عطسه چه فوایدی برای بدن دارد | فواید عطسه

شاید عطسه کردن در جمع برای برخی افراد خوشایند نباشد و احساس خوبی به آن نداشته باشند اما باید گفت عطسه کردن فواید بسیاری برای بدن دارد و در بسیاری از موارد بدن را در مقابل آلودگی های محیطی محافظت می کند. عوامل زیادی چون آلرژن ها، ویروس ها، ضربه به بینی و بسیاری از محرک های دیگر سبب بروز عطسه می گردند. عطسه نوع قدرتمند و غیر ارادی از دفع هوا است که معمولا به صورت ناگهانی و بدون هشدار اتفاق می افتد، در حالت کلی می توان گفت عطسه یک فرآیند نرمال و طبیعی است و معمولا نشان دهنده یک بیماری جدی نمی باشد اما در برخی موارد این فرآیند بیش از حد به طول می انجامد و عملکرد فرد را مختل می کند. با وجود اینکه عطسه های پشت سر هم آزار دهنده هستند اما عطسه فواید بسیاری برای بدن دارد و از بدن در برابر باکتری ها، ویروس ها، گرد و خاک، انواع قارچ های پراکنده در هوا و گرده گل در فضا محافظت می کند.

دلایل عطسه کردن 

عوامل بسیاری مانند سرماخوردگی، مواد آلرژی زا و حساسیت زایی چون بوی عطرها، ادویه جات، بوی گل ها، وجود ذره های گرده به خصوص در فصل بهار و پاییز، سرمای هوا و نور خورشید باعث عطسه کردن می شوند. زمانی که فرد با یک محرکی روبه رو می شود که سبب تحریک مرکز عطسه در پایین ساقه مغز شده به سرعت پیام هایی جهت بسته شدن ناحیه گلو، چشم ها و دهان فرستاده می شود. پس از آن قفسه سینه منقبض می شود و در پی آن مقدار زیادی هوا از طریق بینی به سرعت خارج می گردد که همراه این هوا مقداری بزاق و ماده مخاطی نیز از دهان و بینی بیرون می آید. با انجام این فرآیند عطسه در پاک کردن مجاری بینی از مواد خارجی کاربرد بسیاری دارد، از دیگر دلایل عطسه کردن می توان به موارد زیر اشاره کرد.

تحریک بینی با پر 

قلقلک بینی برخی از افراد با پر موجب عطسه کردن آن ها می شود، هیچ گاه پر را به طور کامل در بینی فرو نکنید چرا که فرد را با آسیب های بسیاری مواجه می سازد.‌

نگاه کردن به نور خورشید 

برخی افراد تنها با نگاه کردن به نور خورشید عطسه می کنند، به گفته محققان یک سوم مردم به این شکل از عطسه انعکاسی که به آن عطسه نوری گفته می شود حساس هستند.

چیدن یک موی از بینی 

با کندن یک موی از بینی این کار سبب تحریک عصب تری ژمینال شده و عطسه رخ می دهد، اما این کار نه تنها عطسه کردن را تحریک می کند بلکه به پوست سوراخ های بینی که از حساسیت بالایی برخوردار هستند نیز آسیب می رساند.

قرار گرفتن در معرض هوای سرد 

یکی دیگر از مواردی که می تواند سبب تحریک رفلکس عطسه گردد برخورد هوای سرد به صورت می باشد. برای این کار می توانید هنگامی که هوا سرد است بیرون رفته و نفس عمیق بکشید تا هوای سرد وارد بینی گردد و یا در منزل در فریزر را باز نمایید و در هوای سرد تنفس کنید.

نوشیدنی گازدار

با نوشیدن نوشابه های گازدار دی اکسید کربن موجود در آن نوعی از گیرنده را روی زبان فعال می کند، با تحریک چندین گیرنده تولید بزاق در بدن افزایش یافته و ممکن است به سرفه یا عطسه منجر گردد. همچنین بوییدن حباب ها نیز در ایجاد عطسه موثر می باشد زیرا بینی نسبت به زبان حساسیت بیشتری به کربن دی اکسید دارد.

فواید عطسه برای بدن 

با وجود اینکه عطسه نمودن برای فرد بسیار مفید است و سبب شده تا مواد مضر از بدن بیرون روند اما هوای عطسه شامل هزاران نوع باکتری و ویروس بوده و ممکن است با عطسه کردن و پخش هوای آلوده کسانی که در نزدیکی شخص حضور دارند هوای آلوده را تنفس کنند و این آلودگی ها روی بدن و لباس آن ها جمع گردد و باعث بیماری شود.

عطسه با محافظت از ریه ها در برابر غبار، آلودگی و سایر مواد تحریک کننده موجب تمیز شدن مجاری تنفسی می شود، در واقع با ورود هر محرکی به بینی سنسور های موجود در بینی و سینوس های آن محرک را تشخیص می دهند و با ارسال سیگنال به مسیرهای تنفسی مژگان بویایی سبب خارج کردن آن ها می شوند. این مژگان از طریق اعصاب به مغز و نیز ماهیچه های سینه مرتبط می گردند تا به شدت منقبض و شل شوند که این کار به خروج هوا، بزاق و خلط از طریق دهان و بینی منجر می شود.

