ضایعات آهن چیست و چه کاربردی دارد

در مقاله های قبلی در رابطه با ضایعات پلاستیک ، ضایعات مس و ضایعات آلمینیوم بصورت کامل و تخصصی صحبت کردیم ، در این مقاله به سراغ فلز با ارزش و قدرتمند آهن خواهیم رفت ، آهن یکی از مهمترین یافته های بشر است چرا که توانست تحول عظیمی در زندگی انسان ایجاد کند ، پیشنهاد میکنم تا انتهای این مقاله با ما باشید.

هر محصولی که حاوی آهن باشد و بتوان آن را بازیافت کرد و دوباره استفاده کرد ضایعات آهن یا آهن زباله می گویند. در همین ابتدا باید توجه شود که ضایعات آهن یا زائدات آهن متفاوت‌ است. زائدات آهن قابل بازیافت و استفاده مجدد نمی باشد و شامل براده آهن یا همان مواد ریز است اما ضایعات آهن قابل بازیافت و استفاده مجدد می باشد.

بازیافت ضایعات آهن علاوه بر اینکه از لحاظ اقتصادی بسیار مقرون به صرفه میباشد چون از تولید مجدد آن که نیاز به استخراج از معادن طبیعی دارد جلو گیری میکند،به حفط سلامت محیط زست به علت :صرفه جویی در مصرف آب،کاهش آلودگی منابع آبی و آلودگی کمتر هوا کمک میکند.

در کنار مزایای بازیافت آهن که گفته شد از خطرات فرایند بازیافت آهن نمی توان چشم پوشی کرد زیرا شامل خطرات فیزیکی و شیمیایی است. خطرات فیزیکی شامل وجود اشیا سنگین و برنده می باشد و خطرات شیمیایی شامل وجود موادی با خاصیت رادیواکتیو (پرتوزا) است که می تواند هم به انسان و هم به سلامت محیط زست آسیب برساند. طبق این نکات گفته شده رعایت ایمنی در این فرایند از اهمیت بالایی برخورد دار است.

فرآیند بازیافت ضایعات آهن 

1. فرآیند جمع آوری ضایعات آهن
2. فرایند بازیافت ضایعات آهن

فرآیند جمع اوری اغلب توسط بازیافتی ها و از مناطق مسکونی در محله ها صورت میگیرد و پس از جمع آوری در یک مکان بزرگ و صد البته روباز انبار میشود. فراموش نکنیم که این مواد انبار شده فقط شامل مواد آهنی نیست و شامل فلزات غیر آهنی نیز می باشد. برای رفع این چالش و جداسازی فلزات آهنی از غیر آهنی، کافی است از آهنربا های بزرگ استفاده کنیم. بدین گونه فلزات آهنی را از فلزات غیر آهنی جدا و آن ها رو دسته بندی میکنند. پس از پایان فرایند جمع آوری ضایعات آهن نوبت به بازیافت ضایعات آهن می رسد که شامل انتقال آن ها از ابنار به کارخانه برای بازیافت است.در کارخانه ها برای انجام فرآیند بازیافت ضایعات آهنی شروع به تفکیک آن می‌کنند. در این فرآیند ابتدا ضایعات را روی تسمه نقاله ریخته سپس به دستگاه ریزاننده منتقل می‌کنند. این دستگاه‌ها مواد وارد شده را به تکه‌های کوچک و بزرگ تبدیل می‌کند که ترکیبی از ضایعات فلزی و سایر ضایعات می‌باشد.

حال برای این بخش استوانه ای مغناطیسی اینجا به کار خواهد آمد و با استفاده از آن فلز از سایر ضایعات جدا می شود و خیلی منظم و تمیز طبقه بندی مورد نظر انجام خواهد شد ، این استوانه میتوان مرحله جدا سازی را تا چندین بار سرعت بخشد ، تکه‌های فولاد چسبیده به استوانه مغناطیسی جداسازی و به دست مشتریان مخصوص خود می‌رسد. باقیمانده ضایعات هم که به تسمه نقاله دیگر رسیده بود، دوباره جداسازی و توسط بازرس بررسی می‌شود تا ضایعات مفید از بین نروند.

