حتماً برای شما هم این مشکل پیش آمده که وقتی کیسه برنج را باز می‌کنید متوجه شپشک های ریزی در آن بشوید. اگر از مواد نگهدارنده در برنج ایرانی استفاده نکنید، این اتفاق برای شما هم خواهد افتاد. این مشکل نه تنها برای برنج های سفید اتفاق می‌افتد، بلکه طرفداران برنج قهوه‌ای هم با این معضل روبرو می‌شوند زیرا برنج ایرانی به دلیل داشتن سبوس بیشتر به نگهداری و کنترل بیشتر هم نیاز دارد تا آلوده به شپشک نشود.
شاید شما هم شاهد هجوم آوردن شپشک به کیسه برنج شده باشید. شپشک همان حشره برنج می‌باشد که بعضی‌ها به آن جوجو می‌گویند. مطمئناً در این مورد سؤالاتی هم برایتان به وجود آمده مانند اینکه شپشک برنج چیست و چگونه به وجود می‌آید؟ آیا این شپشک‌ها خطرناک می‌باشند؟ چگونه می‌توانیم آنها را از بین ببریم؟ چگونه می‌توان از ایجاد شپشک جلوگیری کرد؟
اگر می خواهید جواب این سؤالات را بدانید تا انتهای مقاله ما را همراهی کنید.
شپشک برنج چیست؟
شپشک برنج نام حشره‌ای است که معمولاً در برنج دیده می‌شود. نام علمی این حشره سیتوفیلوس اوریزائه می‌باشد و از آفت‌های ریز محصولات کشاورزی مثل گندم، غلات، برنج و… بوده و از آنها تغذیه می‌کند. شپش برنج از جهت پزشکی هیچ خطری نداشته و به عفونت هم منجر نمی‌شود ولی می‌تواند آسیب زیادی به مواد غذایی وارد کند. این شپشک ها در برنج مشکلاتی برای درست کردن و یا پاک کردن برنج برای شما ایجاد می‌کنند ولی به هیچ وجه نگران نباشید، زیرا با مطالعه این مقاله از ایبک می‌توانید از ایجاد این حشرات جلوگیری کرده و یا به راحتی آنها را نابود کنید.
شپشک های برنج چگونه به وجود می‌آیند؟
شپشک در برنج نیازمند به اتفاق خاص و یک پروژه مخصوص نیست. فقط کافیست که در مراحل کاشت، داشت و همچنین برداشت یا هنگام انبار کردن برنج‌ها، فقط یک تخم از حشره برنج در روی دانه گیاه و یا کیسه برنج بیفتد. وقتی شرایط برای رشد آن مناسب باشد، تکثیر شده و کیسه برنج شما بعد از مدتی پر از شپشک می‌شود.
رطوبت و گرما جزو عوامل مهم برای رشد و تکثیر این حشره است. سعی کنید که برنج را در مکانی قرار دهید که رطوبت نداشته باشد و خنک باشد تا از رشد و تکثیر شپشک های برنج جلوگیری کرده باشید.
شپشک برنج در منزل
باید بگوییم هرچند که نمی توان از به وجود آمدن این شپشک ها در برنج جلوگیری کرد، ولی وقتی آنها را در ظرف برنج و یا گونی مشاهده کردید، اگر شپشک ها از بین نروند، خساراتی به برنج زده و وقتی هم که بالغ می شوند وارد محیط منزل خواهند شد. شپشک های برنج، می توانند از آشپزخانه به فرش و رختخواب راه پیدا کنند و مسلماً این مورد به هیچ وجه برای شما خوشایند نیست. اگر متوجه شدید که شپشک ها در فرش، رختخواب و خانه پخش شده‌اند باید به وسیله حشره کش آنها را از بین ببرید.
آیا حشرات برنج خطرناک هستند؟
بعضی ها فکر می‌کنند که وقتی برنج شپشک می زند، دیگر نباید از آن استفاده کنند و ممکن است دچار بیماری شوند. این فکر کاملاً اشتباه بوده و لازم نیست شما برنج های شپشک زده را بیرون بریزید. در اصل می توانیم بگوییم این شپشک ها به هیچ وجه برای سلامتی شما خطر نداشته و هیچ بیماری را هم منتقل نمی‌کند.
شپشک برنج چه مضراتی دارد؟
هرچند که گفتیم شپشک برنج برای سلامتی شما خطرناک نیست ولی با این حال می‌تواند ایجاد مشکلاتی کند که مهمترین این مشکلات عبارتند از:
- اولین ضرر شپشک برنج این است که دانه های برنج را از بین برده و آنها را پودر می کنند و با توجه به گرانی برنج، شما هزینه گزافی را ضرر خواهید کرد.
- مسلماً شما هم دوست ندارید که برنج مصرفی تان دارای شپشک باشد. این معضل بیشتر از جهت ظاهری آزاردهنده و ناخوشایند است.
- در صورتی که این شپشک ها مدیریت و کنترل نشوند، به مواد دیگر خوراکی مثل رشته سوپ، ماکارانی، جو، گندم و… سرایت پیدا کرده و باعث از بین رفتن آنها می شود و به شما ضرر اقتصادی زیادی تحمیل می کند.
آیا شپشک برنج دارای نیش است؟
بیشتر افراد سؤال می‌کنند که آیا این حشره نیش هم می زند یا خیر؟ در جواب به این سؤال باید بگوییم که خیالتان راحت باشد این حشرات نه تنها نیش نمی زنند، بلکه گاز هم نمی گیرند. شپش های برنج، به حیوانات خانگی حمله نکرده و مبلمان چوبی شما را نمی جوند، پارچه ها را سوراخ نمی‌کنند، زیرا دهان این حشره ها فقط قابلیت سوراخ کردن دانه را دارد. به غیر از این مضراتی که برایتان نام بردیم این حشره ضرر دیگری نداشته و به هیچ وجه ترسناک نیست و نباید از آن بترسید.
