حفر چاه در خاک ماسه بهتر است یا خاک رس | محل مناسب برای حفر چاه

شاید این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که حفر چاه در خاک ماسه بهتر است یا خاک رس؟ در این مقاله از ایبک امداد می خواهیم شما را با خاک مناسب و همچنین محل مناسب برای حفر چاه آشنا کنیم تا در صورتی که تصمیم به حفر چاه جدید گرفته اید بتوانید در این مورد اطلاعات لازم را داشته باشید. لطفاً با ما همراه باشید.

دلایل حفر چاه

امکان دارد شما به دلایل مختلف به حفر چاه جدید نیاز پیدا کنید شاید چاه قدیمی شما با مشکل روبرو شده و نمی توانید از آن استفاده کنید و یا چاه قدیمی ظرفیت مورد نیاز شما را ندارد در این صورت به حفر چاه جدید در خاک ماسه و رس نیاز دارید و یا اینکه می خواهید برای ساختمان جدید چاه حفر کنید یا ممکن است چاه فرسوده شما در معرض ریزش قرار داشته باشد و می خواهید چاه جدید احداث کنید در ادامه می خواهیم شما را با زمان مناسب برای حفر چاه آشنا کنیم.

زمان مناسب برای حفر چاه جدید

در مورد حفر چاه به موارد مهمی باید توجه داشته باشید زیرا در هر موقعیت و هر زمانی نمی توان چاه جدید حفر کرد یکی از معیارهای مهمی که برای حفر چاه باید در نظر داشته باشید زمان مناسب برای این کار است قبل از اینکه اقدام به حفر چاه کنید باید سطح آبهای زیر زمینی در پایین ترین میزان باشد در زمستان سطح آب زیرزمینی بالا می آید و زمان مناسبی برای حفر چاه نیست ولی در نیمه دوم تابستان یعنی ماه های مرداد و شهریور، به دلیل کم شدن باران و خشک بودن زمین، سطح آب های زیرزمینی در پایین ترین مقدار خود قرار دارد به همین دلیل مناسب ترین زمان برای حفر چاه نیمه دوم تابستان می باشد.

محل مناسب برای حفر چاه جدید

نکته دیگری که باید در هنگام حفر چاه به آن توجه داشته باشید محل مناسب و همچنین خاک مناسب برای حفر چاه می باشد جنس و کیفیت خاک فاکتوری مهم برای احداث چاه است خاک باید قدرت جذب بالایی داشته باشد. توصیه می کنیم برای حفر چاه، خاک ماسه یا شن را انتخاب کنید خاک رس برای کندن چاه مناسب نیست زیرا خاصیت جذب آب در خاک رس بسیار کم بوده و آب را در خود نگه خواهد داشت.

نوع خاک چه تأثیری بر حفر چاه فاضلاب دارد؟

عمق چاه به موقعیت و خاک منطقه بستگی دارد نوع خاک در مناطق مختلف به سه دسته تقسیم می شود:

1. خاک شنی: این خاک جذب بسیار بالایی داشته و آب می‌تواند به راحتی در آن نفوذ کند و به پایین منتقل شود.
2. خاک رسی: خاک رسی خاصیت جذب بسیار کمی دارد و آب را در خود نگه خواهد داشت.
3. خاک ماسه ای: خاک ماسه ای مقدار جذب آب ضعیفی داشته و بعد از اینکه مقدار کمی از آب را جذب کرد اشباع خواهد شد.

حفر چاه در خاک ماسه بهتر است یا رس؟

همانطور که گفتیم جنس خاک فاکتور مهمی برای حفر چاه می باشد توصیه می کنیم قبل از اینکه اقدام به حفر چاه کنید حتماً از یک متخصص دعوت کنید تا از نزدیک جنس خاک و همچنین شرایط محل را بررسی کند تا بعدها با مشکلات جدی روبرو نشوید البته باید بگوییم که جنس خاک در مورد چاه های سپتیک اهمیت زیادی ندارد زیرا چاه های سپتیک یا همان چاه مخزنی، نیازمند نفوذ آب در خاک نیستند.

