرد، بازرسی و ریختن پایه ها. این مرحله شامل قرار دادن میله ها یا میله های فولادی (میلگرد) در ترانشه ها برای شکل دادن به شکل و اندازه پایه ها است. میلگرد باید طبق مشخصات و کدهای طراحی با فاصله و گره خورده باشد.

همچنین میلگرد باید دارای حداقل پوشش بتن باشد تا از خوردگی و آتش محافظت شود. پایه ها باید قبل از ریختن بتن توسط یک مهندس یا بازرس واجد شرایط بازرسی شود. بتن باید با توجه به مقاومت و اسلامپ مورد نیاز مخلوط و تحویل داده شود.

بتن باید در ترانشه ها ریخته شود و برای از بین بردن هر گونه حفره های هوا و اطمینان از اتصال خوب با میلگرد، ویبره شود. بتن باید با ماله یا شناور تسطیح و تمام شود.

مرحله ۳

تشکیل دیواره ساقه، ریختن ساقه، لوله کشی ناهموار. این مرحله شامل ساخت قالب یا قالب برای دیوارهای ساقه است که دیوارهای عمودی هستند که دال پایه را نگه می دارند. این فرم ها را می توان از بلوک های چوبی، فلزی یا پلی استایرن ساخت.

فرم ها باید مطابق با مشخصات و کدهای طراحی تراز و ایمن شوند. دیواره های ساقه را می توان با بلوک های پلی استایرن نیز عایق بندی کرد تا از اتلاف یا افزایش حرارت از طریق فونداسیون جلوگیری شود.

لوله ها و اتصالات لوله کشی ناهموار باید قبل از ریختن بتن در داخل قالب ها نصب شوند. بتن باید در قالب ها ریخته شود و مانند مرحله ۲ ویبره شود. بتن باید حداقل ۷ روز قبل از برداشتن قالب ها عمل آوری شود.

مرحله ۴

تقویت دال پایه، ریختن دال، پخت. این مرحله شامل قرار دادن میلگردهای فولادی یا مش (میلگرد) در بالای دیواره های ساقه برای تشکیل آرماتور برای دال پی است. میلگرد باید طبق مشخصات و کدهای طراحی با فاصله و گره خورده باشد.

همچنین میلگرد باید دارای حداقل پوشش بتن باشد تا از خوردگی و آتش محافظت شود. یک مانع بخار یا غشاء باید روی میلگرد قرار داده شود تا از نفوذ رطوبت از زیر به داخل دال جلوگیری شود.

بتن باید روی میلگرد و سد بخار ریخته شود و مانند مرحله ۲ ارتعاش داده شود. بتن باید تراز شود و با ماله یا شناور تمام شود. بتن باید حداقل ۲۸ روز قبل از اعمال هرگونه بار یا ساختمان در بالای آن عمل آوری شود.

مرحله ۵

بازرسی فونداسیون، ضد آب، پر کردن. این مرحله شامل بازرسی فونداسیون برای هر گونه ترک، نقص یا آسیبی است که ممکن است در طول ساخت و ساز یا عمل آوری رخ داده باشد. هر گونه ترک یا عیب باید با تزریق اپوکسی یا دوغاب یا سایر روش های مناسب ترمیم شود.

همچنین فونداسیون باید با روکش یا غشایی ضد آب باشد تا از نفوذ آب از بالا یا پایین به داخل آن جلوگیری شود. خاک اطراف فونداسیون باید پس‌پر شده و متراکم شود تا پشتیبانی و زهکشی برای پی فراهم شود.

