نورپردازی نما راهکاری برای زیباسازی نمای ساختمان در شب

نمای ساختمان در هر سبک، طرح و رنگی که باشد با اهمیت ترین فاکتور در زیبایی ساختمان و حتی نشان دادن آن در منطقه مورد نظر به دیگران است. در حال حاضر همگام با پیشرفت تکنولوژی در زمینه نورپردازی و تولید لامپ های مختلف با طول عمر نسبتا طولانی و امکان تولید نور به صورت خطی، پرتابی و یا با زاویه خاص و به کارگیری آن ها در نورپردازی نما، می توان جلوه ای ویژه را برای نمای ساختمان ایجاد کرد.

امروزه به کارگیری نورپردازی نما در ساختمان های موجود در بسیاری از کشورها و افزایش روزافزون طرفداران آن باعث شده است که از نورپردازی به عنوان بعد دوم نمای ساختمان یاد شود، البته باید اشاره کرد که نورپردازی نما شامل استفاده از لامپ و سایر تجهیزات نورپردازی در نمای بیرونی و حتی محوطه ساختمان می باشد.

با نورپردازی نمای بیرونی ساختمان و استفاده از آن، افزون بر اینکه می توان نمای ساختمان را زیباتر و کیفیت آن را افزایش داد بلکه در شب نیز می توان به اهمیت معماری و جلوه نمای ساختمان پی برد. با توجه به این موضوع در مقاله پیش رو تلاش شده است که مبحث نورپردازی در نمای ساختمان از جهات مختلف مورد بررسی قرار گیرد، که مطالعه آن موجب آگاهی بیشتر خواننده در مورد این موضوع می شود.

نورپردازی نمای ساختمان

از نظر معماری و همچنین عناصر زیبا شناختی نمای ساختمان نمایان کننده جلوه اصلی و بیرونی ساختمان است و تا حد بسیاری اصالت و همچنین هنر و احساس سازنده را به نمایش می گذارد. طبیعی است که به نمایش گذاشتن نمای ساختمان در طی ساعات شب نیز دارای اهمیت است و این امر تنها با کمک نورپردازی نما میسر می شود.

در اینجا باید اشاره کرد که؛ نورپردازی نما با استفاده از طراحی فنی و اصولی، افزون بر زیباسازی نمای ساختمان در شب با مزایایی دیگر نظیر؛ زیبا سازی جلوه های بصری شهر، بالا بردن ارزش و اعتبار ساختمان، تاکید بر جلوه های برجسته معماری و بازنمایی آن ها، جذب بیشتر مشتری و جلب توجه گردشگر، معرفی انواع ساختمان از نظر کاربرد، استفاده به عنوان یک عنصر تبلیغاتی و … همراه است.

انواع مختلف نورپردازی نما

از آنجا که انواع ساختمان دارای کاربری ها و سبک های مختلفی هستند و همچنین افراد نیز با توجه به سلیقه و امکانات در اختیار خواستار اجرای نورپردازی مطابق با انتظار هستند، انواع مختلفی از نورپردازی نما قابل اجرا است تا بتوان از آنها برای انواع ساختمان و مطابق با انتظار و سلیقه افراد که بتواند گستره بزرگی از شرایط را پوشش دهد، بهره گرفت.

در زیر انواع نورپردازی نمای ساختمان مورد بررسی قرار می گیرد، که عبارتند از:

• نورپردازی استاتیک (ثابت)

شیوه نور پردازی استاتیک بیشتر برای جلوه بخشی به ساختمان های ساخته شده در سبک مدرن (و یا حتی دیگر سبک ها) مورد استفاده قرار می گیرد، همان گونه که از نام این شیوه پیداست برای نورپردازی از لامپ های با شدت رنگ ثابت و یک رنگ (ساده ترین حالت ممکن) استفاده می شود.

به طور معمول برای اجرای نورپردازی ثابت از لامپ های کم مصرف بهره می گیرند.

