پرستاری از سالمند و نکات مهم برای ساده تر کردن پرستاری

با توجه به این موضوع مهم که جمعیت جهان به سمت پیری حرکت می کند یکی از اولویت ها، مراقبت و پرستاری از سالمند است. امروزه علم و زندگی مدرن باعث شده تا روش مراقبت و پرستاری از سالمندان هم تغییر کند و پرستاری به عنوان یک علم و حرفه شناخته شود. البته ممکن است سالمندان نیاز به یک مراقبت معمولی داشته باشند و گاهی هم نیاز به مراقبت های خاص و ویژه‌ای دارند، که باید پرستار به طور کامل با تمام موارد، جهت نگهداری و مراقبت از سالمندان آشنا باشد.

چرا باید برای سالمند پرستار بگیریم؟

سالمندان به دلیل وارد شدن به سن پیری نمی توانند کارهای شخصی خود را به تنهایی انجام بدهند و نیاز به شخصی دارند تا در انجام کارها به آنها کمک کند. کارهایی که معمولاً یک سالمند برای انجام آن به کمک دیگران نیاز دارد، عبارتند از:

• شستن لباس
• آماده کردن میان وعده
• نظافت کردن منزل
• درست کردن غذا
• خرید کردن
• نظارت بر مصرف داروها
• دستشویی رفتن
• حمام کردن
• لباس پوشیدن
• مراقبت های پزشکی

ممکن است پرستار با چالش های خاصی روبرو بشود در این مواقع باید بتواند بین نیازهای خود و نیازهای سالمند تعادل را ایجاد کند.

بهداشت شخصی و حمام کردن

یکی از وظایف مهم پرستار انجام کارهای شخصی و حمام سالمند است. این کار به دو دلیل ممکن است چالش برانگیز باشد. یکی اینکه سالمند خجالت می کشد کسی او را حمام کند و یکی هم اینکه ممکن است برای پرستار این کار سخت و دشوار باشد. یک سالمند خجالت می کشد که کسی دیگری او را در حمام مشاهده کند، البته ممکن است به مرور زمان این معذب بودن کم می شود.

برنامه مناسب جهت حمام کردن

در صورتی که می خواهید سالمند را حمام کنید، باید یک برنامه مشخص برای استحمام او در نظر بگیرید. احتمال دارد که اصلاً سالمند شما به حمام های روزانه نیازی نداشته باشد. توصیه می کنیم در هنگامی که می خواهید برنامه استحمام را برای سالمند در نظر بگیرید، حتماً با او هم مشورت کنید البته اگر سالمند در حالتی است که می‌تواند صلاح خود را تشخیص دهد.

معمولاً حمام کردن یک بار در هفته، می تواند برای سالمندان کافی باشد. بقیه روزها هم می‌توانید فقط سالمند را با آب گرم حمام کنید. برای استحمام سالمند بهتر است از پارچه های ضخیم و لیف استفاده نکنید. ابر و اسفنج گزینه بهتری برای این کار می باشند. به این نکته مهم توجه کنید که حمام کردن سالمند با شرایط روحی و جسمی او رابطه مستقیمی دارد.

برای حمام کردن، با سالمند صحبت های دوستانه داشته باشید.

مسلماً برای یک سالمند بسیار سخت است که در حضور کس دیگری عریان شود. می توانید با صحبت کردن، سالمند را برای این کار آماده کنید. اگر شما عادی برخورد کنید، خجالت سالمند هم کم می شود. یک مکالمه معمولی می تواند کار را برای شما راحت کند. به این نکته مهم توجه کنید که وقتی می خواهید وارد حمام شوید، ابتدا شرایط حمام کردن را آماده کنید. این کار تأثیر مثبتی از جهت روانی در روی سالمند دارد.

کرامت سالمند را حفظ کنید.

یکی از نکات مهم برای پرستاری از سالمند، احترام و کرامت به آنهاست. برای اینکه کرامت آنها حفظ شود، باید لباس‌هایشان تمیز و سالم باشد. بعد از این که سالمند را حمام کردید وقت را تلف نکرده و لباس‌های او را بپوشانید. در صورتی که نیاز است خودتان سالمند را حمام کنید، باید هر قسمتی از بدن را جداگانه بشویید و سالمند را به طور کامل عریان نکنید، زیرا این کار باعث احساس ناخوشایند در او خواهد شد.