انواع ضایعات آهن

• ضایعاتی که وزن آن معادل یک تن بر متر مربع یا بیشتر است که به آن ها *سنگین بار* می گونید.
• محصولات فولادی که در ساختمان سازی کاربرد دارند *ویژه* نام دارند و شامل خرده میله گرد، تیرآهن و قوطی پروفیل است.
• ضایعاتی که از لحافظ کیفیت و قیمت ارزش بالایی دارند را سوپر ویژه می‌گویند
• ضایعاتی که در ترکیب شیمیایی خود دارای عنصرهای فسفر،گوگرد،مس،کرم،نیکل و آهن است را درجه یک می نامند.
• ضایعات درجه دو و درجه سه  مانند ضایعات درجه یک است، با این تفاوت که میزان ترکیبات شیمیایی متفاوت است.
• حلب :این نوع ضایعات را میتوان به قوطی های نگهدارنده مواد غدایی اشاره کرد.

یک سری از محصولات و تجهیزات آهنی بسیار حساس بوده و خرید و فروش و استفاده از آنها هم باید زیر نظر مراجع قانونی صورت پذیرد و در صورت ورود به بازار که احتمال آن کم است بطور غیر قانونی بود.این ضایعات، ضایعات ممنوعه نام دارد.ادوات و تجهیزات جنگی و قلم جوش جزوه این ضایعات است.

موادی که دارای آلیاژی به غیر از آهن هستند و ارزش آنها هم به نوع آلیاژی که در آنها استفاده شده است دارند. این ضایعات، آهن آلیاژی نام دارد.معمولا از تجهیزات شکسته یا برش خورده و مشکل دار تشکیل می شوند و با توجه به ترکیبات خود داری محدودیت استفاده در صنایع مختلف است ‌. از جمله این مواد می توان به فنرهای برش خورده و چرخ دنده اشاره کرد که در ترکیبات خود آلیاژهایی مانند کروم و منگنز دارند.

به براده ھای تولید شده از تراشکاری قطعات آھنی ضایعات سوفاره یا سوفاله آھن  گفته می شود که در دو دسته ناخنی پوشالی قرار دارند و به دو صورت فله ای و پفکی ریز بار عرضه می شود. اندازه سوفاله ناخنی ۳-۱۰ میلی متر است. سوفاله ناخنی ھزینه بیشتر و چگالی پایین تری دارد.

ضایعاتی که دارای ضخامت کمتر از ۱ میلی متر هستند ضایعات روغنی آهن نام دارند و در هنگام تولید دچار نقص یا مشکل شده اند.

محصولاتی که معمولا از تجهیزات و تولیدات آبرسانی و لوله کشی  تشکیل شده اند گالوانیزه نام دارند.و دارای روکش گالوانیزه می باشند. این  ضایعات عمدتا بعد از خرابی و پایان یافتن عمر مفید خود ایجاد میشوند و به علت داشتن روکش گالوانیزه محدودیت  استفاده در صنایع را دارند و به همین دلیل قیمت کمتری نسبت به ضایعات دیگر دارند. از این محصولات می توان به: لوله‌ آب، کانال کولر اشاره کرد.

ضایعات آهن کاربرد های بی شماری دارد که در این موارد مورد استفاده‌ قرار میگیرد:

ساخت محصولات فلزی جدید که طی یک فرآیند با استفاده از قوس الکتریکی می توانند به فلزاتی با استحکام بالا تبدیل شوند که میتوان به فولاد ضد خش اشاره نمود.

• ساخت ابزارهای خانگی مانند صندلی و میزها
• کاربرد های صنعتی مانند جاده سازی پل سازی و…
• کاربرد های هنری برای ساخت مجسمه های فلزی

کاربرد های هنری که در  ساختن مجسمه‌های هنری از این ضایعات فلزی استفاده بسیاری می‌شود.حتی کسانی که حرفه‌ای و ماهر نیستند هم از خلاقیت‌های خود برای انجام کارهای هنری بهره برده‌اند و از نمایش کارهای هنری ساخته‌شده از این ضایعات فلزی روی دیوارهای منزل خود احساس شعف و غرور می‌کنند. کارخانه های فولاد سازی در ایران بیشترین بهره مفید را از ضایعات می برند و همچنین رقم بالایی از واردات آهن در همین کارخانه ها است.