• نورپردازی دینامیک (پویا)

استفاده از شیوه نورپردازی دینامیک در ساختمان هایی با کاربری تجاری و اداری رایج تر است. با اجرای شیوه دینامیک نورپردازی می توان نورهایی در رنگ و شدت های متغیر را مشاهده کرد که انتخاب آن ها بستگی بالایی با طرح و سبک نمای ساختمان دارد.

این شیوه از نورپردازی نمای ساختمان دارای جذابیت بالایی است و در اجرای آن می توان از انواع لامپ و طرح های نوری استفاده کرد. از جمله موارد استفاده از این شیوه می توان به مواردی مانند چراغ های چشمک زن و یا رقص نور در اماکن تفریحی، تاریخی و … اشاره کرد.

• نورپردازی خطی

در نورپردازی خطی با بهره گیری از لامپ و چراغ های خطی، المان های خاص ساختمان نظیر خطوط، شکل ها، مرزها و مسیرهای طرح بیشتر مورد تاکید و توجه قرار می گیرند.

برای اجرای نورپردازی خطی می توان از تجهیزاتی مانند؛ فیبر نوری، تیوب و نوار LED، چراغ های جت لاین و … استفاده نمود که با توجه به قابلیت انعطاف پذیری که دارند، می توان از آنها برای نشان دادن فرم یا طرح معماری و نمای ساختمان در انواع مختلف بهره گرفت.

• نورپردازی تاکیدی

نورپردازی تاکیدی این امکان را در اختیار افراد قرار می دهد که بتوانند بخش هایی از نما را به صورت ویژه تری به مخاطب نمایش دهند. برای نمونه استفاده از سیستم نورپردازی روی ستون ساختمان های بلند نشان دهنده استحکام و مقاومت بالای آن است.

در اجرای نورپردازی نمای ساختمان به شیوه تاکیدی می توان برای نمونه از وال واشرهای LED جهت نمایش تمرکز نور لامپ ها بر روی قسمت خاصی از ساختمان مانند ستونها، پنجره ها، بالکن و یا سایر قسمت ها بهره گرفت.

در اینجا باید اشاره کرد که به طور معمول برای نورپردازی از لامپ های با توان مصرفی پایین استفاده می کنند.

• نورپردازی هوشمند

با اجرای شیوه هوشمند نورپردازی در نمای ساختمان، می توان نورپردازی نما را با استفاده از گوشی هوشمند و یا هر ابزار دیگری کنترل و حتی مدیریت کرد. در این روش با شبکه سازی و فراهمی امکان کنترل نورپردازی با استفاده از پردازنده مرکزی در بستر اینترنت می توان تمامی سیستم روشنایی نمای ساختمان را به دلخواه و با توجه به قابلیت و امکانات از پیش تعریف شده تنظیم و آن را تغییر داد.

برای اجرای نورپردازی هوشمند از ابزارها و تجهیزاتی مانند لامپ هوشمند، چراغ دلفی، سنسور ها، ترموستات، وال واشر، پروژکتور LED، پردازنده مرکزی، شبکه اینترنت و وای فای، نرم افزار مخصوص و … استفاده می شود.

• نورپردازی پس زمینه

نورپردازی پس زمینه شیوه ای خاص و هنری برای جدا سازی ساختمان از باقی چیزهایی است که در اطراف آن وجود دارد. در این روش با نورپردازی بخشی از ساختمان و یا نورپردازی کامل پس زمینه آن، ساختمان از بقیه محیط اطراف جدا و شاید بتوان گفت که مانند سایه ای دورتر  به نظر می رسد.

کاربرد شیوه نورپردازی پس زمینه برای نمای ساختمان های مربوط به سینما و سالن های تئاتر معمول تر است، البته در اینجا باید اشاره کرد که پس زمینه ساختمان می تواند شامل هر چیزی باشد.

