ترمیم کننده بتن چیست و چه کاربردی دارد؟

برای تعمیر و ترمیم سطوح بتنی از ترمیم کننده بتن استفاده می‌شود و روی سطح بتنی به عنوان یک لایه پوششی اعمال می‌گردند تا ترک‌ها و خرابی‌های سطح بتن تعمیر شوند. در تعمیرات پل‌ها، تعمیرات ساختمانی، مسیرهای پیاده‌رو، پارکینگ‌ها و دیگر سازه‌های بتنی می‌توان از ترمیم کننده استفاده کرد. بتن یک ماده پرکاربرد و پرمصرف در کل جهان می‌باشد و با اینکه مقاومت آن بسیار زیاد است، در دراز مدت امکان دارد که مشکلاتی در ظاهر و سطوح بتن حاصل شود. در این مواقع نیاز به استفاده از ترمیم کننده بتن خواهد بود.

ترمیم کننده بتن چیست؟

ترمیم کننده بتن محصولی می‌باشد که برای ترمیم و تعمیر سطوح بتنی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. ترمیم کننده بتن به عنوان لایه‌ای پوششی روی سطوح مختلف بتنی اعمال می‌گردد تا ترک‌ها و خرابی‌های سطح بتن تعمیر شود.

پس از گذشته مدت طولانی ممکن است که مشکلاتی برای سطوح لایه بتنی ایجاد شود. بنابراین نیاز به استفاده از موادی که از لحاظ خواص به بتن شباهت داشته باشد، خواهد بود‌. برخی از افراد ناآگاه و بناها با مخلوط پودر سنگ، سیمان و آب ترمیم بتن را انجام می‌دهند که علاوه بر بروز ظاهر نامناسب و ترک در مدت طولانی، موجب جدا شدن ملات ساخته شده می‌گردد.

بر اساس استاندارد EN۱۵۰۴ موضوعاتی که مربوط به مرمت ابنیه‌های بتنی هستند به چندین دسته تقسیم بندی می‌گردند که از جمله می‌توان به احیای دوره‌ای و ترمیم بخش‌های آسیب دیده بتنی ناشی از بهره‌برداری اشاره کرد. با توجه به این استاندارد استفاده از مواد در دو سطح ترمیم غیر سازه‌ای و ترمیم سازه‌ای تقسیم می‌گردند. ولی نکته مهم‌تر از احیا و ترمیم استفاده از باندینگ و چسب مناسب برای نگه داشتن مصالحی می‌باشد که ترمیم شده‌اند.

ترمیم کننده‌های سیمانی بتن

با توجه به اینکه استفاده از مصالح ترمیم کننده بر پایه سیمان مقرون به صرفه‌تر است، در بخش ترمیم غیر سازه‌ای استفاده از این مواد در اولویت می‌باشد و برای اینکه عیوب سطحی از بین برده شود و یا برای آماده کردن سطح و همچنین مواردی که مربوط به ظاهر کار می‌شود در ارجحیت می‌باشد. از ویژگی این مواد می‌توان به دوام بسیار زیاد، ظاهر و چسبندگی آن اشاره کرد. بنابراین چنانچه مواد ترمیم کننده پایه سیمانی الزامات چسبندگی و مقاومت مکانیکی در سازه را فراهم کند، برای تعمیر مقاطع بتنی از اولویت بیشتری برخوردار خواهد بود.

مواد ترمیم کننده سیمانی آماده که از فیلرهای معدنی سیمان، پلیمرهای الیافی یا پودری تشکیل می‌شوند، چون قابلیت شکل پذیری دارند و بافت آنها نرم‌تر است، امکان ماله یا لیسه زدن مناسبی دارد و فقط می‌توان آب به آن اضافه کرد و از آن استفاده نمود.

با توجه به اینکه در تولید آن پلیمرهایی به کار رفته است که از چسبندگی قابل توجهی برخوردار می‌باشد، مواد ترمیم کننده سیمانی با توجه به مزیت‌هایی مثل چسبندگی زیاد به مصالح مختلف، مقاومت در برابر سیکل‌های یخبندان و ذوب، عدم انقباض، سهولت اجرا و همرنگ بودن با بتن قابل استفاده در همه پروژه‌ها می‌باشد. همچنین استفاده از مواد ترمیم کننده بتن که بر پایه سیمان هستند در مصارف عمومی موجب کم شدن هزینه‌های ترمیم خواهد شد.

