کولر آبی از قطعات و اجزای مختلفی تشکیل شده است که می تواند شامل موتور کولر، پمپ آب، تسمه پروانه، یاتاقان و بخشهای دیگری مثل شناور و پوشال ها باشد. کولر آبی از دو قسمت جداگانه آبی و برقی تشکیل شده و همکاری آنها در کنار هم می تواند باعث کار کردن این دستگاه شود. در شرایط عادی بخش برقی کولر باید از بخش آبی جدا باشد. در غیر این صورت کولر آبی خوب کار نمی کند و عملکرد آن مختل خواهد شد. به طور مثال چنانچه محل قرار گرفتن موتور و پمپ آب داخل محفظه طوری باشد که آب روی موتور و یا پمپ بریزد موجب سوختن پمپ آب و نیم سوز شدن موتور خواهد شد. موتور در کولر آبی خیلی بیشتر از دیگر قطعات در معرض آسیب قرار دارد و بیشتر مشکلاتی که داخل کولر به وجود می‌آید مربوط به موتور است. یکی از این مشکلات آتش گرفتن موتور می باشد.
دلیل آتش گرفتن موتور در کولر آبی چیست؟
همانطور که گفتیم موتور داخل محفظه کولر باید طوری قرار بگیرد که با سیستم آبی دستگاه در تماس مستقیم نباشد. اما حتما شنیده اید که موتور کولر آبی آتش گرفته است و این سوال برایتان پیش آمده که علت اصلی این مشکل چیست و چرا موتور کولر آتش می گیرد؟ در پاسخ باید بگوییم که به هیچ عنوان خود به خود این مشکل برای موتور به وجود نمی آید و حتماً عواملی باعث این مسئله شده‌اند. آتش گرفتن موتور کولر می تواند باعث انتشار شعله های آتش به بدنه دستگاه نیز شود. تنها قطعه ای داخل کولر آبی که ممکن است آتش بگیرد موتور آن می باشد و علت آن هم این است که موتور در واقع قلب کولر می باشد و سیستم برقی و سیم پیچی آن می تواند باعث بروز این مشکلات شود.
عواملی که باعث آتش گرفتن موتور کولر می‌شوند در ادامه بیان شده است.
عدم وجود آب در کولر آبی
در شرایط عادی کولر باید همواره مقداری آب داشته باشد و علاوه بر آن که تشتک کولر باید خیس باشد پدهای سلولزی و پوشال های آن نیز باید کاملاً به آب آغشته باشند. آب داخل کولر می تواند باعث خنک ساختن محیط داخلی دستگاه و جلوگیری از داغ شدن موتور شود. 
بنابراین اگر آب داخل کولر وجود نداشته باشد رطوبتی هم وجود ندارد. در نتیجه فضای داخلی کولر خنک نیست و باعث داغ شدن سیم پیچی موتور می شود. اگر سیم پیچی داخل موتور کولر دچار اتصالی نگردد و خود به خود قطع نشود ادامه این روند می‌تواند باعث آتش گرفتن موتور دستگاه شود.
عدم تناسب قدرت موتور با ظرفیت کولر
موتورهایی که داخل کولر آبی قرار دارند دارای ظرفیت ها و توان های متفاوت یک دوم، یک سوم و سه چهارم می باشند و بر اساس ظرفیت کولر مورد استفاده قرار گرفته اند. گاهی اوقات ممکن است ظرفیت یک کولر آبی به عنوان مثال ۷۰۰۰ باشد که در این صورت موتور مورد نیاز آن سه چهارم است اما اشتباهاً از موتوری با توان یک دوم در آن استفاده می شود. در این شرایط فشار زیادی به موتور کولر وارد شده و در نتیجه دستگاه داغ می کند و باعث آتش گرفتن موتور و بدنه کولر خواهد شد.
سفت بودن تسمه و خراب شدن یاتاقان ها
همانطور که گفتیم تسمه پروانه و یاتاقان ها از قطعات داخل کولر می باشند و مستقیماً با موتور کولر در ارتباط هستند. چنانچه نقص کوچکی در در این قطعات کولر به وجود آید روند کار دستگاه با مشکل مواجه خواهد شد. یکی از این موارد می‌تواند خراب شدن یاتاقان ها و همچنین سفت بودن تسمه پروانه باشد. اگر یاتاقان ها خراب شوند تسمه بسیار سفت خواهد شد و دو برابر فشار بیشتر به موتور کولر وارد می کند و در نتیجه موتور کولر داغ کرده و آتش می گیرد. به همین خاطر متخصصین در زمینه تعمیر کولر آبی عقیده دارند که در سرویس دوره ای دستگاه حتماً باید یاتاقان ها و تسمه پروانه نیز مورد بررسی قرار گیرد. البته باید این نکته را در نظر بگیرید که دلیل اصلی آتش گرفتن موتور کولر وجود نقص و ایراد در سیم پیچی موتور و همچنین اتصالی کردن خازن ها و سیم های برق می باشد. برخی افراد هم دلیل آتش گرفتن موتور در کولر آبی را به علت داغ بودن و تابش مستقیم خورشید و همچنین عدم وجود سایه بان روی کولر می‌دانند. چنانچه سیم پیچی داخل موتور دچار نقصی شود سیم ها و خازن های آن اتصالی کرده و جرقه می زند و به علت آنکه کولر روشن است می تواند باعث شعله ور شدن آتش در همه قسمت های دستگاه شود. به علت اینکه کولر روی پشت بام نصب می شود کاربر امکان مشاهده کردن دستگاه را ندارد و متاسفانه وقتی متوجه آتش سوزی خواهد شد که تمام بدنه کولر دچار حریق شده است و حتی ممکن است آتش سوزی آنقدر بزرگ شود که به عایق پشت بام برسد و خسارت بسیار بیشتری به دنبال داشته باشد.
