پوکه معدنی دارای انواع مختلف می باشد و هر کدام از آنها کاربردی در صنعت ساختمان و ساختمان سازی دارد. پوکه معدنی در حقیقت نوعی سنگ است که ساختار منحصر به فردی داشته و ویژگی های مخصوص به خود را دارا می باشد. روش اجرای پوکه و یا همان فرایند پوکه ریزی بر اساس نوع کاربرد آنها می تواند متفاوت باشد. با توجه به آنکه پوکه ریزی دارای اهمیت بسیار بالایی است و باید بر اساس استانداردها و اصول خاصی انجام شود لازم است با روش و علت اجرای پوکه ریزی آشنا شوید.
پوکه چیست؟
قبل از آنکه به روش اجرای پوکه ریزی بپردازیم لازم است که مفهوم پوکه را بدانید. پوکه و یا به عبارت دیگر پوکه معدنی از لحاظ زمین شناسی یک نوع سنگ آتشفشانی آذری می باشد که به علت روش تشکیل آن یک ساختار متخلخل دارد و همین ساختار متخلخل موجب این شده که این سنگ وزن سبکی داشته باشد و بر روی آب شناور بماند.
انواع مختلف پوکه
پوکه بر حسب روش تشکیل به دسته های معدنی و صنعتی تقسیم می گردد.
پوکه معدنی چیست؟
پوکه معدنی به شکل طبیعی در طبیعت وجود دارد و در طبیعت نیز تشکیل می شود. پوکه معدنی یک محصول مشترک از فوران های انفجاری می باشد و به طور معمول در بخش فوقانی گدازه سیلیکونی ایجاد می گردد. این سنگ تخلخل زیادی دارد و می توان گفت که تخلخل آن از ۸۰ درصد هم بیشتر است. این سنگ برای مصارف مختلف در سایزهای مختلفی تهیه می گردد.
انواع مختلف پوکه معدنی بر حسب ترکیب
پوکه معدنی به دو نوع اسکوریا و پومیس تقسیم می شود.
- در حقیقت پومیس همان پوکه معدنی تبریز و بستان آباد می باشد. پوکه معدنی پومیس عایق حرارت و صدا بوده و تا ۷۶۰ درجه سانتیگراد هم هیچ تغییری در اندازه و شکل آن ایجاد نخواهد شد. درجه سختی خیلی زیاد و وزن سبک از خصوصیات شاخص این ماده معدنی می باشد و موجب شده که در صنعت ساختمانی جهت تولید بلوک های سبک و همچنین شیب بندی واحدها مورد استفاده قرار گیرد.
- پوکه معدنی اسکوریا هم بیشتر در رنگ های سیاه و خاکستری دیده می شود. معروف ترین پوکه اسکوریا پوکه قروه می باشد. نسبت به پوکه پومیس کیفیت پایین تری داشته و سنگین تر است و فقط برای شهرهایی که به قروه نزدیک هستند مقرون به صرفه می باشد زیرا هزینه های حمل و نقل آن به شهرهای دیگر سرسام آور خواهد بود.
انواع مختلف پوکه معدنی بر حسب شکل
پوکه های معدنی را بر اساس اندازه و شکل می توان به چند نوع نخودی، عدسی، سیاه، بادامی و ماسه ای تقسیم بندی کرد که در ادامه ویژگی های هر کدام از آنها را به صورت خلاصه بیان کرده ایم.
پوکه معدنی عدسی: این نوع پوکه در اندازه ۱۰ تا ۱۵ میلیمتر می باشد. وزن آن حدوداً ۵۵۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم است و از آنها جهت ساخت مصالح سبک در دیوار و سقف استفاده می گردد.
پوکه معدنی نخودی: این نوع از پوکه ها از نظر اندازه با پوکه عدسی تفاوت خاصی ندارد ولی وزن آنها متفاوت است. پوکه نخودی از پوکه عدسی سبک تر می باشد.