ویژگی هایی که خاک رس برای حفر چاه باید دارا باشد

خاک رس یک خاک طبیعی بوده و از دانه های ریزی تشکیل شده است خاک های رس معمولاً از آلومینیوم سیلیکات و کانی های روسی تشکیل شده اند بعضی از خاک های رس با جذب آب می توانند توانایی شکل پذیری پیدا کنند و بعضی از این خاک ها هم این قابلیت را ندارند. خاک رس به سه دسته تقسیم می شود:

• خاک رس بنتونیتی
•  خاک رس نسوز
• خاک رس معمولی

در صورتی که می خواهید چاه را در خاک های رسی حفاری کنید خاک رس معمولی مناسب تر است ولی دقت داشته باشید که انواع خاک های رسی دارای قابلیت جذب کمی هستند در صورتی که می خواهید چاه را در خاک رسی حفر کنید ممکن است چاه زود پر شود.

خاک شنی برای حفر چاه چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟

خاک شنی با خاک رسی تفاوت زیادی دارد به خاکی خاک شنی می‌گویند که بیشتر از ۸۰ درصد شن داشته باشد خاک شنی قدرت نگه داشتن آب را نداشته و یکی از ویژگی‌های این خاک این است که زود گرم می شود. خاک شنی قدرت نفوذ پذیری بالایی دارد و می تواند بهترین خاک برای حفاری چاه باشد رطوبت و آب به سرعت در خاکهای شنی نفوذ می کند و به پایین منتقل خواهد شد بنابراین توصیه می‌کنیم چاه را در خاک شنی حفر کنید.

البته بعضی از خاک ها به صورت خالص شنی نیستند و درصدی هم خاک رس در آنها وجود دارد این صورت باید بگوییم که هر چه مقدار خاک رس آن کمتر باشد برای حفاری مناسب تر است.

 خاک ماسه ای برای حفر چاه چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟

خاک های ماسه ای نسبت به خاک رس نفوذ پذیری بیشتری دارند و نسبت به خاک های شنی نفوذ پذیری کمتری دارند بنابراین برای حفر چاه توصیه می کنیم خاک ماسه ای را در اولویت بعدی نسبت به خاک شن قرار دهید ماسه دانه های درشت تری نسبت به خاک رس دارد ولی با این حال باز هم جذب آب در این خاک ضعیف می باشد و بعد از اینکه مقدار کمی آب را جذب کرد از آب اشباع می شود. مثلاً ماسه های کنار دریا را در نظر بگیرید اگر شما کنار دریا یک متر زمین را حفر کنید به آب خواهید رسید.

نکاتی مهم در مورد حفر چاه در خاک ماسه یا خاک رس

اگر تصمیم به حفر چاه جدید گرفتید توصیه می کنیم در مورد محل مناسب برای حفر چاه به نکات زیر توجه کنید:

• در زمین هایی که در آن مقدار شن بیشتر می باشد احتمال پر شدن چاه کمتر از زمین های دیگر است .
• حفره چاه در زمین های رسی به دلیل متراکم بودن خاک سخت است.
• اگر شما می خواهید چاه مخزنی یا سپتیک حفر کنید جنس خاک در این نوع چاه ها اهمیتی ندارد.
• باید انباری چاه در مکانی حفر شود که خاک آن شنی یا ماسه ای باشد تا بتواند آب را جذب کند.

دلایل پر شدن چاه چیست؟

در زمین هایی که غیر ماسه ای می باشند آب چاه به وسیله ی خاک جذب نشده و دلایل مختلف مثل نداشتن انباری و یا کم بودن قطر چاه باعث پر شدن زود هنگام چاه می شود در اینصورت باید بصورت مکرر چاه را تخلیه کنید. البته در زمین های که خاک آنها شنی می باشد چاه کمتر از زمین های خاکی پر خواهد شد .

محل مناسب برای حفر چاه

در صورتی که تصمیم گرفتند چاه جدید حفر کنید باید ابتدا محل مناسبی را برای حفر چاه پیدا کنید این کار باید به وسیله کارشناس انجام شود تا شرایط ساختمان را در نظر گرفته و محل حفر چاه را تعیین کند. حفر چاه باید به گونه ای باشد که رفت آمد در آن را زیاد نباشد مثلاً در مکان هایی مثل حیاط خلوت، زیر پله و…. بهتر است چاه را حفر کنید.