چگونه می توانیم حشرات برنج را نابود کنیم؟
برنج های ایرانی دارای نگهدارنده نیستند به همین دلیل احتمال دارد آلوده به حشره برنج شوند. اگر برنج های شما به هر دلیلی دارای حشرات و شپشک هستند حتی برنج های قهوه‌ای، شما می‌توانید به وسیله روش هایی که برایتان بیان می کنیم این شپشک ها را به راحتی از بین ببرید:
- در اولین روش استفاده از پودر نعنا خشک بسیار مؤثر است. به ازای هر کیلو برنج ایرانی باید ۵ گرم نعنای خشک را در داخل کیسه‌ای نازک بریزید و کیسه را در لابلای برنج ها قرار دهید.
- یکی دیگر از روش های بسیار مؤثر برای نابود کردن این شپشک ها، این است که برگ بو را در داخل برنج بگذارید تا حشرات از آن دور شوند.
- میخک می تواند برای دور کردن حشرات برنج بسیار مؤثر باشد. برای این منظور کمی میخک را داخل ظرف برنج خود قرار دهید. به غیر از برنج شما می توانید میخک را در قفسه نگهداری مواد غذایی گذاشته تا حشره برنج وارد آن نشود.
- راه دیگر فراری دادن این حشرات استفاده از گوگرد کبریت است. حشره برنج از گوگرد کبریت رنج برده و فرار می‌کند.
- یک راه دیگر برای از بین بردن حشرات برنج این است که برنج را در داخل فریزر قرار دهید تا شپشک ها از بین بروند. برای این منظور باید برنج برای مدت ۴ روز در فریزر قرار بگیرد. بعد از چهار روز برنج ها را درآورده و به طور دلخواه بسته بندی کنید.
- یک راه دیگر برای اینکه شپشک برنج را از بین ببرید، استفاده از قرص برنج است. البته توصیه می‌کنیم به جای قرص برنج از روش های مناسب تر و امن تر جهت از بین بردن شپشک برنج استفاده کنید زیرا این روش خطرناک است.
نکته مهم: اگر شما برای نگهداری برنج از قرص برنج استفاده کرده باشید، ممکن است باعث ایجاد بیماری های جبران ناپذیر مخصوصاً بیماری کبد شود.
روش های زیادی برای از بین بردن شپشک برنج وجود دارد، بجز مواردی که برایتان توضیح دادیم، یکی از راه های پیشنهادی الک کردن برنج است. الک کردن باعث می‌شود که شپشک‌ها از الک بیرون آمده و از برنج جدا شوند. پهن کردن برنج در هوای آزاد هم بسیار مؤثر است. این کار به شما کمک خواهد کرد که شپشک‌ها از برنج خارج شود. البته دقت داشته باشید که انجام این کارها نیاز به صرف زمان دارد و با سرعت هم انجام نمی‌شود.
یک راه مناسب برای اینکه شپش ها را از بین ببرید این است که برنج ها را در یک ظرف مثل سطل و یا تشت بریزید و آن را در حیاط و بالکن قرار دهید. حالا پنکه را روشن کرده و برنج را زیر آن قرار بدهید. شپشک ها به دلیل سبک بودن به طرف بیرون ظرف پرتاب خواهند شد.
استفاده از نمک یکی دیگر از راه‌های نابود کردن شپشک برنج است. شما می‌توانید به وسیله نمک حشرات را از برنج ها دور کنید. برای این منظور باید ظرف بزرگی را در فضای باز و سایه گذاشته و برنج ها را در آن بریزید. فقط مراقب باشید تا شپش ها به مواد غذایی دیگر سرایت نکنند. از سنگ نمک هم می توانید به جای نمک استفاده کنید. استفاده از سنگ نمک بسیار راحت است فقط کافیست که سنگ نمک را داخل برنج ها بگذارید تا شپشک ها از بین بروند.
چگونه از ایجاد شپشک برنج جلوگیری کنیم؟
حتماً شما هم شنیده‌اید که می گویند: «پیشگیری از درمان بهتر است»، پس توصیه می‌کنیم کارهایی را که برای نگهداری از برنج گفتیم، انجام دهید تا برنج های شما شپشک نزند:
- هیچگاه برنج خود را در جای مرطوب و یا گرم قرار ندهید. بهتر است برنج ها در کیسه پارچه ای باشند و کیسه را با فاصله از زمین و دیوار بگذارید به شکلی که هوا در اطراف آن جریان پیدا کند.
- بهتر است برنج را به اندازه مصرف خریداری کنید و وقتی تمام شد دوباره برنج بخرید زیرا وقتی حجم برنج زیاد باشد، ممکن است شپشک ها از داخل یک کیسه به کیسه دیگر راه پیدا کنند.
- موادی را که گفتیم مثل چوب کبریت، نعنا، میخک، برگ بو، سیر و… را قبل از اینکه برنج تان به شپشک آلوده شود، در کیسه برنج قرار دهید.
- وقتی برنج می‌خرید با دقت برنج را بررسی کنید که دارای شپشک نباشد. برای اطمینان بهتر است برنج تازه خریداری کنید.
- مکان هایی را که برنج را در آنجا نگهداری می کنید همیشه ضدعفونی و سمپاشی کنید.
بهترین ظرف برای نگهداری برنج ها ظروف پلاستیکی، شیشه‌ای و فلزی درب دار و با کیفیت است.
شپشک برنج چیست ؟
امتیاز سردبیر
مجموع امتیاز
چگونه می توان شپشک برنج را از بین برد؟