عوامل موثر در نورپردازی نما

نورپردازی نمای ساختمان می تواند با اهداف مختلفی انجام شود که عوامل متفاوتی بر آن تاثیر می گذارد، از جمله این عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تعداد طبقات ساختمان
• کاربری ساختمان (شامل تجاری، تفریحی، مسکونی، اداری، هنری و …)
• سبک ساختمان و معماری آن (شامل کلاسیک، مدرن و …)
• جنس مواد به کار رفته در نمای ساختمان (چوب، سنگ، فلز و …)
• رنگ نورها (گرم و سرد)
• زاویه تابش، شدت و هماهنگی میان نور در نمای ساختمان

مراحل اجرای نورپردازی نما

به طور قطع اجرای نورپردازی نما در ساختمان به شیوه ای اصولی و موثر نیازمند طی مراحلی می باشد که در ادامه به آنها اشاره می شود:

• آماده سازی طرح؛ استفاده از روشنایی برای نمای ساختمان و استفاده از تجهیزات نورپردازی در حقیقت بر پایه یک طراحی ویژه و خلاقانه انجام می پذیرد. همچنین باید اشاره کرد که جزئیات و حرکت نور در معماری و نمای بیرونی ساختمان با استفاده از لایه بندی نور و بر اساس طرح برجسته می شود.
• فرآوری؛ برای اجرای کار با اطمینان بالا و به بهترین شکل ممکن بایستی یکی از برترین فراوری کنندگان پیشرو و فعال در صنعت نورپردازی نمای ساختمان و معماری را انتخاب کرد تا بتوان تجهیزاتی مرغوب و با کیفیت بالا را تهیه کرد.
• عرضه؛ در این مرحله تجهیزات و ابزار مورد نیاز به مقدار کافی و برای نصب به محل مورد نظر منتقل می شود.
• نصب و راه اندازی؛ در این مرحله تمام تجهیزات با استفاده از ابزار مناسب و بر اساس طرح تعیین شده جهت نورپردازی نمای ساختمان با نهایت دقت و ظرافت در محل خود نصب و در نهایت راه اندازی می شود.
• نگهداری و تعمیر؛ شاید بتوان گفت اطمینان از اجرای طرح به شکل صحیح، سلامت تجهیزات، کارکرد و راه اندازی درست آنها مربوط به مرحله نگهداری است، در این مرحله نورپردازی در نما اجرا می شود و می توان آن را مشاهده کرد.

نکاتی جالب در نورپردازی نما

پیش از طراحی و راه اندازی سیستم نورپردازی نمای ساختمان بهتر است مواردی را مد نظر قرار داد، از جمله:

• نورپردازی باید بتواند در زمان کوتاه عمر تماشا حسی زیبا را در بیننده ایجاد کند.
  • (منظور از عمر تماشا مدت زمان محدودی است که نمای ساختمان در زاویه دید یک فرد در حال حرکت قرار می گیرد.)
• استفاده متناسب از نور های گرم و سرد می تواند احساس زیبای شب و روز را در طی فصول مختلف در مخاطب ایجاد کند. البته بهتر است در نورپردازی نمای ساختمان های مسکونی از رنگ های تند استفاده نشود.
• در مورد زاویه تابش باید توجه داشت که هر چه زاویه تابش کمتر باشد به تناسب آن شدت نور و طول روشنایی بیشتر خواهد بود و هرچه زاویه تابش بیشتر (بازتر) باشد؛ شدت نور کمتر و سطح روشنایی بیشتر می شود.
• اجرای نورپردازی باید به گونه ای باشد که منبع نور در معرض دید قرار نگیرد.
• جهت قرار گیری نور باید همسو با بخش و یا سوژه مورد نظر باشد و آن را برجسته تر جلوه دهد.
• استفاده از نور باید به گونه ای استاندارد باشد که موجبات آزار چشم بیننده را فراهم نیاورد و موجب آلودگی نوری نگردد.

در پایان پیشنهاد می شود برای اجرای نورپردازی نما و زیبایی بیشتر آن در شب به شیوه ای موثر و چشم نواز به مراکز معتبر انجام نورپردازی معماری و نمای ساختمان مراجعه شود.