قبل از اینکه برای بازسازی خانه اقدام کنید، حتماً باید ابتدا برنامه ریزی صحیحی داشته و با مراحل مختلف فرایند بازسازی کاملاً آشنا باشید. در ادامه شما را با مراحل بازسازی خانه آشنا می کنیم.
مرحله ۱: طراحی اولیه
اولین گام در بازسازی خانه انجام طراحی اولیه است. در این مرحله باید بررسی کنید که چه تغییراتی می‌خواهید در خانه اعمال کنید. مثلاً می‌خواهید اتاق‌ها را بزرگ‌تر یا کوچک‌تر کنید، ساختمان را گسترش دهید یا فضاهای جدیدی اضافه کنید. همچنین باید طرحی کلی از تغییرات مورد نظر خود تهیه کنید. برای این کار معمولاً از مهندسین معماری و طراحی کمک می‌گیرند.
طراحی اولیه یکی از مهم‌ترین مراحل در فرآیند بازسازی خانه محسوب می‌شود. در این مرحله، طرح کلی تغییرات مورد نظر بررسی و اولیه طراحی می‌شود. تکمیل به موقع طراحی اولیه باعث می‌شود سایر مراحل بازسازی به خوبی انجام گیرد.
برای طراحی اولیه باید نکات مختلفی را مد نظر قرار داد. ابتدا باید تجزیه و تحلیلی از وضعیت فعلی خانه انجام شود تا بفهمیم کدام نقاط نیاز به تغییر دارند. سپس باید اهداف و انتظارات خود از بازسازی را تعریف کنیم مانند افزایش مساحت، تغییر کاربری فضاها و ….
پس از آن، باید قوانین و مقررات شهرداری در مورد ساخت و ساز را مطالعه کنیم تا طرح ما در چارچوب استانداردهای موجود باشد. همچنین بودجه‌ای که می‌خواهیم صرف بازسازی کنیم را تعیین کنیم تا طراحی متناسب باشد.
در مرحله بعد باید نقشه‌های اولیه تهیه کنیم که بخش‌های مختلف خانه از قبیل اتاق‌ها، حیاط و … در آن نشان داده شود. برای تهیه نقشه‌های اولیه می‌توان از نرم‌افزارهای طراحی خانه و نقشه‌کشی استفاده کرد. البته بسیاری از مردم برای دقت بیشتر از خدمات مهندسان معماری و طراحان استفاده می‌کنند.
در طراحی اولیه، باید جزئیات مختلفی مانند ابعاد اتاق‌ها و فضاها، مکان در و پنجره‌ها، عبور تأسیسات و خطوط لوله و برق و … روی نقشه مشخص شود. همچنین باید امکانات و تجهیزات داخلی مورد نیاز نیز تعیین شوند مانند آشپزخانه، حمام، سیستم‌های برقی و آبی و …
پس از تکمیل طراحی اولیه و تایید خانواده، زمان آن رسیده است تا مراحل بعدی مانند دریافت مجوزها و جمع‌آوری مصالح آغاز شود. طراحی اولیه در واقع مبنا و پایه‌ای برای سایر مراحل است که باید با دقت انجام شود.
با رعایت اصول طراحی و ملاحظات فنی، می‌توان طرحی ارائه داد که مناسب بودجه و انتظارات صاحب‌خانه باشد. در نهایت خانه‌ای مطلوب برای زندگی راه اندازی می‌شود.
مرحله ۲: دریافت مجوزها
یکی از مهم‌ترین مراحل بازسازی خانه، دریافت مجوزهای لازم از مراجع ذی‌ربط است. بدون دریافت مجوز، کار بازسازی به صورت قانونی انجام نمی‌شود.
مهم‌ترین مجوزی که باید دریافت شود، مجوز ساختمان است که از شهرداری تهیه می‌گردد. در درخواست مجوز باید طرح‌ها و نقشه‌های تکمیل شده ارائه شوند.
اگر قصد تخریب بخشی از ساختمان قدیمی وجود دارد، مجوز تخریب نیز الزامی است. اگر می‌خواهیم کاربری برخی فضاها را تغییر دهیم مانند تبدیل اتاق به آشپزخانه باید مجوز تغییر کاربری را دریافت کنیم.
اگر قرار است ساختمان را افزایش دهیم باید مجوز احداث آن را بگیریم. در صورت لزوم مجوزهای دیگری مانند مجوز محیط زیستی نیز الزامی است.
برای دریافت مجوز ابتدا باید فرم‌های مربوطه را تکمیل و همراه طرح‌های لازم به شهرداری ارائه داد. سپس پرونده بررسی و اگر مورد تأیید قرار گرفت ظرف مدت زمان مشخصی مجوز صادر می‌شود.
