روز جهانی رادیو 24 بهمن 1402

سازمان یونسکو ۱۳ فوریه را به عنوان روز جهانی رادیو نامگذاری کرد. ما در این مقاله قصد داریم تا درباره تاریخچه این روز و علت نامگذاری آن و موضوعاتی حول محور رادیو صحبت کنیم. پس تا پایان این مقاله همراه ما باشید تا اطلاعات مفید و جامعی در این زمینه کسب نمایید.

نگاهی به تاریخچه روز جهانی رادیو و علت نامگذاری این روز

شخصی به نام هنریچ هرتز امواج رادیویی را کشف نمود که قبل آن نیز امواج مربوط به الکترومگنتیک را کشف نموده بود. این امواج در بازه فرکانسی ۳۰ و ۳۰۰ هرتز کار می‌کند و توسط دستگاهی تحت عنوان ترانسمیتر منتقل می‌گردد. و در نهایت امواج رادیویی توسط رسیور یا همان دریافت کننده رادیو که وصل به آنتن است؛ گرفته می‌شوند.

اکتشاف مربوط به امواج رادیویی به قبل از سال ۱۸۹۰ برمی‌گردد. اولین بار در همان سال ها واژه رادیو به وجود آمد. اولین کنداکتور مربوط به رادیو توسط فردی به نام ادوارد برنلی که فرانسوی بود؛ ساخته شد. تا قبل آن، تمامی روش های ارتباطی بی سیم بودند اما در نهایت رادیو پا به عرصه جهان گذاشت.

آیتم هایی با امواج رادیویی بی سیم شامل گوشی های هوشمند، لپ تاپ و پرینتر هستند. دستگاه های با سیم نیز از راه اتصال دو آیتم با یک سیم به یکدیگر کار می کنند که دیتا را از راه کابل تلویزیون، مایکروویو، اجاق گاز و ماهواره ها منتقل می کنند. در آخر همه این ها سبب شد که روز جهانی رادیو در بیست و سوم سپتامبر سال ۲۰۱۰ نامگذاری گردد. اولین بار روز جهانی رادیو در ۱۳ فوریه سال ۲۰۱۲ جشن گرفته شد و یونسکو نیز رادیو را به عنوان یک واسطه رسانه قوی معرفی کرد.

رادیو یک روش فوری جهت انتقال دادن اطلاعات بود، تئاتر های رادیویی خیلی قبل تر از نمایش هایی که در تلویزیون نشان داده می شد؛ وجود داشتند. هم اکنون نیز تئاتر های رادیویی و هر مدل اطلاعاتی به شکل بدون سیم و یا با سیم منتقل می‌گردند. در قرن ۱۹ رابطه ای تحت عنوان بی سیم نامگذاری گردید که مربوط به رادیوها و سایر تکنولوژی ها می شد. رادیو بی سیم این قابلیت را دارد که تمامی اطلاعات را بدون نیاز به کابل، کنتاکتور و هیچ نوع اتصالی منتقل نماید.

اجزای رادیو شامل دو بخش فرستنده و گیرنده می باشد

بخش فرستنده

فرستنده شامل اسیلاتور یا همان منبع سیگنال است که موج حامل را با فرکانسی مشخص تولید می نماید و همچنین دارای پروسه ای جهت تغییر برخی از ویژگی های موج حامل ساخته شده (مانند فاز،فرکانس،دامنه و یا ترکیبی از این موارد گفته شده) با توجه به نوع اطلاعات یعنی (تصویر، صدا و …) می باشد. این پروسه معروف به مدولاسیون است. کار فرستنده بدین شکل است که موج حامل که مدولاسیون شده می باشد را بعد از تقویت نمودن به طرف آنتن برساند و آن را تبدیل به یک موج الکترومغناطیسی نماید که قابلیت عبور از خلاء و هوا را دارد.

بخش گیرنده

امواج الکترومغناطیسی توسط آنتن نوع گیرنده دریافت می‌گردند. این آنتن، امواج را دریافت کرده و در نهایت آنها را تبدیل به سیگنال الکتریکی می‌کند. گیرنده با آشکار نمودن سیگنال،  اطلاعات مربوط به آنها را که شامل صدا و تصویر و … است؛ استخراج می‌کند.