به شرایط جسمی سالمند توجه کنید.

دقت داشته باشید هر زمانی که سالمند نیاز به کمک دارد، شما باید به او کمک کنید. ممکن است سالمند بیمار بوده و یا بر روی روده و مثانه خود کنترل کامل نداشته باشد. در این صورت باید با صبوری، کارهای های لازم را برای او انجام دهید. نیازهای سالمند را از پیش بدانید و خود را برای پاسخگویی به این نیازها را آماده کنید.

بهداشت عمومی سالمند

در کنار حمام کردن سالمند، باید به موارد دیگری هم برای بهداشت عمومی او توجه کنید. بهداشت عمومی برای سالمند شامل اصلاح مو، مراقبت از موی سالمند، مراقبت از دهان و دندان، مراقبت از پوست و… می باشد. این مراقبت ها برای افراد مسن کاملاً ضروری است زیرا درصد زیادی از این عزیزان احتمال دارد به زخم بستر و یا عفونت‌های پوستی دچار شوند، به همین دلیل باید به سلامتی پوست آنها توجه کنید.

نظافت مو و دهان

تمیز کردن دندان های سالمند بسیار اهمیت دارد. شما باید بر این کار کاملاً نظارت کنید. زمان معینی را برای مسواک زدن مشخص کنید. باید حداقل روزی یک بار سالمند دندان های خود را مسواک کند. بلندی موها را هر چند هفته یکبار بررسی کنید. اگر موی سر و ریش سالمند بلند بود، حتماً باید آنها را کوتاه کنید. در صورت نیاز می توانید موی سر سالمند را بدون استحمام در ظرفشویی بشویید. شستن موی سالمند با شامپوی کودک گزینه مناسبی است. توصیه می کنیم برای اصلاح صورت سالمند، از تیغ استفاده نکنید، زیرا تیغ خطر دارد و ممکن است صورت سالمند زخمی شود. بهتر است از ماشین اصلاح برای این کار استفاده کنید. حتماً در هنگام اصلاح سر و صورت، سالمند باید نشسته باشد.

استقلال سالمند باید حفظ شود.

هنگامی که می خواهید سالمند را حمام کنید باید به این نکته مهم توجه کنید که خطر لیز خوردن ممکن است سالمند شما را تهدید کند زیرا محیط حمام لغزنده بوده و بعضی از سالمندان به دلیل پوکی استخوان، دارای استخوان های شکننده هستند و زمین خوردن ممکن است برای آنها خطرناک بوده و باعث شکستگی استخوان های آنها شود. برای این منظور بهتر است دستگیره های حمام را کاملاً چک کنید و از محکم و ثابت بودن آنها اطمینان پیدا کنید، سپس کف حمام را بررسی کنید، تا لغزنده نباشد.

دمای حمام نباید زیاد گرم یا زیاد سرد باشد، باید کمی مرطوب و گرم باشد. هیچگاه از بررسی کردن دمای آب غافل نشوید، دقت کنید بعضی از سالمندان نمی توانند دمای آب را به خوبی حس کنند پس باید بر این مورد نظارت کامل داشته باشید. با توجه به مواردی که گفتیم، نکته دیگری هم وجود دارد که باید به آن دقت کنید و آن این است که باید استقلال سالمند حفظ شود و نباید اجازه بدهید که غرور او جریحه دار شود. فقط وقتی سالمند به کمک شما نیاز دارد، به او کمک کنید. اجازه بدهید ابتدا خودش برای کمک از شما درخواست کند به این صورت عزت نفس او آسیب نخواهد دید، ابتدا به سالمند اجازه بدهید که خودش مراقب خود در حمام باشد. باید نقش خود را به عنوان کمک دوستانه به سالمند نشان بدهید.

پرستار باید صبور باشد.

یک نکته مهم برای پرستاری از سالمند ، صبور بودن است. مخصوصاً پرستارانی که از سالمند بیمار و یا سالمند مبتلا به آلزایمر نگهداری می کنند به صبر بیشتری نیاز دارند زیرا کار این افراد بسیار سخت است. برای برداشتن اولین قدم باید شما نگرشی صبورانه و مثبت نسبت به سالمند داشته باشید و بر احساس خود مسلط بوده و هیچ گاه امیدتان را از دست ندهید. یک سالمند آلزایمری نیاز به پرستاری صبور دارد.