عطسه علاوه بر اینکه به بهبودی، سلامت بدن و تخلیه امراض از سراسر بدن کمک کرده بلکه بدن را تا ۳ روز از سکته ایمن می کند، همان طور که سرفه برای ریه مفید است عطسه به سلامت مغز کمک می کند، از این رو خطر سکته مغزی برای کسانی که عطسه خود را نگه می دارند وجود دارد. علاوه بر موارد ذکر شده عطسه دارای فواید زیر نیز می باشد.

• عطسه به بازسازی مجدد بینی و تمیز شدن آن کمک می کند تا بینی بتواند هوای تازه را به خوبی تنفس نماید و با این کار مانع از سخت شدن حفره های بینی می شود.
• عطسه علاوه بر بینی، ریه ها را از غبار، آلودگی و دیگر مواد تحریک کننده محافظت می کند.
• از دیگر فواید عطسه برای بدن می توان به تقویت چشم اشاره کرد و از این طریق چشم را در برابر بیماری های چشمی چون آب مروارید و آب سیاه ایمن نگه می دارد.
• جلوگیری از سرطان های مغز با تسریع جریان خون در سر و از بین بردن آلودگی های خون در مغز

عوارض نگه داشتن عطسه

برخی افراد زمانی که در جمعی قرار می گیرند مانع از عطسه خود می شوند که بسیار خطرناک بوده و با این کار به بدن خود آسیب می رسانند. با نگه داشتن عطسه هوا با شدت زیاد به سمت مجرای گوش یا شیپور استاش حرکت می کند، بین گلو و گوش مجرای شنوایی قرار دارد که گذرگاه های کوچکی داشته و با ورود فشار هوا به درون مجرای گوش پارگی پرده صماخ یا همان پرده گوش رخ می دهد. همچنین زمانی که فشار هوا شدید تر باشد می تواند به ساختارهای گوش داخلی که ظریف هستند نیز آسیب برساند و کاهش شنوایی فرد را برای همیشه به همراه داشته باشد، از طرفی دیگر نگه داشتن‌ عطسه نه تنها به ساختار گوش آسیب می رساند بلکه این احتمال وجود دارد که رگ های خونی در بینی و سفیدی چشم نیز دچار پارگی گردند.

همان طور که بیان کردیم یکی از فواید عطسه خارج کردن باکتری و ذرات کوچک موجود در مجرای تنفسی، بینی، ریه و گوش است اما با نگه داشتن عطسه این هوای پر فشار از طریق بینی به داخل گوش باز می گردد که در پی آن مخاط آلوده وارد گوش میانی شده و منجر به عفونت گوش می گردد.

یکی دیگر از عوارض نگه داشتن عطسه آسیب دیدن دیافراگم می باشد که یک‌ ماهیچه تنفسی بوده و موجب جدایی قفسه سینه از حفره شکمی می شود. نگه داشتن عطسه در سینه سبب شده تا هوا با شدت بسیاری پرده دیافراگم را تحت فشار قرار دهد، در برخی اوقات این نگه داشتن عطسه سبب شکسته شدن دنده ها شده به خصوص در بین افراد مسن بیشتر دیده می شود.

نحوه صحیح عطسه کردن 

هنگام عطسه و سرفه باکتری و میکروب ها به راحتی در فضا پخش می گردند و سبب گسترش بیماری ها شده و افراد دیگر را مبتلا می کنند، بنابراین لازم است هنگام عطسه کردن با یک دستمال تمیز جلوی دهان و بینی پوشانده شود تا مانع از گسترش بیماری ها در محیط گردد. هیچ گاه دستمال استفاده شده را برای بار دوم استفاده نکنید چرا که باکتری ها و میکروب ها می توانند تا چندین ساعت روی دستمال مرطوب زنده بمانند و با این کار آلودگی ها دوباره به بدن باز می گردند.

چنانچه هنگام عطسه دستمالی به همراه ندارید درون آرنج خود عطسه کنید نه دست ها، زیرا عطسه کردن درون دست سبب شده تا آلودگی ها به سایر افراد و یا اشیای مورد استفاده آن ها منتقل شود، با وجود اینکه نمی توان مانع از انتشار آلودگی ها به طور کامل در محیط شد اما تا حد زیادی انتشار آن ها کاهش می یابد.

درمان خانگی عطسه کردن 

برخی افراد بیش از حد عطسه می کنند و وجود عطسه های طولانی باعث آزار آن ها می گردد اما می توان در مواردی این عطسه ها را قطع نمود، برای این کار ابتدا باید علت عطسه کردن مشخص گردد. در بسیاری از موارد عوامل خارجی و آلرژن هایی چون حساسیت به بوی خاص گل ها و گیاهان یا مواد خوراکی مانند گوجه فرنگی، کیوی و آناناس باعث حساسیت می شود که می توان با دوری از این عوامل عطسه را برطرف کرد. اما در صورتی که عطسه کردن به علت عفونت باشد باید به پزشک مراجعه نمود، همچنین داروهای بدون نسخه تحت عنوان آنتی هیستامین ها نیز وجود دارد که به تسکین علائم عطسه کمک می کنند.

با وجود اینکه عطسه های طولانی و پشت سر هم می تواند آزاردهنده باشد اما باید گفت عطسه فواید زیادی برای بدن دارد و در واقع یکی از راهکارهای محافظتی بدن در برابر آلودگی ها و باکتری ها می باشد. در بیشتر مواقع عطسه به دلیل یک محرک خارجی رخ می دهد و جای نگرانی نیست اما در صورتی که عطسه به دلیل بیماری هایی چون عفونت بروز کند باید برای درمان آن اقدام نمود.