موارد استفاده از رادیو

نخستین موارد استفاده از رادیو، ارسال پیام ها برای ناوگان های دریایی،به شکل کد مورس که تلگراف نام داشت بین زمین و کشتی ها بود و نخستین کاربران ناوهای دریایی روسیه و ژاپن و تفنگداران در طی جنگ تسوشیما در سال ۱۹۰۵ بودند. یکی از کاربردهای به یادماندنی از تلگراف های دریایی، متعلق به زمان غرق گشتن کشتی تایتانیک در سال ۱۹۱۳ می باشد که قابلیت ارتباط برقرار کردن با ساحل و اپراتوری که بر روی کشتی در حال غرق شدن بود و همچنین بقیه کشتی های اطراف آن جهت گزارش برای نجات یافتگان را داشت.

رادیو جهت انتقال دادن دستورات و ارتباط مابین نیروهای دریایی و ارتش در جنگ جهانی اول استفاده گردید. آلمانی ها از این تکنولوژی جهت ارسال پیام های سیاسی،هنگامی که بریتانیایی ها کابل های زیر دریا را قطع کرده بودند؛ استفاده می‌کردند. ایالات متحده آمریکا کلیات چهارده گانه رئیس جمهور وقت به نام وودرو ویلسون را توسط رادیو در دوران جنگ مخابره می‌نمود.

از سال ۱۹۰۹ شخصی به نام سن خوزه برنامه های رادیویی را در کالیفرنیا راه انداخت که در سال ۱۹۲۰ به رسمیت رسید. با عمومیت پیدا کردن همه جانبه به کمک گیرنده های رادیویی، مخصوصا در ایالات متحده و اروپا، در راستای برنامه های رادیویی، برنامه هایی به صورت پخش زنده که شامل پیام های تلفنی و اعلام نمودن پخش برنامه ها بود؛ در سال های ۱۹۲۰ و  ۱۹۳۰ تقریبا جهانی شد.

کاربردهای دیگر رادیو مربوط به سال های پیش از جنگ، گسترش اسباب شناسایی هواپیما و کشتی توسط رادار بوده است. امروزه روز، رادیو شبکه های گوناگونی دارد که شامل شبکه های وایرلس یا همان بی سیم یا شبکه های موبایل می باشند.

پیش از پیدایش تلویزیون نیز، برنامه های رادیویی تنها در اخبار و آهنگ خلاصه نمی‌شدند و شامل کمدی، درام و تئاتر های رادیویی و بسیاری از سرگرمی های دیگر بودند.

از فرکانس های رادیویی جدا از پخش کردن صدا، در انواع مختلف دیگری از دستگاه های ارتباطی استفاده می‌گردد. خودروهای پلیس و آتش نشانی، آمبولانس ها، آژانس های تاکسی تلفنی جهت ارتباط برقرار نمودن با مرکز خود و یا با همدیگر از طریق فرکانس های رادیویی دوطرفه اقدام می‌کنند. تلفن های موبایل یا همان تلفن های به اصطلاح همراه از طریق فرکانس های رادیویی به شبکه اصلی متصل می‌باشند. در تلویزیون نیز جهت فرستادن صدا و تصویر از فرکانس های رادیویی استفاده می‌گردد. فضاپیماها هم توسط این فرکانس ها کنترل می‌گردند. هواپیماهای کنترلی اسباب بازی،ماشین ها و قایق ها نیز توسط این فرکانس ها یا همان امواج رادیویی کنترل می شوند.

دسترسی به مخاطب در زمان بحران

در سال ۲۰۲۱ زمانی که حکومت های کوبا، برمه و منطقه تیگری اتیوپی تلاش می‌کردند تا اینترنت را قطع نمایند، آژانس رسانه‌های بین المللی ایالات متحده آمریکا (USAGE) شبکه هایی وابسته به خود داشتند، که این شبکه ها توانستند تمامی اطلاعات را از راه دور توسط رادیو انتقال دهند.

طبق گفته ها و شواهد از سازمان رسانه های بین المللی ایالات متحده آمریکا، این شبکه ها توانسته بودند که برای ساعت ها برنامه های اضافی را به شبکه های رادیویی آن مناطق بیفزایند تا از دستیابی عموم مردم به جدیدترین اخبار به تمامی زبان های محلی اطمینان حاصل نمایند.