نکات ایمنی را بررسی کنید.

همانطور که گفتیم شغل پرستاری می تواند گاهی بسیار چالش برانگیز باشد. خطرهای زیادی ممکن است یک سالمند را تهدید کند، پس باید پرستار به تمام موارد توجه داشته باشد و از خطرهای احتمالی برای سالمند جلوگیری کند. سالمندان توان جسمی زیادی نداشته و ممکن است به دلیل از دست دادن تراکم استخوان، با یک ضربه و یا یک زمین خوردن کوچک، صدمه ببینند. البته گاهی هم ممکن است دچار سالمند دچار تاری دید باشد و یا نتواند تعادل خود را خوب حفظ کند، تمام این موارد می‌تواند باعث زمین خوردن و آسیب دیدگی سالمند شود.

برای اینکه خانه را ایمن نگه دارید بهتر است وسایل اضافه را از منزل خارج کنید. اگر تخت سالمند بلند است، حتماً در کنار آن چیزی بگذارید که در صورت افتادن، سالمند آسیب نبیند و به راحتی بتواند از تخت پایین بیاید. فرش ها را روی سطح لغزنده قرار ندهید جاهای ثقلی و لیز را با چیز مناسبی بپوشانید.

نامرتب بودن خانه هم می تواند باعث آسیب دیدگی سالمند شود زیرا ممکن است سالمند پای خود را روی یک وسیله بگذارد و زمین بخورد. پس باید پرستار محیط خانه را کاملاً تمیز کند تا ایمنی سالمند تضمین شود.

پله ها می توانند گاهی برای سالمند خطرناک باشند. باید سعی کنید که مسیرهای رفت و آمد را ایمن کنید. بهتر است مسیرهای رفت و آمد، پله نداشته باشد. اگر هم این امکان برای شما وجود ندارد، پس بهتر است رفت و آمد سالمند را محدود کنید. اگر امکان انجام این موارد برای تان نیست، می‌توانید میله های کمکی در کنار پله ها نصب کنید تا برای رفت و آمد به سالمند کمک کرده باشید.

پارو کردن برف در زمستان

در فصل زمستان کار پرستاران کمی بیشتر می شود و مراقبت از سالمند هم سخت تر خواهد بود زیرا باید مراقب باشید که سالمند سرما نخورد و علاوه بر آن باید مسیر رفت آمد سالمند را هم تمیز کنید. یکی از مشکلاتی که برای سالمندان ممکن است در زمستان ایجاد شود، زمین خوردن است. پله هایی را که به حیاط منتهی می‌شود باید حتماً غیر لغزنده و خشک باشد. مسیرهای رفت و آمد سالمند را کاملاً خشک کرده و یا در صورت لغزنده بودن، از عبور و مرور سالمند جلوگیری کنید.

به شرایط روحی سالمند دقت داشته باشید.

سالمندان روحیه بسیار حساسی دارند، باید با آنها احترام بگذارید و با صحبت های دوستانه، محبت و نوازش های خود، با آنها رابطه دوستانه‌ای برقرار کنید. گاهی یک نوازش و محبت کوچک می‌تواند شما را به سالمند نزدیک کرده و رابطه صمیمی بین شما برقرار کند. به حریم شخصی سالمند باید احترام بگذارید. ممکن است کوچکترین رفتار شما بتواند بار احساسی منفی و یا مثبت برای سالمند داشته باشد، پس تلاش کنید که از ایجاد احساس ناخوشایند در بین سالمند و خودتان جلوگیری کنید.

سخن پایانی

همانطور که گفتیم مراقبت از سالمند به دقت و توجه خاصی نیاز دارد. کارهایی است که شما می‌توانید با انجام آنها، نگهداری از سالمند را برای خودتان ساده تر کنید. اگر به شکل صحیح از سالمند نگهداری کنید، مسلماً ریسک صدمه به سالمند هم کم خواهد شد. پس صبور بوده و با صبوری و مهربانی با سالمندان رفتار کنید زیرا سالمندان به عشق و محبت شما بیشتر نیاز دارند.