سختی گیر رزینی چیست؟ | روش عملکرد سختی گیر رزینی
سختی گیر رزینی رایج ترین و معمول ترین نوع سختی گیر است که در بازار وجود دارد و با نام سختی گیر مکانیکی و یا تبادل یونی و همچنین رسوب زدای رزینی نیز شناخته می شود. کلسیم و منیزیمی که داخل آب وجود دارد باعث تشکیل رسوب شده و در نتیجه تأسیسات دچار گرفتگی می شوند و مانع از انتقال حرارت می گردند. تنها راه پیشگیری از سختی آب یا نرم کردن آن استفاده از رسوب گیر است. این کار را می توان به کمک سختی گیر رزینی و یا روش های دیگری امکان پذیر کرد. سختی گیر با از بین بردن یون منیزیم و کلسیم باعث نرمی آب شده و گاهی آهن موجود در آن را نیز فیلتر می کند.
سختی گیر رزینی چیست؟
همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم رایج ترین نوع سختی گیر که در بازار وجود دارد سختی گیر رزینی می باشد. این نوع از سختی گیرها، یون های سدیم را با یون منیزیم و کلسیم جابجا می نمایند. این موضوع موجب می شود که املاحی که در آب وجود دارد خاصیت رسوب کردن خود را از دست داده و آب سخت را به آب نرم تبدیل می کنند.
نحوه کارکرد سختی گیر رزینی
نحوه کارکرد سختی گیر رزینی به این صورت است که آب سخت را از روی رزین هایی که در داخل سختی گیر وجود دارد عبور می دهد و بعد از مدت زمانی املاح، قدرت تبادل یونی را از دست می دهند. زمانی که قدرت تبادل یونی در املاح از بین برود در همین هنگام با محلول کلرید سدیم ۱۰ و یا نمک شسته می شوند تا دوباره قدرت تبادل یونی زنده شود. قبل از آنکه آب نمک از رزین عبور کند، نخست آبکشی رزین انجام می شود تا از ورود نمک به سیستم حرارت مرکزی جلوگیری گردد زیرا نمک قدرت خورندگی زیادی دارد. زمانی که آب به سیستم حرارت مرکزی وارد می شود باید حتماً نرم باشد و سختی آن از بین رفته باشد. بنابراین اپراتور موتورخانه آب خروجی از سختی گیر رزینی را نمونه برداری می کند و سختی آن را مورد بررسی قرار می دهد و سپس برنامه ریزی سختی گیر رزینی را طوری انجام می دهد تا آب بتواند با سختی پایین و به صورت نرم به سیستم حرارتی مرکزی وارد شود.
قطعات موجود در ساختار سختی گیر رزینی
قطعاتی که در ساختار سختی گیر رزینی وجود دارد عبارتند از:
- مخزن آب و نمک که از جنس پلی اتیلن می باشد و یا جنس آن طوری است که در برابر مواد خورنده شیمیایی مقاومت دارد.
- شیر هیدرولیک چند راهه برای کنترل شست و شو
- مخزن اصلی سختی گیر
معمولاً مخزن اصلی سختی گیر از جنس فولاد می باشد که رنگ داخلی آن از اپوکسی است و با شن و رزین پر می شوند. به صورت کلی می توانیم بگوییم قطعات سختی گیر رزینی به شکل زیر می باشد.