پوکه معدنی بادامی: این نوع از پوکه ها شباهت زیادی به پوکه عدسی و پوکه نخودی دارند ولی از نظر اندازه از دو نوع پوکه قبلی بزرگتر می باشند.
پوکه معدنی سیاه: این نوع از پوکه ها در شکل ها و اندازه های مختلفی دیده شده اند و کاربرد گسترده ای در ساختمان سازی دارند.
پوکه معدنی ماسه ای: اندازه این پوکه ها از ۵ میلیمتر کمتر است. وزن آنها حدوداً ۸۰۰ تا ۹۰۰ کیلوگرم می باشد و برای ساخت مصالح کاربرد زیادی دارد.
پوکه صنعتی چیست؟
پوکه صنعتی همانطور که از نامش پیداست در طبیعت پیدا نمی شود. مواد طبیعی برای ساخت پوکه صنعتی استفاده می شود و پس از فرآوری به ماده سبکی تبدیل می گردد. در بعضی از کارخانه های ایران پوکه صنعتی به سبک دانه های رسی انبساط یافته تولید می شوند. پوکه های صنعتی در کارخانه ها با منبسط شدن خاک رس در کوره گردان و با دمای بیشتر از ۱۲۰۰ درجه سانتیگراد تهیه می گردند. شکل پوکه صنعتی گرد است.
پوکه ریزی چیست؟
عملیات اجرای پوکه در واقع همان پوکه ریزی می باشد. پوکه کاربردهای مختلفی در صنایع دارد. در زمینه ساختمان سازی، پوکه برای کف سازی و زیرسازی استفاده می شود. پوکه های صنعتی یا معدنی به علت وزن کمی که دارند بهترین گزینه برای کف سازی می باشند.
علل اهمیت پوکه ریزی
پوکه ریزی جهت کف سازی علل مختلفی دارد که بیشتر آن به ساختار متخلخل پوکه مرتبط می شود. در ادامه مطلب به اهمیت فرایند پوکه ریزی می پردازیم.
- پوکه ریزی باعث افزایش استحکام ساختمان می گردد.
- پوکه ریزی باعث عایق سازی ساختمان می شود.
- هزینه ها به علت کاهش مصرف سایر مصالح کم می شود.
- وزن ساختمان کاهش پیدا می کند.
- طول عمر ساختمان افزایش پیدا می کند.
- در مقابل حوادث طبیعی مانند زلزله و سیل مقاومت ساختمان بیشتر می شود.
- در مقابل آتش سوزی مقاومت ساختمان افزایش پیدا می کند.
- در حین ساخت و ساز مصالح چسبندگی بیشتری به یکدیگر پیدا می کنند.
روش اجرای پوکه ریزی برای کف سازی ساختمان
همانطور که در پیش از این گفتیم کف سازی برای ساختمان یکی از مهم ترین مراحل می باشد و پوکه های معدنی و صنعتی در آن کاربرد دارد. در ادامه مطلب روش اجرای عملیات پوکه ریزی را توضیح می دهیم. به طور معمول اجرای پوکه ریزی شامل دو روش می شود.
- روش اول
در روش اول فرایند پوکه ریزی برای کف سازی ساختمان، پیش از هر چیزی کف اتاق و یا فضای مورد نظر باید مطابق با اصولی که مشخص شده است کروم بندی و شیب بندی شود. در مرحله بعدی میزان مشخصی پوکه صنعتی یا معدنی در کف شیب بندی شده پخش می شود. پس از آن جهت اتصال محکم این پوکه ها باید از طریق کوبیدن به فشرده سازی آنها اقدام شود. پس از آن که فشرده سازی به اندازه کافی انجام شد باید روی پوکه ها ملات سیمان و ماسه ریخته شود.