کار کردن کولر بدون آب
معمولا این سوال برای کاربران پیش می آید که آیا کار کردن کولر بدون آب می تواند باعث سوختن و آتش گرفتن موتور آن شود؟ در پاسخ می توانیم بگوییم کار کردن کولر بدون آب اگر روندی طولانی نباشد فقط منجر به گرم شدن باد آن می شود و نمی تواند باعث سوختن موتور و آتش سوزی شود و هیچ رطوبتی در کولر باقی نخواهد ماند. در این شرایط آب که عامل خنک کنندگی موتور می باشد حذف می شود و اگر این روند ادامه پیدا کند موتور کولر داغ شده و می تواند آتش بگیرد.
نحوه جلوگیری از آتش گرفتن و سوختن موتور کولر آبی
اگر موتور کولر آبی آتش بگیرد می‌تواند شعله ور شده و به بدنه کولر نیز برسد و حتی در موارد بسیار حادتر و بحرانی تر باعث سوختن عایق ساختمان نیز خواهد شد. به همین خاطر اقدامات پیشگیرانه می تواند احتمال بروز این مشکلات را بسیار کاهش دهد و البته بسیار ضروری و لازم نیز می باشد. بر اساس آنچه که در این مقاله به آن اشاره کردیم دلیل اصلی آتش گرفتن کولر می تواند داغ شدن موتور آن باشد که عوامل زیر موجب آن خواهند شد.
- استفاده کردن از موتوری که دارای ظرفیت پایین تر از نیاز کولر می باشد.
- خراب شدن یاتاقان ها
- سفت شدن تسمه پروانه
- اتصالی سیم های برق موتور کولر
- خشک کار کردن و عدم رطوبت در دستگاه
- نصب کردن کولر بدون آن که سایه بانی برای آن در نظر گرفته شود و قرار دادن آن زیر تابش مستقیم خورشید
موارد بالا می تواند در داغ شدن موتور و شعله ور شدن آتش بسیار تاثیر گذار باشد.
چه مواردی در سرویس دوره ای دستگاه مورد توجه قرار می گیرد
موارد مهمی در سرویس کردن کولر آبی انجام می شود که می توانیم از آن جمله به موارد زیر اشاره کنیم.
- عیب یابی و تعمیر کردن موتور کولر آبی
- بررسی کردن یاتاقان ها
- روغن کاری کردن موتور
- بررسی کردن تسمه پروانه
- بررسی کردن سیم پیچی برق موتور کولر
- بررسی کردن پمپ آب در کولر آبی
سرویس کردن کولر آبی قبل از آغاز فصل گرما می تواند از بروز حوادث احتمالی جلوگیری کند و همچنین روند کار کولر را بهبود ببخشد.
نکات مهم برای استفاده کردن از کولر آبی
برای اینکه بتوانید به صورت بهینه از کولر آبی استفاده کنید لازم است نکات مهمی را مورد توجه قرار دهید.
- چنانچه در هواگیر کولر سوراخ هایی وجود داشته باشد می‌تواند باعث ورود ذرات و ریز گردها به داخل کانال و ساختمان شود. اگر کولر روی دور تند باشد این ریز گردها و ذرات با سرعت بیشتری به داخل خانه انتقال پیدا می کند. یکی از راههای جلوگیری از بروز این مشکل بررسی کردن پوشال های کولر می باشد. جهت جلوگیری از نفوذ آلودگی هواگیر های کولر باید به کمک پوشال پر شده و مقدار آب کولر بررسی گردد.
- چنانچه غلظت ذرات و ریز گرد در هوا زیاد شد می توانید پوشال ها را شستشو دهید و آبی که داخل محفظه کولر قرار دارد را تخلیه نمایید و سپس دوباره آن را پر کنید.
ظرفیت های مختلف کولر آبی
کولرهای آبی در ظرفیت ها و اندازه های مختلفی به بازار ارائه شده اند که این ظرفیت ها بر اساس هوادهی کولر محاسبه می شود. یعنی وقتی ظرفیت هوادهی یک کولر ۳۵۰۰ فوت مکعب بر دقیقه باشد به آن کولر ۳۵۰۰ می گویند. کولرهای آبی بر همین اساس در اندازه ها و ابعاد مختلفی شامل ۲۳۰۰، ۳۵۰۰، ۴۹۰۰، ۷۰۰۰ طراحی و تولید شده اند. بیشترین ظرفیتی که برای کولر آبی در نظر گرفته‌اند کولر ۱۳۰۰۰ می باشد و بر اساس همین ظرفیت پره هایی که داخل توربین کولر وجود دارند و همچنین قدرت موتور آن تعیین می شود.
سخن آخر
بر اساس نکاتی که در بالا به آنها اشاره کردیم می توانیم بگوییم که کولر آبی به علت طراحی خاصی که دارد باید نکات ایمنی در آن رعایت شود تا موتور آن دچار آتش‌سوزی و سوختن نشود. نگهداری کردن از کولر آبی و سرویس به موقع آن می تواند احتمال بروز مشکل را تا حدود زیادی کاهش دهد. در طول زمستان ممکن است سیم پیچی داخلی موتور کولر آبی به علت رطوبت دچار مشکلاتی شود بنابراین قبل از استفاده کردن از کولر آبی حتماً آن را سرویس کنید تا با مشکلی مواجه نشود. چنانچه در این رابطه نیاز به مشاوره داشتید حتما با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
دلیل آتش گرفتن موتور کولر آبی چیست؟
امتیاز سردبیر
مجموع امتیاز
دلیل آتش گرفتن موتور کولر آبی چیست؟
