عوارض استفاده از لنز روی چشم | آسیب های لنز به سلامت چشم

لنز طبی در ابتدا به جای عینک مورد استفاده قرار می گرفت و همانند عینک موجب وضوح دید افراد کم بینا می شد که اکثر افراد استفاده از آن را به عینک ترجیح می دادند و قادر به انجام بسیاری از کارها بودند که با عینک نمی توانستند آن را انجام دهند. لنز نوعی عدسی خیلی نازک و ظریف است که بر روی قرنیه چشم قرار می گیرد و اولین بار توسط دکتر اویگن فیک در سال ۱۹۴۹ کشف شد که در کنار مزایای خود از معایبی نیز برخوردار می باشد. زمانی که لنز به صورت نادرست مورد استفاده قرار گیرد می تواند عوارض بسیار خطرناکی به دنبال داشته باشد و این عارضه ها بینایی را تحت تاثیر قرار می دهند به علاوه استفاده بیش از حد از لنز نیز دو عارضه مستقیم و غیر مستقیم بر روی چشم ها دارد، عوارض مستقیم آن همچون مشکل در بینایی و عوارض غیر مستقیم آن نیز همچون سر درد است.

عوارض جانبی استفاده از لنزهای تماسی برای طولانی مدت

خراشیدگی و ساییدگی قرنیه چشم:

لنزها به سه دلیل می توانند موجب ساییدگی و خراشیدگی قرنیه چشم گردند که عبارت است از: قرار نگرفتن لنز در جای مناسب، خشک بودن چشم ها و مناسب نبودن اندازه لنز، که در صورت مشاهده هر کدام از این عوامل استفاده از لنز را کنار بگذارید و همواره برای جلوگیری از بروز خراشیدگی قرنیه هیچگاه شب ها با لنز نخوابید به علاوه هنگام ورود و خروج لنز نیز باید دقت فراوان نمود چرا که هرگونه اشتباه در این حین می تواند موجب آسیب رسیدن به قرنیه و خراشیدگی آن شود به همین سبب باید محتاطانه عمل نمود. بهتر است بدانید که لنزها هنگامی که بر روی قرنیه چشم قرار می گیرند ذرات گرد و غبار که ناشی از آلودگی هواست ما بین لنز و قرنیه قرار می گیرند و کم کم این گرد و غبار موجب خراشیده شدن و زخم قرنیه می گردد و با خراشیدگی باکتری، قارچ، انگل و میکروب ها می توانند به راحتی در چشم نفوذ کنند و سبب تشکیل عفونت و یا حتی کوری چشم گردند.

ورم قرنیه چشم:

گاهی استفاده از لنزهای تماسی موجب بروز ورم قرنیه می گردد، این امر در صورتی رخ می دهد که مایع لنز و یا خود لنز به اندازه کافی و مناسب نباشد یا قرنیه چشم هیپوکسیک (کاهش میزان اکسیژن رسانی به بافت چشم) داشته باشد.

تغییر اپیتلیوم چشم:

لنز با قرار گرفتن در چشم می تواند موجب تغییر فیزیولوژی و مورفولوژی اپیتلیوم شود. قرنیه چشم از سه بخش یا سه لایه اصلی تشکیل شده که به ترتیب عبارتند از اپیتلیوم، استروما و اندوتلیوم، پس اپیتلیوم اولین لایه اصلی قرنیه است و لنز بر روی آن قرار می گیرد از این رو می تواند موجب آسیب رسیدن به آن گردد و در صورت آسیب رساندن به لایه اپیتلیوم عوارضی همچون سوراخ کراتوپاتی اپیتلیال چشم و ساییدگی آن، دلن، میکروکیست، واکوئل و توپ های مخاطی را به دنبال دارد.

بروز قرمزی و ورم ملتحمه چشم:

یکی دیگر از عارضه استفاده از لنز ورم ملتحمه چشم یا همان گل مژه است و در صورتی رخ می دهد که برای زمان طولانی به خصوص شب ها لنز نامناسبی مورد استفاده قرار گیرد. گل مژه توسط ویروس و باکتری پدید می آید و مادامی که لنز بر روی قرنیه وجود دارد بدن نمی تواند به خوبی در مقابله با این نوع ویروس عمل نماید به علاوه از معمول ترین نوع ملتحمه می توان به پاپیلا اشاره نمود.

خشکی چشم ها:

لنزها موجب کاهش اشک قرنیه چشم می گردند چرا که برای نرمی خود به این اشک نیاز داشته و آن را جذب می نمایند. کمبود اشک به مرور زمان موجب بروز سندرم خشکی چشم گشته که پیامدهایی همچون: تحریک پذیر شدن چشم، خشکی و سوزش آن را به همراه دارد و اگر درمان نگردد قرنیه چشم زخم گشته و درد فراوان به دنبال دارد.

مسدود و بسته شدن مسیر تامین اکسیژن چشم:

لنزهای تماسی به طور مستقیم بر روی قرنیه چشم قرار می گیرند و سطح قرنیه را به طور کامل در بر می گیرند از این رو سبب کاهش اکسیژن رسانی به چشم و قرنیه می گردند.

بروز تروما:

کلمه تروما به معنای آسیب وارد شده به بدن می باشد و از آنجایی که گاهی لنزها موجب عفونت چشم می شوند یا به هر دلیلی به آن آسیب وارد می کنند سبب بروز تروما می گردند.