- شیر تخلیه هوا
- لوله ورودی و خروجی آب
- فشار سنج
- شیر آب نمک
- شیر چند راهه
- رزین
- لوله خروجی شست و شو
- صفحه آب پخش کن
- شیر تخلیه آب
- آب نمک
- پایه ها
- دریچه بازدید
- مخزن آب نمک
رزین چیست و چه کاربردی دارد؟
رزین یک نوع ترشح هیدروکربنی می باشد که از گیاه ساخته شده است. معمولاً رزین از صمغ درخت کاج مخروطی گرفته می شود که دارای خواص شیمیایی زیادی می باشد و در موارد زیادی نیز به کار گرفته می شود مانند تولید لاک، جلا دهنده ها و … رزینی که در سختی گیرها به کار برده می شود همان دانه های معمولی سدیم و پتاسیم هستند که با عبور دادن آب از آنها می توانند سختی آب را از بین ببرند. برای آنکه کارایی رزین را بالا ببرند هر از گاهی باید سیستم شست و شوی معکوس و یا سیستم بک واش را به کار بیندازند. بعد از مدتی خاصیت رزین کاهش پیدا می کند و پتاسیم و سدیم آن از دست می رود به همین خاطر رزین را روی آب شور قرار می دهند تا دوباره احیا شود و خاصیت آن برگردد. به همین خاطر در همه سختی گیرهای رزینی لازم است که برنامه شست و شو تعریف شود. البته در همه نمونه های جدیدی که به بازار آمده است این کار به طور اتوماتیک انجام می شود. پس از آن آبی که استفاده شده به لوله کشی فاضلاب انتقال داده می شود. معمولا هر ۱۰ سال باید یک بار رزین عوض شود. بعضی از رزین ها تا ۱۵ سال هم کار می کنند.
نمک سختی گیر رزینی
به علت آنکه گیر رزین وابستگی زیادی به نمک دارد بنابراین برای بهبود عملکرد آن سه نوع نمک در ساخت رزین مورد استفاده قرار می گیرد.
- سنگ نمک
معمولا سنگ نمک به شکل یک ماده طبیعی در تمامی بخش های زمین یافت می شود و به طور معمول با حفاری معدنی می توان آن را از دل زمین بیرون کشید. این ماده ۹۸ تا ۹۹ درصد دارای کلرید سدیم می باشد و بین ۰/۵ تا ۱/۵ درصد هم سولفات کلسیم دارد که در آب حل نمی شود.
- نمک خورشیدی
معمولا نمک خورشیدی با بخار شدن آب دریا در برابر نور خورشید به دست می آید. نمک خورشید دارای ۸۵ درصد کلرید سدیم می باشد و حدوداً ۰/۰۳ درصد آن نیز در آب حل نخواهد شد. نمک کریستالی یا نمک ورقه ای که در بازار وجود دارند از این نوع می باشند.
- نمک تبخیری
این نوع از نمک ها با بخار شدن محلول سنگ نمک و آب تولید می شوند. کلرید سدیمی که در نمک تبخیری وجود دارد از ۹۹.۶ تا ۹۹.۹ درصد می باشد. به علت نمکی که در تولید سختی گیر رزینی به کار برده می شود باید در دوره های زمانی کوتاه مدت شست و شوی رزین انجام شود زیرا مواد نامحلولی که در سنگ نمک وجود دارد از دو نوع نمک دیگری که نام بردیم بیشتر است. پس از آن نمک خورشیدی در دوره های بلند مدت به شست و شو احتیاج پیدا می کند. اینکه چه نوع نمکی در تولید سختی گیر رزینی مورد استفاده قرار می گیرد و چه مقدار از آن باید استفاده شود در تعیین دوره زمانی طراحی سختی گیر و پاکسازی آن اهمیت زیادی دارد. به طور معمول ترکیب انواع مختلف نمک جهت ساخت سختی گیر رزینی ایجاد مشکل نمی کند ولی اگر برای آب های خاص از این سختی گیر استفاده می نمایید حتماً باید به این موضوع توجه کنید. معمولاً هنگام احیای سختی گیر نمک به مخزن اضافه و یا تزریق می گردد. هر چقدر میزان احیا در سختی گیر بیشتر باشد، نمک نیز افزایش پیدا می کند. معمولاً پیشنهاد می شود که هر ماه یک بار به بررسی سختی گیر بپردازید. برای آنکه آب نرم داشته باشید و کیفیت آن مطلوب باشد همیشه باید نیمی از مقدار کلی مورد نیاز برای مخزن، نمک داخل آن وجود داشته باشد.
