علت بروز لک های روی پا و راه های درمان آن

لک های روی پا که نام آنها هموسیدرین است لکه های زیر پوستی هستند که گاهی شبیه کبودی به نظر می رسند و رنگ آنها قهوه ای است. این لکه ها با گذشت زمان پررنگ تر می شوند تا جایی که تقریبا سیاه شوند. محل ایجاد لکه های هموسیدرین مچ پاها، بین زانوها و روی پاهاست و علت اصلی بروز آن تجمع هموسیدرین ( نوعی ترکیب پروتئینی که آهن را در بافت های بدن ذخیره می کند ) در زیر پوست است یا به عبارت دیگر هنگامی که گلبول های قرمز خون در بدن شکسته شوند هموگلوبین ( مولکول حاوی آهن ) موجود در آنها آزاد می شود و آهن هموگلوبین در بافت های زیر پوست ذخیره می شود در این حین گلبول های سفید موجود در بدن می توانند مقداری از هموگلوبین یا آهن رها شده اضافی در پوست را پاک کنند اما وجود برخی از بیماری ها در بدن این روند را خنثی کرده و به پدیدار شدن لک های پوستی پا کمک می کنند. بیماری هایی که در بروز لک های پوستی پا دخیل اند عبارتند از:

فشار خون بالا:

بالا بودن فشار خون به معنای افزایش فشار خون تا سطحی ناسالم است و ابتلا به این بیماری منجر به بروز مشکلاتی بیماری قلبی، آسیب رساندن به رگ ها، اندام های درونی بدن، مغز، چشم ها و کلیه ها شود به علاوه این بیماری در شکستن گلبول های قرمز موجود در خون به دلیل بالا بودن فشار خون در رگ و تجمع آهن در زیر پوست یا همان هموسیدرین متاثر است.

دیابت:

دیابت نوعی بیماری متابولیک است که موجب افزایش قند خون در بدن می شود. قند خون توسط هورمون انسولین به سلول های بدن منتقل می گردد و علت اصلی انتقال آن ذخیره شدن برای مصرف انرژی است. بدن افراد مبتلا به دیابت قادر به تولید کافی انسولین نیست و در برخی از اوقات انسولین را به اندازه کافی تولید می کند اما نمی تواند به درستی از آن استفاده کند. دیابت به دلیل متابولیک بودن خود به اندام هایی از جمله: چشم ها، کلیه ها، اعصاب، قلب و غیره آسیب می رساند به علاوه در بسیاری از اوقات نیز سبب بروز هموسیدرین می گردد.

ورم پا:

علت اصلی بروز ورم پا حبس شدن مایعات در پا است که این تورم اکثر اوقات در مچ پا، ساق پا و پا رخ می دهد و در برخی اوقات نیز دست، صورت و سایر قسمت های دیگر بدن را درگیر خود می کند. هنگامی که مایعات در پا جمع می شوند به رگ های پا فشار وارد می شود و در اثر این فشار گلبول های قرمز در هم می شکنند که شکسته شدن آنها سبب تجمع آهن در پا و بروز لک می گردد.

نارسایی وریدی:

وظیفه سرخرگ ها انتقال خون از قلب به سایر نقاط بدن و وظیفه سیاهرگ ها بازگرداندن خون به قلب است. زمانی که رگ ها نمی توانند خون را از اندام ها به سمت قلب هدایت کنند فرد دچار نارسایی وریدی می شود. در نارسایی وریدی خون به درستی به سمت قلب جریان پیدا نمی کند و در رگ های پا جمع می شود و علت بروز آن نیز لخته شدن خون و رگ های واریسی است. هنگامی که خون در رگ های پا لخته و جمع می شود گلبول های قرمز شکسته می شوند و میزان آهن در پا افزایش می یابد در نتیجه هموسیدرین رخ می دهد.

مبتلا بودن به لیپودرماتواسکلروز:

لیپودرماتواسکلروز نوعی بیماری است که سبب سفت شدن پوست پا می شود. این عارضه به طور معمول در ساق پا رخ می دهد و برخی اوقات به طور دائم ماندگار می شود. این بیماری در برخی اوقات موجب بروز زخم های وریدی می شود و علت اصلی ایجاد این زخم ها مبتلا بودن به واریس و وارد کردن فشار زیاد به پا است. لیپودرماتواسکلروز همچنین سبب ایجاد هموسیدرین و تغییر رنگ پا به رنگ قرمز و قهوه ای می شود.

بهتر است بدانید که لک های ناشی از بیماری های مزمن بیماری قلبی و بیماری رگ همچنان بر روی پوست باقی می مانند و تنها با گذشت زمان برخی از این لک ها کمرنگ تر می شوند. علاوه بر سایر موارد گفته شده عواملی هستند که ابتلا به هموسیدرین را در بدن افزایش می دهند. این علائم عبارتند از:

افزایش ملانین پوست:

یکی از اصلی ترین عوامل بروز لک های قهوه ای روی پا تولید بیش از حد ملانین ( رنگدانه ای در پوست ) است هنگامی که پوست بیش از حد نرمال ملانین تولید کند رنگدانه ها در زیر پوست جمع شده و پوست را تیره می کنند یا به عبارت دیگر هموسیدرین ایجاد می شود.