دریافت مجوزها یکی از مهم‌ترین مراحل است که باید به دقت انجام پذیرد تا اشکالی در ادامه کار وجود نداشته باشد. با توجه به اهمیت این مرحله، توصیه می‌شود همزمان با طراحی، فرآیند دریافت مجوزها نیز آغاز شود.
مرحله ۳: جمع‌آوری مصالح
جمع‌آوری مصالح یکی دیگر از مراحل مهم بازسازی خانه است. در این مرحله باید مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز برای اجرای پروژه تهیه شود. اهمیت این مرحله در این است که با تهیه به موقع مصالح، کار ساخت و ساز بدون وقفه انجام می‌پذیرد.
مواد اولیه‌ای که معمولاً نیاز است عبارتند از:
- سیمان ، آجر و سنگ برای بنای دیوار و ستون‌ها
- آهن و مصالح ساختمانی برای سقف و تأسیسات
- چوب و مصالح الکتریکی و آبی برای تاسیسات
- کاشی، گچ و مواد تزئیناتی داخلی
البته بر اساس نوع بازسازی و متریال مورد استفاده، مصالح متفاوت خواهد بود. معمولاً مصالح از فروشگاه‌های مواد ساختمانی تهیه می‌شود. الزامات زمانی و مقدار مورد نیاز نیز توسط طراح یا پیمانکار تعیین می‌گردد.
مرحله ۴: تخریب بخش‌های قدیمی
یکی از مهم‌ترین مراحل بازسازی خانه، تخریب بخش‌های قدیمی و فرسوده‌ای است که قابل بازسازی نیستند. تخریب باید توسط افراد متخصص و به صورت منظم انجام شود تا مشکلی ایجاد نشود.
ابتدا باید اجزای قدیمی که قرار است تخریب شوند، مشخص شوند. عواملی مانند فرسودگی، عدم استحکام و مانع بودن برای طراحی جدید، دلایل اصلی تخریب هستند. سپس مناطق تخریبی باید با نشانه‌گذاری مشخص شوند تا اشتباهاتی رخ ندهد. همچنین باید اطراف محوطه را محصور کرد تا ایمنی عابران تأمین شود.
روش‌های مختلفی برای تخریب وجود دارد که با توجه به نوع ساختمان و مصالح به کار رفته انتخاب می‌شوند. برای مثال:
- تخریب با چکش و گیره برای دیوارهای آجری
- بریدن دیوارهای بتنی با دستگاه خردکن بتن
- تخریب سقف‌های آهنی با قیچی بزرگ
- تخریب ستون‌ها با قیچی هیدرولیکی
باید مراقب بود تا هنگام تخریب، اجزای سالم آسیب نبینند. همچنین مواد تخریبی باید جمع‌آوری و دفع اصولی شوند. پس از تکمیل تخریب، کف و زیرسازی منطقه بازسازی می‌شود تا آماده ادامه‌ی مراحل بعدی باشد. تخریب باید به صحیح‌ترین شکل انجام گیرد.
مرحله ۵: بنای دیوارها و ستون‌های جدید
ساخت دیوارها و ستون‌های جدید یکی از مهم‌ترین مراحل بازسازی ساختمان است که باعث ایجاد پایه و اسکلت اصلی بنا می‌شود. پیش از شروع کار، زیرسازی محوطه تخریبی باید با آجر یا بتن تقویت شود تا بتوان روی آن ساخت و ساز انجام داد. سپس می‌توان به ساخت دیوارها و ستون‌ها پرداخت.
معمولاً برای دیوارها از مصالحی مانند آجر، بلوک و سیمان استفاده می‌شود که بهتر است ابتدا زیربنای دیوار را با بتن بسازند. سپس آجر یا بلوک روی آن می‌گذارند. برای ساخت ستون‌ها از مصالحی مثل آجر، سیمان و فولاد بهره می‌برند که باید بسیار محکم باشند.
در طول ساخت، باید به استحکام و پایداری دیوارها و محل قرارگیری آرماتورها دقت ویژه‌ای شود. همچنین ضخامت و ابعاد آنها باید مطابق طرح باشد. پس از اتمام یک دیوار، باید به کامل خشک شدن آن فرصت داده شود تا دیوار بعدی ساخته شود. به همین ترتیب تا ساخت کل دیوارها و ستون‌ها به پایان می‌رسد.
دقت در ساخت، رعایت اصول مهندسی و بکارگیری مصالح مناسب باعث می‌شود دیوارها و ستون‌های جدید، پایداری لازم را داشته باشند. این مرحله پایه اصلی بازسازی است.