انتخاب سختی گیر رزینی
معمولا انتخاب یک سختی گیر دارای اهمیت زیادی می باشد زیرا باید مصرف انرژی را بهینه کرده و میزان سوخت را کاهش دهد و کیفیت مطلوبی در رسوب زدایی داشته باشد. هر چند که کمبود قدرت سختی گیرها با ورود سختی گیر مغناطیسی به بازار کمی مرتفع شده است اما به طور کلی خراب شدن و استهلاک سختی گیر را افزایش می دهد و دوره های زمانی شست و شو را پایین می آورد. برای انتخاب یک سختی گیر مناسب باید موارد زیر مورد توجه قرار گیرد.
- ظرفیت سختی گیر
- درجه سختی آب
چرخه شست و شو
چرخه شستشو نیز بر حسب کاربری ساختمان و همچنین تعداد ساعت کارکرد تجهیزات مشخص می شود و علاوه بر آن به صورت هفتگی و روزانه هم می توان آن را در نظر گرفت. توجه کنید به طور معمول آب زیادی در چرخه شست و شو هدر خواهد رفت. به همین خاطر بهتر است که این چرخه طولانی باشد. به عنوان مثال چنانچه تجهیزات تأسیساتی در اداره حدود ۸ ساعت کار کند و چرخه شست و شوی آن به صورت هفتگی قرار داده شود با احتساب تعطیلی یک روزه در هفته باید حدوداً ۴۸ ساعت کار کند. بنابراین می توانیم بگوییم هر چقدر چرخه شست و شو مدت زمان طولانی تری داشته باشد ظرفیت سختی گیر نیز باید بیشتر باشد.
نصب سختی گیر رزینی
محل نصب و قرار دادن سختی گیر دارای اهمیت زیادی می باشد.
- سختی گیر رزینی را باید در محیطی که امن، سربسته، دور از نور خورشید، دور از سرما و صاف باشد نصب نمود.
- محلی که سختی گیری در آنجا نصب می شود باید به لوله کشی آب و فاضلاب نزدیک باشد. فاصله سختی گیر تا لوله فاضلاب نباید از ۱۵ فوت بیشتر باشد.
- برای آنکه سختی گیر رزینی را به فاضلاب متصل کنند باید از لوله پلاستیکی که دارای سایز ۱.۲ اینچی است استفاده شود اما اگر فاصله سختی گیر رزینی تا لوله کشی فاضلاب از ۱۵ فوت بیشتر بود، لوله آن باید سایز یک اینچی داشته باشد.
- دقت کنید که سختی گیر حتماً کاملاً تراز باشد و پایه های آن در مکان مطمئن و محکمی قرار داده شود.
- پس از آن باید لوله ورودی و خروجی به دستگاه متصل گردد.
- سپس دریچه بالای مخزن باید باز شود و بستر لازم با شن و رزین پر شود.
- پس از آن تانک آب نمک باید در مجاورت سختی گیر قرار داده شود و لوله تزریق نمک باید در عمق مناسبی از تانک تعبیه گردد.
- آب با سختی گیر رزین خود را از دست می دهد و نرم می شود پس از احیای سختی گیر، مقدار کلرید سدیم در منبع افزایش پیدا می کند.
سخن پایانی
یکی دیگر از انواع مختلف سختی گیر که در بازار وجود دارد سختی گیر رزینی می باشد. هر چند که استفاده از سختی گیر و از بین بردن سختی آب و نرم کردن آب باعث می شود که اثرات ضد عفونی کننده در مخزن کاهش پیدا کند اما مقدار زیاد نمک باعث از بین رفتن باکتری ها هم می شود. اگر برای استفاده کردن از سختی گیر مغناطیسی و سختی گیر رزینی دچار تردید شده اید پیشنهاد می کنیم که از کارشناسان آی بک امداد در این رابطه کمک بگیرید.
سختی گیر رزینی چیست؟
امتیاز سردبیر
مجموع امتیاز
سختی گیر رزینی چیست؟ روش عملکرد سختی گیر رزینی