در سرتاسر دنیا، بالای ۱۴۲ میلیون نفر در سال ۲۰۲۱ هر هفته توسط برنامه های رادیویی شبکه های وابسته به سازمان رسانه های بین المللی ایالات متحده آمریکا، خبر ها را دریافت می نمودند.

این شبکه های سازمانی تمامی خبرها را برای هر کشوری که از رسانه آزاد محروم است و یا دستیابی ضعیفی به آن دارد به تمامی زبان های محلی پخش می‌نمایند. حکومت ایالات متحده آمریکا این رسانه های جمعی را ساپورت می‌کند، اما مسائل و چگونگی پوشش آنها را تعیین نمی‌نماید زیرا از مطبوعات غیر وابسته حمایتی نخواهد داشت.

اولین برنامه که به صورت رسمی در شبکه رادیویی صدای آمریکا پخش شد، مربوط به سال ۱۹۴۳ توسط فردی به نام ویلیام هارلن هیل متعلق به نیویورک سیتی بود که پخش گردید که در دوران جنگ جهانی دوم به تمامی مردم اروپا اطلاع رسانی می‌نمود.

اثر رادیو بر روی اذهان مردم

برای این مبحث با کلمه جدید یا همان نو شروع به بحث می کنیم. نو به چیزی گفته می‌شود که در شرایط کنونی یا در اواخر پدیدار گشته باشد. شروع دوره رسانه ای و ارتباطی را نمی‌شود به طور کاملا دقیق معین نمود. اما می‌توانیم اینگونه بگوییم که ارتباطات نوین از هر جهاتی در حقیقت امتداد زبان محسوب می‌گردد. همان طور که می دانید، آغاز ظهور کلمات چاپی به قرن ۱۵ برمی‌گردد. در حقیقت امتداد زبان به شکل گفتاری بود که با در نظر داشتن موقعیت جدید، دیگر عملکرد خود را نمی‌توانست به درستی انجام دهد. اکتشافات در قرن ۱۹ و ۲۰ رخ داد که با روش های گوناگون برقراری ارتباط بین انسان ها را راحت تر کرد، به گونه ای که در بحث امتداد زبان به چهار روش بیانی یعنی گفتاری،نوشتاری،ایمایی و چاپی بود.

در ارتباطات عصر جدید دو مدل نوآوری شکل گرفته است. نخست: جابه جایی مردم در مکان های مختلف در ارتباطاتی که به شکل رودررو بودند مانند حمل و نقل با خودرو،قطار،هواپیما از محلی به محل دیگر. دوم: اکتشافاتی که سبب جابه جایی افراد نمی‌شود مانند تلفن، نامه، رادیو، تلویزیون، روزنامه، سینما که موجب به حرکت درآوردن نشانه های زبانی با غلبه بر زمان و مکان به عنوان دو مانع اصلی موجب تسهیل ارتباطات می‌گردد. این اختراعات خود به دو گروه طبقه بندی می‌شوند: گروه اول شامل ارتباط یک طرفه است، مانند سینما، تلویزیون، روزنامه و گروه دوم شامل ارتباط دو طرفه است مانند تلفن، نامه، روزنامه.

سخن آخر

رادیو دارای مخاطبین بیشماری از جمله داخل کافه، ماشین، اینترنت و درون فروشگاه ها می باشد. رادیو یک رسانه همه جانبه محسوب می‌شود که خبرهای مربوط به آب و هوا، ورزش، موسیقی، سخنرانی ها و اخبار محلی هر منطقه ای را در زمان انجام فعالیت های روزانه تان به سمع شما می‌رساند.

رادیو یک رسانه ارتباطی شخصی و عاطفی یک طرفه محسوب می‌شود که قدرت این را دارد که حتی باعث تغییر روحیه شما شود، فشار خون شما را بالا و پایین ببرد، باعث بهبودی زخم های روحی شما گردد و شما را به سمت آمال و آرزوهایتان سوق دهد. رادیو همچون یک رفیق صمیمی است که تمام چیزها را برای شما بازگو می‌کند.