این ماده برای مصارف داخل ساختمان، مصارف عمومی یا فضای بیرونی، ترمیم دیوارها و کف‌های بتنی، پر کردن ترک‌ها و درزهای غیر سازه‌ای مانند درزهای کاتر، ماهیچه کشی، حفره‌های میان بولت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده برای ترمیم و تصحیح سطوح، ترمیم شکستگی‌های مقاطع بتنی، ترمیم پدیده کاویتاسیون، پر کردن ناهمواری بتن و صاف کردن ناهمواری به علت قالب بندی نامناسب مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مزایای استفاده از ترمیم کننده بتن

• افزایش مقاومت بتن: ترمیم کننده بتن موجب می‌شود که بتن آسیب دیده مقاومت بیشتری داشته باشد و این موجب می‌گردد که بتن در برابر کشش و فشار تحمل و مقاومت بیشتری داشته باشد.
• کم شدن هزینه‌ها: ترمیم کننده بتن می‌تواند هزینه نگهداری و تعمیر سازه‌ها را کمتر کند. چون استفاده از این روش موجب می‌شود که به جای اینکه بتن تعویض شود، بتن ترمیم گردد.
• بیشتر شدن عمر مفید سازه: استفاده از ترمیم کننده بتن موجب می‌گردد که عمر مفید سازه بیشتر شود و نیاز به تعمیرات مکرر کمتر گردد.
• حفاظت از محیط زیست: با توجه به اینکه تولید زباله‌های ساختمانی با استفاده از ترمیم کننده بتن کاهش می‌یابد، استفاده از این مواد موجب حفاظت از محیط زیست می‌گردد.
• سرعت اجرا: ترمیم کننده بتن موجب می‌گردد که اجرای پروژه‌ها با سرعت بیشتری انجام شود. چون استفاده از ترمیم کننده بتن به جای تعویض بتن مورد استفاده قرار می‌گیرد و در نتیجه زمان کمتری نیاز خواهد بود.

مقدار استفاده از ترمیم کننده بتن

با توجه به ضخامت موضع ترمیم باید از ترمیم کننده درشت دانه یا ریزدانه استفاده شود. برای ضخامت‌های زیر سه میلی‌متر از ترمیم کننده‌های ریز دانه و برای ضخامت‌های ۳ الی ۱۵ میلی‌متر از ترمیم کننده‌های درشت دانه استفاده می‌شود.

پیشنهاد می‌شود در ضخامت‌های بیشتر، از ترمیم کننده به صورت یکجا استفاده نگردد و در چندین مرحله استفاده شود. از ترمیم کننده درشت دانه برای ترمیم کف‌های گوناگون مانند کف‌های صنعتی نیز می‌توان استفاده کرد. در استفاده از بعضی ترمیم کننده‌های موجود در سایت و تولیدی برای گرفتن نتیجه بسیار خوب، می‌توان از چسب‌های بتن بر پایه لاتکس‌ها و اکرلیک‌ها به میزان ۵ درصد وزنی به همراه ملات استفاده نمود. در این حالت طول عمر ترمیم کننده چندین برابر خواهد شد.

موارد استفاده از ترمیم کننده بتن

در بعضی از مواقع استفاده از ترمیم کننده بر پایه رزین اپوکسی مانند سطوح بتونی که در معرض حمله سولفات‌ها، خوردگی‌های اسیدی یا جلوگیری از خوردگی آرماتور نمایان شده‌اند، پیشنهاد می‌گردد. این ترمیم کننده اپوکسی نسبت به ترمیم کننده پایه سیمانی قیمت بیشتری دارد و از نظر انبساط حرارتی با بتن مقدار جزئی تفاوت دارد. اما از نظر طول عمر در مقایسه با ترمیم کننده پایه سیمانی با دوام‌تر و مقاوم‌تر می‌باشد.

ترمیم کننده بر پایه رزیدنت اپوکسی در مقایسه با ترمیم کننده پایه سیمانی نحوه استفاده سخت‌تری دارد و معمولاً با توجه به مشخصات شرکت تولیدی می‌توان در دو الی سه جزء بنا مورد استفاده قرار داد. استفاده از ترمیم کننده اپوکسی موجب می‌شود که تفاوت‌هایی در ظاهر ایجاد شود. اما در ترمیم کننده سیمانی این تفاوت ظاهری ایجاد نمی‌شد. بنابراین در صورتی که زیبایی ظاهری دارای اولویت است، نباید از ترمیم کننده بر پایه اپوکسی استفاده شود.