قرارگیری برای ساعاتی طولانی در معرض نور خورشید:

یکی دیگر از عوامل دخیل در بروز هموسیدرین قرارگیری برای مدت طولانی در معرض نور خورشید است. نور خورشید دارای نوعی اشعه مضر به نام اشعه فرابنفش است که این اشعه سبب آسیب رسانی به پوست و بروز لک می گردد.

مصرف برخی از داروها:

داروهایی هستند که مصرف آنها همواره سبب بروز هموسیدرین می گردد و علت بروز این عارضه تحریک تولید رنگدانه ملانین پوست توسط دارو است. از این داروها می توان به داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، مینو سیکلین، هیدانتوئین، دی پنیسیلامین، روانگردان ها و کلر پرومازین اشاره نمود.

حساس و نازک بودن پوست:

افرادی که از پوست آنها نازک و حساس است در صورت مراقبت نکردن از پوست به نحو صحیح، خیلی سریع دچار لک پوستی می گردند.

اسکار کلوئیدی ناشی از عمل های قبلی یا آسیب:

اسکار کلوئیدی نوعی گوشت اضافه است که در پوست به وجود می آید یا به عبارت دیگر رشد بیش از حد گوشت در پوست سبب ایجاد یک ضایعه بزرگ و ضخیم می شود که آن ضایعه اسکار کلوئیدی نام دارد. اسکار کلوئیدی در اثر آسیب دیدن و زخم شدن پوست به وجود می آید به علاوه در قسمت هایی از بدن که سطح بدون چربی دارد شکل می گیرد. این نوع اسکار نیز همانند سایر عوامل گفته شده در بروز لک روی پا دخیل است.

روش های درمان لک های رو پا

استفاده از کرم و ژل:

کرم و ژل هایی هستند که می توانند در رفع هموسیدرین موثر باشند و به بهبود ظاهر پوست کمک نمایند. این نوع محصولات به طور معمول توسط پزشک تجویز می گردند و باید به صورت موضعی مصرف شوند. از موثر ترین ژل ها جهت رفع هموسیدرین یا همان لک های روی پا می توان به ژل آرنیکا که یک ژل هومیوپاتی است اشاره نمود چرا که این ژل در کاهش و رفع کبودی و لک های ناشی از سیاهرگ موثر است.

لیزر درمانی:

لیزر درمانی یا همان پالسی شدید به درمان و رفع هموسیدرین کمک می کند چرا که در این روش نور لیزر به طور مستقیم بر روی لک های پا می تابد و سبب کم رنگ شدن و رفع آنها می گردد. توجه داشته باشید که این روش درمانی در بسیاری اوقات نمی تواند به طور کامل رگ های روی پا را رفع کند اما همواره در کاهش تعداد آنها موثر است.

از مصرف نمک خودداری کنید:

از آنجایی که نمک یا سدیم سبب نگهداری آب در بدن می شود پس می تواند در جمع شدن مایعات اضافی و ورم پا متاثر باشد چرا که جمع شدن آب مایعات اضافی در پاها سبب ضعیف شدن دیواره سیاهرگ ها شده و همین امر موجب بروز نارسایی رگ می گردد که به دنبال آن لک های روی پا بروز می گردند از این رو برای جلوگیری از بروز این عارضه باید از مصرف بیش از حد نمک خودداری کنید.

حفظ وزن:

چاقی در بسیاری از اوقات سبب ایجاد دریچه های مسدود، ضعف رگ ها و بروز سلولیت می گردد که تمامی این عوامل در پیدایش لک های روی پا یا هموسیدرین تاثیر بسزایی دارند از این رو برای حفظ سلامت پاها و جلوگیری از بروز لک بر روی آنها وزن سالم را باید حفظ نمود و در صورت اضافه وزن با استفاده از رژیم غذایی مناسب وزن را کاهش داد.

خودداری از پوشیدن شلوارهای تنگ و کفش های پاشنه بلند:

پوشیدن شلوارهای تنگ سبب محدود نمودن جریان خون در پاها می گردد و خطر نارسایی مزمن رگ را به طور چشمگیری افزایش می دهد. از این رو برای جلوگیری از بروز این عارضه و هموسیدرین باید همواره از پوشیدن شلوارهای تنگی که به پاها فشار وارد می کنند خودداری کرد. شایان ذکر است که پوشیدن کفش های پاشنه بلند نیز گردش خون را در پاها دچار مشکل می کند و روند مبتلا شدن به هموسیدرین را افزایش می دهد از این رو تا حد امکان از پوشیدن کفش های پاشنه بلند امتناع کنید.

پاها را بالا نگه دارید:

ایستادن و نشستن برای مدتی طولانی سبب تجمع خون در رگ های پا می شود از این رو باید برای

به جریان انداختن خون به سمت قلب هنگام نشستن و یا دراز کشیدن پاهای خود را بر روی یک جسم بلند قرار دهید تا همواره خون در آنها جریان یابد به علاوه از روی هم قرار دادن پاها در هنگام بالا نگه داشتن اکیداً خودداری کنید.

سخن پایانی

به طور کلی هموسیدرین عارضه ای ناشی از ذخیره و تجمع بیش از حد آهن در بافت های زیر پوستی است که ضرر دردی ندارد اما همواره به ظاهر پوست آسیب وارد می کند از این رو بهتر است درمان شود چرا که در غیر این صورت به حدی پیشرفت می کند که موجب سیاه شدن رنگ پاها می شود و دیگر قابل درمان نیست.