اصول آرماتوربندی

آرماتوربندی فرایندی است که در آن میلگردها و سایر محصولات فولادی با ترتیب خاص کنار هم قرار میگیرند و از طریق جوشکاری سرد یا بست فلزی به هم متصل میشوند. هدف از آرماتوربندی افزایش مقاومت و استحکام سازه های بتنی است که بتن به تنهایی نمی تواند آن را ارائه کند. اصول آرماتوربندی در قسمت های مختلف سازه مانند فونداسیون، تیرها، ستونها و دیوارهای برشی انجام می شود. برای آرماتوربندی، اصول و مراحل خاصی رعایت می شود که در اینجا به آنها اشاره می کنیم:

اصل اول: تعیین نوع و اندازه میلگردها

در این مرحله، مهندس طراح با توجه به نقشه سازه، سایز و تعداد میلگردهای لازم برای هر قسمت را مشخص میکند. این عمل با استفاده از روابط و جداول محاسباتی صورت میگیرد.

اصل دوم: تهیه میلگردها

در این مرحله، پس از تعیین نوع و اندازه میلگردها، لازم است آنها را تهیه کرده و به پروژه حمل کنید. باید دقت داشت که میلگردها دارای خواص فولاد مناسب و باکیفیت باشند و دچار خوردگی یا زخم نباشند.

اصل سوم: بریدن و خم کردن آرماتورها

در این مرحله، لازم است آرماتورها را با استفاده از ابزار مناسب بریده و خم کنید. باید دقت داشت که بریدن و خم کردن آرماتورها باید با رعایت شکل، زاویه و طول مورد نظر صورت گیرد و همچنین باعث تغییر خواص فولاد نشود.

اصل چهارم: نصب و بستن آرماتورها

در این مرحله، لازم است آرماتورهای بریده و خم شده را در جای مناسب قالب قرار داده و با استفاده از جوشکاری سرد یا بست فلزی به هم وصل کنید. باید دقت داشت که نصب و بستن آرماتورها باید با رعایت الگو، فضاسازی و همسانگردی صورت گیرد.

اصل پنجم: رعایت فضاسازی مناسب

در این مرحله، لازم است فضاسازی مناسب بین آرماتورهای عمودی و افقی رعایت شود. فضاسازی به معنای فاصله بین میلگردها است که باید به گونه ای باشد که بتن بتواند به خوبی در بین آنها جریان یابد و باعث ایجاد ترک یا خالی نشود. فضاسازی مناسب بستگی به قطر میلگردها، نوع بتن و شرایط محیطی دارد.

اصل ششم: رعایت ضخامت پوششی بتن

در این مرحله، لازم است ضخامت پوششی بتن روی آرماتورها رعایت شود. ضخامت پوششی به معنای فاصله بین سطح آرماتور و سطح بتن است که باید به گونه ای باشد که آرماتور را از خوردگی، حرارت و ساییدگی محافظت کند. ضخامت پوششی مناسب بستگی به قطر آرماتور، نوع بتن و شرایط محیطی دارد.

برای چه سازه ای به آرماتوربندی نیاز است؟

آرماتوربندی در سازه هایی که بتن به تنهایی نمی تواند نیروهای کششی، خمشی، برشی، ترکیبی یا حرارتی را تحمل کند، لازم است. برخی از سازه هایی که به آرماتوربندی نیاز دارند عبارتند از:

ساختمان های بتنی

این سازه ها شامل تیرها، ستون ها، دال ها، دیوارها، پله ها و سایر عناصر بتنی هستند که با استفاده از آرماتوربندی مقاومت در برابر نیروهای خارجی و زلزله را افزایش می دهند.

پل ها

این سازه ها شامل قوس ها، تیرک ها، پلانش ها، پایه ها و سایر عناصر پل هستند که با استفاده از آرماتوربندی مقاومت در برابر نیروهای حرکت خودرو، باد، جابجایی زمین و زلزله را افزایش می دهند.

تونل ها

این سازه ها شامل قطعات دورانی یا خطی هستند که با استفاده از آرماتوربندی مقاومت در برابر نیروهای فشار و کشش خاک، آب و زلزله را افزایش می دهند.

سدها

این سازه ها شامل قسمت های مختلف هستند که با استفاده از آرماتوربندی مقاومت در برابر نیروهای فشار و خمش آب، باد و زلزله را افزایش می دهند.