چگونه ترموکوپل اجاق گاز را تعویض کنیم؟

اجاق گاز یکی از پرکاربرد ترین و مهم ترین وسایل موجود در آشپزخانه می باشد. در خانه های امروزی زندگی بدون اجاق گاز امکان پذیر نمی باشد. این دستگاه در دوره های مختلف دارای اشکال و طرح های متفاوتی بوده است. در عصر جدید، مدل های زیادی از اجاق گاز وجود دارد که کار کردن با آن را راحت تر و ایمنش را بالا تر برده اند. ولی با همه پیشرفتی که در اجاق گاز ها به وجود آمده است خرابی در آن غیر قابل انکار است. وقتی در اجاق گاز حرف از مشکل به میان می آید، می دانید که این مشکلات علل مختلفی دارد. یکی از مهم ترین قطعه در اجاق گاز و فر ترموکوپل نام دارد. وقتی شعله گاز خاموش می شود این قطعه می تواند باعث قطع شدن جریان گاز شود تا از نشتی آن جلوگیری کند. بنابر این که نقش ترموکوپل در ایمنی  گاز بسیار مهم است ، در این مقاله سعی داریم در مورد ترموکوپل، نصب آن، تعمیر و یا تعویضش توضیح دهیم:

ترموکوپل چیست و چه کاری در اجاق گاز انجام می دهد؟

برای اینکه در اجاق گاز امنیت بیشتری ایجاد کنند، ترموکوپل را بر روی آن ها نصب کرده اند. اگر به هر دلیلی مثل وزش باد،  سر رفتن غذا روی گاز و … شعله گاز خاموش شود، در این صورت گاز در خانه نشت کرده و منجر به آتش سوزی می شود. اما ترموکوپل با قطع کردن مسیر گاز جلوی خطر را می گیرد. ترموکوپل از دو میله غیر هم جنس ساخته شده است که از یک سر با هم جوش خورده اند. این قطعه از یک طرف به شعله و از طرف دیگر به ورودی جریان گاز وصل شده است. ترموکوپل در واقع مانند یک باطری عمل می کند. تا حرارت و گرما در یک سر این سیم ها وجود داشته باشد؛ جریان الکتریکی به وجود می آید که مسیر ورودی گاز را با کمک انرژی مغناطیسی ای که به کمک جریان الکتریکی ایجاد شده باز نگه می دارد.

وقتی که جریان ترموکوپل قطع شود، در این هنگام است که پی به اهمیت ترموکوپل می برید. وقتی میله با خاموش شدن شعله سرد شود، جریان الکتریکی در سر میله  قطع می شود، بنا بر این میدان مغناطیسی از بین می رود و واشر بوبین ، راه ورود گاز را می بندد و گاز قطع شده و مانع از پخش گاز و آتش سوزی می شود.

مهم ترین نکته در مورد تعویض یا تعمیر و یا تشخیص سالم بودن ترموکوپل این است که باید هم زمان با آن بوبین را هم تست کنید؛ زیرا عملکرد بوبین و ترموکوپل با هم باعث ایجاد روشن شدن و روشن ماندن شعله اجاق گاز می شود.

بوبین ترموکوپل اجاق گاز چیست؟

بوبین ترموکوپل یا مگنت، از یک هسته فلزی تشکیل شده است که چند دور سیم پیچ دور آن قرار دارد و به ترموکوپل وصل می شود. سه مدل بوبین در اجاق گاز ها وجود دارد؛ مدل فیش دار، مهره کلاسیک و آنتنی یا سوزنی. این که از کدام مدل  استفاده می شود بستگی به مدل اجاق گازتان دارد.

دلیل چند مدل بودن بوبین ها بخاطر عملکرد بهتر در اجاق گاز ها می باشد. بکار بردن این قطعه بخاطر افزایش ایمنی در گاز می باشد.

چگونه تشخیص دهید که ترموکوپل کار نمی کند:

تقریبا با نگاه کردن به ترموکوپل می توانید تشخیص دهید که ترموکوپل سالم یا خراب است.

• اگر محل اتصال دو میله سوخته باشد، در این صورت اتصال آن ها نیز از بین می رود ، بنا بر این به خرابی ترموکوپل پی می برید.
• در قسمت دیگر ترموکوپل که به بوبین متصل است اگر دو فلز درونی و بیرونی ترموکوپل که به وسیله واشر عایقی از هم جدا شده اند، اگر سر فلز درونی کنده شده یا واشر آن خراب شده باشد در این صورت ترموکوپل خراب است.
• یکی دیگر از راه های پی بردن به خرابی ترموکوپل حس کردن بوی گاز بعد از خاموش شدن شعله آن است.

برای اینکه بدانید چرا ترموکوپل کار نمی کند ابتدا باید علت خرابی آن را بدانید و سپس در صورت نیاز آن را تعمیر و یا تعویض کنید؛

• ترموکوپل با ایجاد کردن جریان الکتریکی باعث می شود که اجاق گاز روشن شود و با کمی نگه داشتن شیر ولوم شعله گاز روشن می ماند.
• گفتیم که با رسیدن گرما ره ترموکوپل جریان الکتریکی به وجود آمده و راه گاز را باز می کند، اما اگر فشار گاز کم باشد و گرمای کافی به ترموکوپل نرسد گاز هم خاموش می شود. پس یکی از علل کار نکردن ترموکوپل می تواند کم بودن فشار گاز باشد.
• دلیل دیگر کار نکردن استفاده طولانی مدت از آن است.
• یکی دیگر از دلایل کار نکردن ترموکوپل می تواند درست کار نکردن آن باشد.
• دیگر دلیل کار نکردن ترموکوپل بخاطر اتصالی آن می باشد.