اگر به دلایلی مجبور شدید که چاه را در مکان های پر رفت و آمد مانند آشپزخانه، پذیرایی و راهرو حفر کنید حتماً باید بعد از انجام طوق چینی روی آن را به وسیله یک دال بتنی بپوشانید تا از بروز مشکلات و خطرات جلوگیری کنید. پوشاندن چاه با دال بتنی هزینه زیادی ندارد و می تواند در صورتی که چاه ریزش کرد مانع از سقوط افراد به داخل چاه شود.

چاهی که می خواهید حفر کنید باید به لوله های فاضلاب عمودی نزدیک باشد تا از لوله کشی فاضلاب به شکل افقی جلوگیری شود زیرا خطر گرفتگی و مسدود شدن در لوله های افقی بیشتر می باشد.

دقت داشته باشید اگر در محلی که چاه را حفر می کنید چاه آب هم قرار دارد باید حداقل ۳۰ متر فاصله بین چاه آب و چاه فاضلاب وجود داشته باشد در غیر این صورت چاه آب به وسیله باکتری هایی که در فاضلاب قرار دارند آلوده خواهد شد.

بعد از اینکه محل حفاری چاه فاضلاب را انتخاب کردید باید نوع چاه مناسب را هم برای این منظور انتخاب کنید انتخاب نوع چاه بستگی به موارد مختلفی مانند نوع زمین، جنس خاک و سطح آب‌های زیرزمینی منطقه دارد.

اگر تصمیم به حفر چاه جدید گرفته اید در ادامه می خواهیم شما را با اصول ایمنی برای حفر چاه آشنا کنیم با ما همراه باشید.

اصول ایمنی در هنگام حفر چاه چیست؟

در هنگام حفر چاه باید به اصولی ایمنی دقت کنید و حتماً آن را رعایت کنید تا از بروز مشکلات و خطرات جدی جلوگیری کرده باشید.

• هیچگاه چاه را در کنار باغچه حفر نکنید و همچنین در کنار چاه منزل خود درخت و یا نهال نکارید.
• دیوار چاه های اطراف و یا دیوارهای جانبی می تواند باعث تخریب چاه شود پس دقت داشته باشید در هنگام حفر چاه حتماً باید ۳ متر از دیوار همسایه، درخت، دیوار جانبی ساختمان و یا حتی انباری ها فاصله دهید.
• حتماً باید چاه دارای سیستم تهویه باشد.
• اندازه دهانه چاهی که حفر می کنید نباید بیشتر از ۵۰ سانتیمتر باشد.
• یکی از مهمترین اصول ایمنی که باید رعایت کنید اصول ایمنی دورچینی چاه است.
• دورچینی چاه حتماً باید با آجر و سیمان انجام شود عمق دور چینی باید ۱٫۵ متر و عرض آن هم ۸۰ سانتی متر باشد.
• هیچگاه روی دهانه چاه لوله کشی آب گرم و سرد را عبور ندهید این کار خلاف اصول ایمنی بوده و بسیار خطرناک می باشد.
•  یکی از مشکلاتی که ممکن است برای چاه پیش بیاید ترشح آب در روی دیواره چاه است برای جلوگیری از بروز این مشکل باید از گلدان استفاده کنید یا اینکه لوله تخلیه را به قسمت مرکز چاه انتقال داده و در انتها هم از لوله ۹۰ استفاده کنید تا از ترشح آب جلوگیری کرده باشید.

نتیجه گیری

در این مقاله از ایبک امداد شما را با محل مناسب و همچنین خاک مناسب برای حفر چاه آشنا کردیم و توضیح دادیم که چه خاکی برای حفر چاه مناسب است به این نکته مهم دقت کنید که محل مورد نظر برای حفر چاه باید توسط کارشناس بازدید شود تا از بروز مشکلات جدی بعد از حفر چاه جلوگیری کرده باشید.