- روش دوم
در این روش از فرایند پوکه ریزی شباهت ها و تفاوت هایی با روش اول وجود دارد. در روش دوم هم مانند روش قبلی باید ابتدا اقدام به کروم بندی و شیب بندی کف اتاق شود. تفاوت روش اول و روش دوم در اعمال پوکه ها می باشد. در این روش دانه های ریز و درشت پوکه صنعتی یا معدنی با مخلوطی از سیمان و آب ترکیب می شوند و با هم تشکیل ملات می دهند و در آخر ملات ساخته شده کف کروم بندی اعمال می شود.
نکات مهم در اجرای پوکه ریزی
پوکه ها در اشکال و اندازه های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند. یکی از موارد مهمی که در استفاده کردن از پوکه وجود دارد ترکیب کردن آنها در اندازه های مختلف می باشد و این کار باعث می شود که دانه ها در فضای ما بین همدیگر به خوبی کنار هم قرار گیرند و از نشست ساختمان پس از چند مدت جلوگیری خواهد شد. در اجرای کف سازی و همچنین فرایند پوکه ریزی چنانچه مصالحی که مصرف می شود کیفیت خوبی نداشته باشد احتمال نشست کردن کف سازی پس از پایان کار وجود دارد. این پدیده باعث می شود که ملات شکسته شود و حتی به تاسیسات نیز آسیب وارد کند. کنترل تراز بودن کف سازی، شیب بندی و کروم بندی پیش از ریختن ملات بر روی پوکه ها دارای اهمیت بسیار زیادی می باشد زیرا می تواند باعث از بین بردن فضای مورد نیاز برای اجرا کردن نازک کاری در کف شود و حتی ممکن است به ملات بیشتری نیاز شود.
شیب بندی با پوکه چگونه انجام می شود؟
به منظور کف سازی و شیب بندی ما بین طبقات ساختمان لازم است که پوکه های معدنی در اندازه های ۱۰ تا ۲۰ میلیمتر و در انواع نخودی و یا فندقی مورد استفاده قرار گیرد. پوکه های نخودی به علت اندازه های کوچک تری که دارند در مقایسه با پوکه های بادامی به تاسیسات برقی و مکانیکی آسیب کمتری وارد می کنند. علت این موضوع نیز این می باشد که اندازه های پوکه نخودی می تواند عایق خیلی خوبی برای انتقال حرارت ایجاد کند و مانع از نفوذ سرما و گرما شود و از طرف دیگر از هدر رفتن انرژی ساختمان نیز جلوگیری می کند.
عمق استاندارد پوکه ریزی
عمق یا ضخامت لایه پوکه ریزی بر اساس نوع پوکه و با در نظر گرفتن اینکه پوکه ها دارای اندازه های متنوعی می باشند متفاوت است.
پوکه عدسی: برای کف سازی و شیب بندی کمتر از ۵ سانتیمتر
پوکه نخودی: برای کف سازی و شیب بندی تا ۷ سانتیمتر
پوکه بادامی: برای کف سازی و شیب بندی بیشتر از ۱۰ سانتیمتر
سخن پایانی
پوکه ریزی فرایندی است که جهت کف سازی در زمینه صنعت ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد. پوکه ها دارای انواع مختلف صنعتی و معدنی هستند و در اجرای پوکه ریزی، هر کدام از آنها می توانند تاثیرات قابل توجهی در روش اجرای این فرایند داشته باشند. در این مقاله از ایبک امداد به بررسی روش اجرای پوکه ریزی، انواع مختلف پوکه و نکات مهمی در مورد اجرای این فرایند پرداختیم. همچنین مشخصات و ویژگی های انواع مختلف پوکه را نیز بیان نمودیم. پوکه ها از نظر شکل به چند نوع عدسی، نخودی، بادامی، ماسه ای و سیاه تقسیم بندی می شوند.
پوکه ریزی چیست؟
امتیاز سردبیر
مجموع امتیاز
پوکه ریزی چیست؟ روش اجرای پوکه ریزی و علت آن