بهره گیری از مراکزی که بتوانند فلزات و آهن آلات را با بهترین کیفیت جمع آوری کرده و در اختیار کارخانجات قرار دهند از اهمیت بسیاری بالایی برخوردار است زیرا فرآیند وارد کردن ضایعات آهن و فلزات سبب کند شدن روند تولید و سود دهی کمتر می شوند.

علت اینکه ضایعات امروزه مورد توجه قرار گرفته اند به بعداز انقلاب صنعتی بر میگردد که جهان به یکبار با انبوهی از ضایعات مواجه و نمی دانست با آن حجم از ضایعات که هم برای انسان‌ و هم سلامت محیط زست خطرناک بود چه کند. به همین علت به فکر از بین بردن ضایعات افتادن. اما با سرعت گرفتن صنعت و صنعتی شدن تمام جهان دیگر از بین بردن و حتی دفن این موارد کافی نبود.

همین دلیل کافی بود تا انسان به بازیافت و استفاده دوباره از این ضایعات روی آورد که سبب شروع بیزینس طلای کثیف یا ھمان ضایعات شد. در گذشته خرید و فروش این ضایعات به عهده دولت ھا بود. اما وقتی بخش ھای خصوصی از سود کلانی که در این بیزینس وجود داشت آگاھی یافتند به این بیزینس علاقه مند شدند. این بیزینس در کشور ما ھم یکی از پرسودترین تجارت ھای موجود می باشد که خوشبختانه در سال ھای اخیر به خوبی میان مردم جا افتاده است.

از نشانه این امر می توان به استفاده از اپلیکیشن و ارسال ماشین به درب منزل و پرداخت مبلغی که عنوان تشویق برای تفکیک ضایعات است اشاره نمود. این تجارت نیاز به تعداد بالای نیروی کار دارد که معمولا این نیروی کار ارزان می باشند. این ارزان بودن به این دلیل است که این افراد تنها مسئولیت جمع آوری این ضایعات را داشته و خرید از این افراد با مبلغ ناچیز و کیلویی می باشد اما فروش این موارد به کارخانجات دارای سود ھنگفتی است. ناگفته نماند که در برخی از کشور ھا سود این بیزینس به حدی می باشد که دولت ھا اجازه ورود بخش ھای خصوصی را نمی دھد و حتی در بعضی مواقع بازیافت آنها به چالش سیاسی بین کشور ھا و حتی تنش ھایی منجر می شود.

بی خطر کردن و ازبین بردن ضایعات بیولوژیک و بیمارستانی و ھمچنین ضایعات تسلیحات و ادوات جنگی و صنایع ھسته ای از جمله موارد بسیار تنش زا ھستند زیرا ممکن است تا سال ھا سلامت محیط زیست و حتی سلامت ساکنین آن منطقه را تحت تاثیر قرار دھد و سبب ھای جدی و جبران ناپذیر شود. افرادی که قصد ورود به این بیزینس را دارند قبل از ورود، باید آگاھی و اشراف کامل بدست آورند مانند بسیاری از کارھای دیگر که نیاز به تحقیق و آگاھی دارد . در غیر این دچار ضرر و زیان خواھند شد. ھمچنین فروش این ضایعات به مراکز و کارخانجات معتبر ھم یکی از مواردی است که بسیار حائز اھمیت می باشد. زیرا که خرید این مواد به صورت نقدی بوده و در صورتی که بازگشت سرمایه شما سریعا انجام نشود شما از این چرخه خارج و دچار زیان خواھید شد.

سخن آخر

در آخر ھم فراموش نکنید که سنجیدن جوانب ھر بیزینس قبل از ورود به آن امری ضروری است ، آهن ضایعات هم از این صحبت خارج نیست و حتما برای ورود به این تجارت تمام جوانب را بررسی نمایید ، در انتهای این صفحه میتوانید سوالات و نظرات خود را با ما در میان بگذارید تا از تجربیات کارشناسان آیبک استفاده کنید.