یکی دیگر از نکات استفاده از ترمیم کننده استفاده از پرایمر است هم در پایه رزینی و هم در پایه سیمانی.

توصیه می‌گردد میزان استفاده از پرایمر پایه اکریلیکی برای ترمیم کننده پایه سیمانی بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ گرم در هر متر مربع باشد. برای ترمیم کننده پایه رزینی پرایمر مناسب استفاده از پرایمر دو جزئی بر پایه اپوکسی‌های پلی آمید است که در لایه‌های زیرین بتنی نفوذ مناسبی دارد و بدون گرد و خاک استفاده شود. پرایمر پلی امیدی برای ترمیم کننده اپوکسی قبل از مصرف حداقل سه ساعت پیش باید اعمال گردد. ترمیم کننده‌های بتن برای پل‌ها، ساختمان‌ها، تونل‌ها، سدها، مسیرهای حمل و نقل و سازه‌ها استفاده می‌گردد.

معایب استفاده از ترمیم کننده بتن

• از معایب ترمیم کننده بتن می‌توان به این مورد اشاره کرد که کیفیت ترمیم کننده بتن امکان دارد که با کیفیت بتن اصلی تفاوت‌هایی داشته باشد و این می‌تواند موجب تغییراتی در بافت سطح بتن و همچنین تغییر رنگ شود.
• استفاده از ترمیم کننده بتن خطر لغزش را افزایش داده و مقاومت بتن در برابر کشش و فشار را کاهش می‌دهد.
• استفاده از ترمیم کننده بتن موجب می‌شود که خطر شکستگی و ترکیدگی در مقابل تغییرات دما افزایش پیدا کند.
• خطر ترکیدگی و خوردگی در مقابل عوامل شیمیایی بیشتر خواهد بود.

مقاومت ترمیم کننده بتن در مقابل سیکل یخ و ذوب

مقاومت ترمیم کننده بتن در مقابل سیکل یخبندان و ذوب به عنوان قابلیت‌های مهم بتن در ناحیه‌های سردسیر و یا در مناطقی که تغییرات دمای شدیدی دارند، محسوب می‌گردد. برای اینکه مقاومت ترمیم کننده بتن در مقابل سیکل یخبندان و ذوب افزایش پیدا کند، می‌توان از این روش‌ها استفاده نمود:

• می‌توان در آن از برخی مواد افزودنی مثل پلیمرها، سیلیس فوم و فیبرهای پلیمری استفاده کرد که موجب می‌شود ترمیم کننده بتن در مقابل سیکل یخبندان و ذوب مقاومت بسیار بیشتری داشته باشد.
• می‌توان از بتن‌های خود ترمیم شونده استفاده کرد. استفاده از موادی مثل کپسول‌های خود ترمیم شونده، میکروب‌ها و مواد شیمیایی موجب می‌گردد مقاومت ترمیم کننده بتن در مقابل سیکل یخبندان و ذوب افزایش پیدا کند.
• برای اینکه ترمیم کننده بتن در مقابل سیکل یخبندان و ذوب مقاومت بیشتری داشته باشد، باید از بتن‌های مقاومت بالا  بتن‌های پلیمری و بتن‌های فیبری استفاده کرد.
• یکی دیگر از راهکارها این است که از روش‌های پوشش دهی استفاده شود. پوشش دهی بتن با استفاده از مواردی مانند پوشش‌های سیلیکاتی، رزین‌ها و پوشش‌های پلیمری موجب می‌گردد که مقاومت ترمیم کننده بتن در مقابل سیکل یخبندان و ذوب بسیار بیشتر باشد.

سخن تکمیلی

استفاده از بتن برای موارد مختلف بسیار رایج است چون استفاده از این ماده موجب صرفه جویی در هزینه و وقت می‌شود. اما در طولانی مدت ممکن است که در سطح بتن شکستگی‌ها و ترک‌هایی ایجاد شود و از نظر ظاهری خوشایند نباشد. در این مواقع از ترمیم کننده بتن مناسب باید استفاده شود، تا این مشکل به صورت اصولی برطرف گردد. ترمیم کننده بتن با توجه به شرایط محیط، دما و بتنی که استفاده شده است انتخاب و استفاده می‌گردد.