در گذشته از سیستم های گرمایشی مانند بخاری برای گرم کردن ساختمان استفاده می شد و در مواردی که ساختمان دارای واحدهای زیادی بود از شوفاژ خانه و موتورخانه در آن به کار گرفته می شد. هر کدام از این سیستم های قدیمی دارای ایرادات مخصوص به خود می باشد. لوله کشی شوفاژ به دو شکل توکار و روکار در مکان های مختلفی اجرا می گردد. به علت آنکه زمان زیادی برای لوله کشی توکار شوفاژ صرف می شود و علاوه بر آن هزینه های آن نیز افزایش پیدا می کند در برخی موارد می توان از لوله کشی روکار شوفاژ استفاده نمود.
معایب و ایرادات سیستم های گرمایشی قدیمی
به علت آنکه قیمت سوخت بسیار گران است و مصرف زیاد گاز و استفاده نمودن از بخاری دیگر مقرون به صرفه نخواهد بود، بنابراین امروزه این سیستم های گرمایشی جای خود را به رادیاتورها و پکیج ها داده اند. شوفاژ خانه ها و موتورخانه های قدیمی لوله کشی گالوانیزه و آهنی داشتند که به مرور زمان از بین می رفتند و دچار فرسودگی می شدند. زنگ زدن داخل لوله های آهنی موجب انباشته شدن جرم و رسوبات داخل آنها و انسداد مسیر آب گرم می شد و در نتیجه شوفاژ به خوبی کار نمی کرد.
دلایل اجرا کردن لوله کشی روکار شوفاژ
لوله کشی شوفاژ در ساختمان به مرور زمان دچار فرسودگی می شود و برخی از بخش های ساختمان شروع به نشتی و ترکیدن می کنند. نشتی آب و ترکیدن لوله ها می تواند باعث تخریب جزئی و در شرایط حاد باعث تخریب قسمت هایی از ساختمان شود و خسارات زیادی به بار آورد. در بیشتر موارد علل مختلفی باعث استفاده نمودن از لوله کشی روکار می شود.
- تخریب مسیر لوله کشی برای رفع اشکالات و ایرادات به وجود آمده در تاسیسات ساختمان بسیار دشوار است و همین موضوع باعث می شود که از لوله کشی روکار جهت مرتفع نمودن این مشکل استفاده شود.
- گاهی اوقات نیز ایجاد ارتباط جدید در مسیر لوله کشی توکار برای تاسیسات امکان پذیر نمی باشد و یا قابلیت دسترسی به آن نیست و همین موارد باعث می شوند که لوله کشی توکار با مشکلاتی مواجه شود و به جای آن از لوله کشی توکار استفاده می گردد.
- گاهی نیز زمان برای تخریب کردن و لوله کشی مجدد به شکل توکار وجود نخواهد داشت و خیلی سریع باید مسیر لوله کشی برقرار گردد و به همین خاطر لوله کشی روکار ارجحیت دارد.
- کم هزینه تر بودن لوله کشی روکار نسبت به لوله کشی توکار هم از عواملی است که باعث می شود بسیاری از افراد این نوع از لوله کشی را ترجیح دهند.
- در لوله کشی روکار نیازی به تخریب کردن، بازسازی و هزینه های جانبی وجود ندارد و به غیر از مواردی که در لوله کشی آب به کار برده می شود هزینه های دیگری برای کاربر نخواهد داشت.
- همچنین لوله کشی روکار در دسترس است و چنانچه هر قسمت از آن با مشکلی مواجه شود می توان اقدام به تعمیر و عیب یابی آن نمود و در کمترین زمان مشکل را برطرف کرد.
- به همین خاطر است که لوله کشی روکار از محبوب ترین گزینه ها در تأسیسات محسوب می شود.
استفاده از لوله سبز در لوله کشی شوفاژ
از آنجایی که لوله کشی روکار محدودیت هایی از نظر زیبایی دارد، بنابراین برای انجام آن باید بسیار حساب شده عمل کرد و اجرای آن باید بسیار دقیق باشد. محاسبه سایز لوله ها، تقسیمات و انشعابات آنها دارای اهمیت زیادی است. تامین فشار آب مورد نیاز برای شیرآلات و توزیع مناسب آن می تواند از اصولی باشد که هنگام لوله کشی روکار باید مورد توجه قرار گیرد. در لوله کشی پکیج و شوفاژ به صورت روکار باید به تعداد رادیاتور و فاصله هر کدام از آنها از موتورخانه و یا پکیج توجه کرد تا آب بتواند گردش مناسبی داشته باشد و در گرم شدن رادیاتورها هیچ اختلالی به وجود نیاید. هر چقدر تعداد شیرآلات مصرف کننده آب گرم و آب سرد بیشتر باشد تعداد پره های رادیاتور نیز باید افزایش پیدا کند و همچنین لوله اصلی باید سایز بزرگتری داشته باشد.
لوله کشی معکوس
یکی از مواردی که باید به آن توجه کنید این است که در لوله کشی شوفاژ ممکن است رادیاتورهایی که در آخر قرار دارند به علت آنکه در انتهای مسیر لوله کشی تعبیه شده اند دیرتر و یا کمتر گرم می شوند. برای رفع این مشکل می توان از لوله کشی معکوس استفاده کرد و یا سایز لوله های برگشت را بیشتر نمود زیرا لوله های برگشت در لوله کشی شوفاژ نیز به اندازه لوله رفت دارای اهمیت زیادی برای گرم کردن هستند. علاوه بر اندازه لوله ها، جنس آنها نیز در لوله کشی شوفاژ بسیار حائز اهمیت است.