مرحله ۶: ساخت سقف جدید
پس از اتمام دیوارها و ستون‌ها، وارد مرحله ساخت سقف می‌شویم. معمولاً سقف‌های مدرن از مصالحی مثل تیر آهن، تخته‌های چوبی یا فولاد ساخته می‌شوند. در این مرحله ابتدا تیرهای اصلی سقف و سپس تخته‌های آن نصب می‌شوند. ساخت سقف جدید یکی از مهم‌ترین مراحل بازسازی خانه محسوب می‌شود. زیرا سقف، پوشش اصلی ساختمان را تشکیل می‌دهد. در این مقاله به بررسی این مرحله می‌پردازیم:
- قبل از ساخت سقف، باید تیرآلات‌های اصلی نصب شوند که معمولا از فولاد ساخته می‌شوند. تیرها باید استحکام کافی داشته باشند تا وزن سقف و بارهای وارده را تحمل کنند.
- پس از نصب تیرآلات، می‌توان به ساخت حالت روی آنها پرداخت. معمولا از شیروانی یا پلاسکو به عنوان حالت استفاده می‌شود.
- برای اتصال حالت به تیرها، از میخ و رزین مخصوص استفاده می‌کنند تا محکم بماند.
- پس از اتمام حالت، پوشش بالای آن نصب می‌شود که معمولا از بتن، سفال و گاهی آجر استفاده می‌کنند.
- در مواردی هم از سقف‌های فلزی مانند پروفیل و ساندویچ استفاده می‌شود که سبک‌ترند.
- در تمام مراحل باید به استحکام، عایق‌بندی و پایداری سقف توجه ویژه‌ای شود.
- همچنین دهانه‌های تاسیساتی نیز طراحی می‌شوند.
- پس از اتمام ساخت سقف، باید رطوبت‌ها خشک شوند تا آماده مرحله بعدی باشد.
مرحله ۷: نصب سیستم برق و لوله‌کشی
بعد از آماده شدن دیوارها و سقف، وارد مرحله نصب سیستم‌های برق و لوله‌کشی می‌شویم. در این مرحله کارشناسان الکتریسیته و لوله‌کشی، سیم‌کشی‌ها و لوله‌های آب، گاز و برق را در خانه نصب می‌کنند. نصب سیستم برق و لوله‌کشی یکی از مهم‌ترین مراحل بازسازی خانه است که باید با دقت و توجه به استانداردهای فنی انجام شود. در این مرحله زیرسازی‌های لازم برای این سیستم‌ها فراهم می‌شود. قبل از شروع کار، خطوط اصلی عبور برق و آب باید بر اساس طرح‌ها مشخص شوند. سپس در زیر دیوارها جایگاه‌هایی برای عبور لوله‌ها و سیم‌کشی ایجاد می‌کنند.
مرحله ۸: نصب سیستم‌های مکانیکی
نصب سیستم‌های مکانیکی مانند تأسیسات آب و فاضلاب و هوای سرد و گرم یکی دیگر از مهم‌ترین مراحل بازسازی خانه است. برای لوله‌کشی آب گرم و سرد باید ابتدا خطوط اصلی تأمین آب وارد ساختمان شوند. سپس لوله‌کشی‌های داخلی مطابق با طراحی و مکان اتاق‌ها انجام می‌گیرد.
سیستم فاضلاب نیز باید به گونه‌ای طراحی و نصب شود تا فاضلاب به سمت تصفیه خانه یا فاضلاب شهری هدایت شود. آبیاری خودکار باغ و حیاط نیز ممکن است در برخی موارد طراحی و نصب شود.
مرحله ۹: نصب تاسیسات سانیتری و آب گرم
در این مرحله کارشناسان سانیتری و آب گرمکشی، تأسیسات شامل دستشویی، حمام، آشپزخانه و … را نصب می‌کنند. آنها کارهایی مانند نصب لوله‌ها و تجهیزات سانیتری و همچنین بخاری و بویلر آب گرمکشی را انجام می‌دهند.
مرحله ۱۰: تزئینات داخلی و خارجی
آخرین مرحله دکوراسیون و تزئینات داخل و خارج ساختمان است. در بخش داخلی، کارهایی مانند نصب در و پنجره، کاشی‌کاری، گچ‌بری، سقف گچی و … انجام می‌شود. در بخش خارجی هم تزئیناتی مانند نماسازی، سایه‌بان، حیاط و باغچه طراحی می‌شود.
با انجام موفق این مراحل، بازسازی خانه به پایان می‌رسد و خانه آماده استفاده مجدد قرار می‌گیرد. البته احتمالاً در طول فرآیند بازسازی، نیاز به تغییراتی باشد که باید در همان مرحله مورد بررسی قرار گیرد.
مراحل فرایند بازسازی
امتیاز سردبیر
مجموع امتیاز
نصب سیستم‌های مکانیکی از مراحل فرایند بازسازی