پتوزیس، پتوز یا همان افتادگی پلک ها:

افتادگی پلک ابتدا خود را با کم کم افتاده شدن پلک ها نشان می دهد و تا حدی پیش می رود که شخص نمی تواند چشم های خود را به طور کامل باز کند. در صورتی که لنز به بافت پلک ورود کند و موجب زخم شدن و انقباض آن شود، پلک افتاده می شود، توجه داشته باشید که استفاده از لنزهای خشک احتمال بروز پتوزیس را تا میزان زیادی افزایش می دهد چرا که زمان برداشتن یا همان خروج لنز پلک کشیده می شود.

تغییر در عکس العمل قرنیه چشم:

برخی اوقات استفاده مکرر از لنز می تواند سبب کاهش بازتاب چشم ها گردد. هنگامی که کوچک ترین فشاری به چشم وارد گردد بدن به طور طبیعی برای محافظت از چشم و قرنیه، چشم را وادار به پلک زدن می کند و با پلک زدن از آسیب رسیدن به قرنیه جلوگیری می کند که به آن واکنش قرنیه گفته می شود، در حینی که لنز بر روی قرنیه چشم قرار دارد، واکنش آن به مرور زمان ضعیف می شود و تا حدی پیش می رود که چشم به راحتی بسته نمی شود، پلک نمی زند و آسیب می بیند.

کراتیت میکروبی:

همان طور که گفته شد لنزها می توانند سبب ساییدگی قرنیه چشم گردند و این ساییدگی سبب ورود میکروب به درون چشم می گردد که کراتیت میکروبی نوعی از آنهاست و بسیار خطرناک است که پیامدهایی همچون کاهش سطح بینایی، تخریب بافت قرنیه و ترشح عفونت از قرنیه چشم را به همراه دارد.

تحریک های عفونی:

به عوامل عفونت زا میکروارگانیسم می گویند که شامل باکتری، ویروس و قارچ می شود. چشم انسان به طور طبیعی دارای محیطی کاملا استریل می باشد که توسط اشک چشم و آنزیم های آن به وجود آمده است. هنگامی که حتی یک میکروب بسیار کوچک وارد چشم شود می تواند به راحتی این محیط استریل را آلوده کند و نظم آن را بر هم بزند از این رو اگر مایعی که لنز در آن نگهداری می شود و یا دستانی که لنز با آن کار گذاشته می شود آلوده باشد به راحتی میکروب ها وارد چشم می گردند و موجب بروز عفونت های گوناگون با علائمی متفاوت می شوند.

تحریک آلرژیک:

آلرژی همان حساسیت است که بنا بر دلایلی مختلفی پدید می آید و هر گاه عامل خارجی وارد بدن شود، بدن به طور طبیعی با آن مقابله و مبارزه می کند. برخی اوقات ممکن است به محض ورود لنز به چشم، بدن آن را جزو عاملی خارجی به شمار آورد و در برابر آن واکنش های آلرژیک همچون خارش، قرمزی چشم، التهاب و عفونت نشان دهد چرا که لنز در بافتی حساس و زنده قرار می گیرد.

التهاب همراه با بعضی داروها همانند داروهای ضد بارداری:

اگر به طور مداوم و همزمان از داروهای ضد بارداری و لنز استفاده کنید، چشم های شما ملتهب و خشک می گردد چرا که استفاده همزمان این دو با یکدیگر موجب ایجاد اختلال در لایه ای از چشم که مربوط به تولید اشک است می شود و چشم ها همواره سوزش پیدا می کند و حس سنگینی و وجود یک شی همچون ریگ در آن احساس می شود.

علائم استفاده مکرر و طولانی مدت از لنز

۱: تاری دید و مبهم

۲: درد و سوزش چشم ها

۳: حساسیت چشم نسبت به نور

۴: رشد رگ های خونی بسیار در اطراف چشم ها و قرمز شدن آنان

۵: بروز حساسیت

۶: زخم شدن قرنیه چشم

چگونه می توان از اثرهای جانبی لنز جلوگیری نمود؟

۱: هیچگاه لنزهای تماسی را بیش از حد معین شده مورد استفاده قرار ندهید و با مشاوره و تجویز پزشک آن را عوض کنید و دور بیندازید چرا که استفاده مداوم از لنزی که مهلت استفاده آن به سر رسیده به چشم ها آسیب جدی وارد می کند و آن هم به دلیل کاهش تامین اکسیژن قرنیه می باشد

۲: حتما قبل از استفاده از لنز آن را تست نمایید سپس مورد استفاده قرار دهید

۳: همواره سعی کنید عینک و یا جراحی چشم را جایگزین لنز کنید چرا که هر چقدر لنز تماسی بیشتر مورد استفاده قرار گیرد میزان آسیب رسانی آن به چشم و قرنیه بیشتر خواهد بود

۴: حتما هر چند وقت یک بار برای معاینه چشم خود به پزشک مراجعه نمایید تا در صورت وارد شدن آسیب توسط لنز به چشم ها، آنها را با استفاده از دارو درمان نمایید

روش مراقبت صحیح از لنز تماسی

۱: ضد عفونی نمودن لنز

۲: شستن دستان قبل از جایگذاری لنز

۳: استفاده از لنز تا زمان مهلت آن

۴: تست نمودن لنز توسط پزشک

سخن پایانی

به طور کلی همواره برای جلوگیری از آسیب رساندن لنز به چشم باید تمامی نکات گفته شده را رعایت نمود و برای داشتن چشمانی سالم تر سعی کنید تا حد امکان از عینک به جای لنز استفاده نمایید.