لوله کشی روکار با لوله ۵ لایه
لوله کشی روکار با لوله ۵ لایه با سایز مشخص نسبت به لوله کشی روکار با لوله تک لایه و یا لوله های کامپوزیتی تا حدود زیادی بهره وری بیشتری خواهد داشت. به مرور زمان این قضیه بیشتر نمایان خواهد شد. لوله هایی که به صورت اتویی جوش داده شده اند به علت زائده های داخلی که دارند می توانند باعث کاهش فشار آب شوند. از نظر قیمت می توانیم لوله های ۵ لایه را گران ترین و لوله تک لایه را ارزان ترین لوله ها بدانیم. لوله های کامپوزیتی یا همان سه لایه فویل دار قیمت متوسطی دارند و البته همه آنها بستگی به مارک و برند لوله ها خواهد داشت. مرغوب ترین برندها در لوله ۵ لایه برند نیو پایپ، سوپر پایپ و ایزو پایپ می باشد. در لوله فویل دار و تک لایه می توانیم به برندهای یزد لوله، آذین لوله و سپاهان اشاره کنیم.
هزینه لوله کشی روکار
هزینه لوله کشی روکار به موارد مختلفی بستگی دارد. هر چقدر که محل قرار گرفتن شیر فلکه ورودی پکیج یا آبگرمکن و سرویس بهداشتی در آپارتمان به یکدیگر نزدیک باشند طول لوله ای که استفاده می شود نیز کمتر خواهد شد و به همین خاطر سایز لوله ای که انتخاب می شود نیز کاهش پیدا می کند و در نتیجه هزینه خرید لوله ها و اتصالات نیز کاهش پیدا خواهد کرد. انتخاب لوله تک لایه و یا ۵ لایه، نوع سوراخ کاری و پیچ و خم، تعداد رادیاتورها و شیرآلات همه از مواردی هستند که در هزینه نهایی لوله کشی روکار تاثیر گذار می باشند. ویژگی آپارتمان و نوع لوله کشی نیز تا حدودی روی هزینه ها موثر خواهد بود.
چه زمانی لوله کشی روکار به لوله کشی توکار ارجحیت دارد؟
چنانچه ساخت و ساز در ساختمان به پایان رسیده باشد اجرای لوله کشی به صورت توکار بسیار هزینه بر است زیرا در این شرایط مجبور می باشید که مسیر لوله کشی را تخریب کنید و سپس دوباره آن را بازسازی نمایید. در این وضعیت بدون تردید لوله کشی روکار می تواند گزینه ای بهتر برای لوله کشی ساختمان به شمار آید. همچنین چنانچه احتمال پوسیده شدن لوله توکار وجود داشته باشد جهت تغییر سیستم لوله کشی شوفاژ می توانید از لوله کشی روکار استفاده کنید.
سیستم لوله کشی شوفاژ به صورت تک لوله ای
در این مدل از لوله کشی های شوفاژ از یک لوله برای انتقال دادن آب استفاده می شود و آب گرمی که توسط پکیج تولید می شود از طریق همین لوله به شبکه وارد شده و پس از آنکه دما کاهش پیدا می کند دوباره از همان مسیر به طرف منبع حرارت بر می گردد. 
در این مدل از لوله کشی هر رادیاتور یا شوفاژ دارای یک لوله ورودی و لوله خروجی می باشد و نمی توان فقط از تک لوله استفاده نمود. اگر تعداد رادیاتورهای ساختمان زیاد باشد این نوع از لوله کشی پیشنهاد نمی شود.
سیستم لوله کشی شوفاژ به صورت دو لوله ای
برخلاف سیستم لوله کشی مدل تک لوله ای در این روش دو لوله در لوله کشی شوفاژ مورد استفاده قرار می گیرد که هر کدام از آنها جریان رفت و برگشت مختص به خود را خواهند داشت. به عبارت دیگر می توانیم بگوییم آب گرم ورودی به وسیله یک لوله به شبکه و رادیاتور وارد می شود و پس از آنکه دمای آن کاهش یافت به وسیله لوله دیگر به طرف منبع حرارت هدایت خواهد شد.
لوله کشی شوفاژ به صورت انشعابی
این روش از لوله کشی مرسوم ترین و سنتی ترین روش لوله کشی می باشد و به عنوان لوله کشی قدیمی نیز در نظر گرفته می شود. در این روش اگر لوله کشی به صورت توکار انجام شود لوله ها زیر کف، سقف یا دیوار قرار می گیرند و پس از آنکه روند لوله کشی تمام شد قادر به مشاهده آنها نخواهید بود. اما اگر لوله کشی به صورت روکار انجام شود تمام لوله ها روی سطح قرار دارند و قابل مشاهده می باشند. لوله کشی شوفاژ چنانچه به صورت توکار انجام شود اگر با مشکلی مواجه گردد باید ریسک تخریب و بازسازی آن را بپذیرید.
کلام پایانی
در این مقاله از آی بک امداد تلاش کردیم تا شما را با روند لوله کشی روکار شوفاژ آشنا کنیم و نکات مهمی در مورد آن بیان کردیم. فراموش نکنید لوله کشی شوفاژ در ساختمان روندی تخصصی می باشد و چنانچه با آن آشنایی نداشته باشید می تواند علاوه بر آنکه به ساختمان آسیب و صدمات جدی وارد نماید، سلامت شما را نیز در معرض خطر قرار دهد. بنابراین حتماً این کار را به افراد متخصص بسپارید تا از بروز مشکلات در آینده جلوگیری شود.
روش لوله کشی روکار شوفاژ
امتیاز سردبیر
مجموع امتیاز
روش لوله کشی روکار شوفاژ، مزایا و معایب لوله کشی روکار