نحوه تعویض ترموکوپل

گاهی وقت ها خرابی ترموکوپل طوری است که می توانیم با تعمیرش مشکل را حل کنید اما اگر متوجه شدید که خرابی طوری است که قابل تعمیر کردن نیست در این صورت باید ترموکوپل را تعویض کنید.

• قبل از هر کاری ابتدا باید جریان گاز و برق را برای ایجاد ایمنی بیشتر قطع کنید. برای این کار شیر ورودی گاز را می بندید . برای قطع کردن برق سیم برق دوشاخه برق را از پریز جدا کنید . زیرا اگر برق اجاق گاز قطع نشود هنگام تعمیر یا تعویض ترموکوپل دچار حادثه می شوید.
• باز کردن پیچ مشعل؛ پیچ های روی صفحه گاز را به کمک پیچ گوشتی باز کنید. دقت کنید که هر شعله دارای یک ترموکوپل جداگانه می باشد. بنابر این به همین خاطر به راحتی می توانید به هر کدام از ترموکوپل های خراب دسترسی داشته باشید.
• بعد از باز کردن پیچ ها صفحه اجاق گاز را می توانید بردارید. بعد از برداشتن صفحه گاز می توانید مجموعه ای از سیم ها را ببینید. با توجه به این که هر مشعل در اجاق گاز یک ترموکوپل دارد ترموکوپل خراب را پیدا کنید. اگر مسیر سیمی را که به مشعل رفته است را تا محلی که به شیر اجاق گاز می رسد دنبال کنید می توانید به ترموکوپل آن شعله برسید.
• برای خارج کردن ترموکوپل باید دقت کافی داشته باشید.
• ابتدا یک سر ترموکوپل را که به بوبین وصل است را خارج کنید. بوبین در بغل شیر اجاق گاز قرار دارد.
• سپس سر دیگر ترموکوپل را که کنار مشعل قرار دارد را فشار دهید. حالا سیم ترموکوپل را کشیده و آن را از جایش در بیاورید.
• بعد از خارج کردن ترموکوپل باید ترموکوپل جدید را نصب کنید. برای این کار سری را که مربوط به بوبین ترموکوپل جدید است را به بوبین وصل کرده و سر دیگر آن را از زیر به بالای مشعل وصل کنید.
• در آخر صفحه اجاق گاز را سر جایش گذاشته و با پیچ گوشتی پیچ هایش را ببندید.

نحوه مراقبت از اجاق گاز

با همه مطالبی که گفته شد بهتر است که با مراقبت کردن از اجاق گاز طول عمر آن را زیاد کرده و از خرابی قطعات آن جلوگیری کنید.

حال به برخی از راه های مراقبت از اجاق گاز را بیان می کنید:

• جلوگیری از سر ریز شدن غذا و پاشیدن خوراکی ها بر روی گاز:

برای جلوگیری از سر ریز شدن مواد غذایی بهتر است از قابلمه و ماهی تابه هایی استفاده شود که عمق بیشتری داشته باشند.

• لکه های روی اجاق گاز باید زود پاک شود:

برای اینکه لکه ها زود پاک شوند و به گاز نچسبند باید زود به زود پاک شوند، برای این کار یک دستمال نمدار و یا اسفنج  استفاده کنید.

• از مواد و پودر هایی که باعث سایندگی گاز می شود نباید استفاده کنید :

برای پاک کردن لکه های قدیمی نباید از مواد و پودر های ساینده استفاده کنید بهتر است در داخل یک ظرف آب گرم و کمی سرکه و مایع شستشو دهنده بریزید و آن را بر روی سطح گاز بریزید و لکه ها را از بین ببرید.

• بعضی وقت ها باید برای مراقبت از گاز قسمت های مختلف آن را تمیز کنید.
• علاوه بر روی صفحه گاز باید زیر دستگیره ها و شعله های اجاق گاز را نیز تمیز کنید.
• برای مواظبت از اجاق گاز باید سر شعله ها را خوب تمیز کنید.
• قبل از انجام هر کاری اجاق گاز را خاموش کرده و سر شعله ها را در داخل سینک ظرفشویی بگذارید.

در مرحله بعد به کمک به اسفنج نرم و مواد شوینده که در داخل آب داغ ریخته شده است به آرامی لکه ها و چربی باقی مانده از پخت غذا را تمیز کنید.

• خودداری کردن از ریختن آب به صورت مستقیم بر روی اجاق گاز:

اگر به صورت مستقیم بر روی اجاق گاز  آب بریزید امکان دارد این آب وارد مجراها و لوله های اجاق گاز شود و کارکرد سیستم برق را مختل کند.

• بعد از شستن گاز تمام قطعات آن را با یک دستمال خشک کنید.

در انتها سر شعله ها و مشعل رل در جای خود قرار دهید و گاز را روشن کنید.

نتیجه گیری

در این مقاله از تیم ایبک امداد به بررسی تخصصی ترموکوپل پرداختیم و دانستید که ترموکوپل برای امنیت اجاق گاز شما نصب شده است. هرگز سعی نکنید که آن را حذف کنید زیرا در صورت خاموش شدن شعله گاز جریان گاز به بیرون پخش می شود و ممکن از منجر به آتش سوزی و یا انفجار شود . ولی با وجود ترموکوپل بعد از خاموش شدن شعله جریان گاز قطع می شود و دیگر خطری شما را تهدید نمی کند. اگر ترموکوپل اجاق گازتان خراب شد آن را تعمیر و در صورت نیاز تعویضش کنید. البته اگر علم کافی برای این کار ندارید بهتر است از یک تعمیر کار مجرب استفاده کنید.